Bāng-kı̀ⁿ

Chā mê-hng goá bāng-kı̀ⁿ, teh siūⁿ pún-sin ū chò Hâm-káng kàu-hoē ê thoân-tō. Ū chı̍t jı̍t bo̍k-su lâi sûn kàu-hoē, kàu Lé-pài-jı̍t N̂g Keng kap Tân Po̍k nn̄g lâng phō in ê kiáⁿ lâi chhiáⁿ bo̍k-su kiâⁿ sé-lé. Keng-hiaⁿ ê kiáⁿ kiò-chò Chú-in, iā Po̍k-chek--ê hō-chò Thian-sù. In siⁿ hāu-siⁿ só͘-í hoaⁿ-hí hō hit hō hó thiaⁿ ê miâ. Boē kiâⁿ sé-lé ê tāi-seng hiah-ê sı̄-toā lâng ū kap bo̍k-su í-kı̍p kap kàu-hoē lı̍p-iok, koat-toàn beh gâu siat-hoat khoàⁿ-kò͘ in ê kiáⁿ, beh chhòng hō͘ in chia̍h, beh chiong Sèng-keng ê tō-lí lâi kà-sı̄ in, iā beh chhoā in lâi lé-pài. Hit-tia̍p chèng lâng chhut siaⁿ gı̂m si kóng, “Pē-bó thè kiáⁿ lı̍p bêng-iok. M̄-thang jı̄m i thàn sè-sio̍k, Siông-siông kà-sı̄ sı̀n Iâ-so͘, Jı̍t-jı̍t ín-chhoā kiâⁿ thiⁿ lō͘.” Teh gı̂m ê sı̂ goá chiū cheng-sı̂n.

Koè bô loā kú goá chiū koh khùn, iā koh chı̍t pái bāng-kı̀ⁿ hit nn̄g ê gín-á ê sū. Che kiám m̄ sı̄ kı̂-koài mah? Bāng-kı̀ⁿ ê sı̂ goá teh siūⁿ hiah-ê gín-á í-keng 9 hoè. Goá iû-goân toà Hâm-káng kàu-hoē teh thoân-tō, chóng-sı̄ goá ê sim siông-siông hoân-ló in-ūi khoàⁿ sı̀n-chiá bô sím-mı̍h tı̀-ı̀ in ê gín-á ê seng-khu kap lêng-hûn ê tāi-chı̀. Hit nn̄g ê gín-ná ê sı̄-toā-lâng sı̄ chin sàn, iā lóng ū chhı̄ gû. Goá chē-chē pái khı̀ chhoē N̂g Keng kap Tân Po̍k, khó͘-khǹg in tio̍h chún Chú-in kap Thian-sù lâi tha̍k sió-o̍h. In kóng in chin hoân-ló, chóng-sı̄ in ê gín-á tek-khak tio̍h khoàⁿ gû, bē-tit khı̀ tha̍k-chheh. Hit-tia̍p goá chin chhut-la̍t teh kó͘-bú, ǹg-bāng thang siat sió-o̍h, chóng-sı̄ chèng sı̀n Chú ê lâng lóng the-sı̂ kóng gín-á bô êng, tio̍h khoàⁿ gû. Hit kúi lé-pài ê tiong-kan goá thiaⁿ-kı̀ⁿ “khoàⁿ gû” hit kù hiah-nı̍h chē pái tı̀-kàu goá lia̍h gû chò khó-ò͘ⁿ ê mı̍h, iā hit-sı̂ goá chha-put-to lı̍p-sè éng-oán m̄ ài koh chia̍h gû-leng iā m̄ ài koh chia̍h gû-bah. Goá tùi in kóng, Lâng kiám bô khah kùi-khı̀ gû mah?

In sui-bóng m̄ khéng hō͘ in ê gín-á lâi tha̍k chheh, iáu-kú goá siông-siông chhut la̍t khó͘-khǹg in, kàu boé N̂g Keng kap Tân Po̍k kam-goān hō͘ in ê kiáⁿ lâi tha̍k. Teh tha̍k ê sı̂, Chú-in kap Thian-sù nn̄g lâng pı̂ⁿ-pı̂ⁿ chin khiáu, sı̍t-chāi ū pún-sū. Chóng-sı̄ in ê pē-bó chin sàn kàu hit sı̂ bô lâng thang khan gû khı̀ chhı̄, só͘-í chin kan-khó͘. Kàu āu-lâi N̂g Keng m̄ khéng hō͘ i ê kiáⁿ koh lâi tha̍k, i kóng ū gû bô lâng thang chhı̄, ko͘-put-chiong tio̍h koh khı̀ khoàⁿ gû. Teh chhı̄ gû ê sı̂-chūn Chú-in chia̍p-chia̍p kap kı̂-û khoàⁿ gû ê gín-á chhit-thô, m̄ bián loā kú chiū toè in pháiⁿ chhùi, o̍h poa̍h-kiáu iā hán-tit lâi lé-pài, in-ūi Lé-pài-jı̍t iû-goân tio̍h chhı̄ gû.

Chú-in khah toā-hàn chiū khı̀ chò lâng ê kho͘-lo̍h, liân pe̍h-oē Sin-iok i iā bē hiáu tha̍k, koè kúi-nā nı̂ chiū lóng m̄ ài lâi lé-pài. I ê phín-hēng ná kú ná pháiⁿ, kau-poê chhiong-ki, chia̍h a-phiàn, chò put-hàu kiáⁿ sı̀-kè liû. I ê lāu-pē iû-goân chin sàn, Chú-in lóng m̄ pang-chō͘ i, tı̀-kàu lāu-pē pún-sin tio̍h khı̀ khoàⁿ gû.

Chóng-sı̄ Tân Po̍k àn-choáⁿ-iūⁿ? Khí-thâu chún kiáⁿ khı̀ tha̍k chheh hit sı̂ i chin kan-khó͘, m̄-kú i kám-sim thun-lún, hō͘ i ū ki-hoē thang tha̍k chheh. Thian-sù ū chiàu kui-kí khı̀ tha̍k sió-o̍h, i chin-chiàⁿ châi-chêng, ū tha̍k Hàn-bûn, Kok-gú kap Soàn-su̍t, iā bat tō-lí. Lé-pài chá-khí i ê lāu-bó gâu siat-hoat kā i sé bı̄n, hō͘ i chhēng chheng-khı̀ ê saⁿ-á-khò͘ khı̀ hù Chú-jı̍t-o̍h. Āu-lâi khı̀ tha̍k Kong-ha̍k-hāu, chut-gia̍p liáu chiū soà khı̀ tha̍k pa̍t mı̍h o̍h. Hit ê gín-á kàu toā-hàn chin-chiàⁿ ū châi-tiāu, thàn toā chı̂ⁿ, iā chin iú-hàu pē-bó.

Kàu chit-tia̍p Chú-in iû-goân chò sàn-hiong ê kho͘-lo̍h, m̄-kú Thian-sù taⁿ chò i-seng, iū-koh gâu thiàⁿ lâng, ta̍k Lé-pài chá-khí tı̄ pún kàu-hoē teh hoāⁿ Chú-jı̍t-o̍h. Goá teh khùn hit-tia̍p ū toā khó-lı̂n Chú-in-á, in-ūi goân-pún i ê châi bô khah su Thian-sù--ê, iáu-kú kàu chit-tia̍p i kan-ta chò kan-khó͘ ê ku-lí, chóng-sı̄ Thian-sù í-keng chò hó-gia̍h ê i-seng. Sím-mı̍h lâng ū hāi Chú-in?

Goá teh khùn hit-tia̍p tı̄ mn̂g-kháu ū thiaⁿ-kı̀ⁿ chı̍t chiah gû teh háu, goá chiū cheng-sı̂n iā chai lóng sı̄ goá teh bāng-kı̀ⁿ nā-tiāⁿ.

(Tâi-lâm Kàu-hoē-pò tē 343 koàn, 1913 nı̂ 10 ge̍h)