Jia̍t-sim

Goá tùi bêng-pe̍k Kiù-chú ê in-tián kàu taⁿ, siông-siông siūⁿ tio̍h cháiⁿ-iūⁿ ho̍k-sāi Chú. Chāi goá phah-sǹg lâng eng-kai tio̍h jia̍t-sim, nā-sı̄ goá m̄ káⁿ koat-toàn kóng; in-ūi khoàⁿ-kı̀ⁿ chē-chē lâng lia̍h ha̍k-būn khah iàu-kín tı̄ chit- ê jia̍t-sim, lia̍h chı̂ⁿ-châi khah tùi-tiōng tı̄ chit-ê jia̍t-sim. Koh ū lâng sui-bóng jia̍t-sim, nā-sı̄ só͘ chò ê tāi-chı̀ pí bô jia̍t-sim ê lâng, hoán-tńg koh-khah chē chhò- gō͘. Só͘-í bô oē thang pâi-kái. Chóng-sı̄ goá m̄ káⁿ án-ni soah, ta̍uh-ta̍uh siông-sè siūⁿ, he̍k-sı̄ tio̍h jia̍t-sim, á-sı̄ khó-í bián. In-ūi chit-ê tāi-chı̀ kap goá ū kan-sia̍p, nā tio̍h jia̍t-sim, goá chiū beh kiû Siōng-tè pang-chān goá jia̍t-sim, nā-sı̄ m̄-bián, goá chiū bô-beh. Kàu tı̄ kin-á-jı̍t, goá ê sim í-keng koat-toàn, chai goá tek- khak tio̍h jia̍t-sim, bē-tit thang the-sı̂-tit. Só͘-í goá ài chiong goá chhián-chhián ê ı̀-sù, pâi-lia̍t tı̄ hiaⁿ-tı̄ ê bı̄n-chêng, iā ài lia̍t-ūi lâi chhı̀-siūⁿ, khoàⁿ só͘-kóng--ê ha̍p-gı̂ á-bô ha̍p-gı̂, ǹg-bāng chu-ūi ko- bêng saⁿ chí-sı̄.

Goá siūⁿ nā m̄ jia̍t-sim, chiū tio̍h léng- sim. Léng-sim sı̄ cháiⁿ-iūⁿ, chiū-sı̄ ia̍h Chú ê tāi-chı̀ chò bô iàu-kín, choan-choan siūⁿ ka-tı̄ ê tāi-chı̀. Chóng-sı̄ khoàⁿ- kàu Chú ê in-tián tı̄ goá chiah toā, goá lâi lia̍h I-ê tāi-chı̀ chò bô iàu-kín, khoán- sit bô siáⁿ ē chò-tit. Chú in-ūi goá hō͘ lâng hāi sí, thè goá tam-tng Siōng-tè ê khiàn-chek, ka-tı̄ lâi kan-khó͘, hō͘ goá thang khoàⁿ-oa̍h; chit-hō ê in-chêng, goá thang pàng chò bē kı̀-tit? Só͘-í lâng nā kà-sı̄ goá tio̍h léng-sim, goá koat-toàn bô beh sı̀n, chiū-sı̄ kóng, Goá tio̍h jia̍t-sim.

Kiám-chhái ū lâng kóng, “Goá khoàⁿ bó͘-lâng khoán-sit bô sím-mı̍h thang hiâm, put-kò bô thang kóng sı̄ jia̍t-sim nā-tiāⁿ. Án-ni iā-sı̄ bô iàu-kín; lâng mı̍h- sái tio̍h kàu chin jia̍t-sim? Sèng-keng kóng, ‘Sı̀n chiū tit-tio̍h kiù’, bô kóng, “Jia̍t-sim chiah ē tit-tio̍h kiù”. Só͘-í lâng nā sı̀n, án-ni chiū kàu-gia̍h; bô jia̍t-sim bô sím-mı̍h thang chek-pı̄. Put-kò bo̍h-tit siuⁿ léng-sim chiū hó”. Goá chiū kóng, Sèng-sı̂n chí-sı̄ Lô͘-tı̄-ka ê kàu-hoē kóng, “Lín bô-léng bô-jia̍t, goá beh thò͘- chhut”. Chú iû-goân hiâm hit-hō bô-léng bô-jia̍t ê lâng. Só͘-í lâng nā kóng bo̍h-tit léng-sim, iā m̄-bián siuⁿ jia̍t-sim, hit-hō lâng chiū-sı̄ bô-léng bô-jia̍t ê lâng; Chú bêng-bêng chí-sı̄ i kóng, Goá m̄-tı̍h, “goá beh thò͘-chhut”.

Tùi án-ni lâi khoàⁿ, léng-sim bē ēng-tit, bô léng bô jia̍t iā bē ēng-tit; chiok-kiàn lâng tek-khak tio̍h jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú.

Kóng kàu chia, goá iáu ū chı̍t-nn̄g kù oē ài kóng. Chiàu goá tú-á só͘ kóng, lâng tek-khak tio̍h jia̍t-sim,nā-sı̄ tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chò chiah hō-chò jia̍t-sim, chit-hāng bı̄-bián iáu-sı̄ tiû-tû ê tāi-chı̀. Lán-chai ū lâng chhut-la̍t thoân-tō, chhut-la̍t pò- iông hok-im, sı̄ toā chín-chè, thiàⁿ lâng chhin-chhiūⁿ ka-tı̄, chit-hō lâng tı̄ kàu-hoē chheng-chò jia̍t-sim. Nā-sı̄ iáu-kú ū lâng sui-bóng chhut-la̍t kiû ha̍k-būn, chhut-la̍t kiû châi-lı̄, chóng-sı̄ kàu-boé ēng i-ê ha̍k-būn châi-lı̄ toā lı̄-ek Chú ê kàu-hoē; chit-hō ê lâng kiám chiū tek-khak m̄-sı̄ jia̍t-sim ê lâng? Chit-ê tāi-chı̀ sı̍t-chāi sı̄ hùi-kái, goá boē sı̄ toā jia̍t-sim ê lâng, m̄-káⁿ kó͘-chhiáⁿ lâi gı̄-lūn. Chóng-sı̄ chiàu goá gû-chhún ê ı̀-kiàn, lâng nā ē kham-tit ka-tı̄ kóng, goá án-ni chò ū chhut-la̍t teh ho̍k-sāi goá ê Chú Ki-tok, án-ni chiū kàu-gia̍h; bô lūn só͘ chò sı̄ sū, lông, kong, siong, só͘ kiâⁿ sı̄ kap lâng saⁿ-tâng koh-iūⁿ, nā-sı̄ ū chı̄n-sim teh ho̍k-sāi Chú, chiū-sı̄ jia̍t-sim teh ho̍k-sāi Chú ê lâng. Nā-bô, sui-jiân cháiⁿ-iūⁿ lı̄-ek kàu-hoē, sı̄ chhin-chhiūⁿ Iû-thài lâng hāi-sí Kiù-chú, chhin-chhiūⁿ Iû-tāi bē Iâ-so͘. Hit-hō ê lâng, Chú bô lia̍h i chò I-ê peh-sı̀ⁿ. Siat-sú kiaⁿ-liáu jia̍t-sim chò sū khah ài chhò-gō͘, m̄ ta̍t- tio̍h bô jia̍t-sim khah bô hoān-hiâm ê tāi-chı̀; chit-hō ê ı̀-sù m̄-sı̄ Chú só͘ hoaⁿ- hí. Goá sı̀n, Chú ài lâng jia̍t-sim ho̍k- sāi I, ū chhò-gō͘, Chú tek-khak pang- chān i, hō͘ i ná kú ná chiâⁿ-sèng, kàu- boé hoaⁿ-hí chiap-la̍p i jı̍p I-ê kok. Chèng hiaⁿ-tı̄, to̍k-to̍k hoân-ló bô jia̍t- sim, m̄-bián hoân-ló jia̍t-sim ū sún-hāi.

(Tâi-lâm-hú-siâⁿ kàu-hoē-pò tē 87 koàn, 1892 nı̂ 7 goe̍h)