Tē chhit Chiuⁿ
Lí sian-siⁿ chhim chai Siōng-tè hō͘ i-ê hāu-siⁿ cha-bó͘-kiáⁿ, m̄-nā hoaⁿ-hí, thit-thô nā-tiāⁿ, ia̍h m̄-sı̄ kan-ta hō͘ i chia̍h, hō͘ i chhēng nā-tiāⁿ; tek-khak tio̍h khı̂n-khı̂n kà-sı̄ i, hō͘ i ē chò hó ê kiáⁿ-jı̂, kàu tióng-sêng ē chò ū lō͘-ēng ê lâng. Ta̍k só͘-chāi hiuⁿ-lí hong-sio̍k éng-éng m̄ chiong jı̄-ba̍k kà-sı̄ cha-bó͘ gín-ná. Lí sian-siⁿ bô án-ni. Cha-po͘ cha-bó͘ khoàⁿ-chò chı̍t-iūⁿ, iúⁿ-chhı̄, m̄-nā kà i bat-jı̄, koh chı̍t jı̍t chiong Siōng-tè ê Sèng-keng kà-sı̄ i, siông-siông thè in kiáⁿ kı̂-tó, ia̍h siông-siông chhoā i lâi saⁿ-kap kı̂-tó, hō͘ i tùi sè-hàn ū kèng-khiân ê sim, thang ǹg-bāng i āu--lâi chò lâng, ē chiàu kui-kí khı̀ kiâⁿ. Khó-sioh! Hit nn̄g-ê kiáⁿ tùi hiàng-sı̂ sit kà-sı̄, mē lâng, chham kóng pe̍h-chha̍t, éng-éng bē bián-tit. Lí sian-siⁿ khoàⁿ án-ni, sim-koaⁿ thàng-thiàⁿ oh-tit kóng. Ū-sı̂ khó͘-khǹg i, ū-sı̂ chek-pı̄ i; thiàⁿ-thàng kap kà-sı̄ chò-hoé chı̄n. Khó͘-khǹg chham kéng-kài saⁿ-kap ēng, it jı̄ chài, chài jı̄ sam, kóng liáu koh kóng, ǹg-bāng i ké-pı̀ⁿ chiah soah.
Tng hit-tia̍p-á thiaⁿ i teh mē lâng ê sı̂, tek-khak kiò i lâi siông-sè kà-sı̄--i, thang kiàn-siàu, thang oàn-hı̄n, thang khó-sioh; ē khám-chām lâi kám-tōng i-ê sim hoán-hoé bô koh hoān-tio̍h.
Thiaⁿ i kóng chı̍t kù pe̍h-chha̍t, ia̍h kiò i lâi, kā i kóng, “Kóng pe̍h-chha̍t sı̄ khi-phiàn lâng, koh tek-choē Siōng-tè. Nā m̄ hoán-hoé pé-pı̀ⁿ, bē hō͘ lâng sı̀n, ia̍h bē hō͘ Siōng-tè thiàⁿ; āu--lâi ū hō-toan kan-khó͘, koan-hē m̄-sı̄ sió-khoá.” Taⁿ chiū sè-kan lâng lâi lūn, nā khoàⁿ i-ê kiáⁿ pāi-hoāi chı̍t-hāng sió-khoá mı̍h, chhin-chhiūⁿ phah-phoà tê-au kap oáⁿ hit-hō sū, pē-bó chiū mē koà phah i. Nā kóng bô chêng-lí ê oē, kap pe̍h-chha̍t, tèⁿ bô thiaⁿ-kı̀ⁿ, koh ū-ê o-ló i-ê kiáⁿ sı̄ sek koà khiáu. Chin khó-sioh ah! Kóng pe̍h-chha̍t lé-mē lâng chiū-sı̄ chiong-sin ê toā hāi, m̄-nā hāi i-ê seng-khu, iā hāi i-ê thian-liông kap lêng-hûn. Lâng nià thang khoàⁿ chò sió-khoá ê chhò-gō͘? Beh kà-sı̄ kiáⁿ-jı̂ ê lâng, tùi siū-khı̀ lâi phah mē i--ê khah chē. Kiáⁿ-jı̂ ia̍h jím-siū, chai i só͘ phah sı̄ ūi--tio̍h siū-khı̀, m̄-sı̄ in-ūi thiàⁿ-thàng; só͘-í sim-koaⁿ bē siū kám-tōng ké-pı̀ⁿ, ia̍h bô hoán-hoé ê liām-thâu.
Lí sian-siⁿ bô án-ni. Ū chı̍t jı̍t thiaⁿ-kı̀ⁿ i-ê kiáⁿ kóng pe̍h-chha̍t, chiū kà-sı̄ i kóng,“Lí kóng pe̍h-chha̍t toā bô ha̍p-gı̂. Goá í-keng khǹg lí kúi-nā pái, lí lóng m̄-thiaⁿ, taⁿ eng-kai tio̍h phah, bóng thèng-hāu kàu bı̂n-á-jı̍t, bián-tit hō͘ lí kóng goá sı̄ siū-khı̀--lí chiah phah, m̄-sı̄ thiàⁿ--lí lâi phah.”
Koè jı̍t kiò i-ê kiáⁿ lâi, chiū lâu ba̍k-sái kā i kóng, “Goá ē háu sı̄ ūi-tio̍h lí kóng pe̍h-chha̍t, hām-lo̍h put-gı̄; phah-lí, lí ê pē sı̍t-chāi siong-sim, nā m̄ phah iā bô chı̄n chò pē ê chit-hūn, bô ta-oâ lâi phah, lí eng-kai tio̍h koáⁿ-kín hoán-hoé ké-pı̀ⁿ.”Chiū lio̍h-á chek-pı̄ i, i-ê kiáⁿ kám-liām lāu-pē ê thiàⁿ-thàng, soà hoán-hoé ka-tı̄ ê m̄-tio̍h, āu--lâi m̄-bat kóng pe̍h-chha̍t.
Taⁿ khoàⁿ Lí sian-siⁿ tı̄ ke ū tō-lí, kà kiáⁿ ū hong-hoat. Pa̍t-lâng ê kiáⁿ lé-mē lâng, kóng pe̍h-chha̍t, ia̍h chò koàn-sı̀, lóng m̄-chai kiàn-siàu, tiām-tiām pàng chò bô iàu-kín; moá ke moá hāng ta̍k-ūi siông-siông thiaⁿ-kı̀ⁿ, chin-chiàⁿ thiaⁿ bē jı̍p hı̄-khang. Che sı̄ chò pē-bó ê lâng sit kàu-hùn, bô ke-kàu, m̄-bián mn̄g ia̍h chai; só͘-í tùi sè-hàn kàu toā-hàn seng-khu bē kiâⁿ tō-lí lé-gı̄ ê lō͘, siong-hong pāi-sio̍k, tùi sè-hàn sit kà-sı̄. Lâng m̄-bat Siōng-tè ê chin-lí, lia̍h che sū chò bô iàu-kín, ta̍k-jı̍t ná siong-tiōng, tùi pe̍h-chha̍t tı̀-kàu chò chha̍t, tùi mē lâng tı̀-kàu phah lâng; kàu boé pı̀ⁿ-chò húi-lūi pháiⁿ-kiáⁿ, hoán-hoé khah tı̂; nā thàn-chá bián-lē kéng-kài i, beh thái ū āu--lâi ê hō-toan.
Lí sian-siⁿ in-ūi chai chin tō-lí, só͘-í ē bián-tit chit-hō ê koè-sit, ín-chhoā i sè-hàn ê kiáⁿ, kiâⁿ toan-chiàⁿ ê lō͘, m̄-chún i lio̍h-á sit-chhò, chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng,“Sè-hàn nā án-ni chò, sı̍p-koàn sêng chū-jiân.”Koh Sèng-keng kóng, “ Ēng tō-lí kà kiáⁿ, kàu lāu bô hoán-poān chiū-sı̄ lah.”
Lūn poa̍h-kiáu ê sū, Lí sian-siⁿ ia̍h put-chí giâm kı̀m; m̄-nā kı̀m i bô chò, ia̍h m̄-chún i kı̄n-oá khı̀ khoàⁿ. Ū chı̍t jı̍t i-ê kiáⁿ khoàⁿ lâng poa̍h pâi-á, koáⁿ-kín kiò i chhut, pek-chhiat kà i bo̍h-tit khoàⁿ. I-ê bó͘ kóng,“Khoàⁿ ū sím-mı̍h siong-kan?”Lí sian-siⁿ kóng,“Lí bē-kı̀-tit goá chāi-chá in-ūi poa̍h-kiáu ê hām-hāi, lūi sin lūi ke, chhám kàu bē-kóng-tit, kiám m̄-sı̄ tùi ài khoàⁿ kiáu khí-in mah? Tio̍h tı̂-hông kín-sı̄n, tı̄ khí-thâu iàu-kín.”
I ê bó͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ hut-jiân toā chhéⁿ-gō͘, ia̍h kap i saⁿ-kap chek-pı̄ i-ê kiáⁿ.
Tē peh Chiuⁿ
Lí sian-siⁿ chāi ke-lāi tú-tio̍h An-hioh-jı̍t, it-khài só͘ chò ê kang lóng thêng, chhoā i-ê ke-lāi saⁿ-kap siú lé-pài, chiàu lé-pài chhit jı̍t chı̍t pái. Lé-pài chêng chı̍t jı̍t hō-chò Pài-la̍k, hoān-nā lé-pài-jı̍t chia̍h ēng hiah-ê mı̍h, tek-khak tio̍h tı̄ Pài-la̍k liōng-chá pı̄-pān chiâu-chn̂g; lāi-bı̄n chhéng-sàu, khı̀-khū, in-chiûⁿ lóng chheng-khı̀. Cha-po͘--ê tio̍h sé-e̍k, thı̀-thâu; cha-bó͘-ê iā tio̍h sé-e̍k pı̀n-thâu-mn̂g, ta̍k hāng sū an-tùn thò-tòng bián-tit lı̂m-sı̂ chhóng-hông gō͘ sū.
Kè chá-khí kui-ke chū-chı̍p o-ló kı̂-tó, ké-soeh Sèng-chheh, kèng-pài Siōng-tè, siu-sim ióng-sèng, chı̍t jı̍t nn̄g koè. Nā êng kok lâng káng-kiù Sèng-chheh, á-sı̄ goā-bı̄n tām-po̍h kiâⁿ-soá, lóng bô chò kang.
Lí sian-siⁿ tiàm siâⁿ-lāi ê sı̂, tú-tio̍h lé-pài-jı̍t tek-khak kàu tı̄ pài-tn̂g kap chiòng kàu-iú saⁿ-tâng siú An-hioh. Tı̄ hiuⁿ-siā bô pài-tn̂g iā bô kàu-iú, tàu-tí m̄-káⁿ bē-kı̀-tit, kan-ta i-ê ke-lāi tı̄ chhù-nı̍h siú lé-pài niā-niā. I tı̄ ke-lāi tē-it-pái siú lé-pài, i-ê bó͘ bē-hiáu-tit hit-ê ı̀-sù, chiū mn̄g i kóng, “Che sı̄ sím-mı̍h in-toaⁿ?”
Lí sian-siⁿ kóng,“Iâ-so͘ chhut-sı̀ í-chêng só͘ siú--ê, chiū-sı̄ taⁿ ê Lé-pài-la̍k, miâ-kiò An-hioh-jı̍t; só͘-kı̀--ê sı̄ Siōng-tè chhòng-chō thiⁿ-tē, lâng, mı̍h ê toā kong-lô. Iâ-so͘ koh-oa̍h ê liáu-āu, só͘ siú--ê sı̄ chāi-chá ê Lé-pài-jı̍t, chiū-sı̄ chit-tia̍p ê Lé-pài-jı̍t, iā miâ-chò Chú-jı̍t; só͘ kı̀--ê sı̄ Iâ-so͘ koh-oa̍h, kap sêng-chiū lâng kiù-sè sio̍k-choē ê toā kong-lô. In-ūi Siōng-tè kiù-sè ê kong-lô, khah toā Siōng-tè chhòng-chō ê kong-lô; só͘-í ké-oāⁿ hit jı̍t lâi siú i.
Iâ-so͘ ê ha̍k-seng put-lūn tı̄ sím-mı̍h só͘-chāi, nā kàu chit-chı̍t-jı̍t eng-kai tio̍h an-hioh it-khài ê sè-sū, tiàm ke-lāi khoàⁿ chheh kóng tō-lí kı̂-tó. Nā ū pài-tn̂g chiū kàu pài-tn̂g, kap chèng-lâng gı̂m-si, kèng-khiân chò-hoé kı̂-tó, thiaⁿ lâng kóng hok-im lâi tiāu-ióng sim-sı̂n; siat-lı̍p thiⁿ-téng hióng-siū An-hioh éng-oán ê tē-ki.”I-ê bó͘ koh mn̄g,“Lé-pài-jı̍t nā cha-po͘ iā tio̍h thêng-kang; cha-bó͘ iā m̄-thang pháng-chit, chò khang-khoè, sé in-chiûⁿ hiah-ê sū, ke-sū kiám bô khah khiàm-khoeh mah?”Lí sian-siⁿ kóng,“M̄-sái hoân-ló kàu koè-thâu, thiaⁿ Siōng-tè ê bēng-lēng khah iàu-kín. Siōng-tè siúⁿ-sù lán la̍k jı̍t, hō͘ lán kè-bô͘ chia̍h chhēng, lâi iúⁿ-chhı̄ seng-khu ke-lāi; bēng-lēng lán tio̍h chiong chı̍t jı̍t lâi ho̍k-sāi I, chiàu i ê bēng-lēng lâi kiâⁿ, kiám m̄-sı̄ eng-kai ê chêng-lí mah? Nā chhiat sim kiû Siōng-tè ê kok kap jı̂n-gı̄, só͘ ēng ê mı̍h Siōng-tè tek-khak siúⁿ-sù--lán. Iū-koh chò seng-lí thàn-chı̂ⁿ, put-kò sı̄ in-ūi iúⁿ-chhı̄ he̍k-sin niā-niā, nā lé-pài kú sı̄ iúⁿ-chhı̄ lêng-hûn; thàn-chı̂ⁿ che sı̄ kan-ta ūi-tio̍h chiām-sı̂ sè-kan ê hok, lé-pài kú sı̄ ūi-tio̍h éng-oán Thian-tông ê hok. Nn̄g hāng lâi pí, sím-mı̍h khah tāng, sím-mı̍h khah khin, tio̍h chai thang kéng.
Nā in-ūi siú lé-pài, goā-bı̄n sui-jiân ū sió-khoá khiàm-khoeh, lāi-bı̄n sı̍t-chāi ū toā-toā lı̄-ek. Che kiám m̄-sı̄ hok-khı̀ mah? Goá khoàⁿ kàu-hoē-lāi khı̂n-siú lé-pài ê lâng, tek-hēng jı̍t-jı̍t ke-thiⁿ; bô khı̂n-siú lé-pài ê lâng, kap i bē-pí-tit. Lūn kàu sin-thé siú lé-pài--ê toā ū lı̄-ek; la̍k jı̍t ê thoa-boâ, tit-tio̍h chı̍t jı̍t ê an-hioh, lâi tiāu-ióng cheng-sı̂n, kiông-chòng kin-kut, hok-khı̀ ia̍h bē sǹg-chò sı̄ sió. Taⁿ chiong ióng-kiāⁿ ê seng-khu chò la̍k jı̍t ê kang, chiah an-hioh chı̍t jı̍t, pí hit-hō soe-lám ê seng-khu, ta̍k jı̍t thoa-boâ lóng bô an-hioh-ê, chò kang tek-khak pí i khah ū la̍t, chiū thàn-chı̂ⁿ tek-khak pí khah chē. Che sı̄ chū-jiân ê chêng-lí. Goá khoàⁿ chit sè-kan hoān-nā siú lé-pài ê kok, hit kok ê lâng éng khah hó-gia̍h khah kiông; bô siú lé-pài ê kok lóng put-kı̍p--i. Só͘-í khı̂n-siú lé-pài ê lâng, m̄-nā ke-thiⁿ tek-hēng tı̀-hūi, chiū-sı̄ chı̂ⁿ-châi, ia̍h khah chhiong-chiok, pí bô siú lé-pài--ê, sim-koaⁿ khah an-jiân, kéng-hóng ia̍h khah sūn-sū.
Iū-koh siú lé-pài--ê bô hō͘ lâng ín-iú, tek-khak kiâⁿ chèng-lō͘, ia̍h ē liám-séng bô bān só͘ hi-hoa ê só͘-hùi, bô lām-ēng ê chı̂ⁿ-châi. Chhiáⁿ hiân-chhe siūⁿ khoàⁿ teh. Goá chāi-chá bô siú lé-pài, só͘ jı̍p ê chı̂ⁿ lóng khai liáu-liáu; taⁿ siú lé-pài chún-chat teh ēng, choân-ke chia̍h chhēng lóng ū chhun. Che sı̄ bêng-bêng ê chèng-kı̀ⁿ.”
I ê bó͘ thiaⁿ che oē hoaⁿ-hí hâng-ho̍k; āu--lâi Lí sian-siⁿ kap i-ê ka-lāi khı̀ siú lé-pài. Nā ū-sı̂ chhut-goā, chiū i-ê bó͘ kiò hiah-ê kiáⁿ khı̀ chò lé-pài lah.
Tē káu Chiuⁿ
Lí sian-siⁿ ê bó͘ chá-àm thiaⁿ tō-lí, iū-koh sió-khoá thong-ta̍t bûn-jı̄, khoàⁿ Sèng-chheh kap hiah-ê chù-kái, toā-toā ū hiáu-gō͘, siông-siông kı̀-liām hâng-ho̍k; chóng-sı̄ pí i-ê tiōng-hu bô siāng-khoán. I tiōng-hu tı̄ chin ê tō-lí ē chai ia̍h ē kiâⁿ. I-ê bó͘ sui-jiân ē chai, bô lóng ē kiâⁿ. In tiōng-hu kiâⁿ chit-ê tō-lí, sı̄ an-jiân chū-jiân lâi kiâⁿ, í-keng kàu sèng ê tē-pō͘. I-ê bó͘ bē-ē án-ni-siⁿ, tio̍h ēng khùi-la̍t tiâu-kò͘-ı̀ lâi kiâⁿ, chiah ē ha̍p tō-lí.
Ū chı̍t jı̍t-mn̄g i-ê tiōng-hu kóng,“Goá taⁿ tı̄ sèng ê tō-lí bô gı̂-ngái, ia̍h goān sū-sū thàn chit-ê tō-lí lâi kiâⁿ. M̄-kú siông-siông ka-tı̄ chai ngē-sim lóng bē hoà; su-io̍k oh-tit sé chheng-khı̀, thong seng-khu ngó͘-koan sù-chi khoài bak lâ-sâm ù-oè, pí kàu sian-siⁿ chū-jiân ē ha̍p tō-lí, chhin-chhiūⁿ chha-thian tùi-ian, cheng-choa̍h chin-hn̄g. Che sı̄ sím-mı̍h iân-kò͘?”
Lí sian-siⁿ kóng,“Bêng-pe̍k tō-lí, tiâu-kò͘-ı̀ lâi kiâⁿ hó, khiok hó leh. Nā-sı̄ tı̄ chit-ê tō-lí ê tiong-kan, iáu-kú ū khah chı̀n-pō͘ leh. Siat-sú m̄-sı̄ chhiong-moá tı̄ Sèng-sı̂n-ê, bē chı̀n-pō͘; kàu chı̀n-pō͘ chiū ē an-jiân chū-chāi lâi kiâⁿ, chū-jiân ha̍p tō-lí. Taⁿ goá ka-tı̄ sı̍t-chāi bô piàn-hoà goá sim ê châi-lêng, ia̍h bô piàn-hoà pa̍t-lâng ê sim ê khùi-la̍t. Che sı̄ Sèng-sı̂n ê koân-lêng, Siōng-tè chı̀-toā ê in-tián só͘ siúⁿ-sù; só͘-í kiû chiū tek-khak tit-tio̍h; bô kiû, chiū bē tit-tio̍h.
Lâng iáu-boē tit-tio̍h Sèng-sı̂n ê pang-chān, ài tit sūn-thàn lâi kiâⁿ chit-ê tō-lí, chhin-chhiūⁿ thoa tāng chhia, sái toā chûn, put-chí tio̍h hùi-la̍t. Nā tit-tio̍h Sèng-sı̂n pang-chān, chit-ê tō-lí ke̍k khoài kiâⁿ, chhin-chhiūⁿ siū hong ê chûn-ûi, kui-tı̄n ê pháu-bé, lóng m̄-sái hùi-khı̀. Hiân-chhe lí ka-tı̄ kóng sim-ngē, iáu-boē hoà, chóng-sı̄ Siōng-tè ê Sı̂n ē hoà ngē chò nńg. Sèng-keng ū kı̀-chài Siōng-tè ê oē kóng,“Goá chiong sin ê sim lâi siúⁿ-sù--lín, tek-khak chiong lí hiong-ngē ê sèng tû-khı̀, hō͘ lí ū un-jiû, hô-pêng ê sim, khoài siū kám-hoà, ia̍h tek-khak chiong goá ê Sı̂n hō͘--lí, hō͘ lí thàn Goá ê hoat-tō͘, siú Goá ê lu̍t-lē.”
Hiân-chhe iū koh kóng, su-io̍k oh-tit sé chheng. Keng--nı̍h ia̍h ū kóng, “Siōng-tè bat kóng,‘Goá ēng chheng ê chúi kā lí sé, hō͘ lí ē chheng-khı̀; hoān-nā ù-oè ê tāi-chı̀ lóng sé-tû kàu chheng-khı̀.’Só͘-í chāi-chá Tāi-pı̍t ông kiû Chú kóng,‘Chú nā hō͘ goá chheng-khı̀, goá chiū chheng-khı̀, Chú nā sé-thoā--goá, goá chiū pí seh khah pe̍h.’Goá goān hiân-chhe o̍h Tāi-pı̍t ông sêng-sim khún-kiû, bô loā-kú chiū ū èng-giām.”
I-ê bó͘ tùi hit-tia̍p liáu-āu, lâi lia̍h kiû Sèng-sı̂n chhiong-moá tı̄ i-ê sim, lâi chò iàu-kín, chı̍t jı̍t kiû--koè chı̍t jı̍t hut-jiân chai toā-toā ū siū Sèng-sı̂n kám-hoà, sim-koaⁿ hô-pêng bı̄n-māu kng-seⁿ; kā i-ê tiōng-hu kóng,“Tit-tio̍h lah. ”I ê tiōng-hu khoàⁿ i kóng,“Lí kóng tit-tio̍h, chin-chiàⁿ ū-iáⁿ tit-tio̍h lah.”Chiū chhoā i-ê bó͘ kap hāu-seⁿ cha-bó͘-kiáⁿ lóng khı̀ jı̍p Sèng-kàu, ang-bó͘ tâng-sim an-jiân kiâⁿ thiⁿ-lō͘. I ê kiáⁿ ia̍h chai kèng-ùi Siōng-tè, hàu-sūn pē-bó, sûn-thàn kui-kí. Āu--lâi kè-chhoā lóng sı̄ kàu-hoē-lāi ê lâng; siâ-kàu, siâ-sū; siâ-sio̍k lóng it-chı̄n tû kàu chheng-khı̀, ēng sèng ê khoán-sit liû-thoân sè-tāi lóng bô ké-oāⁿ.
