Kı̂-āu I-seng-koán

Saⁿ-cha̍p-goā nı̂ chêng Má I-seng lâi Tâi-oân thoân tō-lí, i tāi-seng toà tı̄ Hú-siâⁿ-goā siat i-koán. Hit-tia̍p lâng sı̀-kè thoân iâu-giân ê pháiⁿ-oē, siⁿ-khí jiáu-loān, tı̀-kàu i toà bē tiâu, ko͘-put-chiong tio̍h cháu-khı̀ Kı̂-āu khiā-khí. Tı̄-hia bé chhù chò lé-pài-tn̂g, iā khí chı̍t-keng i-koán. Toà tı̄-hia saⁿ-sı̀ nı̂, jiân-āu koh khı̀ Hú-siâⁿ, kā Khó͘ Ló-tia tián chı̍t-keng chhù, thang chò i-koán kap khiā-ke ê lō͘-ēng, chiū-sı̄ lán āu-lâi kiò-chò kū-lâu,hit-keng.

Hit-sı̂ Kong-hoē í-keng chhe Lí Bo̍k-su tiàm tı̄ Kı̂-āu, m̄-kú bô koh chhe chı̍t-ê i-seng ; chiàⁿ chhiáⁿ San I-seng kā lán hoāⁿ I-koán. Āu-lâi i khı̀ Ē-mn̂g, i-ê sió-tı̄ San Tāi-pı̍t, (ū lâng kiò i Sió-San) lâi chiap i-ê chit. I toà bô loā-kú, chiàⁿ khı̀ Hok-chiu, chiū oāⁿ Liân I-seng lâi toà. Chiah-ê m̄-sı̄ Kong-hoē chhe-ê, kóng sı̄ in hâng-nı̍h ê lâng chhiáⁿ-ê; m̄-kú tāi-ke hoaⁿ-hí ta̍k-jı̍t lâi i-koán, khoàⁿ chèng-thâu hoat-io̍h, bô the̍h lán-ê chı̂ⁿ. In hâng-nı̍h ê lâng iā nı̂-nı̂ tê-gı̂n thang bé-io̍h, lán kàu-hoē nā-sái chhut pún-tē lâng ê sin-lô. Chóng-sı̄ hit-tia̍p goán Bo̍k-su lóng ū poaⁿ-khı̀ toà tı̄ Hú-siâⁿ, bô lâng toà tı̄ Kı̂-āu thang liāu-lí. Hit keng i-seng-koán iā beh tó beh tó. Lâng chiū gı̄-lūn tio̍h koh khí chı̍t-keng, thang siàu-liām San Tāi-pı̍t I-seng, in-ūi I khı̀ Hok-chiu tú-tio̍h phoà-pı̄ⁿ chá-sí, tāi-ke chin hoân-ló, sı̄ i toà chit-pêng bô loā-kú, m̄-kú tit-tio̍h chèng-lâng lóng o-ló i. Só͘-í chē-chē lâng hoaⁿ-hí tê-gı̂n lâi khí chı̍t-keng sin ê i-koán, sı̄ Kı̂-āu soaⁿ-kha hit-keng. Sı̄ tı̄ Mûi I-seng chhiú-nı̍h khí--ê, iā sı̄ i teh liāu-lí.

Chóng-sı̄ tùi Jı̍t-pún lâi Tâi-oân liáu-āu, chiah-ê tiàm tı̄ Tâi-oân ê goā-kok lâng, ná-kú ná-chió ; tû--khı̀ goán Kàu-su í-goā chí-ū nn̄g-saⁿ ê lâng nā-tiāⁿ. Chiū i-seng toà tı̄-chia bô thâu-lō͘, i chiàⁿ lı̄-khui Tâi-oân khı̀ toà Hok-chiu ê Má-boé káng-kháu ê só͘-chāi. I iáu-boē khı̀ ê tāi-seng, hiah-ê liāu-lí Kı̂-āu i-seng-koán ê táng-sū chū-chı̍p, chhiáⁿ lán-ê Kàu-sū-hoē thè in tam-tng hit-ê koan-hē, in-ūi taⁿ bô pa̍t-ê i-seng thang hoāⁿ. Goán hoaⁿ-hí ín--i; in chiū chiong hit keng i-koán í-kı̍p só͘ chhun ê gı̂n, kúi-nā pah kho͘, lóng kau-tāi goán.

Hiān-kim chhiàⁿ sai-hū lâi siu-lí chhòng-piān. Kàu 10 goe̍h tē 10 hō (kū-le̍k 8 goe̍h 28 jı̍t) chiū-sı̄ pài-sı̀, téng-po͘ 10 tiám cheng, An I-seng beh lâi khui I-koán, khoàⁿ chèng-thâu hoat-io̍h. Khó-sioh bē-tit-thang ū chı̍t-ê goā-kok ê i-seng chhiâng-chāi toà tı̄-hia hoāⁿ-koán, in-ūi bô loā-kú An I-seng beh tò-khı̀ Chó͘-ke, hioh-khùn, Má I-seng tio̍h toà tı̄ Hú-siâⁿ. Chóng-sı̄ Má I-seng teh ǹg-bāng ū-sı̂ thang lâi Kı̂-āu khoàⁿ pı̄ⁿ-lâng; chiū-sı̄ kū-le̍k múi-goe̍h chhe-it chhe-jı̄ cha̍p-gō͘ cha̍p-la̍k jı̍t beh lâi. Hiān-kim i beh khı̀ Hiong-káng, chhoā sian-siⁿ-niû, liâm-piⁿ tò-tńg lâi. Kàu 11 goe̍h 11(kū-le̍k 10 goe̍h chhe 1). i beh lâi Kı̂-āu, hoat-io̍h. I-seng bô tı̄-teh ê sı̂-chūn ū chı̍t-ê I-koán ê ha̍k-seng, Cheng Hoé-ōng, beh toà tı̄-hia chiàu-kò͘ phoà-pı̄ⁿ ê lâng. Chit-tia̍p só͘ siat ê hoat-tō͘ sı̄ án-ni-siⁿ, āu-lâi nā ū pa̍t-mı̍h ê siau-sit goán beh thong-ti lín.

Chiah-kú Kı̂-āu ê kàu-hoē chin soe-bı̂, chhun chı̍t kháu-chàu teh pài Siōng-tè nā-tiāⁿ. Taⁿ lán tio̍h kiû Siōng-tè lı̂n-bín Kı̂-āu ê kàu-hoē, ēng chit-ê sin-siat ê i-seng-koán chò toā lō͘-ēng, ín-chhoā chē-chē lâng khò Kiù-chú Iâ-so͘ lâi tit-tio̍h kiù, thang koh-chài siat chı̍t-ê lé-pài-tn̂g tı̄-hia, pí téng-nı̂ koh khah heng-ōng. Iā-sı̄ ǹg-bāng m̄-nā Kı̂-āu ê peh-sı̀ⁿ, chiū-sı̄ thong Hōng-soaⁿ-koān ê lâng, lâm-hū ló-iù, thang tit-tio̍h lı̄-ek, chhin-chhiūⁿ jı̄-saⁿ-cha̍p nı̂ chêng ê khoán-sit.

(Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò tē 198 koàn, 1901 nı̂ 9 ge̍h)