Tē Saⁿ Hāng
Lūn Siā-hoē Seng-Oa̍h ê Ì-Gı̄
1.Kò-jı̂n kap siā-hoē
Kò-jı̂n chiū-sı̄ toaⁿ-sin lâng ê ı̀-sù. Nn̄g ê í-siōng ê toaⁿ-sin lâng chò-hoé khiā-khí ê sı̂ chiū sêng chı̍t ê siā-hoē. Só͘-í thang chai siā-hoē ū chióng-chióng; ka-têng, chong-cho̍k, hiuⁿ-lí, ke-chhı̄, kok-ka to lóng sı̄ chı̍t-chéng ê siā-hoē.Koh kóng chı̍t kù khah-bêng, siā-hoē chiū-sı̄ nn̄g-ê í-chiūⁿ ê lâng, ūi-tio̍h chit ê bo̍k-tek chò-hoé kiat-ha̍p ê thoân-thé.Chit-kù “ūi-tio̍h chı̍t ê bo̍k-tek”, chit kù put-chí tio̍h ài jı̄n-chin;nā bô bo̍k-tek, sui-jiân ū nn̄g-ê í-chiūⁿ ê lâng tı̄-teh, iā put-sêng siā-hoē.Koh-chài chiū-sı̄ ū kong-kiōng ê bo̍k-tek, hit ê bo̍k-tek nā-sı̄ sió-sè á-sı̀ bô bêng-láng , só͘ kiat-chiâⁿ ê siā-hoē iā-sı̄ m̄-chiâⁿ-mı̍h, sı̄ se-sap--ê.
Pí-phēng siā-hoē chhin-chhiūⁿ chhù, kò-jı̂n chiū-sı̄ eⁿ-á, kak-á, chng, thiāu, hit chı̍t lūi. Chhù ài ióng; bián kóng chng, chio̍h, sam-thiāu ài lóng ióng, chóng-sı̄ kan-ta án-ni bē-iōng-tit; khí hit keng chhù ê bo̍k-tek ài bêng-pe̍k iàu-kín. Chhù ê bo̍k-tek, m̄-nā sı̄ beh cha̍h hong-hō͘, hông chúi-hoé; koh-chài tio̍h ài ū thang-hong, ū oē-seng, ē kham-tit tē-tāng, chiah ê bo̍k-tek nā siūⁿ ū kàu-gia̍h, koh ū bêng-láng , chū-jiân hiah ê chhâi-liāu tàu-chhēng chiū ē hó-sè, ē tàu-tah; khí-liáu chhù chiū tek-khak chin ióng, chin sù-sı̄. Siā-hoē kap kò͘-jı̂n ê koan-hē, sı̍t-chāi sı̄ kap che siāng-khoán, ài siā-hoē bûn-bêng chiū tio̍h kò-jı̂n lóng ū kàu-io̍k, kok-lâng kok sêng chı̍t-chéng ê jı̂n-châi; ia̍h kò-kò lóng ū bêng-pe̍k in ê siā-hoē kiōng-thong ê bo̍k-tek, chit khoán ê siā-hoē khí-thâu chiah ū kian-kò͘.
2. Cháiⁿ-iūⁿ tio̍h ài ū siā-hoē
Lâng cháiⁿ-iūⁿ tio̍h kap lâng chò-hoé koè-jı̍t, bô, kiám bē iōng-tit? Lâng m̄ kap lâng chò-hoé koè-jı̍t? Lâng m̄ tiàm siā-hoē seⁿ-oa̍h , khiok m̄-sı̄ choa̍t-tùi be-iōng-tit. sè-kan to ū hit hō chhut-ke lâng (hoê-siūⁿ ); i lóng bô kap sè-kan siā-hoē koan-hē, ka-tı̄ ún-ki chhim-soaⁿ chhiū-nâ ê lāi-té ; sí-jı̍t nā kàu chiah chū án-ni soah. Nā-sı̄ ka-tı̄ kam-goān án-ni chò boán-chiok, khiok iā-sı̄ sûi-ı̀ chò chiū hó.
Chóng-sı̄ chit khoán káⁿ m̄-sı̄ ta̍k-lâng kam-goān--ê . Kam-goān m̄ kam-goān , chhiáⁿ chı̍t-piⁿ , chiàu-sı̍t che-sı̄ tō-lí só͘ m̄ iông-ún ê tāi-chı̀ . Lí khoàⁿ , siat-sú lâng-lâng nā chin-chiàⁿ o̍h chhut-ke-lâng ê khoán, chin-chiàⁿ hō͘ i siu-khı̀ chò tô͘-tē , lâng bô loā-kú tek-khak lóng tio̍h ài che̍h-chéng . Niū chı̍t-pō͘ kóng, chhin-chhiūⁿ hit khoán ê seng-oa̍h ū sím-mı̍h chhù-bı̄, ū sím-mı̍h ı̀-gı̄ , ū sím-mı̍h hó--chhù thang giú lâng ê sim neh? Kán-tan kóng chı̍t kù, lâng kap lâng chò-hoé koè-jı̍t , ài toà siā-hoē seⁿ-oa̍h , che sı̄ lâng ê thian-sèng, sı̄ chêng-lí só͘ eng-kai--ê.
Se-iûⁿ lâng ū kóng , “Lâng sı̄ siā-hoē ê tōng-bu̍t .” Chit-kù-oē chiū-sı̄ kóng lâng iā-sı̄ chı̍t-chéng ê tōng-bu̍t , kap phó͘-thong ê tōng-bu̍t koh-iūⁿ ê tiám , chiū-sı̄ ē-hiáu cho͘-chit siā-hoē. Só͘-í thang chai lâng nā-sı̄ pàng-sak siā-hoē , bô khoàⁿ siā-hoē ê sū chò iàu-kín , che sı̄ poē-hoán chò lâng pún-lâi ê sèng-chek, chit khoán lâng bē-iōng-tit kóng sı̄ “siā-hoē ê tōng-bu̍t”; kı̄n-kı̄n sı̄ phó͘-thong ê tōng-bu̍t , chiū-sı̄ kap cheng-seⁿ siāng chéng-lūi.
Cháiⁿ-iūⁿ tio̍h ài ū siā-hoē? Chiáu téng-bı̄n só͘ kóng sı̄ tùi lâng ê thian-sèng só͘ iau-kiû--ê . Án-ni kiám-chhái kóng-liáu khah hūn-hoà, bē thang kàu-gia̍h chheng-chhó , í-hā ài kí kúi-taím khah ū hêng-thé ê sū lâi pó͘-chiok.
(A) Thài-kó͘ lán lâng iáu-boē bûn-bêng ê sı̂-tāi, in-ūi chia̍h chhēng ê mı̍h bô kàu-gia̍h , só͘-í seⁿ-chhut lâng tio̍h ài sio-cheⁿ sio-chhiúⁿ ê tāi-chı̀ . Tı̄ sio-chhiúⁿ ê tiong-kan bián-kóng sı̄ la̍t khah kiông ê lâng khah-iâⁿ . La̍t ài khah kiông , chı̍t lâng ê la̍t sı̄ iú-hān, chū-jiân tio̍h ài kap pa̍t-lâng ha̍p chò-hoé. Chit-ê chiū-sı̄ hoat-seng ka-cho̍k chong-cho̍k ê lí-iû. Tùi án-ni tı̍t liân-kiat , tı̍t khoah-toā , ka-cho̍k bô kàu , chiū siⁿ-chhut hiuⁿ-lí chng-siā , kàu-boé chiū hián-chhut kok-ka ê cho͘-chit lâi. Che ē thang kóng sı̄ siā-hoē hoat-hiān tē-it ê lí-iû.
(B) Koh-chài lâng kap phó͘-thong ê tōng-bu̍t ū chı̍t-tiám toā bô siāng ê thian-sèng, chiū-sı̄ lâng ū chı̍t-chéng put-sı̂ ài chı̀n-pō͘ hiòng-siōng ê sim-sèng. Lâng ū chı̍t ê pún-sèng , só͘-í tiāⁿ-tio̍h bô ài tiāⁿ-tiāⁿ kò͘-siú chı̍t-khoán ; nā ū khah tio̍h--ê , khah hó--ê , khah súi--ê, i chiū chhut khùi-la̍t khı̀ kiû khı̀ chò . In-ūi án-ni, chū-jiân tio̍h ài kap chē-chē lâng ha̍p khùi-la̍t, bē-iōng-tit lı̄-khui siā-hoē.
Khah iá-bân ê lâng bē-hiáu kap lâng ha̍p khùi-la̍t , ka-tı̄ iā tio̍h chèng-choh, iā tio̍h khí-chhù , iā tio̍h pháng-chit, iōng chı̍t lâng sió-sió ê lêng-le̍k beh chò chı̍t-pah bān-bān khoán ê tāi-chı̀ ; só͘-í in só͘ chò ê sı̄ chhián-kı̄n chin m̄-chiâⁿ-mı̍h, kú-kú to lóng bē chı̀n-pō͘. Bûn-bêng ê lâng chiū m̄-sı̄ án-ni , i ke̍k ài kap lâng ha̍p khùi-la̍t, i só͘ cho͘-chit ê siā-hoē ke̍k chiâu-chn̂g; sū lông kong siong bān-hāng ê tāi-chı̀ lóng ū hun-pia̍t, kok lâng hun-tam i só͘ kiàn-tiông ê sū, chhut-la̍t khı̀ chò gián-kiù. M̄ hān-tiāⁿ án-ni , chiū-sı̄ tam-tng siāng khoán chit-gia̍p ê lâng , in iā sı̄ ke̍k gâu chò-hoé chham-siông pí-chiap. Tùi chit-khoán in só͘ chò ê tāi-chı̀ hui-siông khoài chı̀n-pō͘ , lâng-lâng chiah chiong in só͘ tit-tio̍h choè-hó ê kiat-kó hiàn-chhut tı̄ siā-hoē , chò siā-hoē chèng-lâng ê lō͘-iōng; lâng-lâng lóng sı̄ án-ni chò, só͘-í hit ê siā-hoē ta̍k-lâng to chin khoài chı̀n-pō͘ , chiah ē chiâⁿ-chò bûn-bêng ê lâng. Só͘-í thang chai ài chò bûn-bêng ê lâng , chiū tio̍h gâu ha̍p chèng-lâng ê khùi-la̍t, chiū-sı̄ ài ū siā-hoē chiah ē ēng-tit.
(c) Koh kí chı̍t tiám kóng , “Sam-jū-keng” ê tahû chı̍t-kù kóng , “Lâng khí-thâu ê sèng-chêng pún sı̄ hó.” Sı̍t-chāi lâng sı̄ lóng ū liông-sim , ı̀-ài chò hó. In-ūi lâng ài chı̄n i ê hó-sim , i tio̍h khı̀ chhoē , khéng siū i ê hó-sim ê tùi-chhiú; nā m̄-sı̄ , i ê hó-sim beh khı̀ chò tiàm tó-ūi leh? Só͘-í tio̍h ài ū siā-hoē , lâng ê liông-sim tùi án-ni chiah oē-thang siū an-ùi, ia̍h lâng chiah ē hoa̍t-phoat, chı̍t-sı̀-lâng chiah ū chin-chiàⁿ ê chhù-bı̄.
Chı̍t-tiám ê tō-lí sı̄ chin chhim , iā sı̄ choè iàu-kín--ê . Kó͘-chá kàu hiān-kim ê siā-hoē tāi-khài lóng sı̄ chiàu (A) kap (B) hit nn̄g tiám lâi chiâⁿ--ê khah chē . Che bē thang kóng sı̄ bûn-bêng ê siā-hoē . Nā-sı̄ chin-chiàⁿ bûn-bêng ê siā-hoē , chiū tio̍h chiàu ta̍k-lâng ê tō-tek ı̀-sek (chiū-sı̄ liông-sim ) lâi cho͘-chit chiah sı̄. Lâng ūi-tio̍h ài sı̍t-hêng i ê hó-sim cho͘-chit hó siā-hoē, hō͘ i ê liông-sim ē boán-chiok, che sı̄ chò lâng eng-kai ê pún-hūn, iā sı̄ jı̂n-sè choè-āu ê bo̍k-tek.
3. Siā-hoē cho͘-chit ê pún-siòng
Chit soàⁿ chiâⁿ pò͘, ha̍p lâng chiū sêng siā-hoē . Pò͘ ê hoe-jı̄ ū pah-pah khoán , chóng-sı̄ siā-hoē ê hêng-siōng káⁿ m̄-nā chheng-chheng bān-bān iūⁿ. Siā-hoē cho͘-chit ê khoán-sit sı̍t-chāi sı̄ ho̍k-cha̍p chı̀-ke̍k . In-ūi siā-hoē ê hêng-siōng ho̍k-cha̍p kàu án-ni, ū chı̍t poè nn̄g-chiáⁿ ê lâng seⁿ-chhut chı̍t khoán iàm-sè ê kám-liām kóng , “Sè-thài bû-siông” chiū-sı̄ khoàⁿ siā-hoē chhin-chhiūⁿ chúi-pho hui-siông tōng-iâu bô tiāⁿ-tio̍h. Chóng-sı̄ chit-khoán sı̄ khoàⁿ phoê bô khoàⁿ kut só͘ tı̀--ê; nā chı̀n khah chhim kiám-tiám lâi khoàⁿ , chiū tek-khak ē thang khoàⁿ-tio̍h siā-hoē ê pún-siōng.
Chhiáⁿ jı̄n-chin khoàⁿ , pò͘ ê hoe-jı̄ sui-jiân ū chē-chē khoán , chóng-sı̄ chí-ū nn̄g-chéng ê soàⁿ chit chiâⁿ--ê; chı̍t-chéng sı̄ tı̍t-soàⁿ , chı̍t-chéng sı̄ hoâiⁿ-soàⁿ. Siā-hoē iā sı̄ án-ni . Siā-hoē ê hêng-siōng khoàⁿ-kı̀ⁿ sı̄ chhian-piàn bān-hoà ; m̄-kú nā jı̄n-chin kā hun-pia̍t , chiū chai put-kò sı̄ “Lí” , “Goá” , chit nn̄g khoáⁿ ê lâng só͘ cho͘-chit ê siā-hoē kiù-kèng sı̄ ū kúi-khoán ? Ia̍h kok-khoán siā-hoē ê koan-hē sı̄ sím-mı̍h khoán-sit ? Koh-chài sím-mı̍h khoán-sit ê sı̄ khah-hó ? Chhiáⁿ tāi-ke gián-kiù khoàⁿ . “Lí” , “Goá” nn̄g-khoán ê lâng chóng-kóng chiah ū saⁿ-khoán ê koan-hē . Chit saⁿ-khoán ê koan-hē ē thang ēng saⁿ kù-oē lâi piáu-pe̍k.
(1) Lí sı̄ lí, goá sı̄ goá .
(2) Goá sı̄ goá, lí iā sı̄ goá.
(3) Lí sı̄ lí, Goá iā sı̄ lí.
Tē-it khoán, “Lí sı̄ lí, goá sı̄ goá .” Chit-khoán koan-hē ê siā-hoē sı̄ siāng boē hoat-ta̍t ê sı̂-tāi chiah ū . Hiān-sı̂ chāi A-hui-lı̄-ka ê iá-bân lâng á-sı̄ lán Tâi-oân ê Soaⁿ-lāi-lâng , chiū sı̄ khiā tı̄ bûn-bêng lâng ê tiong-kan; nā-sı̄ hit-hō siu-ióng iáu-boē kàu ê lâng , só͘ kiat ê siā-hoē tāi-khài sı̄ chit-khoán. Chit khoán ê siā-hoē sı̄ chhin-chhiūⁿ chı̍t poâⁿ ê soa, tāi-ke lóng bô koan-liân, put-kò chı̍t-lia̍p chı̍t-lia̍p saⁿ-tha̍h chò chı̍t-tui; nā-sı̄ hong chhoe kàu , chiū chı̍t-lia̍p soàⁿ chı̍t-lō͘ . Chāi chit-khoán siā-hoē ē giú chèng-lâng ha̍p chò-hoé ê kin-goân , chiū-sı̄ chhut tı̄ ta̍k-lâng ê pún-lêng. (M̄-bián lâng kà, ka-tı̄ ē-hiáu ê châi-lêng ). Phı̀-lūn kóng , pak-tó͘ iau chiū ka-tı̄ ē-hiáu ài tit-tio̍h mı̍h , tùi-te̍k á-sı̄ gûi-hiám ê tāi-chı̀ kàu chiū ē hiáu kiaⁿ-hiâⁿ siūⁿ beh hông-pı̄, á-sı̄ ài sek-io̍k , ài thoân kiáⁿ-sun ê io̍k-bōng , che lóng sı̄ pún-lâi chiū ē-hiáu-tit. Iá-bân lâng ê siā-hoē lóng sı̄ chit-khoán pún-lêng kiò in chò-chiâⁿ--ê. Kok-lâng ê pún-lêng só͘ iau-kiû ê mı̍h nā-sı̄ tit-tio̍h liáu, ia̍h chiū “Lí sı̄ lí, goá sı̄ goá” ; bô siūⁿ koh kap lâng chò-hoé , bô khoàⁿ siā-hoē chò iàu-kín, kok-lâng chiū kiâⁿ kok-lâng só͘ ài kiâⁿ ê lō͘ .
Khoàⁿ chit khoán sū chò eng-kai ê lâng chiū-sı̄ lı̄-kí chú-gı̄ ê lâng. Chū kó͘-chá kàu kin-á jı̍t , chāi sè-kài só͘ ū bia̍t-bông ê siā-hoē kok-ka , to lóng sı̄ chit-khoán lı̄-kí chú-gı̄ ê lâng só͘ kiat-chiâⁿ--ê. Sui-jiân án-ni chāi chit khoán , “Lí sı̄ lí, goá sı̄ goá” ê siā-hoē iā ū chı̍t hāng hó. In-ūi ta̍k-lâng sı̄ siūⁿ “Lí sı̄ lí, goá sı̄ goá” ; só͘-í hia bô chò koè-thâu ê tāi-chı̀ , bô kan-sia̍p lâng , bô sok-pa̍k lâng , iā bô oá-khò lâng, ka-tı̄ chò ka-tı̄ tng, put-chí ū to̍k-lı̍p ê hong-khı̀, iā khah ū pêng-téng ê koan-liām, siā-hoē ê cho͘-chit iā sı̄ khah kán-tan.
Tē-jı̄ khoán, “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” . Chāi chit-khoán ê siā-hoē sı̄ goá chò tiong-sim ê siā-hoē . Goá sı̄ chı̍t lâng , lí sı̄ chèng-lâng ; só͘-í thang chai chit-khoán siā-hoē sı̄ chı̍t lâng chò thâu , chèng-lâng chò kha-chhiú; sı̄ chı̍t lâng koán chèng-lâng ; thang kóng sı̄ choan-chè chú-gı̄ ê siā-hoē . Chāi chit-khoán siā-hoē , tē-it, chò thâu ê lâng ài ū sı̍t-le̍k chim-chiok; tē-jı̄ , tio̍h ū chin giâm ê hoat-tō͘ thang hō͘ kha-chhiú ê lâng siú, chiah ē thang pó pêng-an. Nā m̄-sı̄ chiū tek-khak ē chin loān.
Tiong-kok chū kó͘-chá kàu hiān-sı̂ ê kok-ka, to lóng sı̄ ēng chit-khoán , “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê su-sióng lâi cho͘-chit ê khah-chē. M̄-nā Tiong-kok , sè-kài-tiong ê kok tāi-khài to iā sı̄ sio̍k chit-khoán . Chāi chit-khoán , kok-ka tek-khak bô pêng-téng , iā bô chū-iû ; nā-sı̄ ū chū-iû chiū-sı̄ kan-ta chı̍t lâng , á-sı̄ chı̍t sió pō͘-hūn ê lâng nā-tiāⁿ.
Chāi chit-khoán siā-hoē sı̄ bô kong-lí iā bô tō-tek ; nā-sı̄ ū, chiū-sı̄ chiong chı̍t lâng á-sı̄ kúi ê lâng ê su-khia chêng-lí , kiông-kiông áu-chhı̍h chèng-lâng tio̍h ài sı̀n, tio̍h chiàu án-ni kiâⁿ. Chóng kóng , chāi chit-khoán siā-hoē , “kiông-koân chiū-sı̄ kong-lí”. Ū sè-le̍k ê lâng só͘ kóng ê chiū sı̄ kong-lí , chiū-sı̄ tō-tek lah ! Bān-sū sı̄ phín la̍t ; kûn-thâu-bú khah toā-lia̍p ê lâng chiū chheng “Ông” chheng “Tè” ; sè-lia̍p ê lâng tiāⁿ-tio̍h sı̄ kù-chāi i pâi-pí. In-ūi án-ni , lâng khùi-la̍t bô kàu ê sı̂ chiū lún-khı̀ thun-siaⁿ, sí-sim ho̍k-chiông hàu-sūn. M̄-kú kàu chı̍t-jı̍t sit-kó͘ mn̂g nā hoat kàu-gia̍h , i chiū siūⁿ beh poe koân; m̄-nā m̄ hō͘ pa̍t lâng koán , hoán-tńg soà siūⁿ koán pa̍t lâng . Thang chai chit-khoán ê kok-ka siā-hoē sı̄ put-sı̂ bô pêng-an, put-sı̂ toā jiáu-loān.
Nā-sı̄ tek-khak beh pó pêng-an , to̍k-to̍k ū chı̍t-pō͘ , chiū tio̍h chhòng hō͘ ta̍k-lâng gōng-gōng , hō͘ i m̄-bat poàⁿ-hāng sū. Chhin-chhiūⁿ Bēng Hu-chú só͘ kóng, “Lâng nā bô kà-sı̄ , m̄-bat tāi-chı̀ , chiū kap khı̂m-siù tâng chı̍t-iūⁿ.” Nā chhin-chhiūⁿ khı̂m-siù chiū m̄-bat tāi-gı̄ , iā bē-hiáu phah-sǹg khah chhim khah hn̄g ê tāi-chı̀ , tı̀-kàu chhin-chhiūⁿ toā-chúi lâu chhâ , chı̍t lâng soàⁿ chı̍t tah, thang hō͘ kûn-thâu-bú khah toā-lia̍p ê lâng khah hó pâi-pí, khah khoài hē-lo̍h.
Chı̂n-sè-hông chiong thiⁿ-kha-ē ê tha̍k-chheh-lâng lóng lia̍h khı̀ tâi, chiong chheh lóng poaⁿ khı̀ sio , chiū-sı̄ án-ni ê chú-ı̀. Só͘-í thang chai, chèng-lâng nā-sı̄ bô kàu-io̍k , m̄-bat tō-lí , chit khoán “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê siā-hoē chiū ē chiâⁿ; ia̍h chit khoán siā-hoē nā chiâⁿ , lâng ê sèⁿ-miā chiū m̄-ta̍t chı̍t chiah káu !
Khoàⁿ hiān-kim , lán ê ka-têng-lāi iā sı̄ iáu-kú chiàu “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê chú-gı̄ teh kiâⁿ. Lí khoáⁿ , chāi lán ê ka-têng lóng sı̄ choan-chè chú-gı̄ ; lāu-pē chı̍t lâng chú-ı̀ chhù-lāi it-chhè ê sū; lāu-pē í-goā ê lâng , put-lūn lāu-bó á-sı̄ kiáⁿ-jı̂ sim-pū , to lóng sı̄ kan-ta phoāⁿ-toâⁿ toè-pài. Phı̀-lūn hāu-siⁿ cha-bó͘-kiáⁿ ê hun-in, chit-hāng sı̄ hau-siⁿ cha-bó͘-kiáⁿ chı̍t-sı̀-lâng ê toā tāi-chı̀ , to iā tio̍h lāu-pē chú-ı̀; chò kiáⁿ ê lâng kah-ná chhin-chhiūⁿ ka-lé ê khoán, kù-chài i thoa-tio̍h. Ang-bó͘ tı̄ ha̍p-hun hit àm khí-thâu chiah sio-bat. Tāi-ke ū sio ı̀-ài á-bô , sı̄ tùi hit-tia̍p chiah sio tōng-būn, thang kóng sı̄ mı̍h chia̍h-liáu chiah kóng kè-chı̂ⁿ ê chò-hoat. Lán chiok-gia̍h chai-iáⁿ chit khoán pè-hāi sı̍t-chāi sı̄ chin toā. Koh-chài ta̍k lâng to lóng sı̄ “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê chú-gı̄ , khah kiông--ê chiū chiàm khah iâⁿ ; só͘-í ta-po͘-lâng chiū kóng , “Ta-po͘-lâng ê tāi-chı̀ sı̄ ta-po͘-lâng chú-ı̀ , cha-bó͘-lâng ê tāi-chı̀ iā-sı̄ ta-po͘-lâng kā i chú-ı̀.” Tùi án-ni , ta-po͘-lâng chiū ka-tı̄ chú-ı̀; koh chhoā chı̍t-ê á-sı̄ nn̄g-ê , he̍k-sı̄ saⁿ-ê ; lóng sı̄ phı̄n i ê khùi-la̍t;cha-bó͘-lâng lóng bē thang kóng sím-mı̍h , kan-ta ē thang tiām-tiām chē chheng-êng chia̍h kàu sí. Tùi chit-khoán , “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê su-sióng lâi chiâⁿ ê siā-hoē , sı̍t-chāi sı̄ thang kiaⁿ . Che kı̄n-kı̄n sı̄ kóng lán ê tāi-chı̀ , chóng-sı̄ chit-khoán bô chun-tiōng lâng ê sim-koaⁿ, kap tùi chit-khoán pháiⁿ su-sióng lâi cho͘-chit ê siā-hoē , khiok m̄-sı̄ kan-ta lán chiah ū , kiám-chhái hiān-sı̂ sè-kài khah chē ê siā-hoē to iáu-kú sı̄ chit-khoán.
Tē-saⁿ khoán ê siā-hoē cho͘-chit chiū-sı̄ “Lí sı̄ lí , goá iā sı̄ lí” ê koan-hē . Chit-khoán sı̄ choè-hó choè chı̀n-pō͘ . “Lí” ê ı̀-sù chiū-sı̄ chí “Goá” chı̍t lâng í-goā ê chèng-lâng . Só͘-í “Lí sı̄ lí , goá iā sı̄ lí” chit kù-oē ê ı̀-sù chiū sı̄ kóng , “Lín chèng-lâng só͘ ū-ê chhiáⁿ lín chèng-lâng ka-tı̄ tit, goá só͘ ū--ê iā sı̄ beh hō͘ lín chèng-lâng tit.” Koh oāⁿ chı̍t kù kóng , “Lín tāi-ke chhiáⁿ chò lín tāi-ke ê tāi-chı̀ , goá ê tāi-chı̀ goá ka-tı̄ chò , chhiáⁿ lín bián thè goá ; ia̍h lín nā ū ài goá kā lín chò , sui-jiân sı̄ pàng-sak goá ka-tı̄ , goá iā sı̄ hoaⁿ-hí kā lín chò.” Che chiū-sı̄ chı̍t lâng ka-tı̄ hoaⁿ-hí chò chèng-lâng ê lō͘-ēng, m̄-khéng ūi-tio̍h ka-tı̄ ê tāi-chı̀ kap pa̍t-lâng sio-cheⁿ, iā m̄-khéng ūi-tio̍h ka-tı̄ ê hoaⁿ-hí , bē kı̀-tit chèng-lâng ê kan-khó͘.
Chit-khoán su-sióng sı̄ choè iàu-kín choè ko-sióng; chóng-sı̄ lâng éng-éng to ài ūi-tio̍h pa̍t-chéng ê bê-he̍k soà bē kı̀-tit. Chhin-chhiūⁿ Tiong-kok Khóng-chú kà lâng tio̍h ū jı̂n-ài . Ìn-tō͘ Sek-khia-hu̍t kà lâng tio̍h ū chû-pi, Iû-thài ê Iâ-so͘ Ki-tok toā-siaⁿ kiò lâng tio̍h hoán-hoé choē sio-thiàⁿ . Chit saⁿ lâng só͘ siat ê kà-sı̄ , só͘ kóng ê oē sui-jiân sı̄ bô siāng, chóng-sı̄ in ê cheng-sı̂n thang kóng ū kiōng-thong, chiū-sı̄ kà lâng m̄-thang khoàⁿ-tāng ka-tı̄ , tio̍h ài hoaⁿ-hí thè chèng-lâng chò kang. Che chiū-sı̄ “Goá sı̄ goá , lí iā sı̄ goá” ê chú-gı̄, sı̄ kiò lâng-lâng hoaⁿ-hí kòng-hiàn siā-hoē.
Kiám-chhái ū lâng kóng , “He káⁿ tio̍h sèng-jı̂n chiah chò ē kàu; phó͘-thong lâng káⁿ chò bē lâi?” Che kiám-chhái ū-iáⁿ sı̄ chin-chió lâng chò ē kàu , chóng-sı̄ lâng nā m̄ ke̍k-le̍k khı̀ chò chit-khoán sı̍t-chāi sı̄ chin thang peh-pak. In-ūi lâng nā m̄-sı̄ hoaⁿ-hí án-ni chò, siā-hoē sı̄ toàn-jiân bē thang chiâⁿ, bē thang pó pêng-an . Lán nā chú-sè khoàⁿ chiū chai, nā ū chı̍t ke-kháu á-sı̄ chı̍t hiuⁿ-lí , chı̍t ê kok-ka teh heng-ông ê sı̂ , chit-khoán ê sim sı̄ tek-khak chin ōng-sēng, kiâⁿ chit-khoán tāi-chı̀ ê lâng , tek-khak sı̄ chin-chē . Ah! Lia̍t-ūi , kiám-chhái lán ê ba̍k-chiu ū-iáⁿ iáu m̄-bat khoàⁿ-kı̀ⁿ chit-khoán lâng, chóng-sı̄ lán ài chai-iáⁿ , lán ê siā-hoē sı̄ í-keng tı̂m-lûn chin kú , chin kú lah!
