Jī-kiat Ông-kong biō
Jī-kiat Ông-kong biō ê pó-chûn hong-sek
siu-káiI ê te̍k-sû ê só͘-chāi to̍h-sī i ê pó-chû hong-hoat kah pa̍t-lâng bô kāng-khoán, it-poaⁿ, “pó-chûn” tōa-pō͘-hūn lóng-sī kah thiah khí--lâi, siu-lí liáu-āu koh tàu tńg--khì.
kiàn-bu̍t ê kài-siāu
siu-káiGoán hit-tang-chūn kóng kóng, lí á-sī kóng i che 間樑, i ê chhiūⁿ che tiong chi̍t, chit-ê kui-tòa, che lâi kóng, lí nā thiah-tiāu tio̍h chha-put-to oân-choân kah pún-lâi ê mi̍h-kiāⁿ to͘ oân-choân bô kāng-khoán.
Bô thiah ê pān-hoat
siu-káiBé-ā goán to͘ siūⁿ chi̍t ê hong-hoat kóng mài thiah, goán jīm-ûi kóng thiah khí--lâi koh tàu tńg--khì chhun bô 30% sī goân-lâi ê mi̍h-kiāⁿ, jî-chhiáⁿ i ê cháu chiⁿ, cháu chiⁿ to̍h si kóng, kî-si̍t lán tong-chho͘ beh pó-chûn sī i pó-chûn goán tùi chit keng biō hit ê tùi gín-á tōa hàn, tī chiâ seng-oa̍h ê ìn-siōng, á lí ā jî-kó, i á cháu chiⁿ khì, lí to̍h m̄-sī goán ê biō á, kán-tan kóng to̍h sī án-ne.
chhian-î ê hong-sek
siu-káiŪi-tio̍h beh pó-chûn hit ê lán chng-thâu tùi chit keng biō ê ìn-siōng, só͘-í, goán bóe-a chhái-chhú to̍h-sī kóng iōng sóa ê, iōng sóa biō ê hong-sek, tī hit piⁿ kah sóa kòe-lâi. á che tong-jiân to̍h-sì keⁿ-khah mâ-hoân, tān-sī goán káⁿ kóng he ū hit ê kè-ta̍t, á tē jī ê tio̍h sī kóng sóa kòe-lâi liáu-āu, tàu-té sī beh tó-ūi chhái sîn-bêng.
pó-chûn goân-chek
siu-káiChe sí tong-chho͘ tī pó-liû chit keng biō thóng khài tio̍ng-iàu chi̍t ê goân-chek, i pó-chûn ê m̄-sī chi̍t ê khong-kan, pó-chûn sī chi̍t ê khong-kan hō͘ lán ê kiōng-tông ê chi̍t ê kì-e̍k, kiōng-tông tī chiâ seng-oa̍h ê keng-giām, lán kah chi̍t ê thó͘-tē hí-ê kám-chêng, chit keng biō sī hō͘ lán ē-tàng tī chit tè thó͘-tē chò chi̍t ê kám-chêng ê liân-kiat, che-sī tong-chho͘ lán pó-chûn chit keng kū biō chòe chú-iàu hí-ê ì-gī, góa siong-sìn chi̍t chióng ê pó-chûn ê koan-liām kah chìn-chêng pó-chûn gē-su̍t khong-ka, kó͘-chek, hí-ê bo̍k-te̍k, góa siong-sìn èng-kai bô siáⁿ kāng-khoán.
Kó͘-chek tēng-gī
siu-kái1929 nî góa tú-á kóng ê Chiau-hô 4 nî, 1929 nî, kah bo̍k-chêng ê sî-kan pèng-bô hah kú, hit-sî-chūn a kah teng-lo̍k chò le̍k-sú kiàn-tiok hit-sî-chūn á ê sî-kan pèng-bô hah kú, tong-jiân mā-ū chin-chē kiàn-tiok ê choan-ka kóng, “lí pún-lâi tī hia, lín kah sóa lâi chia, lí í-keng kái-piàn i hí-ê le̍k-sú khong-kan kó͘-chek hong-bīn ê tēng-gī, tān-sī hí-ê hí-ê “tēng-gī”, góa jīm-ûi, góa kò-jîn jīm-ûi m̄-sī iû chèng-hú kah iû choan-ka lâi tēng-gī, sī iû chng-thâu ê lâng lâi tēng-gī, to̍h sī góa tú-á kóng goán pó-chûn i, m̄-sī pó-chûn chit-ê kiàn-tiok, goán pó-chûn i sī ê chit-ê kiàn-tiok hō͘ goán ê chi̍t chióng ê tī chia kiōng-tông ê kì-e̍k, tī kah chit-tè thó͘-tē ê hí-ê kám-chêng, i i-ê le̍k-sú kè-ta̍t tùi goán lâi kóng sī tùi chit-ê pō͘-hūn. m̄-sī i kiàn-tiok pún-sin hí-ê kè-ta̍t.
Chu-sán ê kè-ta̍t
siu-káiGóa kóng ê kóng “bûn-hòa chu-sán” sī “tē-hong ē kah tòng-chòe pó, chiah-sī pó”, lí kin-á-ji̍t chèng-hú kah tàng-chò pó bô hāu, pòaⁿ-mê--a khì hō͘ lâng thiah khí--lâi, chèng-hú i mâ m̄-chai, choan-ka kah tòng-chòe pó mâ bô hāu, i siāng-ke khì úi-oân-hōe lāi-té khì kah chhù-tiúⁿ kóng che ài pó-chûn, tān-sī i mâ bô pān-hoat, lán kóng hit-á ê chò sím-mi̍h tāi-chì, kán-tan kóng... chí-ū sī án-ne, chí-ū sī chng-thâu ê lâng i kám-kak pó, i ē chú-tōng khì kah pó-chûn, tio̍h chhiūⁿ goán án-ne, chi̍t keng biō lâng tī thiah, goán khì cheng-chhú beh pó-chûn. i jû-kó kin-á-ji̍t chi̍t keng biō m̄ sī goán ka-tī chú-tōng lâi khì pó-chûn bô khó-lêng pó-chûn khì lâi.
Chèng-hú khó-lêng jīm-ûi bô kè-ta̍t
siu-káiChèng-hú khó-lêng jīm-ûi goán án-ne bô kè-ta̍t, goán tī 82 nî hit-tong kóng beh kah pó-chûn khì lâi, 82 nî kàu-taⁿ keng-kòe 40 kúi nî, 40 kúi nî í-chêng hit-sî-chūn ê le̍k-sú hêng ná-ū lōa-kú.(6:27)tio̍h--bô? só͘-í, i jû-kó bô hit-sî-chūn lâi pó-chûn tio̍h bô chi̍t keng biō, kóng kah pe̍h tio̍h sī nā-án-ne.
Thui-kóng
siu-káiTong-jiân bûn chu ê khang-khòe put-chí sī tī pó-chûn, siu-ho̍k ê khang-khòe, bûn-hòa-chu-sán chit-ê kè-ta̍t ê thui-kóng, tio̍h-sî kóng chit-ê mi̍h-kiāⁿ iá-bē hō͘ lâng thiah tiàu ê chi-chêng lí beh án-ná hō͘ chng-thâu ē lâng kám-kak kóng i-sī chit-ê hui-siông tio̍ng-iàu sī siā-khu ê pó, chi̍t chéng ê koan-liām ê thui-kóng, èng-kai mā-sī lán kóng ê bûn chu tan-ūi bûn chu chit-ê ki-koan tan-ūi ài khì chò ê khang-khòe, m̄-sī kóng tán-kàu lâng beh khì thiah, chiah khì koan-sim chit-ê tāi-chì.
koàn-ji̍p-khì thâu-khak
siu-káiGóa kám-kak kóng in-ūi goán ū pó-chûn chi̍t keng kū biō ê keng-giām, chit-ê pó-chûn ê kòe-thêng tong-tiong, goán ē put-tn̄g kah chit-ê bûn-hòa-chu-sán ê kè-ta̍t thàu-kòe oa̍h-tōng, put-kò chin chē chit chióng ê chō-tâm, téng-téng kah chit-ê koan-liām hō͘ chng-thâu ē koh-khah chē lâng koh-khah liáu-kái, put-chí ē-tàng liáu-kái, thàu-kòe oa̍h-tōng chham-í ê kòe-thêng tong-tiong hō͘ in ē-tàng kám-siū kah kám-tōng, beh hō͘ chi̍t ê lâng kái-piàn i tùi bûn-hòa-chu-sán ê chit-ê kè-ta̍t ê koan-liām, kî-si̍t sī tâng i chham-í ê kòe-thêng tong-tiong ê kám-tōng. i kàu ū pān-hoat khì kái-piàn i ê koan-liām.
pó-chûn ê koan-kiàn
siu-káiIn-ūi goán ū chit-ê Jī-kiat ông-kong biō, chit-ê kū biō pó-chûn chit-ê kòe-thêng kah keng-giām, só͘-í, hō͘ goán tī bé-āu tī pó-chûn Jī-kiat chhek-chhng, pó-chûn goán ê Jī-kiat-chùn, pó-chûn goán ê Lân-iông-tōa-kiô, chit-ê múi chit-ê bûn-hòa-chu-sán pó-chûn ê chit-ê hêng-tōng lāi-té lóng e-tàng tit--tio̍h goán chng-thâu ê lâng chi-chhî. góa siūⁿ che-sī hui-siông tio̍ng-iàu ê koan-kiàn.
pó-chûn ê tiâu-kiāⁿ
siu-káiKin-á-ji̍t chin chē bûn-hòa chu-sán pó-chûn ê gī-tê, góa kám-kak tē it ê būn-tê ài seng hō͘ siā-khu ê lâng, hō͘ he chng-thâu ê lâng kám-kak i sī chi̍t ê ū kè-ta̍t. lí beh, lí beh, án-ná hō͘ i kám-kak chit ê mi̍h-kiāⁿ ū kè-ta̍t.