Kap Hoat-lân-se Sian-siⁿ koè Sèng-tàn 01
Thâu-sū (Chú-toê khek khai-sí toâⁿ ê sı̂ tio̍h hō͘ chı̍t ê gín-ná ê ián-oân lâi kóng chit ê sū-giân, chit ê chú-toê-khek bô-lūn sı̄ Sèng-si á-sı̄ Chàn-bí-koa tùi thâu kàu bé lóng ū teh sûn-khoân chàu-chhut). Chit tè ke̍k pò lán chai chit ūi tı̄ Í-tāi-lı̄ ê A-si-sih ê Sèng Hoat-lân-se Sian-siⁿ chin-chiàⁿ ê kò͘-sū. Sèng Hoat-lân-se Sian-siⁿ chhut-sı̀ tı̄ Chú-āu 1226 nı̂. Sı̀ cha̍p sı̀ hè chiū kè sin, I sı̄ chı̍t ūi chin hó-gia̍h ê seng-lí lâng ê kiáⁿ, chóng-sı̄ I pàng-sak it-chhè,lâi ūi lâng ho̍k-bū, êng-iāu Siōng-tè. I ê seng-oa̍h chin chhin-chhiūⁿ lán ê Chú Iâ-so͘ ê khiam-pi thiàⁿ-thàng. Só͘-í m̄-nā tng-sı̂ ê lâng, hiān-chāi I iā pang-chān lán hoaⁿ-hí chhin-kūn Siōng-tè. Tı̄ chia goán beh choè(piáu-ián)Hoat-lân-se Sian-siⁿ tng-sı̂ cháiⁿ-iūⁿ kà-sı̄ hiah ê hiong-chhoan ê lâng jı̄n-bat Chú Iâ-so͘ ê chhut-sı̀ ê sū. Thâu chı̍t bō͘ sı̄ tı̄ chhı̄-tiûⁿ, tē-jı̄ bō͘ sı̄ hoat-seng tı̄ soán-nih chı̍t ê chhò chhâ ê cha-bó͘-lâng ê chhù ê sū. Chhiáⁿ lia̍t-ūi tı̄ ke̍k choè āu ê sı̂ chham-ka tı̄ goán ê hâng-lia̍t ê āu-bı̄n tè goán kiâⁿ kàu bé-chô hia, hō͘ lán koh chı̍t piàn hoê-sióng tı̄ Pek-lı̄-hêng siâⁿ thâu chı̍t pái ê Sèng-tàn choeh. Tē 1 bō͘ Tı̄ chhı̄-tiûⁿ Thâu-sū kóng liáu chiū thiaⁿ-kı̀ⁿ Siu-tō-sū(Thok-Pún siu-sū)teh chhiùⁿ kap ke̍k-chêng saⁿ-ha̍p ê koa ê siaⁿ. Siat-sú Li-ô͘ hiaⁿ nā siū soán choè kóng thâu-sū ê, I chiū thang the̍h chı̍t nâ ê bah. Siu-sū kiâⁿ kūn ê sı̂, I chı̀n-chêng kap I saⁿ tú, chiong nâ-lāi ê mı̍h hō͘ I khoàⁿ. Chiah ê siu-sū chiū chı̍p choè tui khiā tı̄ sı̍p-jı̄-lō͘ kháu. Hoat-lân-se Sian-siⁿ khiā tı̄ in tām-po̍h hn̄g ê só͘-chāi. (Chiā-lı̄ it-tı̍t khoàⁿ nâ-tiong ê mı̍h) Chiā-lı̄: Lí-ô͘ hiaⁿ, lí pun chin chē chin hó, bı̂n-á-chài lán ē thang hióng-siū toā chheⁿ-chhau. Sèng-tàn mı̂ lâng-lâng lóng chin khóng-khài. Jı̂n-pún: Suh! Lí khoàⁿ sian-siⁿ teh lâu ba̍k-sái. Sian-siⁿ lí sı̄ án-choáⁿ-iūⁿ? Lí bô hoaⁿ-hí goán pun mı̍h-kiāⁿ mah?(The̍h chhut chı̍t tè). Hoat-lân-se: Jı̂n-pún, hē hō͘ hó-sè! Lí-ô͘: Goá siūⁿ kı̀m chia̍h ê sū bē-ē hō͘ lí hiah-nih siong-sim chiah tio̍h, Sian-siⁿ, chhin-chhiūⁿ lán lóng ū hūn tı̄ pa̍t hāng sū, chhiáⁿ lí iā hō͘ goán ū hūn tı̄ lí pi-siong ê sim-chêng. Hoat: Goá sı̄ teh siūⁿ tı̄ Pek-lı̄-hêng thâu pái ê Sèng-tàn tı̄ goá ê sióng-siōng lāi, goá bêng-bêng ē khoàⁿ-kı̀ⁿ ióng-kám ê Iok-sek tı̄ kheh-koán tiong siū-tio̍h chho͘-ló͘ bô chêng ê khoán-thāi ê sı̂, cháiⁿ-iūⁿ lâi pó-hō͘ Má-lı̄-a hō͘ I bô siū hân-léng. Jı̂n: Sian-siⁿ, goá iā ná chhin-chhiūⁿ ē khoàⁿ-kı̀ⁿ hit ê phoà-kū chhiⁿ-chhı̀n ê bé-tiâu lāi, chí-ū gû kap bé ê chhoán khùi ē hō͘ in tit-tio̍h un-loán. Hoat: Sı̄, Jı̂n-pún, goá iā sióng-siōng, hiah ê khó-lı̂n ê tōng-bu̍t sui-jiân chin iau, iáu-kú in bô chia̍h hiah ê chháu, lâi lâu ta chháu hō͘ Siōng-tè ê Kiáⁿ, choè chı̍t-ê un-loán ê bı̂n-chhn̂g. Chiā: Ouh! goá lóng m̄-chai chiah ê sū, chóng-sı̄ lí hō͘ hit ê kò͘-sū tı̄ goá ê thâu-náu tiong koh oa̍h khí-lâi lah. Sian-siⁿ ah, chhiáⁿ lí chiap-soà koh kóng. Hoat: Siat-sú Siōng-tè ūi-tio̍h lán ê iân-kò͘, hiah-nih khiam-pi lâi soán-te̍k sòng-hiong chò I tı̄ tē-chiūⁿ ê thâu chı̍t ê pêng-iú. Lán kiám m̄-sı̄ tio̍h koh-khah ài hit ê sòng-hiong, án-ni lán nā ūi-tio̍h Siōng-tè ê iân-kò͘ lâi hoan-gêng hit ê sòng-hiong, Siōng-tè it-tēng ē te̍k-pia̍t koh-khah thiàⁿ lán. Lí: Aih, to tio̍h m̄!Bo̍k-koài Sèng-keng kóng, “Sim-lāi sòng-hiong ê lâng ū hok-khı̀; in-ūi thian-kok sı̄ in ê.” (Chng lāi ê lâng gı̂m-si ê siaⁿ ná toā). Chiā: Hiah ê chng-siā ê lâng tùi chhiū nâ tńg-lâi lah. Jı̂n: In ūi-tio̍h Sèng-tàn cheh teh poaⁿ in ê hoé-chhâ kap Sèng-tàn chhiū. Hoat: Hiaⁿ-tı̄ ah, lán khiā khah piⁿ-á lè, in ū chı̍t ê sı̍p-koàn chiū-sı̄ ài tı̄ hiong-chhoan ê sı̍p-jı̄-lō͘ kháu hioh-khùn chı̍t-ē. (In lóng chı̍p tı̄ piⁿ-á, chhoan-bı̂n kiâⁿ kàu sı̍p-jı̄-lō͘ kháu chiū thêng-chí chhiùⁿ koa, koh chiong mı̍h-kiāⁿ hē tı̄ thô͘-kha.) Lāu hū: Ouh! Sı̍t-chāi chin siān, chhiáⁿ tāi-ke lâi hioh-khùn tia̍p-á-kú, hō͘ goá ê lāu kut-thâu hioh-khùn leh. Lâm chheng: Mài lah! Lāu a-ḿ-à, jı̍t-thâu iáu bē lo̍h soaⁿ, lán khah kín tńg-lâi khı̀, thang pò͘-tı̀ lán ê chhù. Lú chheng: Lí siong-sı̀n tng-sı̂ Ki-tok tı̄ Pek-lı̄-hêng chhut-sı̀ ê sı̂ ê Sèng-tàn-cheh ū chiah-nih léng bô? (Tı̄ chit bō͘ ê tiong-kan khah hó hō͘ khah choē lâng chham-ka, kı̂ tiong pau-kâm khit chia̍h, Má-lı̄-a, Bí-ná). Lāu lú: Bô tú-tú oh, m̄-kú he í-keng sı̄ chheng-goā nı̂ chêng ê sū lah. Lâm Chheng: Múi-nı̂ lán teh pò͘-tı̀ lán ê chhù beh ngiâ-chih I, m̄-kú sı̍t-chāi ū sı̂ oh-tit hō͘ lán siong-sı̀n, I chin-chiàⁿ ū ūi lán lâi kàu sè-kan. Lú chheng: Sı̍t-chāi ū iáⁿ, beh hō͘ chhin-chhiūⁿ lán chiah-nih chheng-hân koh sòng-hiong ê siong-sı̀n, sı̍t-chāi oh. Hoat: Sèng Kiáⁿ ê lāu-bú ia̍h kap lí sio-siâng, chóng sı̄ chhin-ài ê chí-bē, sui-jiân Sèng Kiáⁿ ia̍h tú-tio̍h koâⁿ koh sòng-hiong, iáu-kú I chin-chiàⁿ ū lâi. Chhiⁿ: Hit ê sı̄ chı̄-chūi? Goá tùi chit ê siaⁿ-im ná chhin-chhiūⁿ chin se̍k. Má: Hit ê sı̄ A-si-sih ê sòng-hiong lâng, m̄-kú lán chêng pái tú-tio̍h i ê sı̂, i bat hō͘ lán mı̄-pau. Hoat: Má-lı̄-a, lí the̍h lí ê tē-á lâi, Jı̂n-pún the̍h lí ê bah lâi. Jı̂n: M̄-kú Sian-siⁿ ah! lí kóng bı̂n-á-chài lán beh chia̍h chheⁿ-chhau, kin-á-jı̍t lán kı̀m chia̍h. Hoat: Sı̄ lah, m̄-kú chit ê chhiⁿ-mı̂ lâng kap gín-ná chin iau, Jı̂n-pún, chiong choè hó ê hō͘ in(Jı̂n-pún chiū chiàu án-ni choè). Lâm chheng: Sian-siⁿ, chhiáⁿ lí chiok-hok in ê lim-chia̍h. Choân-thé: Chhiáⁿ chiok-hok goán, chhiáⁿ chiok-hok goán, hō͘ goán bô tú-tio̍h kè-thâu koâⁿ. Hoat: Goān lín Sèng-tàn khoài-lo̍k. Lú chheng: Tùi tı̄ hiah ê ū sı̀n-sim ê lâng án-ni sı̄ chin hó, chóng-sı̄ tû liáu lí ê oē í-goā, goán oē thang tit-tio̍h sím-mı̍h? Hoat: Chhin-ài ê chí-bē, che m̄-sı̄ goá ê oē, sı̄ Siōng-tè ê oē, lí ia̍h tio̍h ū sı̀n-sim, lâi khı̂ⁿ-tiâu tı̄ ǹg-bāng kap Siōng-tè ê jı̂n-chû, án-ni lí chiah oē thang chhē tio̍h hit ê Sèng ê sòng-hiong. Lú chheng: Goá m̄-ài sòng-hiong. Chhoan-bı̂n: Goá iā sı̄! goá iā sı̄. Lāu Hū: Goá m̄-chai thiⁿ-téng ê Chú kap sòng-hiong ê lâng ū sím-mı̍h koan-hē. Hoat: Lín kim-ê-àm beh khoàⁿ tio̍h hit ê sı̄ chin ê thiàⁿ beh kap sòng-hiong siāng-sı̂ lâi, thiàⁿ beh hō͘ it-chhè ê sū chiâⁿ-choè tiⁿ-bı̍t ê. Lú chheng: Hō͘ goán khoàⁿ, goán chiū beh siong-sı̀n. Chhoan-bı̂n: Sı̄, pek-bûn put-jû it-kiàn. Hoat: Bô khoàⁿ-kı̀ⁿ lâi sı̀n ê lâng khah ū hok-khı̀. Chóng-sı̄ tùi tı̄ Siōng-tè ê thiàⁿ kap I ê pang-chān, lín kim-ê-àm beh khoàⁿ tio̍h Pek-lı̄-hêng. Chhoan-bı̂n: Pek-lı̄-hêng? I teh hoat-kông lah. Hoat: Kim-mı̂ lín kap goá khı̀ kèng-pài. Lāu hū: Loā hn̄g? Goá ê kut-thâu tòng boē tiâu lah. Hoat: Bô loā hn̄g, iàu-kín chhin-chhiūⁿ goá kóng, lín tı̄ lêng-sèng-siōng iā tio̍h lú-hêng khı̀ Pek-lı̄-hêng. Lâm chheng: Goá beh khı̀. Lú Chheng: Goá iā beh. Chhiⁿ: Goá iā bô beh lo̍k-hō͘. Lāu-hū: Goá iā sı̄. Choân-thé: Goán lóng beh khı̀, khı̀ Pek-lı̄-hêng. Hoat: Kim-mı̂ chhiⁿ chhut lâi ê sı̂, lán koh tı̄ chia saⁿ-kı̀ⁿ, lín tio̍h ài toà lín choè hó ê lé-mı̍h, ūi-tio̍h Siōng-tè ê thiàⁿ kap I ê kan-khó͘ lâng, lán beh chiūⁿ koân lâi khı̀ khoàⁿ Sèng-eⁿ. Taⁿ lín lóng tńg-khı̀ ūi-tio̍h chit ê Sèng-tàn ê jı̍t-chí, ēng hoaⁿ-hí lâi pı̄-pān lín ê sim. Chhoan-bı̂n: Lí chhiáⁿ, lán ê-hng tiàm chia saⁿ-kı̀ⁿ. (In the̍h khí in ê mı̍h chiū lı̄-khui, ū ê khai-sí chhiùⁿ-koa, ná kiâⁿ tāi-ke iā lóng ka-jı̍p khı̀ chhiùⁿ. Tâi-téng chí-ū chhun Hoat-lân-se, Siu-sū, Bí-ná, Jı̂n-pún chin pi-siong teh khoàⁿ i ê nâ-á). Jı̂n: Lán ê pak-tó͘ nā chhin-chhiūⁿ chhek-chiáu-á ê ūi hiah-nih soè, lán chiū oē tàng khui iân-sia̍h lah! Hoat: Jin-pún, chı̀ chió lán oē thang ēng lán ê ba̍k-chiu lâi hióng-siū iân-sia̍h. Lí:(Ǹg Jı̂n-pún). Lí ná chhin-chhiūⁿ chhek-chiáu-á hiah-nih hoaⁿ-hí lah hòⁿ!(Ǹg Hoat). Sian-siⁿ, taⁿ lán beh pe-khı̀ tó-ūi? Hoat: Pe khı̀ soaⁿ-piⁿ ê tōng-lāi, lán beh kah hiah ê lâng tio̍h sı̀n Siōng-tè ê thiàⁿ. Chiā: Tû liáu lán sı̂-siông tı̄ hia kı̂-tó hit ê tōng í-goā, kiám iáu ū pa̍t ê tōng? Hoat: Lán lâi chhoā in kap lán saⁿ-kap kı̂-tó, bô-lūn khit-chia̍h, choè-sit lâng, bú-sū, sin-sū, pù-lâng á-sı̄ sòng-hiong lâng tāi-ke kiat chiâⁿ toā ê hâng-lia̍t, chhiú gia̍h hé-pé lâi tâng siaⁿ gı̂m-si… Lí: Lán nā kàu hia, lán oē thang khoàⁿ tio̍h sím-mı̍h? Hoat: Lán beh tı̄ hia ngiâ-chih Ki-tok ê chhut-sı̀, soaⁿ-tōng beh choè bé-tiâu, lán beh choè chı̍t ê bé-chô, lāi-bı̄n beh khǹg ta-chháu, Jı̂n-pún tio̍h chioh chı̍t chiah gû kap chı̍t chiah lû-á lâi. Jı̂n: Hó, goá nā chhē bô gû kap lû, goá ka-kı̄ lâi choè. Hoat: It-tēng oē chhoē tio̍h, hit ê oân-goē oē kióng-kip ló gû kap lû. Chiā-lı̄, lí kap i khı̀, kā i kóng lán beh choè sím-mı̍h, koh kiû i pang-chān, i oē chin hoaⁿ-hí pang-chān lán. Chiā: Hó, lán lâi khı̀, m̄-kú lán nā ū chhē tio̍h gû kap lû, lán beh khı̀ tó-ūi chhē thiⁿ-sài. Hoat: Lán nā ū sı̀n-sim, lán chiū oē thang ēng sin ê ba̍k-chiu khoàⁿ-kı̀ⁿ lán ê Kiù-chú tı̄ hia, án-ni Pek-lı̄-hêng chiū beh koh-oa̍h tı̄ lán ê sim-lāi.(Nn̄g ê siu-sū chhut-khı̀). Lí: Sian-siⁿ, goá beh khı̀ tó-ūi? Hoat: Lí kap hiah ê hiaⁿ-tı̄ khı̀, kiò in ū ê ēng sió-sió ê chhn̂g choè bé-chô, kı̂-thaⁿ ê khı̀ toā-koe sió-hāng chio lâng lâi chham-ka lán ê toā hâng-lia̍t tàu-tı̄n lâi khı̀ tiâu-pài lán ê Kiù-chú, kā in kóng lán beh khı̀ Pek-lı̄-hêng.(Lí-ô͘ chhut-khı̀). Bí: Sian-siⁿ, goán tiàm tı̄ chhiū-nâ-lāi goán m̄-chai oē thang khı̀ boē? Hoat: Chin hoan-gêng, lín lóng thang lâi, khah-kín tńg-khı̀ pò hō͘ lín ê ma-ma chai, m̄-thang siuⁿ oàⁿ khoài-lo̍k ê Sèng-tàn kūn lah. (Bí-ná tı̀m-thâu chiū lı̄-khui. Teh oāⁿ bō͘ ê sı̂, Hoat kiâⁿ chhut kóng). Lí sı̄ Sèng ê Chú Siōng-tè.
Sı̄ chèng-sı̂n tiong ê Sı̂n, kiâⁿ kı̂-sū ê Siōng-tè.
Sı̄ kian-kò͘ ū koân-lêng, chı̀-koân ê Chú.
Ū khùi-la̍t Sèng ê Pē.
Sam-ūi-it-thé ê Chú Siōng-tè.
Sı̄ hó, sı̄ hó ê Sı̂n, goán ê hó ê Siōng-tè. Oa̍h-oa̍h ê Chú Siōng-tè, chin-lí ê Sı̂n.
Chû-pi moá-moá.
Chhiong-moá tı̀-hūi, koh khiam pi.
Ū sià-bián, koan-sim chiàu-kò͘ goán.
Sı̄ goán an-choân tô-siám ê só͘-chāi.
Sı̄ ū hoaⁿ-hí kap khoài-lo̍k ê bı̄n.
Kiû Lí ēng kong-gı̄ lâi chiat-chè goá.
Hō͘ goá moá-chiok koh chhiong-moá khùi-la̍t.
Lí sı̄ chû-pi kap thiàⁿ-thàng.
Sı̄ goán ê pó-hō͘-chiá.
Sı̄ goán ê koân-tâi kap pó-hō͘ pı̄-lān-só͘.
Sı̄ goán ê sı̀n-gióng, ǹg-bāng ê si-un-chiá.
Tı̄ Lí ê lāi-bı̄n ū chhiong-moá tiⁿ-bı̍t.
Goán éng-oán ê sı̀ⁿ-miā.
Bô-hān ê thiàⁿ kap úi-tāi ê chok-ûi.
Koân-lêng ê Chú Siōng-tè,
ū thiàⁿ kap un-tián ê Kiù-chú. (Hoat kiâⁿ khui thang ín-chhoā hit ê toā-hâng-lia̍t, nā sı̄ bō͘ iáu-bē oāⁿ hó, chiū thang chàu chhut chú-toê khek, nā bô chiū tē jı̄ bō͘ sûi-sı̂ khai-sí. Ēng Lô-piat chı̀n-jı̍p chhò chhâ ê sió-chhù choè khai-sí).