Ko͘-lú ê Goān-bāng

“Chhiáⁿ chioh-mn̄g pò-chhân ê chhn̂g-chng a-peh--á, lâng teh kóng hoân-hoa to͘-chhı̄ Tâi-pak tùi toh khı̀, gún tō-sı̄ bô i-oá khó-liân ê lú-jı̂, chū sè-hàn tō lâi lı̄-khui pē-bú ê sin-piⁿ, sui-jiân bô-lâng thè gún an-pâi chiong-lâi tāi-chı̀, gún siūⁿ beh lâi- khı̀ to͘-chhı̄ chò tio̍h lú-kang tō͘ jı̍t-chí, iā thang lâi an-ùi chū-kí sim-lāi ê hi-bı̂......” Chit-tiâu koa sı̄ teh siá Tâi-oân 60 nı̂-tāi chng-kha choh-sit-lâng tı̄ lông-chhoan pháiⁿ thàn-chia̍h, pau-hok-á khoán-khoán--leh khı̀ Tâi-pak to͘-chhı̄ phah-piàⁿ ê hō-jiah. Goán chit-tē m̄-bat chia̍h-koè khó͘ ê siàu-liân-lâng, kiám-chhái khah oh thé-hoē hit-khoán lı̄-hiong chhut-goā thó-thàn ê sim-chiâⁿ, sui-bóng ū-lâng keng-thé kóng chit-má ê tāi-ha̍k-seng chhut-gia̍p tō sit-gia̍p, chóng--sı̄ nā chhù--nih ū-kàu la̍t, gín-á chhut-lō͘ chá tō an-pâi hó-sè; kı̂-thaⁿ--ê tio̍h-ài oàn-thàn seⁿ m̄-tio̍h sı̂-tāi, tı̄ 21 sè-kí ê Tâi-oân, koh tio̍h chhiūⁿ “Ko͘-lú ê Goān-bāng” siá--ê, tı̄ Hoân-hoa ê Tâi-pak-siâⁿ sı̀-kè pōng-piah, chiah ū thàng thàn-chia̍h. A-hūi sı̄ 20 thóng hoè ê Ko-hiông gín-á, tı̄ Ko-hiông Sı̍t-chiàn Tāi-ha̍k tha̍k Ho̍k-chong siat-kè. Oá chhut-gia̍p ê sı̂, ha̍k-hāu lāu-su tı̄ Tâi-pak pān chō-tâm-hoē, A sêng-i-chhiúⁿ kap B ho̍k-chong tāi-lí-siong lóng thàn ki-hoē chio sin-chhiú, A-hūi thâu-khak gâu tńg-se̍h ê piáu-hiān hō͘ A kong-si chiâⁿ him-sióng, tng-tiûⁿ tō kā lo̍k-chhú, chhut-gia̍p liáu-āu, A-hūi sûi tō khı̀ A kong-si chia̍h thâu-lō͘, chı̍t goe̍h-jı̍t 28000 kho͘, oân-kang hok-lı̄ lóng chiàu-pō͘ lâi, A-hūi teh o̍h koh kín, hō͘ thâu-ke put-chí-á khéng-tēng. Sui-bóng beh kè-sio̍k toà tı̄ A kong-si bô būn-tê, chóng--si8 tùi iáu koh jia̍t-phut-phut beh ǹg-chêng chhiong ê A-hūi lâi kóng, B kong-si chiah sı̄ i siūⁿ beh hoat-tián ê só͘-chāi, mā khah ū thiau-chiàn. Tı̄ A kong-si chò chı̍t goe̍h-jı̍t liáu-āu, A-hūi chiap-tio̍h B kong-si ê lo̍k-chhú thong-ti, i bô tiuⁿ-tû tō kā A ê thâu-lō͘ sı̂-tiāu, khı̀ B kong-si chò. Chhím-thâu-á A-hūi chò chı̍t-ê keng-lí ê chō͘-lí, chhı̀-iōng-kı̂ saⁿ goe̍h-jı̍t, chit-ê keng-lí boài chhoā sin-chhiú, A-hūi m̄-chai teh kiâⁿ siáⁿ-mih káu-sái-ūn, kong-si hiah-nı̄ chē keng-lí--leh, i phian-phian-á hông hun-phoè tio̍h chit-ê m̄-goān chhoā sin-lâng--ê. Chò bô joā kú, keng-lí tō khai-sí tiau, thèng-hāu chhı̀-iōng-kı̂ kàu, keng-lí pek i siá lı̄-chit-su chú-tōng lı̄-chit. A-hūi chiâⁿ m̄ kam-goān, siūⁿ beh kā kò, m̄-koh tùi phó͘-thong-lâng lâi kóng, tı̄ Tâi-oân nā chiūⁿ hoat-ı̄ⁿ m̄-sı̄ teh kóng-lí, sı̄ khoàⁿ siáng bakuh khah chāi, boé--á choaⁿ-á chún-soah. Chit-má A-hūi toà--ê sı̄ tē-saⁿ-keng kong-si , thâu-ke sı̄ Hiong-káng-á, sǹg sı̄ sêng-i tāi-lí-siong, chit-chióng kong-si tı̄ Tâi-oân pak-pō͘ khah chē, chhı̀-iōng-kı̂ kāng-khoán saⁿ goe̍h-jı̍t , goe̍h-klip 25000 kho͘, chit-ê kè-siàu sı̄ ka-tı̄ chhiam--ê, chit-chūn kóng--lâi mā iàn-khı̀, kok-lâng ê sin-súi kong-si pàng hō͘ kok-lâng ka-tı̄ chhiam, hit-chūn A-hūi siūⁿ kóng ka-tı̄ sı̄ chhài-chiáu-á, mā m̄-chai tē-thâu hâng-chêng án-choáⁿ, tō kan-taⁿ chhiam 25000 kho͘, boé--á kap kāng-kı̂ jı̍p--lâi-ê sio pí-phēng, chiah chai-iáⁿ liáu chē--leh. Koh khah hō͘ A-hūi oàn-thàn--ê sı̄ tē-it-kang siōng-pan tō ka-pan, kong-si choá-bı̄n tēng ê siōng-pan sı̂-kan sı̄ chái-khí 9 tiám kàu àm-sı̂ 6 tiám-poàⁿ, m̄-koh nā beh chia̍h chit-ê thâu-lō͘, kong-si lóng chhiàng-bêng--ê tio̍h ka-pan, m̄-chiah A-hūi ùi tē-it-kang chò kàu-taⁿ, iáu m̄-bat “chún-sı̂” hā-pan--leh, siōng hàm--ê sı̄ bô thang niá ka-pan-hùi, pún-té siūⁿ-kóng ka-tı̄ sı̄ sin-chhiú chiah án-ne, boé-chhiú mn̄g tông-sū kap jı̂n-sū-chhù, chiah chai-iáⁿ kong-si kan-taⁿ pó͘-thiap 100 kho͘ chhia-chı̂ⁿ niâ. Tı̄ A-hūi chhı̀-iōng-kı̂ beh moá hit kha-ta̍h-á, tú-hó oá Lán-lâng koè-nı̂, hit-chūn i lóng khut tı̄ kong-si chò-kàu beh hoan-tiám chiah ū thang hā-pan, tńg-kàu chhù, siáⁿ-mih to bô châi-tiāu chò, liân là-sap-saⁿ mā chek kah chiâⁿ lé-pài--a koh bô sı̂-kan sé. sui-bóng ū kiān-pó, mā kāng-khoán hioh pài-la̍k lé-pài, m̄-koh tio̍h chò moá chı̍t-tang chiah ū chhit-kang ê nı̂-ká thang hioh, chit-khoán seng-oa̍h, hō͘ pún-té sin-thé tō bô kài ióng-kiāⁿ ê A-hūi koh khah gâu kám-mō͘, sàu chiâⁿ goe̍h-jı̍t--a koh teh thiah io̍h-á. Ū chı̍t-kang ka-pan soah, A-hūi tú tńg-kàu tı̄ kong-si hū-kı̄n soè ê chhù, tō chiap-tio̍h kò͘-hiong a-pah ê tiān-oē, kioh-sı̄ A-hūi chhut khı̀ kap lâng teh koa, chiah oàⁿ chiah tńg--lâi, soah chai cha-bó͘-kiáⁿ m̄-sı̄ chhut-khı̀ hong-so, sı̄ ka-pan kàu chín, tı̍t-tı̍t khuh-khuh-sàu ê A-hūi, tı̄ tiān-oē--nih thiaⁿ-tio̍h a-pah ê siaⁿ, ba̍k-sái choaⁿ-á liàn--lo̍h-lâi, kā ka-tı̄ ê úi-khut lóng háu--chhut-lâi, in a-pah m̄-kam i tı̄ Tâi-pak chiah kan-khó͘, kiò i poaⁿ tńg khı̀ Ko-hiông. Chóng--sı̄ chit-tiâu lō͘ sı̄ A-hūi ka-tı̄ kéng--ê, ba̍k-sái chhit ta liáu-āu iû-goân tio̍h koh au--lo̍h- khı̀ . A-hūi tı̄ chit-keng kong-si iû-goân ùi chō͘-lí khai-sí chò, tı̄ pān-kong-sek hū-chek chiap tiāⁿ-toaⁿ, toā-pō͘-hūn sı̄ ùi Bí-kok lâi--ê, chiap-tio̍h tiāⁿ-toaⁿ chiah koh phoe hō͘ ē-chhiú ê sêng-i kang-tiûⁿ chò. In kong-si chhoán sı̄ chiap goā-kok pâi-chú ê siat-kè-tô͘, thàn kho͘misiong--ê. Tâi-oân chē-chē chò tāi-lí--ê, pún-sin bô ba̍uh siat-kè, chit-khoán “siong-gia̍p ki-bı̍t” ê siat-kè ki-su̍t, chóng-kong-si lóng la̍k-ân-ân, siat-kè hó-sè chiah hoat-pau tāi-kang, lâng hèng bé ê goā-kok pâi-chú, chiâⁿ chē to Tâi-oân tāi-kang--ê. A-hūi sui-bóng bián tı̄ goā-kháu cháu gia̍p-bū, m̄-koh kui-kang tı̄ pān-kong-sek chhú-lí tiāⁿ-toaⁿ oan-na chiâⁿ thiám-thâu. chı̍t-hūn tiāⁿ-toaⁿ iōng 30 thé chò tan-ūi, kı̂-tiong 15 thé ba̍uh hō͘ China hit-pêng ê kang-tiûⁿ, koh lâi ba̍uh hō͘ tang-lâm-a, chhun--ê 5 thé chiah hō͘ Tâi-oân ê ē-chhiú kang-tiûⁿ, toā-pō͘-hūn tı̄ tiong-lâm-pō͘. Í chı̍t-ê pâi-chú lâi kóng, cháng-thâu ê chóng-kong-si phoe hō͘ kok-kok tāi-lí-siong ū kò͘-tēng ê phoè-gia̍h, chit-má WTO khai-hòng liáu-āu, phoè-gia̍h hān-chè khah chió, siong-tùi--ê kok tāi-lí-siong tō ē chı̄n-liōng kā sêng-pún khai-siau ah-kē, China hit-pêng sui-bóng chò ê kang put-chí-á chho͘, koh ē thoa-soa, chóng--sı̄ kang-chı̂ⁿ chiah Tâi-oân ê 1/4, m̄-chiah chiap--tio̍h ê tiāⁿ-toaⁿ ū chı̍t-poàⁿ ē hō͘ in chò, ah nā si-chit--ê, tō it-tēng cháu China. A-hūi tio̍h-ài àn siat-kè-tô͘ ê siat-kè, kā pò͘-liāu, hoe-sek, liú-á......chit-koá châi-liāu khoán-khoán chhoē-chhoē--leh kau hō͘ ē-chhiú kang-tiûⁿ oân-sêng. A-hūi chhiâng-chāi teh kóng ê chhiò-khoe-tāi sı̄ kap China chih-chiap ê keng-giām, i kóng tiāⁿ-tiāⁿ sı̂-kan kàu--a, China kang-tiûⁿ koh iáu-boē chò--chhut-lâi, tiān-oē chhui--khı̀ , in bô iàu bô ı̀ ı̀n kóng:『好! 好! 馬上給您辦.』A-hūi kiàn-pái to khı̀ kah tı̄ sim-lāi chhoh: “Kiò lí khı̀ sí lí mā ı̀n hó......” Chit-má keng-chè khah soe-sap, oan-na chhiong tio̍h chit-koá chò-saⁿ-á kong-si, éng-koè chı̍t-thé siōng bô mā ū 1000~10000 niá, chit-má chı̍t-thé chiah 300 niá, m̄-koh kiàn-pún oan-na tio̍h chò-kàu beh 50 niá, siong-tùi--ê ē-chhiú kang-tiûⁿ tō chiâⁿ bē hô. Lūn-chin kóng, Tâi-oân ê sêng-i chhı̄-tiûⁿ mā m̄-sı̄ chiám-jiân bô Tâi-oân-lâng ka-tı̄ siat-kè koah chò ê pâi-chú, kóng--khí-lâi, Tâi-oân pâi-chú ê kang kap goā-kok-pâi ū tè pí-phēng--leh, kan-taⁿ cheng-chha Tâi-oân kiàn iōng to mı̂--ê, khah bô kok-goā--ê gâu piàn-khiàu. A-hūi tı̄ chò-saⁿ-á kong-si chêng-chêng āu-āu toà beh poàⁿ-tang khah ke, khoàⁿ-tio̍h chit-koá chêng-hêng oan-na chiâⁿ kám-khài, nā boài cháu China, sêng-pún siong-tùi tō khah koân, lâng teh bé-saⁿ koh tiōng ū koè kiâm-chúi--ê, chiok chē kong-si tō-sǹg koh khah kian-chhı̂, boé--á lóng tio̍h bı̄n-tùi koaiⁿ-mn̂g chia̍h ka-tı̄ ê gûi-ki. “Chhiáⁿ chioh-mn̄g mn̂g-thâu ê pān-kong a-peh--á, lâng teh kóng chit-keng kang-tiûⁿ ū beh chhái-iōng--lâng, gún sui-jiân iā siàu-liân lóng m̄-chai poàⁿ-hāng, tông-chêng goá tē-thâu chheⁿ-so͘ í-goā bô hi-bāng, ká-sú chió-chı̂ⁿ iā tio̍h jím-nāi saⁿ-tang gō͘-tang, ūi chiong-lâi ūi-tio̍h hēng-hok kam-goān siū-khó͘ lâi oa̍h-tāng, ū chı̍t-jı̍t chóng ē tit-tio̍h sim-chêng ê khin-sang.” A-hūi ê tông-sū toā-pō͘-hūn sı̄ 40 kúi hoè iáu-boē kiat-hun ê cha-bó͘-lâng, tı̄ chit-chióng kong-si , ta̍k-jı̍t tio̍h chò-kàu poàⁿ-mê, koh bô sı̂-kan kap ki-hoē thang tı̄ goā-kháu kiâⁿ-ta̍h, bo̍k-koài A-hūi tú jı̍p--khı̀ ê sı̂, chiâⁿ chē tông-sū lóng giâu-gı̂ i sı̄ án-choáⁿ ē lâi chia chò. Koè-nı̂ liáu, A-hūi koè chhı̀-iōng-kı̂--a, kúi-nā-ê kap i kāng sı̂-kan jı̍p--lâi-ê, lóng pau-hok-á khoán-khoán--leh beh lēng-goā chhoē thâu-lō͘, beh cháu chı̀n-chêng, koh khǹg A-hūi mài khut tı̄ chit-keng bô chhut-thoat ê kong-si , A-hūi kan-taⁿ chhiò-chhiò bô ı̀n, sim-lāi siūⁿ-kóng ka-tı̄ tō chhin-chhiūⁿ Tâi-oân kāng-khoán, hō͘ goā-kok seng-lí-lâng kap China thoa-boâ--khı̀ , cháu kàu toeh mā kāng-khoán...... (TGB Thong-sı̀n tē 43 kı̂, 2003 nı̂ 4 goe̍h)