Hiān-chāi ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k kap A-mi-cho̍k
Teh-beh kóng-khí hiān-chāi ê sū, iā tio̍h kóng tām-po̍h kè-khı̀ ê chêng-hêng lâi chiap-soà. In-ūi goá ū tha̍k-tio̍h 12 ge̍h hō ê Kàu-hoē-pò, ū chı̍t phiⁿ thoè Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k teh piān-kái in ê oan-óng, goá ê sim put-chí siū kám-tōng, só͘-í siá chit phiⁿ choan-choan lâi lūn Gı̂-lân ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k. (Iā āu-lâi soà lūn tang-pō͘ ê A-mi-cho̍k). Gı̂-lân ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k, pún ū 36 siā,40 goā nı̂ chêng, in ê lâng-gia̍h put-chí choē, kàu-hoē iā chin heng-khí. Hit-tia̍p in chin hù-jū, in-ūi in ū “kong-cho͘,” “su-cho͘” thang siu. Chiū-sı̄ kū chèng-hú ê sı̂-tāi, ū te̍k-pia̍t khoán-thāi in. Tı̄ ta̍k siā ê hū-kūn ê thó͘-toē,Hàn-jı̂n nā khı̀ khai-khún, kàu siu-sêng ê sı̂, múi nı̂ tio̍h la̍p-cho͘, kau in ê thâu-ba̍k. Thâu-ba̍k tû kong-hùi í-goā,chhun--ê, tio̍h chiàu teng, kháu, pun hō͘ ta̍k hō͘. (Hit-sı̂ kàu-hoē ê keng-hùi, bô tùi kò-jı̂n toê, lóng sı̄ thâu-ba̍k tùi kong-cho͘ lâi chi-chhut). Su-cho͘ sı̄ in nā boē chhân bô tó-tn̄g, boé chhân ê lâng, múi nı̂ iû-goân tio̍h la̍p tām-po̍h hō͘ boē-chú. Chit nn̄g khoán---“Kong-cho͘,” “su-cho͘,” chóng miâ kiò-choè“hoan-cho͘.” In-ūi ū chit-khoán “hoan-cho͘” thang siu, só͘-í in (Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k)khah pı̂n-toāⁿ. Ū lâng bián sím-mı̍h choè-kang, iû-goân oē-tit seng-oa̍h. Kàu sin chèng-hú léng Tâi liáu-āu,keng-kè 10 sò͘ nı̂, chiū chit khoán ê “hoan-cho͘” kā i hoè-bô. Ū ēng Kong-chè-koàn (kiò-choè “Pó͘-chhiong-kim”),lâi pó͘-chō͘ in. Khó-sioh in boē-hiáu pó-siú, keng-kè bô kúi nı̂, chiū lóng bô--khı̀. Tùi án-ni, in ê seng-oa̍h khah khùn-lân, ko͘-put-chiong tio̍h sı̀-soàⁿ, sı̀-koè khı̀ chhē thâu-lō͘, tùi án-ni, ta̍k siā ê jı̂n-sò͘ chiām-chiām khah chió, ū-ê chhun 10 sò͘ hō͘, ū-ê chhun 5, 6 hō͘,ū só͘-chāi lóng bô. Taⁿ in ê sı̀-soàⁿ tah-lo̍h khı̀ ? 1.Ūi-tio̍h seng-oa̍h-siōng ê koan-hē, in ê cha-bó͘-kiáⁿ khah ài kè Hàn-jı̂n. Só͘-í hō͘ Hàn-jı̂n kap Lāi-toē lâng chhoā chin-choē khı̀. Tùi án-ni, in ê siⁿ-thoàⁿ, tı̍t-tı̍t kiám-chió, só͘-í hiān-chāi ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k khah chió. 2. Hiān-chāi só͘ chûn-chāi Gı̂-lân ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k, toā-pō͘-hūn sı̄ chhian-soá tı̄ Tang-pō͘. Chóng-sı̄ tı̄ Koe-lâng, Tâi-pak iā ū. Tang-pō͘ tē-it choē ê só͘-chāi, chiū-sı̄ tı̄ Hoe-liân-káng koe hū-kūn ê toē-hng, tē-jı̄ sı̄ tı̄ Tâi-tang koe hū-kūn, iā Gio̍k-lí chng, Má-tāi-an, Lí-hı̂-bé lóng ū. Koh chı̍t pō͘-hūn sı̄ khiā-khí tı̄ Tang-pō͘ ê iân-hái, tùi Iâm-liâu-khiⁿ thàu kàu Toā-chiam-chio̍h, chiàu goá só͘-chai, ū pah-goā hō͘. Hiān-chāi iáu tı̄ Gı̂-lân ê Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k, tùi tı̄ chong-kàu sím-mı̍h khoán ? Toā-pō͘-hūn iáu sı̄ Ki-tok-kàu. Sui-jiân in ê siā-lāi pài-tn̂g bô--khı̀, m̄-sı̄ lóng-chóng bô. Ū-ê sı̄ ı̂-choán tı̄ khah lāu-jia̍t ê só͘-chāi. Hiān-sı̂ Lâm-iông sam-kūn (goân-pún 36 siā ê toē-hng), iáu ū 8 keng ê pài-tn̂g kap káng-gı̄-só͘, ta̍k keng lóng ū Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k kap Hàn-jı̂n saⁿ-kap lé-pài. Sui-jiân ū chı̍t poàⁿ keng bô, iáu-kú ū kúi-nā keng choè lé-pài ê lâng-gia̍h, sı̄ Pı̂ⁿ-po͘-cho̍k khah choē. Sui-jiân ū-ê lı̄ pài-tn̂g khah hn̄g, bô lâi choè lé-pài. Thoân-kàu-su nā chai-iáⁿ, thang khı̀ chio-ho͘ in, in-ūi in iû-goân sı̄ Ki-tok-kàu. A-bí-cho̍k, chiū-sı̄ tiàm-tı̄ tang Tâi-oân khiā-khí ê goân-chū-bı̂n, in goân-pún bı̄n bô chhiah-jı̄, iā bô thâi-lâng ê hong-sio̍k; in só͘ tiàm, sı̄ tı̄ Thài-pêng-iûⁿ soaⁿ-kha ê só͘-chāi, só͘-í lâng kā in hun-pia̍t sı̄ “kē-soaⁿ-hoan” (pa̍t-khoán, goân-pún lâm-lú, bı̄n lóng tio̍h chhiah-jı̄, iā siông-siông ài thâi-lâng, seng-oa̍h sı̄ tiàm-tı̄ soaⁿ-lāi, só͘-í lâng kā i hun-pia̍t sı̄ “koân-soaⁿ-hoan”). Taⁿ goá só͘ teh kóng ê, sı̄ choan kóng “kē-soaⁿ-hoan”(A-bí-cho̍k); tùi Hoê-lân-káng kàu Tâi-tang, chı̍t-choā pêng-iûⁿ í-kı̍p iân-hái-piⁿ, sı̀-koè lóng ū A-bí-cho̍k teh khiā-khí (tāi-io̍k ū oá gō͘ bān), lūn in ê seng-oa̍h, choân-pō͘ sı̄ keng-lông, bē-hiáu choè seng-lí, cha-po͘-ê, ū-sı̂ ài lia̍h, cha-bó͘-ê, lóng tio̍h choh-sit. Lūn kàu-io̍k, koaⁿ-hú tı̄ ta̍k só͘-chāi lóng ū kā in siat kong-ha̍k-hāu, koh tı̄ ta̍k-ê hoan-siā ū siat iā-o̍h, hō͘ siàu-laı̂n ê lâm-lú o̍h kok-gí, in chin hoaⁿ-hí o̍h kok-gí, oē kóng kok-gí ê siàu-liân-lâng khah choē, oē kóng Hàn-gí ê chin chió. Lūn in ê khí-chhù, pún sı̄ soè-á keng, chhù-lāi ēng tı̂n, koaⁿ-chin pa̍k pi-á choè khàng-chhn̂g, tiong-iong lâu chı̍t-ê khang-toē thang khí-hoé hang-sio; hiān-chāi teh kái-chèng, chiām-chiām teh khí tang-iûⁿ-sek, thang-á-mn̂g, po-lê-tō͘ thoah-mn̂g, chóng-sı̄ goā-bı̄n khoàⁿ chhin-chhiūⁿ tang-iûⁿ-sek, lāi-bı̄n soah bô sêng. Chóng-sı̄ kàu chit-chām chiū teh-beh gûi-hiám lah, in pêng-sı̂ sı̄ chin khiām, chóng-sı̄ í-keng ū lâng chhù khí chin sóng, chia̍h chhēng ke̍k iu-téng ê, bô kúi-nı̂ ê tiong-kan, chhân lóng boē-khı̀, chhù iā soà boē-khı̀, ke-hoé lóng khai liáu-liáu, kiaⁿ-liáu āu-lâi iā oē choē-choē lâng chhin-chhiūⁿ án-ni. Lūn chong-kàu, in só͘ ho̍k-sū ê, khah iàu-kín sı̄ chó͘-kong, ta̍k-pái nā siu-tang liáu-āu, chiū thong-siā liân-ha̍p chia̍h-chiú thiàu-bú, kı̀-liām in ê chó͘-kong, iā piáu-bêng kám-siā chō-bu̍t-chú, ū-ê ū ho̍k-sū lo̍k-thâu iah sı̄ ti-thâu. Tı̄ Gio̍k-lí chi-thiaⁿ koán-lāi ê A-bí-cho̍k, in ê chhù-lāi khah choē ū sū sı̂n-siā, iā tı̄ choē-choē ê chng-thâu ū khí sı̂n-siā, kè-chhoā ê sı̂, chiū khı̀ sı̂n-siā chham-pài, kéng-chhat-koaⁿ lı̍p-hoē, chhin-cho̍k iā lóng tè khı̀ khoàⁿ, án-ni choè kiat-hun-sek; chōng-sek iā ū ê chhiáⁿ hoê-siūⁿ lâi liām-keng, í-keng ū A-bí-cho̍k ê lâng choè tang-iûⁿ-sek ê hoê-siūⁿ, siông-siông hō͘ lâng chhiáⁿ khı̀ hù chōng-sek. Lūn thoân-kàu tı̄ A-bí-cho̍k ê tiong-kan, chit-tia̍p tú-teh khai-chiàn, sêng-chek hó, í-keng ū tit-tio̍h kúi-nā lâng lâi sı̀n. Hiān-sı̂ nā pò͘-tō tı̄ in tiong-kan, he̍k-sı̄ kò-jı̂n pò͘-tō iah-sı̄ thoân-thé, lóng hó ki-hoē. Kū-nı̂ cha̍p-jı̄ ge̍h, pò͘-tō thoân lâi Koan-im-soaⁿ ê sı̂, goá ū chhoā in khı̀ thàm hoan-siā, hit-sı̂ ū kúi-nā ê hū-jı̂n-lâng choè-tı̄n, chiông-tiong ū chı̍t-lâng Phoaⁿ--sı̀ A-moē, Lâu Thian-lâi tiúⁿ-ló chhiáⁿ i choè thong-e̍k, chiū jı̍p-khı̀ in ê chhù-lāi, keng-koè kúi-nā ke, kóng-tō-lí hō͘ in thiaⁿ, in thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí, lóng bô hoán-tùi, o-ló goán só͘ kóng ê, sı̄ chin ū-iáⁿ, iā hián-bêng kám-siā ê khoán, kóng: “kai-chài lín lâi pò goán chai, sı̄ kiò-chhíⁿ goán ê sim.” Lūn thoân-thé ê pò͘-tō, khoàⁿ Khó͘ Lâm-bián sàng só͘ pò ê, chiū chai. Lūn thoân-kàu tı̄ A-bí-cho̍k chiong-lâi tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chı̀n-hêng, pí-lâng siông teh gián-kiù, ǹg-bāng āu-ge̍h beh oē chiap-soà koh siá tām-po̍h hō͘ lia̍t-ūi choè chham-khó.
[Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 602 hō (Koà-chhài-chí tē 112 hō), 1935 nı̂ 5 ge̍h]