Chı̍t-ê Tâi-oân Gín-á Tùi Chiong-lâi Kak-chhíⁿ ê Koè-thêng

----Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ Liáu-āu Cha̍p-peh-nı̂ 
 Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ hoat-seng kàu taⁿ í-keng cha̍p-peh-nı̂ lah. Sı̂-kan teh koè chin kín. Chhut-sū ê sı̂, goá iáu teh tha̍k ko-jı̄. Liân cha̍p-chhit-hoè to iáu-boē moá. Taⁿ í-keng koè cha̍p-peh-nı̂. Ta̍k-nı̂ ê cha̍p-jı̄-goe̍h chhe-cha̍p, choē-choē lâng lóng teh kı̀-liām chit-ê Tâi-oân le̍k-sú-siōng tiōng-iàu ê jı̍t-chí. Goá iā ēng ka-kı̄ ê hong-sek kı̀-liām i. In-ūi Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ kái-piàn goá ê jı̂n-seng, hō͘ goá tùi chı̍t-ê kan-ta kò͘ tha̍k-chheh ê ha̍k-seng gín-á, “tńg toā-lâng” , chiâⁿ-choè chı̍t-ê ài Tâi-oân to̍k-lı̍p ê Tâi-oân-lâng. 
 Bí-lē-tó hoat-seng ê só͘-chāi lı̄ goá ê chhù kap ha̍k-hāu bô joā-hn̄g. Hit-mı̂ goá bô tı̄ hiān-tiûⁿ. Chóng-sı̄ keh-tńg-jı̍t chhut-mn̂g, chiū kám-kak Pe̍h-sek khióng-pò͘ ê khı̀-hun. Mûi-thé it-tı̍t bû-loā, lé-mē hiah-ê “hoán-poē hūn-chú”. Ha̍k-hāu chá-hoē ê sı̂, ha̍k-seng kap lāu-su iā lûn-liû khián-chek in. M̄-kú goá chai che sı̄ Kok-bı̂n-tóng siat-kè ê lô-bāng, kò͘-ı̀ chè-ap Tâi-oân-lâng ê bı̂n-chú ūn-tōng. 
 Hit-tia̍p goá chiah liáu-kái, sı̄ cháiⁿ-iūⁿ goá nā mn̄g pē-bú iú-koan Jı̄-jı̄-pat ê tāi-chı̀, in m̄-khéng kóng, hoán-tńg mē goá o͘-pe̍h-mn̄g. Ūi hô-kò͘ goá ê sı̀-kū khı̀ Bí-kok liû-ha̍k chiū boē tit tò-tńg--lâi. Chhin-lâng kı̀ⁿ-nā thê-khí i, iā hoân-ló, iā kiaⁿ-hiâⁿ. Koh ū goá ê lāu-pē tı̄ chhù--nih tiāⁿ-tiāⁿ mē Kok-bı̂n-tóng, m̄-kú kóng-soah sûi-sı̂ kéng-kài gín-á bo̍h-tit chhut-khı̀ kóng. Chá-chêng goá tùi chiah-ê tāi-chı̀ sui-jiân gı̂-būn, khiok m̄-bat chhim-siūⁿ. Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ soà hō͘ goá bêng-liâu it-chhè. 
 Bí-lē-tó siū-lān-chiá siū sím-phoàⁿ kı̂-kan, kı̀ⁿ-nā kiⁿ-chhim iā-chēng, goá kiâⁿ-oá thang-á, khoàⁿ-tio̍h àm-sàm ê lō͘-teng chēng-chēng chiò-lo̍h hoé-hu-sek ê ke-lō͘, ba̍k-sái chiū lâu boē chí. Kám-kak chit-tè thó͘-toē ê khó͘-thàng chiū-sı̄ goá ê khó͘-thàng. Tâi-oân-lâng chı̍t-tāi chı̍t-tāi ê le̍k-sú lóng kap goá liân-choè chı̍t-thé. 
 Hit-chām goá ta̍k-jı̍t kiâⁿ-lō͘ khı̀ ha̍k-hāu, siang-kha lóng phû-phû, Nńg-nńg, chhin-chhiūⁿ ta̍h tı̄ hûn--nih. Í-chêng Kok-bı̂n-tóng kà--goá-ê í-keng phò-bia̍t. Beh cháiⁿ-iūⁿ tiông-kiàn ka-kı̄, chhoē-tio̍h sin ê kè-ta̍t-koan? Soà-chiap che cha̍p-peh-nı̂, goá chiū ta̍uh-ta̍uh cháu-chhoē chū-ngó͘ sı̍t-chiàn ê khoán-sit. Tiāⁿ-tiāⁿ mn̄g ka-kı̄, beh choè sím-mı̍h khoán ê Tâi-oân-lâng? 
 Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ āu, lāu-su kè-siok tı̄ ha̍k-hāu “siau-to̍k”. Ū chı̍t-pái, goá ê kong-bı̂n lāu-su mē Lū Siù-liân “Ta̍k-lâng lóng thang choè tiōng-hu”, sı̄ ı̂m-loān ê pháiⁿ-cha-bó͘. Goá chin-chiàⁿ siūⁿ beh the̍h chheh kheng i. m̄-kú án-ni put-kò sı̄ hō͘ lâng lia̍h-khı̀ koaiⁿ, bô hoat-tō͘ sı̍t-chè thè Tâi-oân choè sím-mı̍h. Chí-ū chiām-sı̂ jím-nāi. Hit-sı̂ goá koat-tēng tha̍k-chheh choa̍t-tùi beh tha̍k-iâⁿ Tiong-kok-lâng. khǹg chit-tiám m̄-goān, chı̍t-nı̂ āu goá ēng chin koân ê sêng-chek khó-tio̍h Tâi-Tāi Goā-bûn-hē. 
 Tha̍k Tâi-Tāi hit sı̀-nı̂, goá chin ut-chut, iā chin sit-bōng. In-ūi iáu ū pe̍h-sek khióng-pò͘, lāu-su kap ha̍k-seng m̄-káⁿ hō͘-siong thó-lūn Tâi-oân ê būn-toê. Nā kóng hō͘ pē-bú thiaⁿ, in chiū lō͘-hiān khoà-lū ê piáu-chêng. Lō͘-boé chiū m̄-káⁿ koh tı̄ in ê bı̄n-chêng thê-khí. Bûn-ha̍k-ı̄ⁿ ê lāu-su tāi-khài lóng-sı̄ Tiong-kok-lâng. In kà--ê chha-put-to sı̄ “Chhiūⁿ-gê-thah” (Ivory Tower) ê mı̍h. Hit sı̂ goá seng-khu-lāi chhin-chhiūⁿ hoé teh sio, tùi in só͘ kà--ê lóng bô chhù-bı̄. Ū-êng ê sı̂, khı̀ chheh-tiàm hian tóng-goā cha̍p-chı̀ á-sı̄ kı̀m-chheh, liân thâu-ke iā oē chù-ı̀. Goá siá ê bûn-chiuⁿ bô tè thang hoat-piáu. Nā khı̀ thiaⁿ ha̍k-hāu-lāi Lí Hông-hi hit kúi ê chū-iû-phài kàu-siū káng-ián, piⁿ-á chiū khiā jiàu-pê-á teh hip-siōng, kàm-sı̄. Oa̍h tı̄ chit-chióng khoân-kéng, goá teh-beh choa̍t-khùi. Oē khı̀ Bí-kok tha̍k sin-bûn, iā sı̄ ǹg-bāng thong-koè mûi-thé lâi hián-bêng chèng-gı̄. Hit-sı̂ goá iáu siong-sı̀n pit ê le̍k-liōng iâⁿ-koè to-kiàm. Bat goá ê lâng lóng gı̂-gā. In-ūi tı̄ in ba̍k-chiu-lāi, goá sı̍t-chāi bô chhin-chhiūⁿ kı̀-chiá. 
 Chı̍t-nı̂ chı̍t-nı̂ koè--khı̀. Goá ài Tâi-oân to̍k-lı̍p ê sim ná lâi ná kian-tēng. Tiong-kan sui-jiân bat tùi choē-choē hiān-siōng, choē-choē lâng sit-bōng, chóng-sı̄ iáu m̄-kam tùi Tâi-oân choa̍t-bōng. Bô-lūn tha̍k-chheh, chia̍h thâu-lō͘, sı̄m-chı̀ āu-lâi hun-in ê soán-te̍k lóng siū-tio̍h Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ éng-hióng. Kiám-chhái iā in-ūi án-ni, soà tú-tio̍h boē chió chó͘-gāi, hù-chhut chı̍t-koá kò-jı̂n tāi-kè. Sui-bóng án-ni, goá lêng-khó lia̍h chiah-ê khùn-lân choè chhı̀-liān. Sı̄ “têng-thâu-siⁿ“ choè Tâi-oân-lâng su-iàu thong-koè ê khó-giām, iā sı̄ “tńg toā-lâng” ài kiáu ê ha̍k-hùi. 
 Cha̍p-peh-nı̂ lâi, Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ siū-lān ê chiân-poè iā keng-koè choē-choē piàn-hoà. Ū ê tam-tio̍h koân-le̍k ê chu-bı̄, chiū sit-lo̍h chá-kı̂ ê lí-sióng. Ū-sı̂ goá sui-jiân put-boán in ê só͘-choè, chóng-sı̄ nı̂-hoè ná choē, chiū ná bêng-liâu lâng ê kiōng-tông jio̍k-tiám. Boē in-ūi in ê poa̍h-tó, soà iô-choah ka-kı̄ ê sim-chı̀. Tùi tı̄ in koè-khı̀ ê kòng-hiàn, iû-goân hui-siông kám-siā. Nā bô in ê hi-seng, chiū bô goá ê kak-chhíⁿ. 
 Chit kúi-nı̂ goá iā teh chhiau-chhoē jı̂n-seng ê bo̍k-phiau. Kū-nı̂ chham-ka Tâi-gí kàu-sek, o̍h Lô-má-jı̄, chiah khak-tēng ka-kı̄ thang ūi Tâi-oân choè sím-mı̍h. Khí-thâu o̍h Lô-má-jı̄, kan-ta ūi-tio̍h Tâi-gí siá-chok ê hong-piān. Chiām-chiām soah bêng-pe̍k chhui-kóng Lô-má-jı̄ ê pit-iàu. Iā hoat-hiān choē-choē būn-toê lóng ài tùi Tâi-gí gí-hoat chiah chhoē ū kái-tap. Kin-nı̂ khai-sí choè Tâi-gí gı̄-kang lāu-su í-āu, ná kian-tēng chı̍t-chióng siūⁿ-hoat. Chit hong-bı̄n ê gián-kiù tú-tú sı̄ hiān-sı̂ Tâi-gí gián-kiù tiong-kan siōng khiàm-khoeh--ê. Só͘-í goá phah-sǹg siōng bān tán kàu gín-á toā-hàn, chiah khı̀ tha̍k gí-giân-ha̍k. Tı̄ che tiong-kan iā kè-sio̍k siá-chok, ǹg-bāng thè āu-tāi ê Tâi-oân-lâng lâu-lo̍h tām-po̍h ûi-sán. 
 Khiā-khí tı̄ ú-tiū tiong-kan, kià-ba̍k tı̄ bô khí-thâu, bô chı̄n-pōng ê sı̂-kan, lâng ê sı̀ⁿ-miā ke̍k-kı̂ bı̂-soè, té-chiām. Tı̄ té-té ê jı̂n-seng, cha̍p-peh-nı̂ chiū chiàm chin tn̂g ê pō͘-hūn. Bí-lē-tó Sū-kiāⁿ koè-liáu cha̍p-peh-nı̂, goá chiah chai-bêng ka-kı̄ ê sú-bēng. Che sı̍t-chāi sı̄ Siōng-tè te̍k-pia̍t ê un-sù. Pún-chiâⁿ nā ūi-tio̍h kò-jı̂n, goá ê sı̀ⁿ-miā m̄ ta̍t-tit oa̍h. M̄-kú ūi-tio̍h chhiâⁿ-ióng gín-á, ūi-tio̍h chhui-hêng Lô-má-jı̄ thang kiàn-lı̍p ka-kı̄ ê bûn-hoà, iû-goân tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ goá kàu-gia̍h ê sı̂-kan kap khùi-la̍t, thang oân-sêng chiah-ê sū-kang. Ǹg-bāng goá chı̍t-sı̀-lâng ê phah-piàⁿ, oē sió-khoá lı̄-ek-tio̍h kò͘-hiong Tâi-oân. 
 (“Goá ū chı̍t-ê Bāng”, Tēⁿ Ngá-ı̂ chok-phín-chı̍p)