Lūn Hong-sio̍k

Taⁿ chhı̀-siūⁿ hong-sio̍k, sǹg-sı̄ chin-chē khoán. Kok-kok to ū koh-iūⁿ, chhin-chhiūⁿ goā-kok lâng thâu-mn̂g sı̄ chiong chián--ê. Tiong-kok kap Tâi-oân sı̄ ēng thı̀ sı̀-ûi lâu tiong-ng; á-sı̄ chhēng-chhah ia̍h put-tông, khiok sı̄ chı̍t-ūi chı̍t-ūi ê khoán, m̄-bián kóng sím-mı̍h kok khah-tio̍h, kı̂-tiong ta̍k-ūi éng ū hó--chhù tı̄-teh.

Taⁿ chhiáⁿ chiong lán pún-tē ê hong-sio̍k kap khiàn-sńg lâi saⁿ-kap gı̄-lūn kúi-kù. Chóng-sı̄ ū-ê sı̄ bô sím-mı̍h thang hiâm, nā-sı̄ ū-ê chin m̄-hó; chhin-chhiūⁿ hiān-kim pài-pu̍t ê khoán chin m̄-hó khoàⁿ, bô lūn tú-tio̍h sím-mı̍h chai-eh, chiū sim seⁿ-chhut chhai-gı̂ kóng, sı̄ thiⁿ-khı̀ m̄-hó, á-sı̄ sím-mı̍h iau-chiⁿ kúi-koài jı̍p kéng-lāi. Ūi-tio̍h án-ni chiū kng-pu̍t iû-ke koáⁿ-kúi, tāi-ke pàng-sak kan-kí thâu-lō͘ liáu-chı̂ⁿ chin-chē; án-ni tāi-ke chin hoaⁿ-hí chhin-chhiūⁿ hit-ê hoān-tio̍h kúi ê, the̍h chio̍h-thâu ka-tı̄ siong, lia̍h-chò êng-kng khoài-lo̍k (Khó 5:5). In án-ni sı̄ chhin-chhiūⁿ chheⁿ-mê teh kng piàn-sūi, lóng m̄-chai oa̍h-lâng teh kng sím-mı̍h; sı̍t-chāi chin khó-liân, lóng m̄-chai chit-hō chai-eh sı̄ tùi Siōng-tè lâi, ài beh kiò lâng hoán-hoé khı̀-siâ kui-chèng.

Koh chı̍t-hāng khah m̄-hó ê khoán, chiū-sı̄ lâng nā seⁿ cha-bó͘ gín-á chiū phah-sí. Lūn-kàu chhut chit-hō ok-to̍k chân-jím ê sim, pí khı̂m-siù sı̄ khah lı̄-hāi. Khı̂m-siù sui sı̄ pháiⁿ iáu-kú m̄-kam hāi-sí kiáⁿ; nā-sı̄ lâng pí khı̂m-siù sı̄ khah tı̀-sek, choáⁿ-iūⁿ jím-sim lâi hāi-sí kiáⁿ; iū-koh m̄-sı̄ hit-hō gōng-gōng ê peh-sèⁿ ū án-ni, chiū hit-hō bêng-lí ta̍t-tō ê lâng ia̍h bat án-ni. M̄-nā sı̄ bô thiaⁿ tō-lí ê lâng bat án-ni, chiū thiaⁿ tō-lí ê lâng ia̍h bat koh chò chit hō sū. Lâng chò chit hō sū, choē kap thâi lâng bô koh-iūⁿ, in-ūi Siōng-tè chiong kiáⁿ-jı̂ siúⁿ-sù lâng, lâng tek-khak m̄ thang hun-pia̍t sı̄ cha-po͘ á-sı̄ cha-bó͘, tek-khak tio̍h hoaⁿ-hí thè Siōng-tè iúⁿ-chhı̄ kà-sı̄. Ia̍h ǹg-bāng tùi lán thiaⁿ tō-lí ê lâng kiâⁿ hō͘ sè-sio̍k lâng khoàⁿ-iūⁿ, chiah ǹg-bāng chit-hō sū ē soah.

Lūn-kàu Pêⁿ-po͘ lâng in ū chı̍t hāng put-chí m̄-hó, chiū-sı̄ in kè-chhoā put-chí loān, chı̍t ê lâng chhoā kúi-nā-ê sı̄ in-ūi chhoā koè bô loā-kú liâm-piⁿ soah, chiū cha-po͘--ê koh chhoā, cha-bó͘--ê koh-kè; ū-ê kiám-chhái chhoā goe̍h goā jı̍t, chiū sûi-lâng ka-tı̄ táⁿ-sǹg. Che sı̄ pāi-hoāi jı̂n-lûn ù-sio̍k. Chóng-sı̄ lán thiaⁿ tō-lí ê hiaⁿ-tı̄ chí-moē, tio̍h chai nā án-ni sı̄ chin bô ha̍p Siōng-tè ê tō-lí; in-ūi Siōng-tè khí-thâu chhòng-chō lâng, hō͘ lâng phit-phoè ang-bó͘ sı̄ kàu chı̍t-sı̀-lâng; ia̍h sı̄ it-lâm it-lú nā-tiāⁿ (Má-thài 19:4). Taⁿ lán thiaⁿ tō-lí ê lâng tio̍h siūⁿ lán sı̄ chhin-chhiūⁿ sí, seng-khu, lêng-hûn lóng sı̄ Ki-tok hō͘ lán (Ka-lia̍p-thài 2:20; Lô 6:6).

Koh chheⁿ-hoan ê hong-sio̍k bat thiaⁿ-kı̀ⁿ kóng, in ê gín-á nā chhut-chu, chiū lia̍h khı̀ chúi-piⁿ chiong thô͘-soa lù, ēng chúi sé chiū ē hó. Iū-koh in nā tú-tio̍h un-e̍k, chiū chhut-khı̀ thâi-lâng chiū un-e̍k ē soah. Hiah ê chhut-khı̀ thâi-lâng--ê, nā thâi-ū chiah káⁿ tò-lâi, nā sı̄ thâi-bô, chiū soà m̄-káⁿ tò-lâi, in-ūi kiaⁿ lâng chhiò, kóng bô eng-hiông.

Cheh-khı̀ lâng siông tı̄ chit ê saⁿ-goe̍h chhe saⁿ teh siú cheh; chit-ê kú soà sêng-chū-jiân, m̄-chai tùi tó-ūi siat-khí, kan-ta sè-thoân-sè nā-tiāⁿ. Kiù-khàm chit ê cheh, sı̄ tùi tı̄ Hàn-tiâu ê sı̂ ū chı̍t ê lâng, sèⁿ Bâng miâ Tek-kong, i in-ūi lāu sı̂-koaⁿ tò-lâi chhù-nı̍h. Kàu chit ê chheng-bêng jı̍t i ū chhoā i ê bó͘-kiáⁿ khı̀ thióng-soaⁿ, ū soà toà mı̍h-chia̍h; chóng-sı̄ i beh chia̍h ê tāi-seng ū seng chè chó͘-sian, chè-liáu chiū toà hia chò-hoé lim-chia̍h. Chóng-sı̄ āu-lâi ê lâng soà khoàⁿ hit ê iūⁿ, chiū ke chhòng chiah ê seng-lé kim, hiuⁿ, choá, chek lâi teh chè bōng.

Koh tı̄ Chı̀n-tiâu ê sı̂, ū chı̍t lâng sèⁿ Kài miâ Chú-chhui, i ho̍k-sāi Chı̀n Bûn-kong. Chiàu chheh-nı̍h kóng Chı̀n Bûn-kong chhut-goā ū cha̍p-goā nı̂ tú-tio̍h bô thang chia̍h. Chit ê Kài Chú-chhui chiū koah i ê kha-thúi-bah hō͘ Chı̀n Bûn-kong chia̍h. Āu-lâi Chı̀n Bûn-kong koh tò-lâi pún-kok, kap i chhut-goā ê jı̂n-sı̂n lóng ū tit-tio̍h siúⁿ; nā-sı̄ chit ê Chú-chhui siúⁿ bô tio̍h; I ūi-tio̍h án-ni chiū kap i ê lāu-bó khı̀ bih tı̄ Biân-san. Chı̀n Bûn-kong chiū beh chhiáⁿ i chhut-lâi, i m̄ chhut-lâi chiū pàng-hoé kā i sio soaⁿ, i m̄ chhut-lâi chiū soà hō͘ hoé sio-sí. Chı̀n Bûn-kong pi-ai i hō͘ hoé sio-sí; hit-sı̂ tú-tú sı̄ chheng-bêng chêng saⁿ jı̍t, Bûn-kong soà bēng-lēng peh-sèⁿ chheng-bêng chêng saⁿ-jı̍t tio̍h pı̄-pān se̍k mı̍h thang chia̍h, chiū kı̀m hoé-ian, só͘-í hō-chò hân-sı̍t-chiat. Chiàu chheh teh piān-pok kóng, Chı̀n Bûn-kong kin-tè ê jı̂n-sı̂n bô chit ê lâng ê miâ. Chóng-sı̄ tı̄ Sú-kı̀ khiok ū chı̍t kù teh chí chit ê lâng. Nā-sı̄ kó͘-chá lâng bêng-bêng piān-pok kóng chit tiâu ê tō-lí bē sı̀n-tit, in-ūi Bûn-kong ē iau, i pún-sin kiám bē iau. Cháiⁿ-iūⁿ ē thang koah ka-tı̄ ê kha-thúi bah, lâi chhı̄ Bûn-kong iáu-kú bē-sí; che koat-toàn bē sı̀n-tit. Taⁿ kó͘-chá lâng bêng-pe̍k kóng bô-iáⁿ, nā-sı̄ chit-sı̂ tek-khak m̄-thang saⁿ thàn saⁿ hán.

Tı̄ lán chia hit ê chiaⁿ-goe̍h chhe-it hit-jı̍t lâng ài kóng hó-oē, m̄-ài kóng pháiⁿ-oē. Á-sı̄ tı̄ hit-jı̍t bô ài lâng chia̍h-ám tio̍h lim tê, sı̄ in-ūi hit-jı̍t nā chia̍h-ám, āu-lâi nā khı̀ lâng tau, chiū ē tú-tio̍h lo̍h hō͘. Iū hit jı̍t iā m̄ thang sàu lāi-bı̄n, kóng hit-jı̍t sı̄ sàu-chiú chò seⁿ-jı̍t; á-sı̄ hō͘-tēng-thâu hit jı̍t iā m̄ thang chē, in-ūi hit-jı̍t kóng sı̄ hō͘-tēng chò seⁿ-jı̍t. Chóng-sı̄ tı̄ chit kúi-jı̍t-lāi lâng mı̂--sı̂ bô pûn-hoa hoé, kóng sı̂n khı̀ thiⁿ-téng, iáu-boē tò--lâi, tio̍h kàu chiaⁿ-goe̍h chhe-sı̀ chiah ē tò--lâi; tı̄ chhe-sı̀ ē-po͘ chiū chih sı̂n. Kàu chhe-gō͘ ê-hng hit àm, chiū chá-chá hoé tio̍h pûn-sit; sı̄ in-ūi hit mı̂, niáu-chhú teh kè cha-bó͘-kiáⁿ. Lâng ēng chit ê hoat-tō͘ ı̀-sù sı̄ beh hō͘ niáu-chhú poa̍h-chih kha-kut, chiah m̄-bián hō͘ i seⁿ-thoàⁿ chin-chē. Iū-koh tı̄ chit ê chiaⁿ goe̍h sı̂, nā thâu chı̍t-pái lûi-tân, lâng tı̄ mn̂g-sı̀ⁿ-āu tûi, lòng; in-ūi tı̄ mn̂g-sı̀ⁿ-āu ū káu-hiā-èng, lâng nā cheng, chiū hiah ê káu-hiā-khang ē cheng-ba̍t-khı̀, chiū káu-hiā bē thang chhut-jı̍p, hō͘ i sí tı̄ khang-lāi, chiah ē bô káu-hiā. Iā ū lâng kóng, sı̄ beh hō͘ lûi bē tit thang khí--lâi.

Koh tı̄ chit-ê chiaⁿ-goe̍h cha̍p-gō͘ mı̂; lâng kóng sı̄ siōng-goân-mı̂, hit ê-hng lâng ài tiām ta̍k-hāng ê koe-chí, kóng cha̍p-gō͘ mı̂ chèng-koe ē teh tó-pı̂ⁿ. Che sı̄ sûi-chāi lán kóng.

Hāi-ah! lán pún-tē ê pháiⁿ hong-sio̍k siōng-chhiáⁿ pàng iáu-boē ē lı̄; taⁿ chiū koh ke-thiⁿ kúi-nā hāng ê pháiⁿ, m̄ chai beh kàu tó-ūi ûi-chí. Lūn Jı̍t-pún lâng ê hong-sio̍k iā sı̄ chin pháiⁿ, sı̄ lán tāi-ke chhin-ba̍k teh khoàⁿ, tāi-lio̍k tiah chı̍t hāng lâi kóng chiū-sı̄ in chia̍h chiú ê pháiⁿ-khoán. Lán tio̍h sè-jı̄ m̄-thang chiàu hit-hō pháiⁿ bô͘-iūⁿ, in-ūi chiú ê hāi sı̄ kóng oh-tit chı̄n.

Taⁿ lán chhut-sı̀ tı̄ chit ê sı̂-chūn m̄-thang m̄ kín-sı̄n. Nā beh kín-sı̄n, tek-khak tio̍h kap Ki-tok saⁿ-liân, chiong I chò saⁿ lâi chhēng-teh, ǹg-bāng tit-tio̍h Chú ê la̍t chān lán tāi-ke.

(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò tē 180-181 koàn, 1900 nı̂ 3-4 ge̍h)