Mûi Bo̍k-su-niû ê Sió-toān

Tı̄ 11 ge̍h 8 hō Mûi Bo̍k-su-niû lı̄-khui sè-kan. Tâi-oân ê kàu-hoē thiaⁿ-kı̀ⁿ chit-ê siau-sit chin-chiàⁿ hoân-ló, thoè Bo̍k-su iu-būn. Kin-á-jı̍t ài kı̀ kúi kù pò hoē-iú chai Mûi Bo̍k-su-niû ê lí-le̍k.

Mûi Bo̍k-su-niû miâ kiò Má-kek-lia̍t, sı̄ So͘-kek-lân ê lâng. I ê lāu-pē sı̄ Tiúⁿ-ló-kàu ê bo̍k-su. In-ūi ha̍k-būn chin chhim chiū chı̀n-miâ choè Phok-sū. Má-kek-lia̍t 13 hè hit-sı̂ lāu-bú pia̍t-sè. Tùi hit-tia̍p lāu-pē put-chí thiàⁿ-sioh i ê cha-bó͘-kiáⁿ. Tùi sè-hàn i siū-tio̍h pē-bú ê hó kà-sı̄. Kàu jı̄-cha̍p-goā hè hit-tia̍p i ū jia̍t-sim thoè sè-sio̍k lâng hoân-ló, in-ūi in m̄-bat Thiⁿ-pē ê un, chiū ài hiàn ka-kı̄ choè Siōng-tè ê kang tı̄ sè-sio̍k lâng ê tiong-kan. Sim-koaⁿ chin jia̍t chiū siá phoe chhéng-kiû saon-tō-hoē. Siá-phoe liáu-āu, bē kià sim koh chim-chiok siūⁿ, chiah tè-bé kiaⁿ-liáu boē kham-tit tam-tng chit khoán ê chit-hūn, chiū thiah-phoà hit tiuⁿ phoe, m̄-káⁿ kià. Tùi án-ni thang chai i ê sim tùi soè-hàn kàu tiông-sêng ū thé-thiap bē-bat Chú ê lâng.

Thiah hit tiuⁿ phoe liáu-āu, koh cha̍p-jı̄ nı̂ Mûi Bo̍k-su tńg-khı̀ pún kok. Hit-sı̂ chiū-sı̄ tı̄ 1907 nı̂, kap Má-kek-lia̍t siong-hoē. Tı̄ siong-hoē ê tiong-kan Mûi Bo̍k-su siông-siông kóng-khí Tâi-oân kàu-hoē ê siau-sit. Má-kek-lia̍t thiaⁿ-liáu chin kám-sim. Bo̍k-su khoàⁿ-kı̀ⁿ i hiah jia̍t-sim tı̄ kàu-hoē, só͘-í kā i phèng-tiāⁿ choè hū-jı̂n. Tı̄ 1908 nı̂ Mûi Bo̍k-su ū kap Bo̍k-su-niû koh lâi Tâi-oân. Kàu-ūi hit jı̍t Chiang-hoà ê sı̀n-chiá ū ēng chhin-ài ê chêng kā in hoan-gêng. Khó-sioh toà Tâi-oân bô loā-kú chiū hián-chhut sin-thé bô sím-mı̍h ióng-kiāⁿ. Ná kú sin-miā ná loán-jio̍k, kàu lō͘-bé ko͘-put-chiong tio̍h thàn i-seng ê bēng-lēng, chiū lı̄-khui Tâi-oân khı̀ pa̍t só͘-chāi tiāu-ióng sin-thé.

Mûi Bo̍k-su tú-tio̍h chit-ê tāi-chı̀ boē bián-tit hoân-ló, m̄-kú put-tek-í tio̍h lı̄-khui Tâi-oân khı̀ Ò-tı̄-lı̄-a. Āu-lâi chiū khı̀ Sin-se-lân-tó. Tı̄ hia tiàm kúi-nā nı̂ soà choè kàu-hoē ê bo̍k-su, sı̄ ǹg-bāng Bo̍k-su-niû ê sin-thé oē chiām-chiām khah ióng. Khó-sioh bô khah hó, hoán-tńg khah siong-tiōng. Hit pêng ê i-seng ū bêng-bêng kóng i ê pı̄ⁿ boē hó só͘-í chún in lı̄-khui Ò-tē-lı̄-a tńg-khı̀ chó͘-ke á-sı̄ pa̍t só͘-chāi. Hit kúi-nā nı̂ Mûi Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû siông-siông siàu-liām Tâi-oân ê kàu-hoē, só͘-í tı̄ 1914 nı̂ in ū tò-tńg-lâi Tâi-oân, I chiàu-kū tiàm Chiang-hoà. Kàu-ūi hit-sı̂ kàu-hoē pí kū-sı̂ ke chı̀n chı̍t chân ê chhin-chhiat lâi khoán-thāi in-ê Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû. Hit nı̂ Bo̍k-su-niû ê sim-koaⁿ khah pêng-an, chiū koh chhiáⁿ sian-siⁿ lâi o̍h Tâi-oân ê kháu-im.

Pún-nı̂ in jı̄-ūi khı̀ Jı̍t-pún hioh-joa̍h. Tùi Jı̍t-pún tńg-lâi liáu-āu, koh bô loā-kú Bo̍k-su-niû ê pı̄ⁿ khah siong-tiōng. Tı̄ 11 ge̍h 5 hō i pún-sin ū siá-phoe kià hō͘ chó͘-ke ê chhin-chhek pêng-iú pò in chai Thiⁿ-pē koh bô kú beh tiàu i tńg-khı̀. Tı̄ phoe-lāi ū khó͘-khǹg in bo̍h-tit iu-būn hoân-ló, in-ūi i ka-kı̄ put-chí ài tńg-khı̀ Thiⁿ-pē ê tau.

Hit lō͘-bé lé-pài i ê sim chin-chiàⁿ pêng-an, toā him-bō͘ lı̄-khui sè-kan ê kan-khó͘, ài khah kín kap lán ê Chú Iâ-so͘ saⁿ-kap khiā-khí. I chin ài gı̂m sio̍k tı̄ Thian-kok ê si. Ū chı̍t siú si i só͘ ài gı̂m--ê, nā khoàⁿ Be̍k-sı̄-lio̍k 7 chiuⁿ: 13-18 chat chiū chai hit siú ê ı̀-sù.

Tı̄ lé-pài-jı̍t, chiū-sı̄ 7 hō, i ū hián-chhut lı̂m-chiong ê hêng-chōng. Lé-pài-jı̍t téng-po͘ só͘ kóng ê oē sio̍k tı̄ Thian-tông ê chêng-hêng. Ū-sı̂ i ū kóng, “Taⁿ ǹg-bāng bô loā-kú chiū kàu ūi. Cháiⁿ-iūⁿ iân-chhiân chiah kú? Nā kàu ūi chiū hó, chin-chiàⁿ hok-khı̀.” Tı̄ 8 hō ē-po͘ beh lı̂m-chiong ê sı̂ koh chhut-la̍t ài gı̂m hit siú si. Hit-tia̍p i-seng ū ēng khùn-io̍h hō͘ i chia̍h, hō͘ i ê sin-thé khah khoàⁿ-oa̍h. Mûi Bo̍k-su ū kā i kóng, “ Chit pái khùn nā cheng-sı̂n kiám-chhái sı̄ tı̄ Thian-tông, lí beh cháiⁿ-iūⁿ?” I ı̀n kóng, “Án-ni chin hok-khı̀, sı̄ goá ê sim só͘ goān.” Bo̍k-su koh kóng, “Goá só͘ thiàⁿ ê hiân-chhe, lí koh bô kú chiū oē kàu Pē tau, hoaⁿ-hí bô?” “Hoaⁿ-hí lah!” Koh bô kú chiū tn̄g-khùi, ná chhin-chhiūⁿ an-jiân hó-khùn ê khoán-sit.

Hit saⁿ jı̍t ê tiong-kan Lân I-seng kap Tè I-seng í-kı̍p I-seng-niû put-sı̂ kap i tı̄-teh, gâu chiàu-kò͘ lâi hōng-sêng i. Bo̍k-su-niû tit-tio̍h i ê thiàⁿ, ta̍k pái chiū kā in seh-siā. Kiong-kip i-ê lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê khoán-sit chin kám-sim.

Lūn chòng-gı̂-sek beh kı̀ kú-kú. Tı̄ 9 hō ē-po͘ sı̀ tiám cheng, chèng hoē-iú tùi sı̀-ūi lâi chū-chı̍p hù lé-pài soà sàng-chòng. Tâi-tiong kap pa̍t ūi ê hoē-iú í-kı̍p thoân-tō-su ū lâi hù. Tâi-pak ê Lâu Bo̍k-su tùi Ka-gı̄ tńg-lâi hioh-kha tı̄ Chiang-hoà. Lı̂m bo̍k-su tú-tn̄g bô tı̄-teh, ū lâng chhiáⁿ Lâu bo̍k-su chò chú-lí lé-pài. Hù lé-pài ê lâng chin choē. Lé-pài soah Mûi Bo̍k-su ū kóng kúi kù chiū kóng-khí Bo̍k-su-niû lı̂m-chiong ê chêng-hêng hō͘ tāi-ke thiaⁿ, soà seh-siā. Kàu-hoē thiaⁿ-liáu sim-koaⁿ chiū siū kám-kek. Lé-pài soah, tı̄ lō͘-tiong beh kiâⁿ ê sı̂ kàu bâi-chòng ê só͘-chāi chèng hoē-iú gı̂m-si. Hit ē-po͘ thiⁿ-khı̀ chin chheng, ge̍h tú-á chhut-lâi, bōng ê bı̄n-chêng khı̀-siōng chheng-siù, ta̍k hāng tú-hó lâi ha̍p Bo̍k-su-niû í-keng só͘ tit-tio̍h ê thian-kok. Beh an-chòng hit sı̂ Eng-kok Bo̍k-su, I-seng, I-seng-niû í-kı̍p Ko͘-niû chiong i pêng-seng só͘ ài ê si lâi gı̂m. Hit siú si sı̍t-chāi hó-thiaⁿ. Hō͘ hoē-iú thiaⁿ liáu siū-tio̍h kám-liām.

Taⁿ lán tāi-ke tha̍k chit phiⁿ tio̍h hoaⁿ-hí lâi o̍h Bo̍k-su-niû ê khoán-sit. I tùi soè-hàn thiàⁿ Chú Iâ-so͘, kàu tiông-sêng ài choè Chú ê kang. Tit-tio̍h ki-hoē choè Chú ê chhe-ēng chiū hoaⁿ-hí lı̄-khui chó͘-ke chhin-chhek, lâi tiàm tı̄ lán ê tiong-kan. Jio̍k-thé sui-bóng sı̂-sı̂ chai thiàⁿ, bô hiâm kan-khó͘, hoán-tńg sı̄ ài thé-thiap pa̍t lâng. Iū-koh-tit-tio̍h Thiⁿ-pē ê kéng-tiàu, hit-sı̂ i kam-goān lı̄-khui hoān kan ê só͘-chāi ài kap lán ê Chú Iâ-so͘ éng-oán khiā-khí.

Taⁿ lia̍t-ūi pêng-iú lán tāi-ke tio̍h kiû Thiⁿ-pē pang-chān lán lâi o̍h Mûi Bo̍k-su-niû ê khiân-sêng, iā tio̍h thoè Mûi Bo̍k-su kiû Thiⁿ-pē lâi an-ùi i ê sim, ǹg-bāng i hoaⁿ-hí koh-chài tiàm tı̄ lán ê tiong-kan ín-chhoā choē-choē lâng lâi jı̍p tı̄ Siōng-tè Sèng-hoē, sı̄ sim só͘ goān.

(Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 369 koàn,1915 nı̂ 12 ge̍h)