Goá Nā Oē-thang Koh Ke Kiù Chı̍t Ê Lâng
Che sı̄ chheng-chin bān-khak ê sū-sı̍t, in-ūi só͘ hoat-seng ê sū kè-thâu ê cheng-chhái, só͘-í hō͘ thiaⁿ ê lâng m̄ káⁿ siong-sı̀n. Khí-thâu goá ia̍h phāu chin toā ê giâu-gı̂, chóng-sı̄ tùi goá kóng chit chân sū ê lâng, sı̄ siū chèng-lâng chun-kèng ê, só͘-í goá tı̄ sim-lāi chiū sûi-sı̂ siūⁿ beh àm-chı̄ⁿ tiâu-cha. Chiah-ê oē sı̄ tùi bó͘ chı̍t-keng toā-o̍h thoân chhut-lâi ê, só͘-í goá chiū khı̀ chhoē hit keng toā-o̍h ê tô͘-su-koán koán-lí-oân, tiâu-cha ê kiat-kó sı̄ sū-sı̍t bô m̄ tio̍h, hō͘ goá hui-siông ê tio̍h-kiaⁿ. Goá só͘ beh kóng ê tāi-chı̀, sı̄ goá tùi hit-ê tiong-sim jı̂n-bu̍t ê a-hiaⁿ tı̍t-chiap thiaⁿ lâi ê.
Lı̄ Chi-ka-ko ū 12 lí hn̄g ê kau-goā, ū Ek-bān-su-tun ê siâⁿ-chhı̄, tı̄ hia ū kiàn-lı̍p Bí-í-bí-hoē ê toā-o̍h, thang kóng sı̄ Bí-kok ê Bí-í-bí hoē kàu-phài tiong tē-it toā ê toā-o̍h. Chit-Keng ha̍k-hāu tı̄ chin kú í-chêng put-kò sı̄ ke̍k sió kui-bô͘ ê ha̍k-ı̄ⁿ nā-tiāⁿ, bô kú chiū chhin-chhiūⁿ hoe teh khui ê chı̀n-tián, chiâⁿ choè chı̍t keng iu-siù ê to̍k-lı̍p toā-o̍h. Tng-sı̂ toā-o̍h ê ha̍k-seng put-chí chió, ū nn̄g ê hiaⁿ-tı̄ sı̄ tùi Ai-o-oá-chiu lâi ê, in lóng ū ióng-chòng ê sin-thé, te̍k-pia̍t sió-tı̄ sı̄ iú-miâ ê iû-éng soán-chhiú. Ū chı̍t-jı̍t thiⁿ phú-kng, tùi Bı̍t-chip-an-ô͘ só͘ hoat-seng ê chai-hāi, chín-tōng choân keng ê toā-o̍h, ia̍h jiáu-tōng choân chhı̄-bı̂n, lâng-lâng toā-pō͘ kín-kip cháu khı̀ lı̄ chhı̄-lāi bô hn̄g ê Bı̍t-chip-an ô͘-piⁿ, hn̄g-hn̄g khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t-chiah chûn －－ Lé-lú-jı̂n-hō －－ giâm-tiōng phoà-chûn ê chêng-kéng. Í-lo̍k koáⁿ-kín chiong it-sin chiūⁿ ê tı̂ⁿ-poàⁿ thǹg khí lâi, io pa̍k tn̂g-soh, soh ê chı̍t-thâu pàng hō͘ tông-o̍h, ióng-kám thiàu-jı̍p chúi-tiong, i siû-oá phoà-chûn ê sı̀-ûi, chiong beh sí ê lâng ê sin-khu pa̍k tı̄ soh-nı̍h, koh chí-sı̄ tı̄ hoāⁿ-piⁿ ê tông-o̍h giú soh. Chı̍t-pái, nn̄g-pái... i chı̄n só͘ ū ê le̍k-liōng, kiù-chhut cha̍p-ê lâng bián sí chiūⁿ-lio̍k. Ū lâng khí-hé tı̄ ô͘-piⁿ teh hang-hé. I-lo̍k iā oá-kı̄n hé-piⁿ ài beh un-loán peng-léng ê phê-hu, chóng-sı̄ tng i oa̍t-thâu koan-khoàⁿ liâu-oán ê hit-pêng, chù-ba̍k tı̄ chúi-tiong ê phoà-chûn, só͘ khoàⁿ-kı̀ⁿ ê chí ū sı̄ choē-choē ê lâm-lú tı̄ Lé-lú-jı̂n-hō chûn ê sı̀-ûi teh bo̍k-bo̍k siû, choē-choē lia̍p ê thâu-khak tı̄ chúi-tiong teh phû teh tı̂m, chit-khoán chhiⁿ-chhám ê kong-kéng. I m̄ káⁿ koh khoàⁿ lo̍k-khı̀, kóng “ Goá beh koh kiù hiah ê lâng.” Tông-o̍h tio̍h-kiaⁿ chó͘-tòng i kóng “M̄-thang! M̄-thang! Í-lo̍k kun, lí í-keng chı̄n le̍k-liōng lah! Nā sı̄ koh chı̍t-pái thiàu-jı̍p chúi-lāi, lí chiū chhin-chhiūⁿ sı̄ beh khı̀ chū-sat ! ” “ Lín khoàⁿ! In beh tı̂m-lûn lah! Goá tek-khak tio̍h koh lâi-khı̀!” chèng-lâng chı̄n-la̍t tòng--i, nā-sı̄ i iû-goân thiàu-jı̍p Bı̍t-chip-an-ô͘, i kap hiông-ok ê toā pho-lōng chiàn-tò͘, tı̄ kan-lân tiong koh kiù-chhut gō͘-ê teh beh sí ê lâng, tùi gûi-hiám tiong i an-jiân peh-chiūⁿ hoāⁿ-nı̍h. I oân-choân bô khùi-la̍t, khiā tı̄ hé-piⁿ tit7-tit7-chhoah, i ê bı̄n-sek m̄ sı̄ oa̍h-lâng ê bı̄n-sek, khong-khı̀ ê hân-léng chhim-jı̍p i ê seng-khu, i ê chhùi-tûn sı̄ chí-sek--ê, phê-hu sı̄ o͘-chhiⁿ ê sek, sí ê koân-sè ná chhin-chhiūⁿ beh tùi i ê seng-khu chhiúⁿ-toa̍t i ê lêng-hûn. Tı̄ hit sı̂ i koh chı̍t-pái khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̍t-kho͘ ê ı̂ⁿ-sam tı̄ toā-éng tiong teh phû, i bín-chiat ê ba̍k-chiu sûi-sı̂ khoàⁿ-kı̀ⁿ ū lâng pan tı̄ sam-téng, koh ū khoàⁿ-kı̀ⁿ hū-jı̂n-lâng ê thâu-mn̂g, iā ū khoàⁿ-kı̀ⁿ ta-po͘-lâng beh kiù i ê khoán-sit, chóng-sı̄ toā éng ná soaⁿ khàm-lo̍h-lâi beh thun-bia̍t in. Í-lo̍k chai in nn̄g-lâng tek-khak bē-thang thoat-lı̄ sí-sit ê chai-hāi, chiū kóng “Goá beh lâi khı̀ kiù in. ” “Lí í-keng bô la̍t, khoàⁿ pān-sè lí í-keng sı̄ beh sí ê lâng lah! ”Chèng-lâng án-ni hoah kiò. Chóng-sı̄ bô lâng tòng i oē tiâu. Í-lo̍k chài-saⁿ thiàu-jı̍p chúi-lāi, I ēng hui-siông toā ê khó͘-sim, chiah siû kàu ı̂ⁿ-sam ê só͘-chāi, piàⁿ chhut choân só͘ ū ê la̍t kiù tē 16 ê, tē 17 ê. I siū lâng toà kàu lio̍k-siōng, chē-chē tông-o̍h thiàⁿ-thàng ê chhiú Phō i tò-tńg lâi tı̄ ha̍k-hāu lāi, tı̄ i ê pâng-keng, i ná sí-lâng, an-chēng tó tı̄ chhn̂g-téng, chhn̂g-ē ū hé-lô͘ beh hō͘ i tit-tio̍h un-tō͘. Chhn̂g-piⁿ ū a-hiaⁿ Ui-lí teh khoàⁿ-kò͘ i, Í-lo̍k jı̍p tı̄ cheng-sı̂n hun-bê ê chōng-thài. Hit-jı̍t ê kong-im ia̍h bān-bān beh koè khı̀.
Tı̄ hông-hun ê sı̂-chūn, i ê hiaⁿ Ui-lí tiām-tiām chē-teh khoàⁿ thô͘-kha ê hé-lô͘, tı̄ āu-bı̄n ū chēng-chēng ê kha-pō͘-siaⁿ, hut-jiân ū chhiú hoāⁿ tı̄ Ui-lí ê keng-thâu téng, oa̍t-thâu khoàⁿ, chiū-sı̄ sió-tı̄ Í-lo̍k, tı̂m-su pêng-hô ê bı̄n-iông khiā teh. ”Siáⁿ-sū? Í-lo̍k! ” Í-lo̍k ı̀n kóng “Ui-lí! Goá kiám ū kiâⁿ chı̀-siān ê sū mah? ” “Cháiⁿ-iūⁿ? Lí kiám m̄ sı̄ í-keng kiù 17 ê lâng bián sí mah? ” “Goá chai, goá chin chai, chóng-sı̄ goá chin khoà-lū goá bô kiâⁿ chı̄n chı̀-siān ê sū. Ui-lí ! Lí siūⁿ goá chin chiàⁿ ū chı̄n-la̍t chò oân eng-kai kiâⁿ ê hó sū mah? ” I ê sim chhim-chhim ê iu-chhiû, thò͘-chhut chit khoán ê oē. Ui-lí chiong sió-tı̄ an-tı̀ tı̄ chhn̂g-téng, hō͘ i an-chēng, Ui-lí ia̍h tó tı̄ sió-tı̄ ê sin-piⁿ. Kàu tı̄ chhim-kiⁿ ê àm-mı̂, Í-lo̍k ê sim-sı̂n iû-goân boē-thang tı̀n-chēng, Ui-lí lia̍h-tiâu sió-tı̄ ê chhiú, chı̄n-la̍t beh hō͘ i an-chēng, chóng-sı̄ Í-lo̍k ê náu-tiong só͘ siūⁿ ê chí ū sı̄ kin-chá-khí phoà-chûn ê chêng-kéng, i lóng bô teh siūⁿ i cháiⁿ-iūⁿ ê piàⁿ-miā kiù chhut chúi-tiong ê lâng. I só͘ siūⁿ ê chí ū sı̄ hiah-ê kiù bô tio̍h pe̍h-pe̍h sí-khı̀ ê lâng. Ui-lí tı̄ sin-piⁿ lia̍h-tiâu sió-tı̄ ê chhiú, it-sin ló͘-le̍k beh hō͘ i léng-chēng. ”Í-lo̍k! Lí í-keng kiù 17 ê lâng! ”A-hiaⁿ án-ni an-ùi i, nā sı̄ i kóng “Goá chai, Ui-lí! Goá chai, chóng-sı̄ …… a-ah, siat-sú goá nā koh ke kiù chı̍t ê lâng!” I hui-siông ê kám-khài án-ni kóng.
Ki-tok-tô͘ ah! Hiān-chāi lí kap goá lóng khiā tı̄ khí toā hong, lo̍h toā hō͘ ê hái-piⁿ, teh khoàⁿ choē-choē lâng tı̄ jı̂n-seng ê khó͘-hái tiong éng-oán bia̍t-bô khı̀. In hō͘ kiông-béng ê hái-éng khàm-lo̍h-khı̀, tı̂m ! tı̂m ! tı̂m ! tı̄ éng-oán choa̍t-bāng, bān-tn̄g ê chhim-khiⁿ. Lán thang an-chēng kè-sio̍k khiā teh koan-khoàⁿ mah? Lán thang pàng kù-chài in tı̂m-lûn mah?
Chhin-ài ê tho̍k-chiá! Lán kiám m̄ tio̍h chı̍t-pái koh chı̍t-pái, thiàu-jı̍p hái tiong, ēng-chı̄n choè-āu ê la̍t, piàⁿ-miā kiù beh tı̂m-lûn ê lâng mah? Siat-sú lán ū ēng chı̄n choè-āu ê chı̍t-tiám-á le̍k-liōng khı̀ chín-kiù beh tı̂m-lûn ê lâng, jiân-āu lán beh phak tı̄ hái-hoāⁿ, iu-būn hiah-ê tı̂m-lûn bia̍t-bô ê lêng-hûn, hoân-ló ka-kı̄ tùi thiàⁿ lêng-hûn jia̍t-chêng ê bô kàu-gia̍h, hit sı̂ ia̍h beh koh âu-kiò kóng “Ài ah, siat-sú goá nā koh ke kiù chı̍t ê lâng! ”
Giâm-tiōng Ê Liông-sim Chek-pı̄
Ka-ná-tāi ê hiong chhoan nih, ū chı̍t ê cha-bó͘ gín-ná, teh keng-koè an-chēng ê seng-oa̍h. Bat ū chı̍t-jı̍t thiaⁿ-kı̀ⁿ Tok-lûn-to-chhı̄ chhia-hoâ seng-oa̍h ê chêng-hêng, soà chhim-chhim ı̀-ài hit khoán ê seng-oa̍h. I siūⁿ, hiong-chhoan seng-oa̍h sı̍t-chāi sı̄ kè-thâu ê tan-tiāu bô liâu, só͘-í koat-tēng beh chhut-khı̀ to͘-chhı̄. Chāi-lâi tı̄ chháu-tē só͘ ióng-io̍k ê cha-bó͘ gín-ná, kàu tı̄ to͘-chhı̄ nih, hō͘ i só͘ khoàⁿ-kı̀ⁿ, só͘ thiaⁿ-kı̀ⁿ ê, lóng sı̄ chhı̀-kek moá-moá, chhiong-moá choē-ok kap iú-he̍k, tı̄ put-ti put-kak ê tiong-kan, ná chhin-chhiūⁿ kńg-lê-hong, chiong i kńg-jı̍p hit lāi-bı̄n. Bān-bān i tūi-lo̍h tı̄ kiàn-siàu pāi-hoāi ê seng-oa̍h tiong. Sı̂-kan tı̍t-tı̍t teh koè, i ê liông-sim bê-bâng tı̄ ke̍k-chhim ê choē-ok tiong, tùi ka-kı̄ ê chin-siōng sit-lo̍h kám-kak.
Ū chı̍t-jı̍t, o͘-bı̄n lâng só͘ chó͘-chit-ê im-ga̍k-thoân lâi tı̄ Tok-lûn-to-chhı̄, I siū pêng-iú ê chiau-thāi iā khı̀ thiaⁿ, hoē-tiûⁿ sı̄ tı̄ chı̍t-keng lé-pài-tn̂g. Ou bı̄n lâng ê koa-siaⁿ hui-siông ê bí-biāu ia̍t-ní, tı̄ i teh him-sióng ê sı̂, ū kı̂-biāu ê siaⁿ-im chı̍t pái koh chı̍t pái, tiông-ho̍k teh chhiùⁿ, chiū-sı̄ teh chhiùⁿ hô-ê ê só͘-chāi:
“Ma-ma! Chı̍t-pái koh chı̍t-pái, Goá ê ma-ma beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí, Tı̄ thian-kok chı̍t pái koh chı̍t pái, Goá ê ma-ma beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí. ”
Chit kúi kù hó-thiaⁿ hiáng-liāng ê koa-siaⁿ, tùi thiaⁿ-chiòng ê thâu-khak-téng keng-koè, thàng kàu tı̄ jı̄-kai hit-ê cha-bó͘ gín-ná só͘ chē ê só͘-chāi, hō͘ i hoê-sióng kàu chá-sı̂, kı̄n oá tı̄ i lāu-bó ê hoâi-tiong ê chêng-kéng. Che sı̄ iù-liân sı̂-tāi, tı̄ i sı̀-hoè ê sı̂, ū chı̍t ê hông-hun-àm, i ê lāu-bó chē tı̄ toh-piⁿ, sèng-keng hian-khui hē tı̄ kha-thâu-u téng, iû-teng ê kng tùi toh-téng chiò lo̍h-lâi, bô siâ-khı̀ ê sı̀-hoè cha-bó͘ gín-ná, súi ê kim thâu-mn̂g, hó khoàⁿ ê bı̄n-māu, an-jiân oá tı̄ lāu-bó ê heng-chêng. Lāu-bú siông-siông ēng án-ni teh kà i kı̂-tó, tha̍k sèng-keng, chit khoán ê chêng-kéng, chı̍t-bō͘ chı̍t-bō͘ phû tı̄ i ê bı̄n-chêng. Chhiùⁿ-koa ê siaⁿ-im iû-goân sàn-pò tı̄ hoē-tiûⁿ ê tiong-kan, koh chı̍t pái teh chhiùⁿ hô-ê ê só͘-chāi:
“Ma-ma! Chı̍t-pái koh chı̍t-pái, Goá ê ma-ma beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí, Tı̄ thian-kok chı̍t-pái koh chı̍t-pái, Goá ê ma-ma beh tit-tio̍h hoaⁿ-hí”.
I thiaⁿ liáu-āu, sim-chōng ê huih tı̍t-tı̍t kún khí-lâi, chhèng kàu i ê chhùi-phoé, i sı̍t-chāi bô pān-hoat thang koh jím-nāi, khiā khí-lâi, lı̄-khui chō-se̍k, pêng-iú kı̂-koài, tòng i, nā-sı̄ i ná cheng-sı̂n chhò-loān ê lâng, liâm-piⁿ chông lo̍h lâu-kha, cháu chhut ke-lō͘. I kia̍h-ba̍k ǹg thiⁿ, siūⁿ kàu lāu-bú ê hoâi-phāu, koh séng-chhat ka-kı̄ ê choē-tāng, jím bē-tit liông-sim ê chek-pı̄, toā-pō͘ kín kiâⁿ chhut Tok-lûn-to-chhı̄ ê kau-goā, tı̄ chı̍t phiàn ê pêng-iá tiong kè-sio̍k teh kiâⁿ.
Kè-jı̍t thàu-chá, ū lông-hu beh chhut-khı̀ choè kang, hut-jiân tı̄ mn̂g-kháu hoat-hiān chı̍t ê sí-thé, chiū-sı̄ hit-ê cha-bó͘ gín-ná tó tiàm tı̄ lâng ê mn̂g-kháu, chiū án-ni sí-khı̀. Chin khó-lı̂n, i siū boē-khí liông-sim giâm-tiōng ê chek-pı̄, soà tn̄g-khùi lâi sí.
Tng i chhíⁿ-gō͘ bêng-bêng khoàⁿ-kı̀ⁿ ka-kı̄ chin-siōng ê sı̂, soà sí tı̄ bô thang ún-ba̍t ê só͘-chāi, tı̄ chit sè-kan sı̍t-chāi bô ū pí che khah put-hēng ê sū! “só͘-í lín tio̍h thàn iáu ū thang kiò choè kin-á-jı̍t ê, jı̍t-jı̍t saⁿ khoàn-bián, kiaⁿ-liáu lín tiong-kan ū ê hō͘ choē bê-khı̀, lâi ngı̄-sim. In-ūi lín nā chhı̂-siú khí-thâu ê chhim-sı̀n, kian-kò͘ kàu lō͘-bé, chiū ū hūn tı̄ ki-tok. ”（Hi-pek-lâi 3: 13, 14）.
Kiàn-siàu Tı̀-Kàu Sí
Siū bú-jio̍k ê thòng-khó͘, sı̄ cháiⁿ-iūⁿ oē siong-hāi lâng ê sim, che sı̄ hô-téng toā ê chai-hāi ah! Tı̄ Bí-kok Niú-iok chhı̄, bó͘ gûn-hâng ê hiān-kim chhut-la̍p-hē ê chı̍t-oân, in-ūi I kè-thâu tham-ài chı̂ⁿ-châi, só͘-í chiong gûn-hâng ê chu-pún-kim lı̄-iōng lâi tâu-chu. Chóng-sı̄ i pháiⁿ-ūn, só͘ tâu-chu ê oân-choân sit-pāi, i ēng siong-tong kú ê sı̂-kan, ēng khó͘-sim ké siàu-phō͘, i án-ni choè, beh khi-phiàn gûn-hâng, siám-pı̄ kiám-cha-oân khó-phàⁿ ê ba̍k-chiu. Ū chı̍t-jı̍t kiám-cha-oân tiâu-cha siàu-phō͘, hoat-hiān ū hu-ké ê siàu-gia̍h. Āu-lâi chhâ-bêng i khak-sı̍t ū sú-iōng kong-chı̂ⁿ, choè-āu i ê seng-khu siū pa̍k, koaiⁿ tı̄ kaⁿ-ga̍k lāi.
I ū hū-jı̂n-lâng, koh ū chı̍t ê soè-kiáⁿ. I ê sè-kiáⁿ oán-jiân chhin-chhiūⁿ thiⁿ-sài ê bí-lē, sèng-chêng hui-siông ê un-sûn, sı̄ chı̍t ê khó-ài léng-lı̄ ê cha-bó͘ gín-ná. Ū chı̍t-jı̍t i tùi ha̍k-hāu tńg-lâi, sûi-sı̂ phak tı̄ lāu-bú ê heng-chêng háu, kóng “Ma-ma ! goá bô ài khı̀ ha̍k-hāu lah!” Iu-chhiû ê lāu-bú khoàⁿ-kı̀ⁿ to̍k-it só͘ thiàⁿ ê cha-bó͘-kiáⁿ teh háu, siūⁿ kóng sı̄ hoat-seng bô sím-mı̍h tiōng-tāi ê gín-ná sū, chiū kóng “M̄-thang kóng chit khoán ê oē..., m̄-thang bô khı̀ ha̍k-hāu. ”Gín-ná iû-goân kóng “Bô ài lah, Ma-ma! Goá tek-khak bô koh khı̀ ha̍k-hāu lah! ”Sè-kiáⁿ ná háu ná chhiⁿ-chhám, lāu-bú tio̍h-kip kóng “Tàu-tí sı̄ cháiⁿ-iūⁿ, lí hut-jiân siūⁿ án-ni? ” “Kin-á-jı̍t sió pêng-iú chhiò goá kóng, Lí ê lāu-pē sı̄ chha̍t ! ”Sè-kiáⁿ thı̂-khàu, ba̍k-sái lâu moá-bı̄n. Ah! hô-téng chân-jím ê thí-chhiò ! Lāu-bú sûi-sı̂ kak-ngō͘, bô koh sàng sè-kiáⁿ khı̀ ha̍k-hāu. Án-ni ê sè-hàn gín-ná, chiū hō͘ chit khoán tı̀-miā ê oē, chha̍k tı̄ i sè-sè ê sim-lêng, sı̍t-chāi sı̄ kè-thâu toā ê chhi-kek. Í-āu sè-kiáⁿ ta̍k-jı̍t ta̍k-sı̂ bih tı̄ chhù-lāi, liân chı̍t-pō͘ iā bô ta̍h-chhut mn̂g-goā. Ná hoe hó khoàⁿ ê cha-bó͘ gín-ná chiām-chiām ko͘-tâ, tùi khin-pı̄ⁿ chı̀n-jı̍p tāng Pı̄ⁿ. Sui-jiân siū i-seng ê chín-toàn, iā boē-thang tùi i-su̍t-siōng lâi i-tı̄ chit-khoán ê pı̄ⁿ-chèng, bān-bān siau-sán, iā bô hoê-ho̍k ê ǹg-bāng. I-seng kóng “sian-siⁿ-niû ah! Sè-kiáⁿ ê sim siū siong, i ê sim-lêng hō͘ thòng-khó͘ só͘ ap-chè, goá só͘ ū ê le̍k-liōng tùi tı̄ i lóng boē-thang hoat-seng kong-hāu. Tû-khı̀ sí í-goā bô ū kı̂-thaⁿ ê lō͘ lah! ”Lāu-bú sim siong-pi, jı̍p-khı̀ pı̄ⁿ-sek, pek-chhiat ài thiaⁿ khó-ài ê cha-bó͘-kiáⁿ choè-āu ê goān-bōng. ” Lí ū ài sím-mı̍h bô? Lí lóng thang kóng, ma-ma beh pang-chān lí. ”Lāu-bú chù-sı̂n khoàⁿ sè-kiáⁿ siau-sán ê bı̄n-iông án-ni kóng. Hut-jiân sè-kiáⁿ ê ba̍k-chiu pek-khui kóng, ”Ma-ma, lí siá phoe hō͘ pa-pa, chhiáⁿ i tńg-lâi lán chhù-nı̍h. Goá chin ài pa-pa chiàu-siông pâi chím-thâu, khùn tı̄ goá ê sin-piⁿ! ” Sè-kiáⁿ khún-chhiat loân-ài lāu-pē ê sim, tùi i ê chhùi liû-lō͘ chhut-lâi. Lāu-bú sui-jiân chai-iáⁿ che sı̄ kè-thâu, bô khó-lêng sı̍t-hiān ê ai-kiû, nā sı̄ ba̍k-chiu khoàⁿ thàng-thiàⁿ ê sè-kiáⁿ án-ni ê thian-chin khó-ài, chiū phun-cháu tı̄ koaⁿ-thiaⁿ ê tiong-kan, ēng su-bı̄n siông-sè kóng-khí só͘ ū ê sū-sı̍t, ai-kiû tong-kio̍k, chóng-sı̄ lóng boē-thang tit-tio̍h sim só͘ ài ê. Chı̍t-jı̍t kè chı̍t-jı̍t khoàⁿ-kı̀ⁿ sè-kiáⁿ siau-sán bô oa̍h-khı̀ ê pı̄ⁿ-thāi, chò lāu-bú ê khó͘-sim tô͘-bô͘ beh oân-sêng sè-kiáⁿ goān-bōng, só͘-í chiū gūi-chō sū-kiāⁿ, chiong cha-bó͘ gín-ná ê lāu-pē, tùi thih-thang ê lāi-bı̄n, chiām-sı̂ chún i tńg-lâi chhù-nı̍h. I kàu chhù-nı̍h, í-keng sı̄ chhim-kiⁿ ê àm-mı̂, chhin-chhiat ê i-seng iáu-kú teh thèng-hāu. I-seng kóng, ”Chhiáⁿ lí koáⁿ-kín khı̀ sè-kiáⁿ ê sin-piⁿ, cha-bó͘ gín-ná í-keng boē-thang koh tán-hāu kàu bı̂n-á-jı̍t lah! ” Lāu-pē lâi kàu pı̄ⁿ-sek, soè-jı̄ khui-mn̂g, sè-kiáⁿ lêng-bín ê kám-kak, sûi-sı̂ pek-khui ba̍k-chiu khoàⁿ-tio̍h lāu-pē, kóng “Pa-pa ! Goá thèng-hāu lí, goá chai lí oē lâi, goá it-sim kı̂-kiû siōng-tè ! Pa-pa, koáⁿ-kín lâi chia, chiàu-siông pâi chím-thâu, lâi khùn tı̄ goá ê sin-piⁿ.” I ke̍k hoaⁿ-hí án-ni kóng. Lāu-pē pâi chím-thâu tó tı̄ i ê sin-piⁿ. Khó-ài ê gín-ná, chhun i ê chhiú khin-khin bong lāu-pē ê bı̄n, i hián-chhut tit-tio̍h an-ùi ê bı̄n-iông, éng-oán an-bı̂n tı̄ i só͘ su-liām ê lāu-pē ê sin-piⁿ.
Bú-jio̍k lâng tı̀-kàu thâi-sí lâng, koh kiàn-siàu tı̀-kàu sí ! Sı̍t-chāi kiàn-siàu oē thâi-sí lâng. Tho̍k-chiá ! Tē-ge̍k sı̍t-chāi sı̄ thang kiàn-siàu ê kaⁿ-ga̍k! Chhiáⁿ lí m̄-thang bē-kı̀-tit. Tē-ge̍k sı̄ bān-lâng só͘ jı̄n-tēng, bô bêng-ū, thang-kiaⁿ, hō͘ lâng siū éng-oán tı̀-miā siong ê tiûⁿ-só͘. Só͘-í lí nā khı̀ Tē-ge̍k, m̄ nā lí kiàn-siàu, iā beh liân-lūi lí ê chhin-lâng siū kiàn-siàu.
Ū Siong-hûn Ê Chhiú
Tek-sùn(Dixon）sı̄ chı̍t ê bô-sı̂n-kàu ê lâng, chong-kàu tùi tı̄ i sı̄ bô lō͘-ēng, i giâu-gı̂ ū sı̂n, siat-sú ū, hit-ê sı̂n sı̄ i só͘ boē-thang sià-bián ê tùi-te̍k, in-ūi i ê bó͘ kap i kiat-hun 2 nı̂ āu chiū sí, chin-chiàⁿ sı̄ hō put tan hêng, i só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ iā sí, nā ū Sı̂n, kiám m̄ tio̍h hū chek-jı̄m mah? I siⁿ-sèng ke̍k ài soè-kiáⁿ, só͘-í sit-lo̍h kiáⁿ chhin-chhiūⁿ sit-lo̍h bó͘ chı̍t-iūⁿ ê chhiⁿ-chhám. Tek-sùn in-ūi án-ni khó͘-thàng ka-pē siong-sim ê ke̍k-thâu, chiù-choā m̄ ta̍h chı̍t kha-pō͘ jı̍p lé-pài-tn̂g, chiàu án-ni sı̍t-hêng í-keng ū 10 nı̂ kú.
Tek thài-thài sí 10 nı̂ liáu-āu, in hit chng hoat-seng 1 pái ê toā hé-chai. Un lāu thài-thài ê chhù oân-choân sio-húi--liáu, khó-lı̂n ê Un lāu thài-thài sui-jiân hō͘ lâng kiù chhut-lâi, tān-sı̄, í-keng hō͘ hé sio kah poàⁿ-sí lah, tāi-ke teh chhiⁿ-cho̍h ê tiong-kan, hut-jiân tùi lâu-téng ū hoah kiù-lâng ê siaⁿ, goân-lâi tō sı̄ Un thài-thài ê ko͘-sun tı̄ hit lāi-bı̄n, chit-ê gín-ná pêng-sı̂ bô tit-lâng thiàⁿ, só͘-í kàu chit sı̂ bô lâng siūⁿ tio̍h i, kàu i tı̄ hia hō͘ hé pek--tio̍h. cháu kàu thang-á kháu teh hoah-hiàm, chiah hō͘ lâng hoat-kak--tio̍h. Tān-sı̄ thài bān lah, lâu-thui teh to̍h, hé-sè chin lia̍t, tāi-ke sui-jiân cha̍p-hun tio̍h-kip, chóng-sı̄ bû-hoat khó-si, tı̄ iu-būn sit-sek ê tiong-kan, hut-jiân khoàⁿ-kı̀ⁿ Tek-sùn ǹg sio-tio̍h ê chhù chông jı̍p-khı̀, siang-chhiú khı̂ⁿ thih-kńg peh-chiūⁿ lâu-téng, chiong soè-hàn gín-ná tùi thang-á-kháu thoa chhut-lâi, phō tı̄ chiàⁿ-chhiú, ēng tò-chhiú lám tio̍h thih-kńg, koh liu lo̍h-lâi, hé sio ê chhiûⁿ-piah liâm-piⁿ tó, in 2 lâng, tı̄ koan-chiòng jia̍t-lia̍t khak-chhái ê siaⁿ-tiong pêng-an thoat-hiám ! Soè-hàn Tè-khek(Dick), tû-liáu tio̍h-kiaⁿ í-goā, oân-choân bô siū siong, chóng-sı̄ Tek-sùn beh lo̍h lâi ê sı̂, hō͘ hit-ê chin jia̍t ê thih-kńg só͘ thǹg tio̍h ê siong chin toā, āu-lâi sui-jiân ū hó, m̄-kú lâu chin chhim ê siong-hûn tı̄ chhiú-nı̍h. Un lāu thài-thài siū chit-ê táⁿ-kek, bô kú chiū sí, pàng hit-ê soè-hàn Tè-khek, beh cháiⁿ-iūⁿ? Tú-hó hit chng ū chı̍t-ūi bêng-bōng ê Lô-hoat (Loatt) sian-siⁿ, ka-kı̄ chhin-siⁿ ê kiáⁿ, bô kú í-chêng sí-khı̀, ang-bó͘ 2 lâng tng teh siūⁿ beh pun chit ê ta-po͘ gín-ná, chiū sūn chit-ê ki-hoē sin-chhéng ài Tè-khek choè in ê kiáⁿ, chóng-sı̄ Tek-sùn iā thê-chhut kāng-khoán ê chhéng-kiû, lióng-hong oh-tit kái-koat, chiū tùi chı̍t ê choè siū lâng chun-kèng ê chhiúⁿ-tiúⁿ, tiàu-chı̍p bo̍k-su kap chng lāi lēng-goā kúi nā miâ ê sin-sū tāi-ke khui-hoē lâi kong-toàn.
Chhiúⁿ-tiúⁿ tāi-seng khí-lâi kóng: “Lô sian-siⁿ kap Tek sian-siⁿ nn̄g lâng pı̂ⁿ-pı̂ⁿ sin-chhéng beh siu-iông chit-ê ko͘-jı̂, hó-ı̀ chin thang kám-ho̍k: Tek sian-siⁿ kiù ko͘-jı̂ ê sı̀ⁿ-miā sǹg sı̄ ū iu-sian koân, chóng-sı̄ i sı̄ toaⁿ-sin lâng; Lô sian-siⁿ khiok sı̄ ū thài-thài, chiàu lí-khı̀, soè-kiáⁿ tio̍h ū chı̍t ê hū-jı̂n-lâng lâi chiàu-kò͘, m̄ chai kok-ūi ê ko-kiàn cháiⁿ-iuⁿ? “ Bo̍k-su chiū khí-lâi kóng: “Tek sian-siⁿ ê ióng khı̀ chin thang khim-poē, put-kò i m̄ nā bô thài-thài thang lâi chiàu-kò͘ soè-kiáⁿ, koh sı̄ chı̍t ê bô-sı̂n-phài ê lâng; pa̍t-jı̍t i ê kiáⁿ iā oē pı̀ⁿ bô sı̀n Sı̂n ê lâng; Lô sian-siⁿ hu-hū lóng sı̄ Ki-tok-tô͘, chū-jiân oē kàu-tō i ê kiáⁿ, kiâⁿ só͘ eng-kai kiâⁿ ê lō͘. ” “Bô chhò”Chhiúⁿ-tiúⁿ thiaⁿ-tio̍h chiū koh kóng: “Tek sian-siⁿ mō͘-hiám kiù chhut chit-ê gín-ná, só͘ piáu-hiān ê ióng-kám kap hi-seng ê cheng-sı̂n, goán chhian-bān m̄-káⁿ khin khoàⁿ, put-kò chhiáⁿ Tek sian-siⁿ goân-liōng. Tio̍h oē kı̀ tit ióng-kám pèng m̄ sı̄ kàu-tō gín-ná ê chú-iàu tiâu-kiāⁿ, chı̍t ê lâm-chú-hàn khó-í ióng-kám chhin-chhiūⁿ sai, tān-sı̄ chit-khoán ióng-béng khiok sı̄ boē-thang ha̍p tı̄ chiàu-kò͘ sè-kiáⁿ ê . ”“Sı̄ lah , ” Bo̍k-su koh pó͘-chhiong chı̍t-kù, “Tek sian-siⁿ kiù liáu Tè-khek ê jio̍k-thé, chóng-sı̄ lêng-hûn tit-kiù ê būn-tê, lán iā tio̍h hū-chek, nā bô, tùi-tiōng kiù jio̍k-thé ê hoán-bı̄n lêng-hûn sàng khı̀ éng-oán ê bia̍t-bô, kiám m̄ sı̄ chı̍t-kiāⁿ koh khah khó-lı̂n ê sū mah? ” Āu-lâi chhiúⁿ-tiúⁿ thê-gı̄, chún in nn̄g ūi sin-chhéng-jı̂n pâi-lia̍t in ê ı̀-kiàn, kàu-bé Tek-sùn kia̍h-khí i tio̍h siong ê chhiú kóng: “Chiū-sı̄ chit-ê , ” tāi-ke khoàⁿ-kı̀ⁿ i chin thang kiaⁿ ê chhiú, tiām-tiām m̄-káⁿ choè siaⁿ, iô tín-tāng tāi-ke ê chèng-gı̄-kám, chiū chiong chit-ê būn-tê hù-koat, tāi-to-sò͘ thong-kè chiong Tè-khek kau hō͘ Tek-sùn poê-iúⁿ.
Tùi chia khí, Tek-sùn ê seng-oa̍h khai-sí sin ê kí-goân, sió Tè-khek bô khiàm chı̍t-tiám-á bó-sèng ê ài-hō͘, in-ūi Tek-sùn chin thiàⁿ i, liû-sim kiam chı̄n pē-bú èng ū ê it-chhè ê chek-jı̄m; sı̂-siông phō i, kà i chhiùⁿ-koa tha̍k-chheh, kóng kò͘-sū hō͘ i thiaⁿ. Tè-khek sı̄ chı̍t ê chhong-bêng ê gín-ná, put-chí oē lí-hoē in iúⁿ kiù i, koh cháiⁿ-iūⁿ kap Lô sian-siⁿ cheng-chhú beh khioh lâi choè kiáⁿ ê kò͘-sū, te̍k-pia̍t ū hèng-chhù, chóng-sı̄ ba̍k-kho͘ iā âng. chiū kóng: “Goá éng-oán to m̄ choè Lô-hoat ê kiáⁿ, pa-pa, sı̄ á m̄ sı̄? ” “M̄!” Tek-sùn iā chin tek-ı̀ bı̂-chhiò ı̀n kóng, “Koai kiáⁿ ah, lí sı̄ goá ê.”
Āu-lâi tı̄ chı̍t-ê joa̍h-thiⁿ, hit-ê siâⁿ-lāi ū khui chı̍t ê tô͘-ūi tián-lám-hoē. Tek-sùn chhoā i ê kiáⁿ Tè-khek khı̀ chham-koan, khoàⁿ-tio̍h chı̍t-pak-tô͘, ē-bı̄n siá kóng: “Chhun lí ê chńg-thâu-á lâi khoàⁿ Goá ê chhiú, chhun lí ê chhiú thàm Goá ê hia̍p-ē, bo̍h-tit choè m̄ sı̀n ê, tio̍h choè sı̀n ê”( Iok-hān 20:27 ). Tè-khek khoàⁿ tio̍h chit-pak-tô͘, chiū tùi pa-pa kóng, “Chit ê kò͘-sū, kóng hō͘ goá thiaⁿ.” Pa-pa kóng:“Goá m̄ kóng.” “Sı̄ cháiⁿ-iūⁿ? ” “ In-ūi che kò͘-sū goá m̄ siong-sı̀n.” Tè-khek kóng: “Goá khoàⁿ liáu chin ū chhù-bı̄, chhiáⁿ pa-pa kóng hō͘ goá thiaⁿ.” Tek-sùn chiū kóng che kò͘-sū hō͘ i thiaⁿ, Tè-khek liû-sim thiaⁿ-liáu, chiū kóng: “ Pa-pa che tú chhin-chhiūⁿ lí kap goá ê kò͘-sū, Lô-hoat beh kap lí saⁿ-chiⁿ goá ê sı̂, lí chhun lí ê chhiú hō͘ in khoàⁿ, goá chiū-sı̄ lí ê. Nā ū lâng kóng sit-hé ê kò͘-sū kap lí cháiⁿ-iūⁿ kiù goá chhut-lâi, goá nā chhin-chhiūⁿ To-má hoán-pok m̄ sı̀n, goá chiū-sı̄ chin khó͘-ò͘ⁿ chı̀-ke̍k lah” “ Sı̄ ”. “ Pa-pa goá nā chhin-chhiūⁿ To-má m̄ siong-sı̀n, goá oē choè Lô-hoat ê kiáⁿ á boē? ” “ Tong-jiân sı̄ boē oē, put-koán lí sı̀n, m̄ sı̀n, goá kiù lí chóng-sı̄ sū-sı̍t ê ”. Tek-sùn án-ni ı̀n. Āu-lâi Tek-sùn bāng-kı̀ⁿ Lô hoat kap i saⁿ-chiⁿ Tè-khek, i chhun-chhut siū siong ê chhiú ê sı̂, Tè-khek khiok oa̍t-tńg-sin siám-khui, chin put-pêng, chiū chhíⁿ khí-lâi, boē kı̀m-tit ba̍k-sái lâu moá-bı̄n, koh khùn iū koh bāng-kı̀ⁿ chı̍t ê lâng chhun-chhut tio̍h-siong ê chhiú chhut-lâi, sui-jiân sı̄ bāng, iáu-kú boē-thang bô sêng-jı̄n chit-khoán ê sū-sı̍t. Tek-sùn chiām-chiām kám-kak i ū khui-hū liáu ūi-tio̍h i tèng sı̍p-jı̄-kè, pàng-sak sı̀ⁿ-miā ê kiù-chú, i khai-sí koh tha̍k Sèng-keng, bô kú chiū chhē chhut i chí-ū tio̍h sı̀n, chiah thang sio̍k tı̄ ūi-tio̍h i ê kè-sit siū-hāi, ūi-tio̍h i ê choē-gia̍t siū-siong ê kiù-chú, chhin-chhiūⁿ Tè-khek sio̍k tı̄ i ka-kı̄ chı̍t-iūⁿ.
“ Goá ê kiù-chú, goá ê kiù-chú, Goá ta̍k mı̂-jı̍t siàu-liām ài kap Lí saⁿ-kı̀ⁿ, Goá ê kiù-chú, goá ê kiù-chú, Khoàⁿ-kı̀ⁿ sèng-chhiú ê siong-hûn chiū jı̄n-tit Lí. ”
