A-eng Ah 11

11

 Kàu it-kiú-pat-jı̄-nı̂, Khèng-tông pē-á-kiáⁿ, ē-sái tòng-chò kāng-chng--lí ê lâng--lo͘h. A-hoe chū A-bêng koè-sin liáu-āu, bô-ài oá in A-chiong chia̍h, ka-tı̄ beh thàn-chhı̄ “hô-pau-kiáⁿ”, kóng hô-pau-tē toā-pak pí chhin-seⁿ-kiáⁿ khah hó ǹg. Siōng-chhiáⁿ A-nai í-keng kok-hāu sı̀-nı̂, iû-thng toàn-liān kàu lóng ē-hiáu, hō͘ A-hoe ke chiok chheng-sim. Liân kám-á-tiàm hit-pêng lâng-kheh, chio-ho͘, ni hoè, sǹg-siàu ta̍k-hāng ē. Kám-chêng jı̍t-chhim, A-eng mā thiàⁿ chin lo̍h-sim. Chhài-kè-á chhun thâu chhun boé, hı̂--lah, bah--lah, chhài--lah, put-sı̂ khêng-khêng--leh, kiò the̍h-the̍h tńg-khı̀ chú, ná kāng ke-hoé--leh. Tı̄ A-eng sı̄ chò ē kàu bô chha kàu toh, m̄-koh jı̍t kú, piⁿ--á ê lâng êng-oē tı̍t-tı̍t cháu--chhut-lâi. Thâu--á A-eng pēng bô khǹg tı̄ sim-lāi, nā mài Ko Bêng-kı̂ kóng chı̍t-koá put-sam put-sù ê chiú-oē, tiau-ı̀-kò͘ khoe A-eng, koh kha lâi chhiú lâi, chioh chiú tèⁿ-siáu, choân bô thé-thóng. Tàu-té i kap Khèng-tông sı̄ kóng ū oē, kan-taⁿ ài kap i chò-hoé khai-káng niâ, iah-sı̄ ná Bêng-kı̂ kóng--ê, “Bô-ang kap-tio̍h bô-bó͘--ê, lí chai-chai, goá--chai chài, bián kóng--a-lah!” Sı̍t-chāi oan-óng oan-tak, liân Khèng-tông ê chéng-thâu-á to m̄-bat kha̍p--tio̍h, Bêng-kı̂ kóng he oē sı̍t-chāi khı̀ sí lâng!
 Hit-nı̂ tang-boé, A-eng chhài-kè-á, kám-á-tiàm bô-êng jı̍p-chhut-hoè āu, tō-sı̄ chhoân boé-gê--lo͘h. Ê-chhiúⁿ sı̄ toā-kheh-hō͘, A-eng khoán nn̄g-siuⁿ te̍k-kip chheng-chiú kap la̍k-táⁿ khı̀-chúi, kiò Bêng-kı̂ tâng-chê chài khı̀ chò kong-koan, sūn-soà chia̍h boé-gê. Chia̍h soah, A-eng khoàⁿ Bêng-kı̂ teh bâng, tō chhia sái--leh chài Bêng-kı̂ tńg--khı̀. “A-eng-chí--a,” M̄-chai Bêng-kı̂ chin bâng iah-sı̄ ké chùi, kui-ê-lâng soah un-tó A-eng chit-pêng--koè-lâi: “A...A-eng-chí, goán...goán chin ài kap lí chò-hoé ne.” A-eng kā chhiâu hō͘ chiàⁿ, i sûi tó-tó--koè-lâi. A-eng liân sak nn̄g-pái, i soah phēng-oá lâi peng-kah-thâu: “Bô-iáⁿ cha-po͘-lâng chhun Khèng-tông niâ, A-eng-chí--a, goán bô su i...ne.” “Lí kóng siáⁿ?” “Kap Khèng-tông to hiah ū oē kóng, kap goán thài tō kóng bô oē--leh?..... A-eng, goán mā chin ài kap lí siong-hó--a.” Oē kóng boē soah, chhiú sûi soan lâi keh-lâng-kha.... “Chiong lín A-eng-á-chí tòng-chò siáⁿ!” A-eng chiàⁿ-chhiú hoán hò͘ tò koè, chiàⁿ-tiong kiat tùi Bêng-kı̂ phı̄ⁿ-thâu, hiông-hiông thiaⁿ aih-ioh chı̍t-siaⁿ, Bêng-kı̂ chhiú kiu tńg-lâi tùi phı̄ⁿ am--leh: “Lí... lí bián hiau-pai-lè-táu, bô-ang kap-tio̍h bô-bó͘--ê, ná chhâ ín to̍h-hoé, he a̍h-sái kóng! Iáu m̄-sı̄ chò boē kóng--li ê tāi-chı̀.” Jú kóng soah jú toā-siaⁿ; “Â, lí oan-ná ū-hoè--a, oat--leh khoàⁿ lâng beh ài lí--bô!” “Lí...lí...o͘-pe̍h kóng siáⁿ...?” A-eng khı̀ kah phı̍h-phı̍h-chhoah, oē kóng boē--chhut-lâi, ka-chài kám-á-tiàm kàu--a, chò i chhia thêng--leh jı̍p--khı̀.
 “Bı̂-iáⁿ bô-jiah ê tāi-chı̀, kóng kah hiah pháiⁿ-thiaⁿ!” A-eng sı̍t-chāi ū-kàu khı̀, “Chiong goá A-eng khoàⁿ chò siáⁿ-khoán lâng?” Chı̀n-chêng Sin-thiam koè-sin bān-pan ai-thòng tiong, chhiūⁿ sim toè i khı̀ kāng-khoán, A-eng í giâ boē khí kám-chêng ê pho-lōng. Hit-chūn keh-piah-chng chı̍t-ê sèⁿ Ia̍p khui pah-hoè ê thâu-ke, bó͘ sí beh chhoē lâng thang kò͘-tiàm. Thàm-thiaⁿ tio̍h A-eng gâu hoāⁿ-tiàm, tō iang mûi-lâng lâi thê-chhin. “Tiâu-kiāⁿ boē-bái,” Siù-tin tiau-tı̂-kang tı̄ A-eng bı̄n-chêng kóng hō͘ A-hoe thiaⁿ: “M̄-nā seng koè chı̍t-tòng lâu-á-chhù hō͘ i, kui-ke-hoé chhiú-thâu mā lóng beh hō͘ i hoāⁿ.” A-eng tiàm piⁿ--á thiaⁿ--leh, oat--leh chò i jı̍p-khı̀ lāi-té. Sı̍t-chāi sim ná sí--khı̀ kāng-khoán, bô siūⁿ beh chài kè. Hit-toāⁿ sı̂-kan i chiah ta̍uh-ta̍uh-á thé-hoē chhut, cha-bó͘ gín-á chhài-chí-miā, chit-kù oē ê hâm-ı̀. Aih, bān-pan lóng sı̄ miā, poàⁿ-tiám put iû lâng! Hit-chūn in ta-ke-koaⁿ ē chhoā choân-ke-hoé khı̀ Pat-koà-soaⁿ toā-pu̍t chhit-thô, goân-lâi ū in ê iōng-ı̀. A-eng chiah teh kı̂-koài, chhit-thô liáu, hó-hó m̄ kiâⁿ lo̍h-soaⁿ, soah tian-tò pha chı̍t toā-liàn, oat tùi cha̍p-peh-tē-ga̍k lo̍h--lâi, goân-lâi sı̄ tiau-tı̂-kang beh oat lâi chiat-hàu-sı̄. “Lán cha-bó͘-lâng siōng-chhám sı̄ ang--sí, kiáⁿ--khı̀,” Ta̍k-ê lau chı̍t-liàn liáu, oat chhut-lâi têng goā, Siù-tin khin-siaⁿ tùi A-eng kóng: “Oē kóng tò-tńg--lâi, sè-kan chiⁿ-khoeh chhiūⁿ lán án-ne pháiⁿ-miā--ê. A-eng, lí nā beh chài kè, goán bô beh tòng--lí.” Khoàⁿ A-eng it-tı̍t hàiⁿ-thâu, “Lán m̄-bián o̍h chin-chiat-má án-ne, kó͘-chá-lâng chū iú in ê siūⁿ-hoat kap chò-hoat, chóng--sı̄ Sin-thiam koè-sin pēng m̄-sı̄ sè-kài boa̍t-jı̍t.....” “Goán beh chhiâⁿ-kiáⁿ toā-hàn--lah, goán bô beh koh chài kè--lah.” “M̄-koán án-choáⁿ, A-eng--a,” Thiaⁿ A-eng ı̀n-oē, Siù-tin ke chin hòng-sim: “Lí lóng sı̄ goán ê hó sin-pū, hó cha-bó͘-kiáⁿ.” Kóng-tio̍h hó sin-pū, A-eng chin chai “chhù-tau” tio̍h-ài kò͘ hō͘ hó. Chhù-tau téng ū ta-ke-koaⁿ, hā ū hāu-seⁿ cha-bó͘-kiáⁿ. Iû-kı̂ Sin-thiam koè-sin, kui chhù-tau ê tàⁿ-thâu lóng teh tı̄ sin-siōng. Chhù-tau sı̄ ta̍k-ê ê siū, nā chài kè, chit-ê siū ē piàn-chò án-choáⁿ, A-eng liân siūⁿ to m̄-káⁿ siūⁿ. Chhù-tau pí lán lâng khah iàu-kín, lán ài kā kò͘ hō͘ tiâu, kò͘ hō͘ hó, che sı̄ hā sèⁿ-miā tio̍h chò kah kàu ê tāi-chı̀.
 Nā kóng pún-chiâⁿ khoàⁿ bô khí Khèng-tông, kàu boé--á ē kái-piàn thài-tō͘, hoān-sè-á tō-sı̄ Khèng-tông kò͘-ke, thiàⁿ-kiáⁿ, kap A-eng kò͘ chhù-tau ê koan-liām chin ha̍h. Ah nā kóng in ē hiah se̍k, siong-ti, iáu-sı̄ nn̄g-lâng chia̍p chò-hoé ê koan-hē. Che lóng sı̄ hit-tè làm-chhân kái chhài-hn̂g-á ín-khí. A-tián thê-gı̄, beh chiáng-ak chhài-goân, tē to ū--a, put-jû ka-tı̄ chèng-chhài, lı̄-sûn mā khah chē. Tán chhài-kó͘ khui--lo̍h-khı̀, péng-thô͘ iā-chí, tı̄-chháu lo̍h-pûi, ak-chúi phū-io̍h, bán-chhài sé-chhài... Oâ, lóng tio̍h kang, “M̄-chai hiah bô-êng,” A-tián jú chò jú siān, siūⁿ beh kiu-kha. A-eng khoàⁿ-khoàⁿ m̄-sı̄ pān-hoat, thâu-mn̂g kah a̍h sé--lo̍h-khı̀, chí-hó iang Khèng-tông tàu-saⁿ-kāng. Khèng-tông chin ē kau tiang--lı̄, àm-thâu-á chéng-lí chhài-hn̂g-á, soà--lo̍h bán-chhài sé-chhài, thàu-chá sàng lâi chhài-kè-á, kui-boé kui chhài-hn̂g-á khang-khoè lóng i bāu--khı̀. Sui-jiân sǹg-sǹg--leh bô khah tiông, ū Khèng-tông khang-khoè tháⁿ-tiâu--leh, èng chhài-kè-á ê lı̄-piān, hō͘ A-eng ke chin bián chhau-hoân. A-eng mā sı̂-kiâⁿ hông-hun khı̀ hn̂g-á sàn-pō͘, sūn-soà khoàⁿ keh thiⁿ-kng ê chhài-sek.
 Chū sè-hàn jı̍t-sı̂ kò͘-tiàm, àm-sı̂ tha̍k-chheh. Kè Sin-thiam liáu, bô-êng teh thàn-chı̂ⁿ, nn̄g-ang-bó͘ iā m̄-bat sio-chhoā sàn-pō͘, chng-kha chhân-hn̂g kéng-sek, kàu saⁿ-cha̍p goā hoè chiah khı̀ thé-hoē tio̍h i súi ê chı̍t-bı̄n. Tû-liáu chheng-hong chhoe boán-hê, lâu-chúi phoāⁿ chiáu-siaⁿ, hoān-sè-á A-eng ài lau Khèng-tông kóng chı̍t-koá tē-hng ê hong-bu̍t, hō͘ i gán, hı̄ⁿ toā-khui. Kı̂-sı̍t Khèng-tông pēng bô chhùi súi, put-sı̂ sı̄ mn̄g--ê lâng teh kóng, ı̀n--ê lâng chiah chhap chı̍t-nn̄g-kù. Chhiūⁿ chı̍t-pái A-eng mn̄g: “Lí bat khı̀ Te̍k-hoà-ke--bô?” “Bat khı̀--koè.” “Sı̄ lán Tâi-oân lâm-pak-hoè ê chóng-kin-thâu ne,” Kóng kah kám-á-tiàm-hoè, A-eng cheng-sı̂n tō lâi: “M̄-nā soaⁿ-sán hái-sán, mā sı̄ chı̀n-kháu-hoè ê toā-poâⁿ.” Ná liân-chu-phàu, soà--lo̍h-khı̀ it-tı̍t kóng: “Goá chı̀n-chêng khı̀, oâ! Liân hı̂-chûn-á tāi-lio̍k-hoè to kui-chhù-keng, beh tı̍h siáⁿ tō ū siáⁿ.” Tu̍t-jiân siūⁿ khí hó-chhiò ê tāi-chı̀: “Mā ū pò͘-chhı̄-ke ne. Hit-chūn goá toā-pak-tó͘ phāiⁿ Éng-siông, khoàⁿ-tio̍h pò͘-chhı̄ tō oat jı̍p-khı̀ lau-lau--leh, thài chai-iáⁿ lau tiám-goā-cheng chhut--lâi, su-pah-lù phàng-kı̀ⁿ--a....” “Hoè-bu̍t-á to ū lâng thau sái--khı̀-oh?” “Iáu ū kui-chhia ê hoè ne!” A-eng thó͘ chı̍t-ē chı̍h: “Tang-sı̂-á hō͘ kèng-chhat thoa khı̀ pó-koán, chit-táu bô phàng-kı̀ⁿ khah ka-chài. Tâi-pak oh thêng-chhia, kui-kí koh chē, í-āu goán tō bô-ài khı̀--a......” A-eng siūⁿ kóng nā chún beh khı̀, hn̄g-lō͘ mā tio̍h A-thiam sái-chhia. Siūⁿ khí A-thiam...., oē kàu nâ-âu-thâu, ngē ka thun--lo̍h.
 Kı̂-sı̍t nn̄g-lâng saⁿ-hoē nn̄g-hoē, lân-bián ē hoē tùi in ka-tı̄ ang-bó͘ khı̀. “Sūn kau-hoāⁿ it-tı̍t khı̀, thàng toā-lō͘ piàn-thâu chúi-chhiâng hia,” A-eng siap chhut tùi in Sin-thiam ê chhim-chêng: “Goán A-thiam kiò goá kè--i, khoàⁿ i kui-bı̄n âng-kı̀-kı̀, kóng-tio̍h oē kiu-kiu-lun-lun, kiaⁿ goá m̄-khéng ne..... Goá thài ē m̄-khéng--leh, i lâng siōng sı̍t-chāi, tō-sı̄ boē-tàng poê goán chı̍t-sı̀-lâng.....” Siong-kám ê oē put-sı̂ ē lâu--chhut-lâi. Kāng-khoán Khèng-tông mā put-sı̂ siap chhut tùi in A-hiong ê su-liām. Tı̄ bô-ı̀-tiong, Khèng-tông thàu-lō͘, i ta̍k-hāng to goân-liōng in A-hiong, ǹg-bāng in A-hiong mā ē-tàng khoan-liōng i ê chhóng-pōng, hoê-sim tńg-ı̀, kín tò-tńg--lâi. Goân-lâi in A-hiong ē khı̀ hō͘ bu̍t hiah thiám, sı̄ chiong kúi-lō nı̂ beh bé chhù khiām ê chı̂ⁿ poa̍h-poa̍h húi-húi--tiāu. “Ná sı̂n-hûn hō͘ mô͘-sı̂n-á lia̍h--khı̀-leh, phō͘-á-té cha̍p-peh-bān, kap nn̄g-kháu oa̍h-hoē lóng pio khı̀ poa̍h-tiāu!” Hit-chūn ē-káng chò-kang-á-lâng beh tiàm Tâi-pak bé chhù, sı̄ bô hoat-tō͘ ê tāi-chı̀. M̄-koh, Saⁿ-têng-po͘ kong-ú chiah gō͘, la̍k-cha̍p-bān, thài ē chai-iáⁿ siūⁿ beh khı̀ koè tēng, pháiⁿ-ūn khı̀ hō͘ lâng lia̍h khı̀ koaiⁿ......, kui-boé chı̂ⁿ bô, bó͘ koh cháu--khı̀. Khèng-tông put-sı̂ oàn-thàn, sı̄ án-choáⁿ thiⁿ-kong-peh--á ē tùi i án-ne. I m̄-sı̀n A-hiong hiah choa̍t-chêng, būn-tê sı̄ A-hiong thài lóng bô phoe bô bûn, bô siau bô sit--leh.....
 Bêng-kı̂ chū hit-pái sit-thài, kı̀ⁿ-tio̍h A-eng pháiⁿ-sè pháiⁿ-sè. A-eng jı̄n-ûi chiú-āu kek-khong, tòng-chò ná bô hoat-seng--leh, lâi hoà-kái Bêng-kı̂ ê put-an. M̄-koh, A-eng hông-hun ài khı̀ hn̂g-á lau-lau--leh, soah hō͘ in Éng-siông ke oē. It-kiú-pat-sam-nı̂ chhun, Éng-siông chhá beh chham-ka Tâi-tiong-khu ko-tiong liân-khó. A-eng thiaⁿ in tō-su kóng, i sı̍t-le̍k tāi-khài tı̄ jı̄, saⁿ-khám chı̀-goān, nā khó Chiang-hoà-khu, Chiang-tiong iáu ū bāng. “Lâng A-gím tō beh khó Tâi-tiong, goá tō boē-eng--tit?” Éng-siông toā-siaⁿ khòng-gı̄: “I sı̄ iâⁿ goá joā chē?” A-gím sı̄ Jı̍t-seng ê oāⁿ-thiap-toā, Tân Êng-chı̀n ê ban-á-kiáⁿ, lâng lóng kiò i-su-juh, Tân lí-sū gō͘-cha̍p-hoè seⁿ--ê, kui-ke-hoé-á sioh kah ná miā. M̄-koh, A-eng iáu-sı̄ m̄-khéng, Tâi-tiong tio̍h poâⁿ-chhia, put pí Chiang-hoà hong-piān. Siōng-chhiáⁿ Tâi-tiong nā khó boē tio̍h lí-sióng ha̍k-hāu, put-jû tha̍k chāi-tē. Éng-siông khoàⁿ in bú--a m̄-khéng, choán kiû a-kong, a-má, Jı̍t-seng sui-jiân thiàⁿ sun, iáu-sı̄ chun-tiōng in bú--a ê koat-tēng. chū án-ne liáu, Éng-siông tha̍k-chheh tō pàng-sang, thè-pō͘ chin chē. A-eng chı̍t-ē mn̄g--leh, ı̀n kóng tō beh khó Chiang-hoà niâ, a̍h-sái siuⁿ piàⁿ, jiá A-eng siong-sim koh thè i hoân-ló. Chı̍t-jı̍t, chheng-bêng koè liáu jı̍t-thâu ū khah tn̂g, A-eng khah oàⁿ chú-àm, Éng-siông boē-hù chia̍h tō beh khı̀ pó͘-sı̍p, A-eng kín pn̄g chhá bah-si chham nn̄g seng hō͘ chia̍h, chhùi-oân-á-thng to chiah leh kún, Éng-siông pn̄g pe bô kúi chhùi: “M̄-sı̄ chheng-bêng khı̀ kùi-choá, iah-sı̄ chhá a-pa ài chia̍h--ê...,” Sui-jiân Éng-siông kui-chhùi pn̄g ná pō͘ ná kóng, A-eng thiaⁿ kah chin chheng-chhó. “Kan-taⁿ chiú tiàm chhài-hn̂g-á..., lí kám ū-iáⁿ ài a-pa? Lí lóng phiàn--ê!” Hiông-hiông oáⁿ-tı̄ toā-ē khǹg--lo̍h-khı̀: “Choân hau-siâu--ê!” Chheh-phāiⁿ-á phāiⁿ--leh, pn̄g iā m̄-chia̍h, oat--leh chò i cháu--chhut-khı̀.
 A-eng chhiú phâng oáⁿ-kong, tú beh khat oân-á-thng, khoàⁿ in Éng-siông pn̄g-oáⁿ phiaⁿ--leh chông--chhut-khı̀, kui-ê-lâng soah ngā tı̄ hia. M̄-chai joā kú, chhùi-chı̍h chn̄g-tio̍h chhùi-phoé lı̀n--lo̍h-lâi ê ba̍k-sái, chiah hoê-hun--koè-lâi. Lún boē-tiâu hit nn̄g-káng ná teh lo̍h-hō͘, tı̍t-tı̍t siak--lo̍h-lâi. Kóng i bô-ài in a-pa? Gín-á-lâng bat chı̍t-ē siáⁿ! A-eng chin siūⁿ beh tng-bı̄n chit-mn̄g Éng-siông, chai-iáⁿ chit kúi nı̂ a-bú án-choáⁿ koè--ê? M̄-sı̄ am tı̄ mı̂-chioh-phoē-té bih teh khàu, bô tō oàn miā-ūn chok-lōng, chheh in a-pa kā pàng--leh.... Chóng--sı̄ ūi-tio̍h ta-ke-koaⁿ, gín-á-phí, i kam-goān hi-seng ka-tı̄ lâi chhiâⁿ-ke..... Lâng kóng chiú-koá tio̍h ba̍k-sái chún pn̄g thun, lâi chhiâⁿ-kiáⁿ toā-hàn. Éng-siông thài hiah boē-hiáu siūⁿ--leh, ē m̄-chai i khah án-choáⁿ siūⁿ in a-pa, iáu m̄-sı̄ mı̂-phoē kah m̄-chai sio, sim boē chheng, boē chēng, chhia boē lo̍h-bı̂n....?
 A-eng oan-ná hı̄ⁿ-hong-á thiaⁿ-tio̍h chı̍t-koá êng-oē, i chin khı̀ Éng-siông liân he “pō͘-chı̍h-oē” to ē jı̍p-hı̄ⁿ, tùi a-bú to ē gō͘-kái! Iā m̄-siūⁿ a-bú sui-jiân chiú-koá, iā-sı̄ siū kàu-io̍k ê lâng. Chheh tha̍k jı̍p hı̄ⁿ, ba̍k-chúi lim ū lo̍h-pak. “Nā m̄-sı̄ ài kò͘ kám-á-tiàm,” Jı̍t-seng sı̂-siông án-ne kā o-ló: “Sı̍t-chāi tio̍h chai-poê...” A-eng chū-jı̄n chheh tha̍k ū tı̀-á lāi. Hit-chūn kui-tı̄n ha̍k-seng pâi-lia̍t thong-ha̍k, kiâⁿ-jı̍p Pat-koà-soaⁿ pâi-lâu, m̄-sı̄ bô lâng khı̀ chù-ı̀ tio̍h piah-kak-á chiat-hàu-sı̄, sı̍t-chāi sı̄ m̄-chai ài án-choáⁿ kā tēng-ūi. Sı̄ úi-tāi ê thoân-thóng? Lú-sèng ê kong-hui? Le̍k-sú ê pi-kio̍k? Iah-sı̄ sı̂-tāi ê chhiò-oē? Jı̂n-sèng ê......? Kóng khí chhiò-oē, A-eng siūⁿ khí kui-lia̍t tông-o̍h pàng-o̍h ê sı̂, “Lín chai in àm-sı̂ khùn boē khı̀, án-choáⁿ thoa-boâ sı̂-kan--bô?” Sio̍k-bí--á tō bat chhiò in: “Iā tāu-á, khioh tāu-á tō͘ àm--ê.” Sûi ū lâng ı̀n kóng: “Thài boē-hiáu iā thô͘-tāu, ná khioh ná chia̍h khah boē-siān?” “Hioh! Chia̍h ē lo̍h-khı̀, a̍h-sái kiaⁿ khùn boē khı̀.” Kui-tı̄n tông-o̍h ki-ki-kia̍k-kia̍k chū án-ne hāⁿ--koè. Siūⁿ boē kàu Sin-thiam koè-sin, A-eng soah tio̍h lâi bı̄n-tùi chit-khoán khùn-kéng. I chóng boē-eng-tit koaiⁿ tı̄ pâng-keng-á té, keh-choa̍t goā-bı̄n ê sè-kài. I tio̍h chò seng-lí, ài kap lâng chih-chiap. Ka-chài kú-nı̂ tha̍k ê chheh, bô-hêng-tiong sán-seng ún-tēng chok-iōng. 『克己復禮為仁』, lán nā siu-ióng ka-tı̄, khek-chè ka-tı̄, bı̄n-tùi goā-kháu hoa-hoa sè-kài, tō ē chai ài án-choáⁿ kui-hoān. 『發乎情止乎禮』, kap lâng chò-hoé tō ū chún-chat--lo͘h.
 Kúi-lō pái A-eng siūⁿ beh chhoē Éng-siông hó-hó-á khai-káng--chı̍t-ē. Chı̍t hong-bı̄n Éng-siông beh khó-chhı̀, kiaⁿ i hun-sim; chı̍t hong-bı̄n sı̍t-chāi iáu sè-hàn, m̄-bat jı̂n-chêng sè-sū, kiaⁿ i thiaⁿ bô. Siōng-chhiáⁿ, Éng-siông ná-chhiūⁿ teh siám-phiah i..... Ah bô, A-eng ài in Éng-siông chai-iáⁿ, a-bú chò-sū kong-bêng chèng-tāi, bián bih-bih chhih-chhih. I nā goān-ı̀, i ē-ēng-tit toā-toā pān-pān koh chài kè, chhia-chhia-iāⁿ-iāⁿ hō͘ lâng sái o͘-thâu-á-chhia, kòng-kó͘ phah-lô gêng-chhoā--khı̀. I ē-ēng-tit án-ne chò m̄-chò, ūi siáⁿ-mih? Koh ūi siáⁿ-lâng? Hō͘ Éng-siông ka-tı̄ khı̀ siūⁿ.... Khí-bé, hó-bái-oē tio̍h pun chheng-chhó, sún lâng bêng-ū ê êng-oē m̄-thang khin-sı̀n. Mài kóng a-bú, lâng Khèng-tông ū bó͘ ū kiáⁿ, sui-jiân bó͘ bô tı̄--leh, lâng iáu m̄-sı̄ teh tán tńg--lâi.....