A-eng Ah 10

10 Chhái-gio̍k chí-moāi lâi tàu-kha-chhiú liáu-āu, kái-siān liáu in ka-têng seng-oa̍h. A-eng in ê tiàm mā ke cha̍p-chhe-á, iû-kı̂ tı̄ A-bêng koè-sin liáu-āu, mı̄-tiàm, kám-á-tiàm chin chē khang-khoè, lóng ē tàu tháⁿ--khí-lâi chò, jú toā-hàn jú bat jú kut-la̍t, khang-khoè jú chò jú chē jú khı̂n-khoài, mā jú tit-tio̍h ta̍k-ê ê thiàⁿ-sim. Khèng-tông í chı̍t-ê goā-ūi-á-lâng, chng--lí koan-ı̂ thô͘-chúi, ba̍k-kang, chúi-tiān téng cha̍p-cha̍p tih-tih khang-khoè, oan-ná khioh-khioh-á chò, ke-kiám thàn. Sui-jiân m̄-sı̄ siáⁿ-mih toā-sai, khı̂n-khoài, sù-sı̄, lâng tō o-ló, chin kín kap chng--lí ê lâng kap chò chı̍t-khiû.

 Chhím-thâu thiaⁿ Lı̂m chú-jı̄m kóng Khèng-tông in tau ê tāi-chı̀, A-eng tùi Khèng-tông ê ı̀n-siōng pēng bô hó. Chū kiò Chhái-gio̍k in lâi kò͘-tiàm liáu-āu, ta̍k-ê khah ū chiap-chhiok, tùi Khèng-tông soah khó͘-liân--khí-lâi. Ū-iáⁿ ke-kak-á oh chhoā kiáⁿ, iû-kı̂ chū nn̄g-hoè kap sı̀-hoè gín-á chhoā toā, ū khah thiám-thâu. “A-hiong sim-koaⁿ sı̍t-chāi ū-kàu ngē, to hiah chē nı̂--a, iáu m̄ tńg--lâi.” “Kín choā-bān ē tńg--lâi-lah.” Siù-tin jı̄n-ûi: “Chng-kha-lâng kè Tâi-pak, bê-tio̍h chhia-hoâ, boē-hiáu siūⁿ m̄-chiah ē lı̄ ang pàng kiáⁿ, siūⁿ thiat liáu-āu tō ē siūⁿ kiáⁿ siūⁿ chhù--lah.” Jı̍t-seng mā kám-kak in bó͘ ū khah koè-hūn: “Khoàⁿ Khèng-tông hiah sioh gín-á, eng-kai boē phah bó͘ chiah tio̍h.... Ah bô, tō-sı̄ siàu-liân khah chhóng-pōng--lah.” Sui-jiân chı̍t-ke-lâng chı̍t-ke-tāi, kap Khèng-tông ta̍uh-ta̍uh-á se̍k liáu-āu, A-eng hoat-kak loē-chêng ná-chhiūⁿ bô hiah tan-sûn.
 “Nā mài khı̀ koaiⁿ tō bô chia--ê tāi-chı̀--lah.” Khèng-tông put-sı̂ chū-oàn chū-thàn. Ū-iáⁿ chı̍t-ê chia̍h-thâu-lō͘-lâng, ē hō͘ thâu-ke gō͘-hoē kàm-siú chū-tō, choân sı̄ Khèng-tông siàu-liân hòng-tōng ê koan-hē. “Kok-hāu pit-gia̍p bô joā kú, toè kāng-chng--lí A-goân-chek lâi Tâi-pak chò sió-kang, chiah cha̍p-la̍k-hoè niâ. Hit-chūn ê Bı̂n-koân-tang-lō͘, Siông-kang-lō͘ oh, mā chiah khui hó bô joā kú.” Ū-iáⁿ gō͘, la̍k-cha̍p nı̂-tāi ê Tâi-pak, oa̍h-le̍k chhiong-phoè, sı̀-kè lâu-á-chhù it-tı̍t tha̍h--khí-lâi, Khèng-tông khò sin-thé hó, la̍t-thâu ióng, choan bāu kang-tē taⁿ chng-á, tiàu chng-á ê khang-khoè. Sui-jiân chho͘-tāng, chı̂ⁿ kāu lâng tō ū bah, tû kià chı̍t-koá tńg--khı̀, chhun--ê ta̍k-ê chio-chio--leh tō khı̀ tê-tiàm-á phāⁿ. Chı̍t-kûn káu-hiaⁿ káu-tı̄ tō án-ne kiat kui-tóng, chò-kang, chhit-thô, sio-phah lóng kat chò-hoé.
 Thâu-á chò-kang iáu-sı̄ pún-gia̍p, chū bat Tang-mn̂g-kâu liáu-āu, chng-á taⁿ m̄-chiâⁿ taⁿ, kui-boé toè i chhit-thô, chia̍h-chhēng, phah thian-hā. Tang-mn̂g-kâu chū kap lâng piàⁿ tē-poâⁿ, khang-chhiú jı̍p to-tı̄n, pı̂n táⁿ-khı̀ phah chhut miâ-siaⁿ, sè-bı̄n chiok chhèng--ê. Khèng-tông ē hō͘ lâng kiò o͘-tō, tō-sı̄ toè i siu tē-poâⁿ pó-hō͘-hùi ê sı̂ hō͘ lâng hō--ê. Ka-chài o͘-tō kiâⁿ bô kú, tō khı̀ chò-peng--a.
 Ū lâng kóng chò-peng, hó-kiáⁿ piàn pháiⁿ-kiáⁿ, pháiⁿ-kiáⁿ ē piàn hó. Piáu-sı̄ kun-tiong hó-bái-lâng ē tò͘ lâi tò͘ khı̀. Khèng-tông chò-peng āu, sui-jiân lô͘-moâ-khùi tài tiâu--leh, lô͘-moâ-lâng ê gı̄-khı̀ ka chng-kha-lâng ê tiâu-tı̍t, kap lâng boē-bái chò tui. Chhut tiong-sim liáu-āu, hó-ūn pun-hoat tı̄ kun-hoat-chhù chò thoân-lēng-peng, chı̍t-jı̍t kàu àm ū ki-hoē khoàⁿ-tio̍h hêng-hêng sek-sek ê hoān-lâng-peng. Chia--ê hoān-lâng-peng lāi-té, siōng chē sı̄ tô-peng. Tô-peng pun kúi-lō khoán, ū chhù--lí ê koan-hē, chhiūⁿ khan-chhiú kap sı̄-toā-lâng boē-ha̍h--lah, khan-chhiú cháu--khı̀-lah ..... Kò-jı̂n in-sò͘ ū kiaⁿ kan-khó͘, kiaⁿ chhut-chhau--ê, ū kap téng-si boē-ha̍h, iáu ū siūⁿ beh ha--chı̍t-chhùi, tòng boē tiâu lâi cháu--ê. Chò-peng chêng suh-to̍k, kui-chhiú choân chiam-khang ba̍t-ba̍t sı̄--ê, Khèng-tông tō khoàⁿ kúi--ā ê. Khoàⁿ-tio̍h hia--ê hoān-lâng, chò-lâng chı̍t-sut-sut-á chun-giâm, kè-ta̍t to bô, liân in ka-tı̄ to chū-pok chū-khı̀. Bat ū chı̍t-ê kiò A-pún-á ê tô-peng, cháu liáu cháu, lúi-chek hêng-kı̂ sı̀-nı̂, hō͘ lâng ah khı̀ chhiúⁿ-siu pang-khiah hái-hoāⁿ. Khèng-tông khoàⁿ i put-sı̂ hah-hı̀, khó-lêng bat chia̍h to̍k-phín, kā sin-thé phah-pháiⁿ. Ta̍k-jı̍t tı̄ hái--nih chò-kang, ka-tı̄ keng-thé ka-tı̄: “Khoàⁿ ē hō͘ hái-éng koah-koah--khı̀-bô, sí-sí tiāu siōng-hó!” Chı̍t-ē khoàⁿ chē thiaⁿ chē, chin ka-chài bô àn-té, pháiⁿ-lō͘ iáu-sı̄ m̄-thang kiâⁿ, bô, chı̍t-sı̀-lâng ē khı̀ khioh-kak--khı̀. Tı̄ thè-ngó͘ āu tō bô koh khı̀ chhoē tang-mn̂g láu-toā. Ka-tı̄ chhoē khí-chhù kang-tē chò soàⁿ-kang. Khèng-tông taⁿ chng-á khí-sin, khang-khoè hō͘ lâng chin o-ló. Siūⁿ boē kàu Tâi-pak kóng toā, toā; kóng sè, sè, tı̄ kang-tē bû-ı̀-tiong lâi tn̄g-tio̍h in tang-mn̂g láu-toā. Ò͘, ài kái kiò Chiā-táng, in-ūi í-keng sı̄ êng-chō-chhiúⁿ ê táng-sū-tiúⁿ--lo͘h. Chiā-táng khoàⁿ Khèng-tông chò soàⁿ-kang m̄-sı̄ kú-tn̂g, kóng beh an-tēng tō ài chāi-gia̍h, khoàⁿ tı̄ í-chêng hiaⁿ-tı̄ chò-hoé kám-chêng, tiān-oē khà--leh, soàⁿ-kang piàn chāi-gia̍h, kā Khèng-tông ín jı̍p-lâi hiān-chhú-sı̂ chit-keng kiàn-siat kong-si.
 Khèng-tông siōng-pan liáu-āu, chin piàⁿ-sı̀ mā chin siú pún-hūn. Bó͘-pún khiām ū, tı̄ jı̄-cha̍p-peh-hoè hit-nı̂ hoê-hiong, chhoā kāng-chng ê A-hiong lâi Tâi-pak, hit-chūn A-hiong chiah cha̍p-peh-hoè niâ. Āu--lâi kong-si put-sı̂ hoat-seng kang-liāu phàng-kı̀ⁿ, hiâm-gı̂ ū lāi-chha̍t. Keng-koè an-choân tiau-cha, chhâ chhut i sı̄ Chiā-táng siāu-kài, Chiā-táng ê té-tı̀ mā pho̍k chhut--lâi. Khèng-tông chhit-thô sı̂ ê goā-hō o͘-tō toè hiàn-hiàn--chhut-lâi, kı̂-sı̍t kap Chiā-táng chá bô óng-lâi. Chiā-táng té-tı̀ pho̍k-lō͘ liáu-āu, ū-iáⁿ Khèng-tông hoat-kak in, chhit-thô hong-hoat lóng bô-kâng. Chı̀n-chêng chhit-thô pı̂n táⁿ-khùi, khún-thâu, kha-chhiú.... Chit-má tû-liáu gán-kong, chhiú-oán, kè-bô͘ í-goā, í ha̍p-hoat am-hō͘ hui-hoat. Kāng-khoán ài chı̂ⁿ, pō͘-sò͘ chē, mā ke chin iù-siù. Khèng-tông sui-jiân ū chit-ê jı̄n-sek, khó-sioh siuⁿ bān, mā bô-kàu thiat-té. Kàu ū chı̍t-kang, Chiā-táng hō͘ lâng pòng-tiāu, kong-si to bô jı̍p-khò͘ ê kang-liāu ē khı̀ phàng-kı̀ⁿ? Khèng-tông soah hô͘-lí hô͘-tô͘ hō͘ lâng lia̍h khı̀ koaiⁿ.
 Sū-āu chèng-sı̍t lāi-sı̂n thong goā-kúi m̄-sı̄ i, i put-kò sı̄ chı̍t-ê sió-chut-á, thè-sí-kúi niâ. Tāi-chı̀ mā m̄-sı̄ i só͘ chai phàng-kı̀ⁿ kang-liāu hiah tan-sûn. Khan-liân kong-si lāi-té goân-kang, kap o͘-siā-hoē kak-thâu chióng-chióng kim-chı̂ⁿ lı̄-ek kau-kiat. Khèng-tông koaiⁿ tı̄ lāi-té, ta̍k-hāng m̄-chai. Kàu pàng--chhut-lâi, kong-si ná-chhiūⁿ toā-tē-tāng--leh, koaiⁿ--ê koaiⁿ, sı̂--ê sı̂. Khèng-tông ūi-tio̍h in A-hiong, kong-si ná leh kong-si--leh, bó͘ kín chhoā tńg-lâi chhù--lí, chhia-hoâ-sèng tû-tiāu khah iàu-kín. Goân-lâi té-té peh-kò-goā-goe̍h, in A-hiong, chhù m̄-toà, kiáⁿ m̄-chhoā, kò͘ khı̀ lí-siā thàn! Chhùi kóng chò lú-tiong, siáⁿ-lâng (siáng) chai pı̀ⁿ siáⁿ-báng? Khèng-tông khı̀-chhoah-chhoah khı̀ lí-siā thâu-mn̂g cháng--leh kā khiú tńg--lâi: “Kiò lí khı̀ kā lâng sé-chhia, lí phian-phian ài khı̀ lí-siā, phoê leh chiūⁿ sı̄--bô?” Chhùi kóng boē soah, chhut-chhiú tō kā hò͘--lo̍h-khı̀. Iā bô siūⁿ A-hiong ūi thàn-chhı̄ chı̍t-ke, lō͘-piⁿ sé-chhia, thàn nah ū-kàu chia̍h? Siōng-chhiáⁿ, tı̄ lí-siā chò khang-khoè boē koâⁿ boē joa̍h, lō͘-piⁿ sé-chhia kui seng-khu tâm-lok-lok, siûⁿ-leh-leh koh léng-ki-ki, liân kui-tı̄n sé-chhia-phoāⁿ to kóng, pı̂n A-hiong hit-pān--ê, m̄-bián thàn chiah-nı̄-á kan-khó͘-chı̂ⁿ--lah. Kui-boé liân i ka-tı̄ to hiâm úi-khut. Khı̀ tı̄ lí-siā piàⁿ-sàu sı̂, saⁿ-kô nn̄g-kô, kô lo̍h-khı̀ thàn--lah. Khèng-tông chhut-ga̍k, ǹg-bāng A-hiong gín-á kò͘ hō͘ hó, m̄-koh, A-hiong put-sı̂ thau chhu--chhut-khı̀, ūi-tio̍h án-ne, ang-bó͘ sı̂-siông oan-ke. Khèng-tông chı̍t-ē khı̀--khí-lâi, m̄-sı̄ kûn-thâu-bú khian--lo̍h-khı̀, tō-sı̄ sàu-chhiú-pèⁿ hám--lo̍h-khı̀, cha-po͘-lâng chhiú-thâu tāng, A-hiong put-sı̂ hō͘ bu̍t kah o͘-chheⁿ, chı̍t-pái hiám-hiám-á kha-kut hō͘ kòng-tn̄g, bı̄n-siōng mā chha chı̍t-tiám-á hō͘ siāu kah phoà-siùⁿ--khı̀. Boē-kham lih oan kúi-pái, A-hiong chò i soan-cháu--lah.
 “Ū lâng tō-sı̄ ài chhia-hoâ, chiah ē tūi-lo̍h ian-hoe.” Siù-tin chı̍t-kháu jı̄n-tēng: “Chiah jı̄-cha̍p-jı̄-hoè niâ, hō͘ lâng lāng--leh, hoān-chiān toè lâng kiâⁿ--lah.” Khèng-tông jı̄n-ûi kha-chhng-āu it-tēng ū lâng sái-lōng, ah bô, in A-hiong boē cháu kah bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lâng. Chhâ chêng chhâ āu, chhâ chhut A-hiong o̍h ē-hiáu poa̍h-kiáu, iáu khiàm lâng chı̂ⁿ, koh boē sè-tiâu--leh! Siōng-chhiáⁿ poa̍h-tio̍h kui-mê kui-jı̍t, hō͘ Khèng-tông chin tan-sim. Kiáu-tiûⁿ Khèng-tông bat kò͘--tio̍h, chē--tio̍h kui-kang, ta̍k-hāng lâng hōng-thāi piān-piān. Lim--ê, chia̍h--ê, sńg--ê, ..., ta̍k-hāng to èng-hù--lí. Chí-iàu kho͘ lí chē leh poa̍h, mài peh--khí-lâi tō hó. Khèng-tông siōng kiaⁿ in A-hoeng boē-hiáu siūⁿ, m̄-bat khin-tāng, thê-sı̂n hit-bı̄--ê nā gōng-gōng khı̀ hō͘ lâng chhı̄--chı̍t-chhùi-á, he, he tō liân-hoê--lo͘h!
 Sui-jiân chin piàⁿ-sı̀ chhoē, cháng bô chông-kiàⁿ-jı̂n, ná bô-thâu kong-àn--leh. A-hiong chū án-ne bô-siau bô-sit. Kong-si ê tiān-oē kap chhù--lí ê chū-chí i èng-kai iáu ē kı̀--tit, chí-iàu chı̍t-thong tiān-oē iah chı̍t-tiuⁿ phoe, m̄-koán thiⁿ-piⁿ hái-kak, Khèng-tông lóng ē chhoā i tńg--lâi, ǹg-bāng chı̍t-kang, tán-tio̍h in A-hiong hoê-sim tńg-ı̀, ha̍p-ke thoân-ı̂ⁿ--lah.