Saⁿ,
Bô-goā-kú, Ché-khā-pù to̍h kah goá choè-tı̄n kiâⁿ tı̄ chit-ê ko͘-toaⁿ, hō͘ seh khàm-tiâu ê soaⁿ-lûn á. Sui-jiân hong í-keng bô goân-lâi hiah thàu, mā-sı̄ iah put-chí-á koâⁿ, tı̄ chit-ê thiⁿ-téng lóng bô chhiⁿ, ûi-it ê siaⁿ-im, kan-na goán kha-pō͘ lap tı̄-leh seh ê siaⁿ. Chı̍t-lō͘ siōng, Ché-khā-pù lóng tiām-tiām bô kóng-oē, i gia̍h chhàu-iû-teng, kiâⁿ tiàm goá thâu-chêng, goá chhèng giap leh, tè i tè tiâu-tiâu.
Goá mā lóng bô chhut-siaⁿ, in-ūi goá thâu-khak lāi-toé, lóng tih siūⁿ chit-ê chú-lâng. Goá ná-chhiūⁿ koh thiaⁿ-tio̍h i-ê siaⁿ, goá kah i ê tùi-oē, ta̍k-jı̄ ta̍k-jı̄ goá lóng kı̀ tiâu-tiâu. Sı̍t-chè siōng, it-tı̍t kàu jı̄-cha̍p-nı̂ āu ê kin-á-jı̍t, goá lóng iah kı̀ kah chheng-chheng-chhó-chhó...
Ché-khā-pù(Jacob) hiông-hiông thêng--lo̍h-lâi, jiân-āu iōng chhàu-iû-teng kí : " Lí beh kiâⁿ ê lō͘ to̍h-sı̄ chit-tiâu, lō͘ ê chiàⁿ-pêng ū chio̍h-piah, lí ài sūn chio̍h-piah kiâⁿ, m̄-thang kiâⁿ m̄-tio̍h khı̀. "
Goá kā mn̄g : " Che to̍h-sı̄ kū bé-chhia-lō͘ ? "
" Hàⁿ ! "
" Nā ān--ne, goá koh ài kiâⁿ goā-kú chiah ē-tàng kiâⁿ kàu hit-ê chí-sı̄-pâi-á ? "
" Liōng-kı̂-iok-á gō͘ khí-lò, sūn chit-tiâu-lō͘ kiâⁿ, to̍h ē-tàng chhē--tio̍h, m̄-thang kiâⁿ kè-thâu khı̀ ! "
Goá chı̂ⁿ-pau-á the̍h--chhut-lâi, liáu-āu, Ché-khā-pù(Jacob) to̍h tùi goá khah hó-chhùi a, jı̂-chhiáⁿ ke kóng chin-choē tāi-chı̀ hō͘-goá chai.
" Tùi lâng lâi-kóng, chit-tiâu-lō͘ put-chí-á hó-kiâⁿ, m̄-koh tùi bé-chhia lâi-kóng to̍h bô kāng-khoán, siuⁿ oe̍h, mā siuⁿ kiā. só͘-í lí ài chù-ı̀, oá hit-ê chí-sı̄-pâi-á hiâ, chio̍h-piah í-keng pang--khı̀ a. chū-chiông hit-pái ı̀-goā hoat-seng liáu-āu, to̍h m̄-pat koh têng siu kè. "
" tó chı̍t-pái ı̀-goā ? "
" Iā-pang bé-chhia lak lo̍h soaⁿ-kok, lak chhiau-kè cha̍p-gō͘-kong-chhioh chhim. Chhut tāi-chı̀ hiâ ê lō͘-hóng chin bái. "
Goá toā-kiò : " Chin kiaⁿ--lâng !... ū kúi-ê-lâng óng-seng ? "
" Chı̍t-ê ia̍h bô oa̍h--lo̍h-lâi, sı̀-ê lú-kheh tong-tiûⁿ sí-bông, bé-chhia-hu thoa kàu kè-tńg-kang mā-sı̄ kiù boē tńg--lâi a. "
" Tiang-sı̂ ê tāi-chı̀ ? "
" Jı̄-cha̍p-tang a, goá-ê chú-lâng chū hit-chūn khai-sí to̍h chin sit-chı̀, iu-thâu-kat-bı̄n ; in-ūi in ko͘-kiáⁿ mā tı̄ bé-chhia-téng. Che to̍h-sı̄ ūi-siáⁿ-mé i beh chiong ka-kı̄ kuiⁿ tı̄ hit-ê ko͘-toaⁿ, phian-phiah só͘-chāi ê goân-lí. "
Goá thò͘ chı̍t-kháu-khùi : " An--ne goá chai a. àm-an, thiⁿ-kong pó-pı̀--lí ! " goá khǹg chı̍t-kho͘-gûn tı̄ i-ê chhiú--ê.
" àm-an, sian-siⁿ, mā chin ló͘-la̍t ! " Jiân-āu, i oa̍t-thâu lı̄-khui.
Goá khiā tı̄ hiâ, ba̍k-chiu kim-kim khoàⁿ hit pha chhàu-iû-teng ê hé, khoàⁿ i ûn-ûn-á siau-sit--khı̀. Jiân-āu, goá iân chit-tiâu kū bé-chhia-lō͘ khai-sí koáⁿ-lō͘.
Chit-choā-lō͘ hó-kiâⁿ-á hó-kiâⁿ, sui-jiân àm-àm, iû-goân khoàⁿ ē tio̍h lō͘-piⁿ ê chio̍h-piah. Goá tùi ka-kı̄ kóng : " Goá í-keng chin an-choân a. " m̄-koh, goá kám-kah put-chí-á ko͘-toaⁿ, mā sió-khoá kiaⁿ-kiaⁿ. goá siūⁿ pān-hoat beh chiong ko͘-toaⁿ kah kiaⁿ-hiâⁿ tàn chı̍t-piⁿ, khai-sí ná chhiùⁿ-koa, kho͘-si-á... Goá siūⁿ-khí ài-chhe, koh kè bô-goā-kú liáu-āu, sim-lāi to̍h kám-kah khah hó--tām-po̍h-á. "
M̄-koh àm-sı̂ sı̍t-chāi sı̄ iáu-siū koâⁿ lah, sui-jiân goá kiâⁿ chin kín, sin-khu iû-goân boē sio, goá-ê chhiú káⁿ-ná peng, khong-khı̀ léng, chhoán-khùi chin khùn-lân. Chit-ê sı̂-chūn, goá-ê chhèng ná-chhiūⁿ chheng-goā-kun tāng. Goá kám-kah siān-tauh-tauh, su-iàu thêng lo̍h-lâi hioh--chı̍t-chām-á.
āu--lâi, goá khoàⁿ-tio̍h chin hn̄g ê só͘-chāi ū kng-soàⁿ, chhan-chhiūⁿ chhàu-iû-teng ê kng-soàⁿ. Khí-seng, goá lia̍h-choè sı̄ Ché-khā-pù(Jacob) koh hoan-thâu tńg--lâi, beh khak-tēng goá bô chhut tāi-chı̀ ; koh lâi, goá khoàⁿ-tio̍h tē-it-tiâu kng-soàⁿ piⁿ--a ê tē-jı̄-tiâu kng-soàⁿ, goá chiah hoat-kak, tang-sı̂-á goá khoàⁿ--tio̍h ê to̍h-sı̄ bé-chhia ê nn̄g-tiâu kng-soàⁿ.
Tān-sı̄ goá tih siūⁿ : " Kı̂-koài ! Kı̀-jiân Ché-khā-pù(Jacob) kā-goá kóng, chū-chiông hit-pái ı̀-goā liáu-āu, chit-choā hûi-hiám ê kū-lō͘ to̍h bô-lâng tih sú-iōng ? " āu--lâi goá koh tih siūⁿ : " Kám-sı̄ goá tı̄ o͘-àm tiong kiâⁿ kè-thâu, soah bô khoàⁿ-tio̍h hit-tè chí-sı̄-pâi-á ? Hûiⁿ-tı̍t chit-chiah bé-chhia it-tı̍t kiâⁿ, it-tēng ē kàu Tó͘-tèng(Dwoldeng). "
Chit-ê sı̂-chūn, bé-chhia í-keng kàu a, i cháu chin kín, tı̄ ū seh ê lō͘, cháu--khí-lâi soah lóng bô siaⁿ, chē-ūi iōng o͘-pò͘ tah--khí-lâi, thâu-chêng ū bé-chhia-hu, koh ū sı̀ chiah phú-sek, chho͘-ióng ê bé.
Goá thiàu chhut-lâi khah lō͘-tiong-ng ê só͘-chāi siūⁿ-beh cha̍h-chhia, toā-siaⁿ hoah, koh chhut-la̍t ia̍t-chhiú.
Bé-chhia kàu goá sin-khu-piⁿ--a, goá khoàⁿ i ia̍h bô piàn khah bān, lia̍h-choè i bô beh thêng--lo̍h-lâi, tān-sı̄ i chiâⁿ-sı̍t thêng--lo̍h-lâi. Bé-chhia-hu liân khoàⁿ ia̍h boâi kā-goá khoàⁿ chı̍t-ē, chhia-téng múi-chı̍t-ê-lâng lóng tiām-tiām bô tōng-chēng. Goá cháu-khı̀ bé-chhia mn̂g-kháu beh chē--khí-li, m̄-koh lāi-toé bô-lâng beh kā-goá tàu-saⁿ-kāng, goá pit-su ài ka-kı̄ iōng goá tēng-khong-khong, léng-ki-ki ê chhiú-chéng-thâu-á chiong bé-chhia mn̂g phah-khui. Khui ê sı̂-chūn, kám-kah mn̂g ná-chhiūⁿ sı̄ khang--ê.
Tān-sı̄ bé-chhia-téng ê saⁿ-ê lú-kheh, pēng bô in-ūi goá-ê chhut-hiān, lâi soá tín-tāng iah-sı̄ khoàⁿ--goá chı̍t-ē, in lóng khùn--khı̀ a. Goá jı̍p--khı̀, chē tı̄ chhun--ê hit-ūi. Bé-chhia lāi-toé, ná-chhiūⁿ khah-koâⁿ goā-kháu, hāi goá ē ka-léng-sún, lāi-toé ê khı̀-hun, hō͘-lâng kám-kah chin tı̂m-tāng, chin tâm-sip, chin... ná-chhiūⁿ ta̍k-ke lóng sí-sí--khı̀ kāng-khoán. Goá khoàⁿ kı̂-tha ê-lâng, siūⁿ-beh chhē oē-thâu kah in khai-káng.
" Kin-àm sı̍t-chāi ū-kàu koâⁿ hō͘ⁿ. " Goá chin hó-lé, kah chē tı̄ goá tùi-bı̄n ê-lâng kóng-oē.
I chiong thâu ûn-ûn-á oat hiòng goá chiâ, tān-sı̄ pēng bô ı̀n-siaⁿ.
Goá kè-sio̍k kóng : " Chiâ koâⁿ--lâng sı̂ khak-sı̍t chin koâⁿ. " Chit-ê lâng chē ê hit-ūi khah àm, goá khoàⁿ boē chheng-chhó i-ê bı̄n, m̄-koh goá ū khoàⁿ-tio̍h i-ê ba̍k-chiu, tng-tih kim-kim kā-goá siòng, iuⁿ-ā bô kóng poàⁿ-kù-oē.
Goá sim-lāi tih siūⁿ : " Kı̂-koài, i ná lóng bô-ài kā-goá ı̀n ? " m̄-koh goá mā bô kám-kah siū-khı̀, in-ūi goá sı̍t-chāi sı̄ chin thiám, mā chin koâⁿ, sin-khu iah-koh tēng-khong-khong, jı̂-chhiáⁿ bé-chhia lāi-toé àu-sàm, tâm-sip ê khı̀-bı̄ hō͘-goá kám-kah kui-ê-lâng chiâⁿ bô sóng-khoài, léng-hong chhı̀ kut, hāi goá sih-sih-chùn.
Goá kā tùi chē tı̄ tò-pêng hit-ê lâng mn̄g kóng : " Phái-sè, goá kám ē-sái khui thang-á-mn̂g ? " I bô ı̀n-siaⁿ, mā bô tín-tāng.
Goá koh-khah toā-siaⁿ, têng-hok tú-chiah ê oē, i iuⁿ-ā bô ı̀n-siaⁿ. Goá chí-hó ka-kı̄ lâi khui thang-á, chiah hoat-kak po-lê lóng eng-ia--a, " Goá leh... ná-chhiūⁿ kúi-lō-tang m̄-pat soé kè a ! " Goá chhùi-lāi se̍h-se̍h-liām.
Goá koh chim-chiok kā bé-chhia lāi-toé hó-hó-á khoàⁿ--chı̍t-piàn, chiah hiông-hiông liáu-kái chit-ê àu-sàm-bı̄ ê goân-in : chhia-téng só͘-ū it-chhè lóng chin lah-sap, kū, jı̂-chhiáⁿ sip-sip, tı̄ goá kha-toé ê pang-á ná-chhiūⁿ sûi-sı̂ to̍h beh phoà--khı̀. Goá khai-sí chù-ı̀ tē-saⁿ-ê lú-kheh.
" Chit-chiah bé-chhia ná-chhiūⁿ kiông-beh chhùi--khı̀ hō͘ⁿ ! " Goá kā-i kóng : " Chin hi-bāng seng-sán chit-chiah bé-chhia ê kong-si ē-tàng kā siu-lí--chı̍t-ē. "
I-ê chhiú ûn-ûn-á hàiⁿ--chı̍t-ē hàiⁿ--chı̍t-ē, iuⁿ-ā koh tiām-tiām-á kā-goá siòng---kàu taⁿ goá iah-koh ē-kı̀ ê hit-ê bı̄n chhiuⁿ---i-ê ba̍k-chiu ū chı̍t-chióng iá-sèng, bô chū-jiân ê ba̍k-kng, bı̄n-á pe̍h-sí-sat ! Goá sim-lāi àm-liām : " ná sí-lâng leh ! "
Jiân-āu, i bô huih-sek ê chhùi-tûn sió-khoá khiàu--khí-lâi, pe̍h-sek ê chhùi-khí khoàⁿ hiān-hiān, goá chhoah chı̍t-tiô, sim-koaⁿ-thâu chùn--chı̍t-ē.
Goá koh khoàⁿ chē tı̄ goá tùi-bı̄n hit-ê lâng, i mā tng-tih kā-goá gı̂n, i-ê bı̄n pe̍h-chhang-chhang, siā-chhut ê ba̍k-kng chin kı̂-koài. Goá koh khoàⁿ chē tı̄ goá tò-pêng hit-ê, kiat-kó goá khoàⁿ-tio̍h... goá sı̄ beh án-noá hêng-iông i ? Goá khoàⁿ--tio̍h ê sı̄ chı̍t-ê sí-lâng ê bı̄n.
Chit saⁿ-ê lú-kheh lóng sí--khı̀ a, in khióng-pò͘ ê bı̄n hoat-chhut chhiⁿ-kng, in tâm-sip ê thâu-mn̂g ū àu-sàm-bı̄. Goá chai-iáⁿ in-ê jio̍k-thé lóng í-keng sí--a, kan-na ba̍k-chiu sı̄ oa̍h--ê, in lóng tih kā-goá gı̂n, kā-goá ui-hia̍p...
Goá toā-siaⁿ chhám-kiò, goá pit-su ài koáⁿ-kín lı̄-khui chit-ê khióng-pò͘ ê só͘-chāi !
Goá chông khı̀ mn̂g hiâ, tı̍t-chiap lòng--chhut-khı̀ ! Chit-ê sı̂-chūn, ge̍h-niû í-keng ùi hûn ê āu-piah cháu--chhut-lâi, tı̄ i léng-sng-sng, pe̍h-sih-sih ê kng-soàⁿ chi hā, só͘-ū ê mı̍h-kiāⁿ, lóng khoàⁿ kah chheng-chheng-chhó-chhó : Goá khoàⁿ-tio̍h lō͘-pâi chhāi tiàm hiâ, chhan-chhiūⁿ chhun chhut chı̍t-ki-chhiú tih kā-goá kéng-kò ; goá khoàⁿ-tio̍h lō͘-piⁿ pang--lo̍h-lâi ê chio̍h-piah ; goá khoàⁿ-tio̍h siū-kiaⁿ ê bé-á khiā tı̄ hit khám piⁿ--a ; goá khoàⁿ-tio̍h ē-bı̄n cha̍p-gō͘-kong-chhioh chhim ê soaⁿ-kok, bé-chhia tih hàiⁿ, chhin-chhiūⁿ sı̄ tı̄ toā-hái tiong ê chı̍t-chiah chûn-á, lâng kah bé tih chhám-kiò... āu--lâi chin kiông-lia̍t ê sio-lòng, goá kám-kah chiâⁿ thiàⁿ, jiân-āu, kui-phiàn lóng-sı̄ o͘-àm...
Sı̀,
Goá it-tı̍t hun-bê-put-chhíⁿ, keng-kè chiâⁿ kú chiah cheng-sı̂n. Chhíⁿ--lâi ê-sı̂, ài-chhe chē tı̄ goá bı̂n-chhn̂g-piⁿ.
Goá mn̄g : "... Tàu-toé sı̄ hoat-seng siáⁿ-mé tāi-chı̀ ? "
I kóng : " Lí poa̍h--lo̍h-khı̀, lō͘-piⁿ ê chio̍h-piah pang--khı̀ a, lí to̍h ùi hiâ poa̍h lo̍h-khı̀ soaⁿ-kok, gō͘-cha̍p chhioh chhim. hó-ka-chài lí khah jūn-miā, poa̍h--lo̍h-khı̀ ê só͘-chāi tú-á-hó ū chin kāu ê seh, lí m̄ chiah bô tāi-chı̀. "
" Chiâⁿ hāi, goá sı̍t-chāi sı̄ lóng bô ı̀n-siōng !... Nā ān--ne, goá sı̄ án-noá tı̄-teh chiâ ê ? "
" Ū nn̄g-ê lông-tiûⁿ ê kang-lâng, thàu-chá tı̄ goā-kháu cháu-chhē phàng-kı̀ⁿ ê iûⁿ-á, in khoàⁿ-tio̍h lí tó tı̄ hiâ, to̍h kā lí āiⁿ khı̀ lı̄ hiâ siōng kūn ê khiā-ke, koh chhiáⁿ i-seng kè--lâi. Lí-ê chêng-hóng chiâⁿ bái, chhiú-kut tn̄g--khı̀, thâu-khak phoà chin toā-khang, lí kun-pún to̍h hun-bê-put-chhíⁿ, mā bô-hoat-tō͘ kā in kóng siáⁿ-mé. Ka-chài i-seng tı̄ lak-tē-á lāi-toé chhē-tio̍h lí-ê chu-liāu, pau-koah miâ, chū-chí.
" Só͘-í in tong-jiân chek-sı̂ kā-goá thong-ti. Chū hit-chūn khai-sí, goá to̍h lóng it-tı̍t tiàm lí sin-khu-piⁿ kā-lí chiàu-kò͘.
" Chit-má í-keng lóng bián hoân-ló a, lí su-iàu hioh-khùn, bān-bān-á chiong sin-thé ióng hō͘ hó. "
Hit-chūn goá tng siàu-liân, sin-thé ióng-ióng, só͘-í chin kín to̍h thoat-lı̄ hiám-kèng. Tān-sı̄ tó tı̄ bı̂n-chhn̂g-téng hiu-ióng ê hit-toāⁿ sı̂-kan, goá put-koán-sı̂ lóng tih su-khó chit-kiāⁿ ı̀-goā. Bô-tek-khak thiaⁿ goá ān--ne chı̍t kóng, lí to̍h ioh ē tio̍h tàu-toé goá sı̄ tùi tó-ūi siak--lo̍h-khı̀ ê : Chiàⁿ-chiàⁿ to̍h-sı̄ jı̄-cha̍p-tang chêng bé-chhia chhut tāi-chı̀ hiâ.
Goá chiông-lâi m̄-pat kā goán bó͘ thê-khí chit-ê keng-kè, kan-na ū kóng hō͘ i-seng thiaⁿ. M̄-koh i soah kā-goá kóng, kui-ê kò͘-sū lóng kan-na sı̄ goá-ê bı̂n-bāng niâ, in-ūi koâⁿ, thiám, thâu-khak koh tio̍h-siong... chióng-chióng in-sò͘ ka--khí-lâi chiah ē sán-seng chit-ê hoàn-kak.
Goá chin siūⁿ-beh kóng hō͘-i liáu-kái, tān-sı̄ i kun-pún bô tih kā-goá sı̀n-táu. Goá bô koh hâm i chı̀ⁿ, in-ūi, to̍h sǹg i beh sı̀n boài sı̀n, lóng í-keng bô tiōng-iàu a.
M̄-koh, goá chai-iáⁿ hit-chūn hoat-seng ê tāi-chı̀, goá mā koh chai-iáⁿ chit-má ê tāi-chı̀. Tı̄ jı̄-cha̍p-tang chêng, goá-sı̄ chı̍t-ê chē tı̄ kúi-á-bé-chhia chhia-téng ê lú-kheh !
