Chhiⁿ-hoan ê sū-kò͘

Lán chai Tâi-oân tang-pêng khah chē sı̄ koân-soaⁿ; só͘ khiā-khí ê lâng khah chē sı̄ chhiⁿ-hoan. Seng-sêng kap Tâi-oân lâng lio̍h-á siāng; in ê ba̍k-chiu chin toā lúi, chin iá, khoàⁿ tio̍h chin hiông-ok, thâu-mn̂g choân hoat, ām-kún ài koà kó͘-chu, (chı̍t-lia̍p ū-ê ta̍t 20,30 kho͘), chhiú-chí, liān-á kǹg kui chhǹg lâi khûn, hı̄ⁿ-kau, chhiú-khoân téng, ta-po͘ cha-bó͘ lóng ài toà.

Ta-po͘ lâng ê ē-sin ēng 2 tè sè-sè ê kûn lâi ûi thâu-chêng kap āu-piah. Cha-bó͘ lâng chiū chhēng saⁿ chhin-chhiūⁿ lâng, ûi kûn lio̍h-á beh chhin-chhiūⁿ Eng-kok hū-jı̂n ê khoán. In ê sim-su khoài piàn-chhian, ní-bo̍k chin chhián; jı̍p lâng ê chhù chin lo-so, ài kā lâng thó mı̍h; siat-sú chı̍t-ê chı̂ⁿ hō͘ i, iā chin hoaⁿ-hí. Sio̍k-giân kóng, Ka-lé oàn bô, bô oàn chió. I só͘ ài ê mı̍h nā hō͘ i khoàⁿ tio̍h, ài ēng mı̍h kā lâng oāⁿ, lán nā m̄, á sı̄ i ê mı̍h m̄ ta̍t-tit, ū ki-hoē chiū khí pháiⁿ-sim. Bat ū hū-jı̂n-lâng ēng chhiú-khoân beh kā i oāⁿ mı̍h, i-ê mı̍h bô kàu-gia̍h, bô kā i oāⁿ, āu-lâi kā i thâi sí.

In chin ài thâi lâng, lia̍h thâi lâng chò béng-ióng. Chı̍t lâng beh thâi i-ê ché-hu, i-ê toā-chí chai-iáⁿ kā i chek-pı̄, soà kā i-ê lāu-pē kóng; i-ê lāu-pē chek-pı̄ i, i kóng, goá nā m̄ tāi-seng thâi i, khı̀ hō͘ pa̍t lâng thâi khı̀ chin bô chhái. In só͘ tùi-tiōng ê sı̄ chhèng, to, pó-sioh koè tı̄ sı̀ⁿ-miā, kè-chhoā sı̄ ēng chhèng, to, tiáⁿ, pin-nn̂g, chiú, ti, chò phèng-kim; beh sêng-hun ê jı̍t, tio̍h i-ê tiōng-hu lâi kā i āiⁿ, á sı̄ chhiàⁿ lâng āiⁿ.

Bô pu̍t, tùi-tiōng chò hiàng. Beh chèng, chò hiàng, gō͘-kak chiah ē hoat; beh siu, chò hiàng, chiah ē ún siu ún chia̍h. (Chhin-chhiūⁿ Tiong-kok lâng ēng hû-hoat liām chiù-gí ê khoán).

Só͘ khiā-khí ê só͘-chāi put-chí hiám-Iàu, só͘ kiâⁿ ê lō͘ chin pháiⁿ kiâⁿ; kı̄n-lâi Ū gê-mn̂g ê só͘-chāi chéng tùn khah hó kiâⁿ. Chhù khí tı̄ soaⁿ-phiâⁿ ê só͘-chāi, chiong phiâⁿ chò āu-piah ê piah, lāi-bı̄n chiah khui chhim; chhù-bı̄n ēng toā ki chhâ chò êⁿ-á, toā tè pang pho͘ ba̍t chò kak-á, ēng chio̍h-thâu chò hiā lâi khàm, chhin-chhiūⁿ hı̂-lân tha̍h ê khoán. Ta̍k-nı̂ oāⁿ pêng chı̍t pái, kiaⁿ i noā-khı̀. Khí chı̍t-keng chhù chin oh-tit, m̄-kú khiā kúi-nā tāi lâng; in-ūi chin ióng. Lāi-bı̄n lóng pho͘ chio̍h-pán, bı̂n-chhn̂g ēng toā chio̍h-pán chhin-chhiūⁿ lán ê âng-bı̂n-chhn̂g, hē hit tah pí lāi-bı̄n khah koân tām-po̍h, chio̍h-bı̄n chin o͘-kim, chhin-chhiūⁿ lán siá-jı̄ ê thô͘-poâⁿ.

In ēng mı̍h chē chò hó-gia̍h. Bat khoàⁿ chı̍t-ê thâu-lâng ū sı̀ tiuⁿ thih-pē, tiáⁿ cha̍p goā kháu, toā-kng chhit-peh-lia̍p, sè-kng iā chhit-peh-lia̍p, chhèng gō͘-la̍k-ki, ū siuⁿ chin chē kha. Lâng nā beh chhoā bó͘ tio̍h chhut-chāi thâu-lâng thó só͘ ài--ê. Chhut-sán: hoan-chû, ō͘-á, chhek, sé-á, thô͘-tāu, chhiū-tāu, hoan-be̍h. In bô ēng gû-lê-pē; sı̄ ēng thó͘-la̍t. Ū chhı̄ ti, ke, gû, chin chió; thâu-lâng ū sı̂ chhı̄ chı̍t-poàⁿ chiah nā-tiāⁿ. Chia̍h pn̄g bô phoè chhài, chí-ū chia̍h soah ēng tām-po̍h iâm chò chhùi boé.

Ki-gē: chhiah bāng-tē, chit pò͘, chò nge̍h-thô siuⁿ-á kap chhio̍h, chò chhia-liāu lâi bē. Kang chò êng chiū phah lo̍k. Lūn khah kı̂-khiáu ê ki-gē in bē hiáu-tit, lóng bô bûn-jı̄, seng-khu chhiah hoe-jı̄, chò kı̀-hō, m̄-bat sǹg, (kı̄n-lâi khah ē hiáu-tit). Ēng soāiⁿ-á khui-hoe chò chiaⁿ-goe̍h, sǹg ke chı̍t-hoè. Lâng sí ēng am-kng chò koaⁿ-chhâ, tâi tı̄ chhù lāi.

Chêng ê chheⁿ-haon boē ū ki-hoē thang tit-tio̍h tō-lí, bô lâng ē hiáu kóng in ê oē thang khı̀ thoân tō-lí hō͘ in thiaⁿ. Kin-nı̂ Tâi-pak Chhun-kùi ê Tiong-hoē ū gı̄-tiāⁿ chhe Thoân-tō sian-siⁿ chı̍t lâng khı̀ toà tı̄ Āu-soaⁿ Hoe-liân-káng thoân tō-lí hō͘ Hàn-jı̂n thiaⁿ, soà o̍h hit-tah chheⁿ-hoan ê oē. Ǹg-bāng pa̍t-jı̍t thang pò͘-tō tı̄ in tiong-kan.

Kı̄n-lâi goán iā ū thiaⁿ-kı̀ⁿ Loē-tē lâng iā sı̄ teh siūⁿ chit-ê ı̀-sù, ài beh pò͘-tō hō͘ chheⁿ-hoan thang chai tō-lí. Chiông-tiong ū chı̍t-ê siàu-liân ê Jı̍t-pún lâng sı̀ⁿ Chéng-siōng--ê (Ino͘uve) i-ê lāu-pē chêng-nı̂ tı̄ Tâi-oân hō͘ chheⁿ-hoan thâi--khı̀. I bô chûn oàn-hı̄n ê sim, tı̍t-tı̍t siūⁿ ài beh kám-hoà chheⁿ-hoan ê sim hō͘ in bat tō-lí; í-keng lâi Tâi-oân ài-beh o̍h chheⁿ-hoan oē. Chóng-sı̄ iáu-boē chai i beh khı̀ tó-ūi o̍h, iā m̄-chai pa̍t-jı̍t beh khı̀ tó-ūi thoân. Chit-ê siàu-liân lâng ê sim-ı̀ sı̄ chhin-chhiūⁿ Lô-má 12:20, 21 chat só͘ kóng ê ı̀-sù. Lán tio̍h thè i kı̂-tó, ǹg-bāng i-ê só͘ chò ū kong-hāu. Iā tio̍h siūⁿ-khoàⁿ lán lâm-pō͘ ê kàu-hoē ē-tit thang o̍h Tâi-oân kap Jı̍t-pún ê hó bô͘-iūⁿ.

(Tâi-lâm Kàu-hoē-pò tē 320 koàn, 1911 nı̂ 11 ge̍h)