Khe-piⁿ ê goā-má

Toà tı̄ khe-piⁿ ê goā-má, sı̄ goán a-bú ê ióng-bú, sè-hàn ê sı̂, goán lóng ē kap a-bú tńg-khı̀ khe-piⁿ ê a-má hia. A-bú tiāⁿ-tiāⁿ kóng: {Seⁿ--ê chhiáⁿ chı̍t-piⁿ, ióng--ê kong-lô khah toā thiⁿ.” A-bú kè-ang liáu-āu, iáu sı̄ kap ióng-bú koan-hē khah chhin. Goā-má toà tı̄ Gı̂-lân pêng-iûⁿ khe-pak chı̍t-tiâu chin toā-tiâu ê khe-piⁿ , toā-hàn liáu-āu, goá chiah chai-iáⁿ chit-tiâu khe kiò-chò “Tek-chú-kháu-khe”, goā-má tō toà tı̄ Tek-chú-kháu-khe tiong-chat, hit-pêng ê chhân kiò-chò “lom̀-chhân 18 kah”, chèng-choh kap siu-tiū-á tio̍h kò chûn-á, hia thô͘-chit khah nńg, choh-sit-lâng siang-kha ta̍h jı̍p-khı̀ lom̀-chân ē tı̂m--lo̍h, chhân-thô͘ ē im kàu heng-khám, goā-kong ê chhân chha-put-to tō-sı̄ án-ne. Goā-má ê chhù-lāi chin kán-tan, m̄-koh sı̄ ū lâu-téng ê chhù, m̄-sı̄ ū-chı̂ⁿ chiah khí chit-tòng lâu-á-chhù, sı̄ hia ē chò toā-chúi, it-tēng ài ū jı̄-lâu thang bih toā-chúi, sui-bóng chhù chin bô hó-sè, m̄-koh tùi sè-hàn ê goá lâi kóng, a-má in tau chin-chiàⁿ sı̄ gín-á ê thian-tông. Koh ū, chhù-chêng chı̍t-tiâu sè-hàn khoàⁿ--khí-lâi ná hái hiah-nı̄ khoah ê khe, tō ū-kàu hó-sńg--a. A-bú tńg-khı̀ āu-thâu-chhù, tio̍h seng ùi chhù--nih khiâ chı̍t tiám-cheng thih-bé, liáu-āu, kā chhia chhah tı̄ khe-piⁿ ê kiô-thâu, chiah koh kò ah-bú-chûn poàⁿ tiám-cheng, chiah ē kàu goā-má in chhù. Ah-bú-chûn chin tn̂g, a-bú khiā tı̄ chûn-boé, goán gín-á hun-phoè chē tı̄ chûn-sin kap chûn-thâu, a-bú iōng chı̍t-ki chin tn̂g ê tek-ko, chin ū pān kā chhah jı̍p-khı̀ khe-té, ǹg-chêng chhut-la̍t, chûn tō ē tı̄ khe-chúi téng-bı̄n khoài-sok ǹg-chêng kiâⁿ, tek-ko koh thiu--chhut-lâi, koh chhah--lo̍h, khoàⁿ a-bú theⁿ kah chiok khin-sang--ê. Ta̍k-pái chē-chûn goá tō chin hò͘ⁿ-hiân beh bong chûn goā-kháu léng-léng ê khe-chúi, thâu siūⁿ beh tah tı̄ chúi-bı̄n khoàⁿ khe-té ê hı̂-á, sió-sió ê sin-khu bē jı̄n-hūn, m̄ tiām-tiām-á chē hō͘ hó o͘-pe̍h tín-tāng, chit-sı̂ khiā tı̄ chûn-thâu ê a-bú tō toā-siaⁿ mā--lâng, in-ūi o͘-pe̍h tín-tāng ē péng-chûn, chiok gûi-hiám--ê. Khe-té ū chin chē seng-bu̍t, ū lâm-iông-tai-á , chit-á-hı̂, tai-á-hı̂, koh ū mô͘-hē-á, hê-á hām lô͘-moâ, thô͘-sat, chhù chêng ê tiâⁿ--nih tún kui-tui a-kong lia̍h-hı̂, tiān-hı̂ ê ke-si. khe-piⁿ ê pa̍t-á-châng, tek-á-châng chhı̀n-chhái khoàⁿ lóng ū goā-kong khǹg ê hān-chíⁿ. Tong-jiân, kan-taⁿ lia̍h-hı̂, sńg hı̂ tō chiok chhù-bı̄--a. Lēng-goā, bán koé-chí mā chin sim-sek, goā-kong chhài-hn̂g ū chèng bo̍k-koe, iū-á, khe-piⁿ koh ū chı̍t-châng pa̍t-á-chhiū, chit-châng seⁿ--chhut-lâi-ê sı̄ âng-sim pa̍t-á, sè-lia̍p koh bái-bái, m̄-koh chin phang koh chin hó-chia̍h. Ta̍k-pái tńg--khı̀, âng-sim pa̍t-á it-tēng lóng cháu-khı̀ goán gín-á ê pak-tó͘ lāi. Chhù āu piah koh ū chin chē mô͘-hē-á khang, in ē chhut-lâi sı̀-kè sô, mo͘-hē ê kóng-á chin lı̄-hāi, ta̍k-pái goán gōng-táⁿ khang-chhiú tō beh kā lia̍h, kiat-kó hō͘ kā kah ki-ki-kiò, iáu sı̄ a-bú khah lı̄-hāi, a-bú iōng i ê toā-thâu-bú kap tiong-cháiⁿ ùi mo͘-hē ê āu-piah tēⁿ--lo̍h-khı̀, ta̍k-chiah mo͘-hē lóng cháu bē khı̀. Goā-kong koh ū teh chhı̄ ah-á, ah-á sı̄ chhı̄ lâi seⁿ-nn̄g thang bē hō͘ lâng chò kiâm-nn̄g--ê. Kā ah-á lêng-tı̄ mā chin sim-sek, iōng tek-ko kā kui-tı̄n ah-á koáⁿ-lâi chiàⁿ-pêng koh koáⁿ-khı̀ tò-pêng, Kàu boé--á koh kā in koáⁿ lo̍h-khı̀ khe-té, khoàⁿ ah-á “á~ á~” kiò, sı̍t-chāi chiok hó-sńg--ê. Chit-chūn nā hō͘ goā-má khoàⁿ--tio̍h, tō ē toā-siaⁿ hoah: “Ah-á hō͘ lín kiaⁿ-kiaⁿ--leh, nn̄g lóng seⁿ bē chhut--lâi!” “Koh koáⁿ ah-á, liam-mi kā lín lia̍h khı̀ khe-té tū-chúi.” Khı̀ goā-má hia, ùi chûn-thâu sńg kàu khe-piⁿ , koh sńg tùi chhài-hn̂g khı̀, kui-kang sńg kah bô siūⁿ beh tńg--khı̀, lóng tio̍h a-má iōng koáⁿ ah-á ê hong-sek, the̍h chı̍t-ki tn̂g-tn̂g ê tek-ko, chiah ē-tàng kā goán ah chiūⁿ-chûn, koai-koai-á toè a-bú tńg chhù. A-bú sı̄ sin-pū-á, sè-hàn tō chin jı̄n-hūn, chò khang-khoè kha chhiú chin liú-lia̍h, goā-má ê chhin-siⁿ gín-á lóng ū khı̀ ha̍k-hāu siū kàu-io̍k, kan-taⁿ m̄-sı̄ chhin-siⁿ ê a-bú bē-tàng khı̀ tha̍k-chheh, kui-kang tı̄ chhù--nih chò khang-khoè. A-bú kóng i la̍k-hoè ê sı̂ thiaⁿ a-kū kóng--tio̍h, tō chai-iáⁿ ka-tı̄ m̄-sı̄ goā-má chhin-siⁿ--ê, m̄-chiah ē siū-tio̍h úi-khut, i lóng chiâⁿ jı̄n-miā. Goán a-bú in chhoan--nih ê lâng lóng kiò i “âng-mo͘--ê”, kàu kin-á-jı̍t, ū tang-sı̂-á ū-lâng khà tiān-oē lâi goán tau, mā sı̄ kiò i “âng-mo͘--ê”. A-bú siōng tiōng-iàu ê khang-khoè tō-sı̄ kò͘『唐氏症』ê sè-hàn-kū kap kò͘ ah-á, khioh ah-nn̄g. A-bú ū chı̍t-tâi la-jí-o͘h ē-tàng thiaⁿ, i ē-hiáu chhiùⁿ Bûn Hē,Âng It-hong ê Tâi-gí-koa, thiaⁿ-koa, chhiùⁿ-koa sı̄ a-bú 19 hoè kè a-pa chı̀n-chêng, siau-boâ i chheng-chhun ûi-it ê gı̄-niū. (TGB Thong-sı̀n tē 52 kı̂, 2004 nı̂ 1 goe̍h)