Chiang-hoà I-koán ê Siau-sit

Tı̄ Se-le̍k 1897 nı̂-thâu Lân I-seng tı̄ Chiang-hoà siat-lı̍p I-koán, kàu-taⁿ ū nn̄g nı̂ goā. Khó-sioh tı̄ Chiang-hoà iáu-boē ū só͘-chāi thang hō͘ pēⁿ-lâng toà, put-kò chiām-chhiáⁿ ēng pài-tn̂g-piⁿ ê chhù chò ta̍k jı̍t khoàⁿ chèng hoat-io̍h ê lō͘-ēng nā-tiāⁿ. Iā tı̄ Toā-siā ū chhòng chı̍t ê só͘-chāi thang hō͘ 30 goā ê phoà-pēⁿ lâng toà, sı̄ in-ūi Chiang-hoà joa̍h-thiⁿ chin-hip, Sian-seⁿ ài pı̄-sú hia, iā thang soà i-pēⁿ lâi lı̄-ek lâng. Chha-put-to thong-nı̂ 8 goe̍h jı̍t tı̄-chia, 4 goe̍h jı̍t tı̄ Toā-siā. Goá ū thiaⁿ-kı̀ⁿ I-seng kóng chit nn̄g-nı̂-goā tû chhut-khı̀ khoàⁿ--ê í-goā, lâi chiū-i ê lâng tı̄ Chiang-hoà ū 2291 lâng, tı̄ Toā-siā ū 1358 lâng; kè-kiōng 3649 lâng. Chiah ê lâng chhé-ûn ta̍k-ê ū lâi chha-put-to 4,5 pái, in khah-chē sı̄ choh-sit-lâng. In ê pēⁿ khah-chē sı̄ kha-thiàⁿ, ba̍k-chiu thiàⁿ, koâⁿ-jia̍t-chèng. Iā kū-nı̂ ū tāng to-hoat--ê sı̄ 379 lâng. Iā ta̍k jı̍t ū kóng tō-lí hō͘ in thiaⁿ, put-lūn sı̄ tı̄-chia á-sı̄ tı̄ Toā-siā ū tit-tio̍h Chiu--Sian-seⁿ, Hâu-hi Tiúⁿ-ló kap kúi-nā lâng ê pang-chān. Sui-bóng hiah ê lâi i-koán ê lâng, bô lóng-chóng ta̍k lé-pài-jı̍t lâi lé-pài, m̄-kú thang ǹg-bāng in khah chai Iâ-so͘ ê tō-lí sı̄ sím-mı̍h khoán, iā pa̍t-jı̍t beh hoat-seⁿ kàu kiat-sı̍t. Chóng--sı̄ chı̍t-hāng thang hō͘ lán Tâi-lâm-sio̍k ê hoē-iú in-ūi Chiang-hoà lâi kám-siā Siōng-tè. Tùi Moâi Bo̍k-su Lân I-seng lâi Chiang-hoà kàu taⁿ, hō͘ Chú ê tō-lí it-hoat khui-khoah. Chú ê miâ-siaⁿ it-hoat pò-iông. In-ūi Bo̍k-su chı̄n sim-le̍k, thoân Chú ê tō, put-lūn sı̂, put-lūn tē, un-sûn ín-chhoā, pek-chhiat kà-sı̄, lia̍h ka-tı̄ chò lô͘-po̍k. I-seng ia̍h sı̄ án-ni, thong koân ta̍t-piàn, bô kò͘-chip hoat-tō͘, thiàⁿ Chú, thiàⁿ lâng, bô iàu-kín pún-sin, put-lūn saⁿ-keⁿ poàⁿ-mê, put-lūn lō͘ hn̄g, lō͘ kı̄n, nā ū kín-kip ê pēⁿ-chèng, lâi chhiáⁿ--i, i liâm-piⁿ kap i khı̀ i. Só͘-í khı̀ goā-bı̄n i, sı̄ kiù chin-chē lâng bián sí. Nā tú-tio̍h pēⁿ siong-tiōng ê lâng, bē i-tit, put-lūn sı̄ bı̄n pháiⁿ khoàⁿ, á-sı̄ chhàu-noā pháiⁿ bı̄, bô lâng káⁿ khoàⁿ káⁿ oá, I-seng chiū kóng, lán ê sim pí che khah pháiⁿ. I chiū kóng tō-lí tha̍k Sèng-chheh hō͘ i thiaⁿ, tı̀-kàu hō͘ ha̍k-seng siū kám-kek, thàn i ê khoán. Che-sı̄ tāi-lio̍k kóng in nn̄g-ūi ê Sian-seⁿ hō͘ lín thang hoaⁿ-hí kám-siā Siōng-tè. Nā beh kóng kàu liáu sı̄ chin-chē, chhin-chhiūⁿ goá pún-sin siū in ê kám-kek lâi tit-tio̍h chin toā ê lı̄-ek. Koh chı̍t-hāng tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ chia ū só͘-chāi thang hō͘ pēⁿ-lâng toà, khah ū ki-hoē thang hō͘ in bat tō-lí kap pe̍h-oē-jı̄, soà bāng hiah ê chiū i ê lâng chiong só͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ ê tō-lí khǹg tı̄ in ê sim lâi chiū-kı̄n Chú. Iā chı̍t-hāng kám-siā Siōng-tè ū thiaⁿ lán kı̂-tó: Lo̍k-káng, Tang-toā-tun ū siat-lı̍p Sèng-hoē. Koh tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ in ná heng-ōng, ná khui-khoah. Iā tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ Gû-mā-thâu, Gō͘-chhe, Ka-tâu hit-sı̀ ê lâng ū Sèng-hoē. In-ūi Moâi Bo̍k-su kap chı̍t ê hiaⁿ-tı̄ Hok-chhun hiaⁿ khı̀ hia kóng tō-lí, chin hó ki-hoē, tı̄ Gû-mā-thâu ū soè chı̍t-keng chhù chò hioh kha ê só͘-chāi, sı̄ Hok-chhun-hiaⁿ toà tı̄-hia ta̍k jı̍t sı̀-kè kóng tō-lí, ta̍k lé-pài ū cha̍p-goā lâng tiāⁿ-tio̍h teh chū-chı̍p. Tùi hia koè jı̍p khı̀ thiaⁿ-ê, ū-sı̂ cha̍p-goā lâng,ū-sı̂ jı̄-cha̍p goā-lâng. Iā koh Hoan-oah hit-sı̀ ê lâng iā chin-chē, lán tio̍h kiû Siōng-tè hō͘ Toā-o̍h ná chē lâng ài khı̀ tha̍k, bián tit khiàm kang. (Tâi-lâm Hú-siâⁿ kàu-hoē-pò tē 170 koàn,1899 nı̂ 5 ge̍h)