M̄ kín-sı̄n ē hāi

Tāi-eng-kok Lûn-tun siâⁿ-lāi ū chı̍t-ê sió-ô͘, tang-thiⁿ kian-peng ê sı̂, éng ū siàu-liân gín-á khı̀ hit tiong-kan thit-thô chhéng-hoā; in-ūi kian-peng ê só͘-chāi tēng, ū só͘-chāi nńg, kàm-chhat chı̍t-ê ô͘ ê lâng ta̍k-ūi khàm-giām kàu bêng-bêng pe̍k-pe̍k, tı̄ hiah-ê nńg bē kiâⁿ--tit ê só͘-chāi, chhāi chhâ-pio chò kı̀-jı̄n, chiū-sı̄ beh hō͘ lâng siám-pı̄, bián-tit hō͘ peng- sng hām-lo̍h--khı̀.

Ū chit-hō bóng-tóng ê siàu-liân, m̄- chai thang kiám-tiám chú-sè, kò͘-ı̀ kiâⁿ hit ê hiám-tē, tı̀-kàu chē-chē hām-lo̍h peng-sng lāi koâⁿ sí, che lóng sı̄ tùi siàu- liân siuⁿ ngē-sim, m̄-siū khoán-khǹg; só͘-í ū sin-khu sí-bô ê chai-hō.

Che thang phı̀-jū lâng tiàm sè-kan, nā kéng tı̄ kian-peng tēng ê só͘-chāi lâi kiâⁿ, thit-thô iā bô gûi-hiám; phı̀-jū lâng tiàm sè-chiūⁿ só͘ kiâⁿ ê lō͘, só͘-chò ê sū pún sı̄ pêⁿ-pêⁿ pāng-pāng, bô gûi-hiám kiaⁿ-hiâⁿ, nā án-ni, miâ-siaⁿ thang hián- bêng, seng-khu thang khiā-chāi, chı̍t-sı̀- lâng an-lo̍k, beh thài-ē chı̄n; nā-sı̄ lâng kò͘-ı̀ khı̀ kiâⁿ tı̄ peng-sng bô kian-tēng ê só͘-chāi khoàⁿ-tio̍h chhah-pio ê kı̀-hō, iáu m̄ siám-pı̄; che sı̄ phı̀-jū lâng m̄ ho̍k khó͘-khǹg, kiâⁿ put-hoat ê sū, chò hāi-lâng ê tāi-chı̀, choan ēng khúi-khiat, iōng chı̄n to̍k-kè; chı̍t-ē pāi-lō͘, siat-sú hit sı̂ ē hiau-hēng bián-sí, m̄-kú thian-tông sit-lo̍h, mn̄g sim m̄ an, miâ-siaⁿ toā pāi, kı̀ⁿ lâng kiàn-siàu; iū koh chiong-lâi lêng-hûn oh tit-tio̍h pı̀-iū, put-chí thang khó-sioh!

Tùi án-ni thang lio̍h-á kóng-khí kúi- nā hāng lâi kéng-kài lâng, phı̀-jū ū chit- hō lâng bô pı̂n-sim kóng-oē, phêng-lūn lâng bô chiàu kong-tō; hoān-sū bô séng- chhat sı̄-hui, khí-thâu put-kò sió-khoá ê chha-chhok khah bô iàu-kín, lō͘-boé chiū koàn-sı̀ sêng chū-jiân, jú kú jú hāi, kiàn kóng-oē bô chı̍t-kù chin-sı̍t, kàu hō͘ lâng lóng chí i chò pe̍h-chha̍t lām-sám ê lâng; khoàⁿ ū kiàn-siàu á-bô kiàn-siàu!

Koh, lâng chı̍t-si-lı̂-á ê liām-thâu iā tio̍h tı̂-hông. Nā ū bô chheng-khı̀ ê liām- thâu seⁿ-khí, chhin-chhiūⁿ pàng hoé-chhèng chı̍t-iūⁿ, pàng hoé-chhèng tio̍h saⁿ-hāng chiâu-pı̄; 1, chhèng; 2, hoé-io̍h; 3, hoé; khiàm chı̍t hāng chiū bē-ēng-tit; hoé chı̍t-ē chhuh tio̍h hoé-io̍h, chhèng chiū tân, chiong hoé chhè hoa, chhèng chiū bē hiáng. Lâng teh chò sū, ū sin-khu, ū sim, ū liām-thâu; sim seⁿ-khí liām-thâu, liām-thâu chı̍t-ē hoat, sin-khu thàn i-ê hō-hēng, liām-thâu bô seⁿ-khí, sin-khu tek-khak bē khı̀ kiâⁿ, nā ē ap-chè bô chheng-khı̀ ê liām-thâu, sin-khu tek-khak bô chò put-hoat ê sū-toan, chhin-chhiūⁿ chhè-hoa hoé, chhèng bô lō͘-ēng, chiū bē hāi lâng lah. Lâng tio̍h sàm-su iáu ū ke̍k pháiⁿ ê hoat-tō͘, chiū- sı̄ choan oē chhun-kiong-tô͘, ke̍k chı̄n ki- khiáu ê kang-hu, ǹg-bāng thàn toā chı̂ⁿ, bô siūⁿ lâng khoàⁿ tio̍h che tô͘ ē pāi-hoāi sim-su̍t, chhoā lâng ı̂m-io̍k bô pa̍t-hāng pí che khah siong-tiōng; in-ūi lâng khoàⁿ tio̍h chit-hō tô͘, put-lūn kiâⁿ chē lóng teh siūⁿ bô an-hūn siú-kí ê sū, tı̀-kàu lâm-jı̂n sit tek, hū-lí pāi chiat, pı̀ⁿ chò khı̂m-siù, put sêng jı̂n-lūi; che lóng tùi oē-tô͘ hō͘ lâng án-ni, kiám m̄ sı̄ ke̍k pháiⁿ?

Koh, chhin-chhiūⁿ poa̍h-kiáu put-chí pāi-hoāi lâng ê kí-tōng, ka-tı̄ chı̍t lâng àm-pō͘ ê kè-bô͘, phah-phiàn chèng lâng ê chı̂ⁿ-châi, sui-jiân ū sı̂ khún chē-chē chı̂ⁿ ka-tı̄ tek-ı̀, iā sı̄ ū miâ-siaⁿ; kàu boé sin-khu lóng pāi, sı̄m-chı̀ kheng-ke, hō͘ lâng-lâng phùi-thâm phùi-noā; án-ni iáu ū sím-mı̍h lı̄-ek? Koh, ū iáu khah lı̄-hāi, iáu khah thang kiaⁿ--ê, chiū-sı̄ chia̍h a-phiàn, ta̍k lâng lóng chai sı̄ m̄-hó, lóng kiaⁿ hō͘ i hāi-tio̍h; nā-sı̄ khí-thâu kiám-chhái in-ūi sió-khoá phoà-pēⁿ bô thang i-tı̄, siūⁿ chia̍h kúi- poah-á hun, chiām-sı̂ bián kan-khó͘; á- sı̄ kiám-chhái in-ūi pêng-iú hó-lé sio- chhiáⁿ, the bē-tit-khı̀, chiām-chia̍h tām- po̍h bián sit-lo̍h i-ê hó-ı̀; hit sı̂ khiok bô m̄-hó ê ı̀-sù, chiām-chiām koàn-sı̀ kàu kú bô chia̍h bē chò-tit, chiū siūⁿ beh chǹg-cháu, í-keng chhin-chhiūⁿ sí-choâ tı̂ⁿ-kha, bô kè thang pak lut; chiū soà kàu hiat-khı̀ ko͘-tâ, cheng-sı̂n siau-soàⁿ, sin-thé sit la̍t, soà lián-chún chhin-chhiūⁿ sí-sin-si chı̍t-iūⁿ; chai thang siūⁿ chhò to put-kı̍p lah, beh siáⁿ hoat ta-oâ ah!

Koh, chhin-chhiūⁿ lâng ū choē-kò, pún chai tio̍h sūn-thàn Kiù-chú, chin-sim hoán-hoé ké-pı̀ⁿ, m̄-kú sim-lāi iáu-kú khǹg chē-chē iû-ı̂ put-hoat ê ı̀-sù, sui-ū chē-chē hó pêng-iú sio-khǹg, chiū the-thok pa̍t jı̍t--teh, kàu pa̍t-jı̍t iû-goân sı̄ án-ni, chhı̀-siūⁿ lâng oa̍h ū loā-kú leh, chı̍t-jı̍t-á koè chı̍t-jı̍t, chı̍t-ba̍k-nı̍h kú lāu beh kàu lah, kàu lāu chiàⁿ khang-khang teh pi-siong, chin thang khó-sioh! Hô-hòng lâng oa̍h bô tiāⁿ-tio̍h, siat-sú toán-siū chá sí, chiū siūⁿ beh sı̀n-thàn hoán-hoé ké-pı̀ⁿ iā put-kı̍p lah, lâng tek-khak tio̍h liōng-chá koat-toàn chú chhâi.

Chí téng-bı̄n só͘ kóng kúi-hāng, lóng sı̄ thang kiaⁿ ê sū, kha-pō͘ soah m̄-tú-hó, chiū chı̍t-sı̀-lâng hāi; chiū-sı̄ ē chhin-chhiūⁿ ngē-sim m̄ siū kàu-hoà ê siàu- liân-lâng, kò͘-ı̀ khı̀ kiâⁿ tı̄ peng-sng bô kian-tēng ê só͘-chāi, lūi kàu sin-khu sí bô.

Siat-sú lâng hoān-tio̍h téng-bı̄n hit kúi-hāng, tio̍h thàn-chá sı̀n-thàn Kiù-chú hoán-hoé ké-pı̀ⁿ, kèng kiû Thiⁿ-pē siúⁿ-sù tı̀-hūi, ke-thiⁿ khùi-la̍t, hó thang sı̂-sı̂ khek-khek sı̀n-thàn, chiū thang kiaⁿ ê sū, lóng pı̀ⁿ-chò thang hoaⁿ-hí. Lâng kiám m̄ tio̍h kéng-séng mah?

(Tâi-lâm Hú-siâⁿ Kàu-hoē-pò, tē 84 koàn, 1892 nı̂ 5 ge̍h)