Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē V Koàn/Tē-1 chiuⁿ

Tē V Koàn

Chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng TÔ͘-tiong ê Kì-ek

Tē-1 chiuⁿ: PHIAN-CHI̍P TÔ͘-TIONG Ê KÌ-EK Ê TÙ-CHIÁ

Chhin-chhiūⁿ án-ni, Iâ-so͘ ū kò-pia̍t hái-kîⁿ ê Ka-pek-lông.

“Iâ-so͘ siū chih-chiap chiūⁿ thiⁿ ê ji̍t beh kàu, chiū koat-ì n̂g Iâ-lō͘-sat-léng lâi kiâⁿ.”

Ia̍h lán tī chia sī beh káng-kiù ê, chiū-sī lūn Iâ-so͘ beh chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng ê tô͘-tiong ê kì-ek.

Lūn hiah ê kì-ek, lán ê chú-iàu ê chhâi-liāu, chiū sī LŌ͘-ka Hok-im-su-tiong, hit chi̍t ê sin-chām sī kì-chài ê, iā chit chām sī i ê chheh sī te̍k-pia̍t ū kì-chài ê, tāi-iok ū saⁿ-pah chat. Kî-thaⁿ ê Hok-im-su lóng bô kì-chài. Má-thài kap Má-khó chiū-sī teh kóng-khí Iâ-so͘ tī Ka-lī-lī thôan-kàu ê sū, ia̍h āu-lâi in put-kò kán-tan lâi lūn-khí koh kè-lâi ê chêng-hêng, chiū liâm-piⁿ choán-ōaⁿ in ê pit, lâi kóng-khí Iâ-so͘ siū tèng tī Si̍p-jī-kè ê í-chêng , hit chi̍t lé-pài kú ê kò͘-sū, kah ná chhin-chhiūⁿ tī chit tiong-kan lóng bô tú-tio̍h sím-mi̍h tāi-chì ê khoán, chiah bô sím-mi̍h kóng-khí. Chóng-sī LŌ͘-ka sī teh kóng-khí lūn Ka-lī-lī ê kò͘-sū, khiok sī kap in só͘ kóng ê lóng ū saⁿ it-tì, ia̍h lūn I ê siū-lān ê chi̍t chiu-kan ê kò͘-sū mā sī lóng saⁿ it-tì. Put-kò tī Ka-lī-lī thôan-kàu kap I ê siū-lān, hit tiong-kan ê chêng-hêng, i ū phian-chi̍p chin-chōe chhâi-liāu, lâi ke-thiⁿ chi̍t-chām teh kóng-khí hit ê tô͘-tiong ê kì-ek, chhin-chhiūⁿ chòe chi̍t ê kiô-niû khòa tī Ka-pek-lông kap Kok-kok-thaⁿ ê tiong-kan. Put-hēng in-ūi hiān-kim lán ê Hok-im-su ìn-soat liáu bô tú-hó, tì-kàu chit ê sū-si̍t sòa bô lōa hun-bêng. Siat-sú lán nā beh lâi têng-chài ìn-soat LŌ͘-ka Hok-im-su, hit-sî lán beh sī ōe-thang hō͘ chit-chām khah hián-jiân lâi chòe chi̍t ê sin-chām sī chin hó, chiū-sī ēng LŌ͘-ka sī kì-chài chit ê giâm-siok ê ōe lâi chòe thâu-sū kóng, “Iâ-so͘ siū chih-chiap chiūⁿ thiⁿ ê ji̍t-kî beh kàu, chiū koat-ì n̂g Iâ-lō͘-sat-léng lâi kiâⁿ,” āu-lâi chiah sòa-chiap lâi kóng-khí chit ê kò͘-sū, chiū lán ún-tàng ōe chám-jiân khah bêng chit ê sū-si̍t. Put-lūn siáⁿ-khoán, chhiáⁿ tho̍k-chiá tī Sèng-chheh ka-kī lâi sòe-jī chòe kì-hō chiū hó. (Chiū-sī 9:51 - 18:14).

Lán tāi-ke ài siūⁿ chit ê siàu-liân ê tù-chiá LŌ͘-ka sī ū gâu ê bûn-ha̍k-siōng ê pún-lêng kàu cháiⁿ-iūⁿ, iā i beh chhut-pán chit pún ê sin-chheh, i ū hoat-chhut i ê choan cheng-sîn kàu cháiⁿ-iūⁿ! LŌ͘-ka ū kap Pó-lô saⁿ-kap chhut-gōa thôan-kàu, iā tī i ê hêng-lí ê lāi-tiong, put-sî to ū nn̄g ê kùi-tiōng ê goân-kó tī-teh. Chit koàn chiū-sī i ê ji̍t-kì. Tī ū chi̍t-ji̍t, i ū chhut-pán lâi chiâⁿ-chòe Pó-lô-toān, chiū-sī piáu-bêng tī Sù-tô͘ (**Hêng)-toān ê. Chóng-sī chit koàn i ū khah bān chhut-pán, koh iā m̄-sī tē-it iàu-kín ê. LŌ͘-ka iáu ū chi̍t ê chám-jiân khah tùi-tiōng ê goân-kó tī-teh, i ū khòaⁿ-chòe sī chi̍t ê tōa ê sū-gia̍p, tī kúi-nā nî kú, choan-sim Ēng-kang sī phian-chi̍p ê, chiū-sī lán ê Chú ê Toān-kì. LŌ͘-ka chai chit pún tio̍h tāi-seng chhut-pán. Chit ê chiū-sī sī tē-it koan-sim ê sū. Bêng-bêng Pó-lô sī ū kap i ha̍p-chok. Tōa-bīn LŌ͘-ka ōe siūⁿ ài siá chit pún lán ê Chú ê Toān-kì, sī tùi tī Pó-lô ê bián-lĒ. In ū tī ta̍k só͘-chāi lâi chū-chi̍p hit ê chhâi-liāu. In saⁿ-kap chhut-gōa ê sî, ū chia̍p-chia̍p tú-tio̍h kó͘-chá ê ha̍k-seng, í-ki̍p tī saⁿ-cha̍p nî chêng bat kap Iâ-so͘ saⁿ-kap tiàm ê lâng, sòa lâi tit-tio̍h chōe-chōe khak-si̍t ê kì-ek kap kà-sī ê ōe, chiū-sī lâng lóng iáu-bē chū-chi̍p lâi chiâⁿ-chòe chi̍t ê tiong-sim ê liû-thôan ê. Tùi án-ni, i ū tit-tio̍h Thiⁿ-sài í-ki̍p KÒ͘-iûⁿ-ê ê kò͘-sū, iā tōa-bīn chit ê sī tùi Má-lī-a sī thôan ê. Iā tùi án-ni, i ū tit-tio̍h Sit-lo̍h iûⁿ, í-ki̍p Lōng-tōng-chú hit ê bô kè-pó ê phì-jū. Koh tùi án-ni, i ū tit-tio̍h chit ê tōa chām, lâi lūn in chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng Tī hit ê Tō͘-tiong ê kì-ek, chiū-sī lūn Iâ-so͘ kò-pia̍t Ka-lī-lī liáu-āu, teh-beh chiūⁿ khì siū hāi-sí hit ê tô͘-tiong sī tú-tio̍h ê thang siong-sim ê pòaⁿ-nî kú ê kì-ek.

Lán thang sióng-siōng chit ê siàu-liân ê tù-chiá LŌ͘-ka, ū jia̍t-sêng chù-ì lâi chū-chi̍p hit ê chhâi-liāu. Lán si̍t-chāi chin oh-tit sióng-siōng i khí-thâu thiaⁿ-tio̍h Lōng-tōng-chú ê kò͘-sū, hit-sî i ū hoaⁿ-hí kàu siáⁿ-khoán. Lán ōe thang sióng-siōng tī ū chi̍t-ji̍t, i ū ēng chit kù ōe lâi kóng-khí chi̍t ê sin-chām kóng, “Iâ-so͘ siū chih-chiap chiūⁿ thiⁿ ê ji̍t-kî beh kàu, chiū koat-ì n̂g Iâ-lō͘-sat-léng lâi kiâⁿ,” iā chiū án-ni chiap-sòa lâi kóng-khí “TÔ͘-tiong ê kì-ek” ê kò͘-sū.

Lán teh-beh káng-kiù chit chām ê sî, lán tio̍h chai chit ê m̄-sī teh kì-su̍t I ti̍t-ti̍t chiūⁿ-khì Iâ-lō͘-sat-léng kàu hō͘ lâng hāi-sí ê sū, lán khah-siông sī ài án-ni phah-sǹg. Nā-sī án-ni, chit ê chiah ū kúi ji̍t kú ê sū nā-tiāⁿ, chóng-sī kî-si̍t chit ê tô͘-tiong ê kì-ek sī la̍k ge̍h-ji̍t kú ê sū.

Lán khah hó tio̍h kóng chit ê sī teh kì-chài I tī hit la̍k ge̍h-ji̍t ê tiong-kan, tī iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ-gōa sì-kòe chhut-gōa ê tô͘-tiong ê kò͘-sū, in-ūi tī hit la̍k ge̍h-ji̍t kú, chiàu khòaⁿ I sī chhin-chhiūⁿ tùi sì-bīn lâi teh kong-kek Iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ, ū chia̍p-chia̍p khì chhì khòaⁿ kok-bîn ê kiaⁿ-siâⁿ ê kéng-hóng. In-ūi tī ta̍k kok kiaⁿ-siâⁿ sī chòe koân-sè ê tiong-sim. Ia̍h tī iâ-lō͘-sat-léng tng choeh-kî ê sî, I ōe-thang kóng hō͘ tùi ta̍k só͘-chāi chū-chi̍p lâi ê choân Ιû-thài lâng thiaⁿ. Lán thang kèng-khiân lâi sióng-siōng, tī i bē chih-chiap chiūⁿ thiⁿ ê í-chêng, siat-sú in nā iông-ún I, chiū lán ê Chú só͘ ài kò-sò͘ chèng chū-chi̍p ê Í-sek-lia̍t lâng ê sim-koaⁿ. I sī ài tī i ê kok-bîn ê tiong-sim-tiám lâi chū-chi̍p i ê kiáⁿ-jî, chhin-chhiūⁿ koe-bú teh chū-chi̍p i ê koe-á tī si̍t-Ē chi̍t-poaⁿ-iūⁿ.

“Nā-sī in m̄-ài.”

In m̄-ài. Ta̍k pái I ji̍p-khì Iâ-lō͘-sat-léng, in chiū chhì khòaⁿ ū sím-mi̍h hoat-tō͘ thang hāi-sí I, tùi án-ni I tio̍h siám-pī in. In-ūi I iáu-bē eng-kai tio̍h sí. I ê sî-kî sī iáu-bē kàu. I bē sí ê í-chêng, iáu ū chōe-chōe hāng tāi-chì tio̍h ài chòe, iā lūn-khí PĒ ê sim-pak, I iáu ū chōe-chōe ê kà-sī tio̍h ài kóng-khí. Siat-sú Tī iâ-lō͘-sat-léng I bē thang kóng-khí, ko͘-put-chiong I tio̍h tī khah tú-hó ê só͘-chāi, kiám-chhái tī khòng-iá, á-sī tī hit ê phian-phiah sòe-sòe ê hiuⁿ-siā lâi kóng-khí, sòa thang chiong Hok-im lâi kau-tāi Sù-tô͘, hō͘ in thang khek-tiâu tī sim-lāi, thang thôan-pò tī sì-hng. Chhin-chhiūⁿ án-ni, tī la̍k ge̍h-ji̍t ê tiong-kan, I ū siū lâng kóaⁿ-tio̍k, lī-khui Iâ-lō͘-sat-léng, khì tiàm tī gōa kháu ê hiong-chhoan lâi thôan I ê Hok-im. I ū saⁿ-pái mō͘-hiám lâi ji̍p-khì siâⁿ-ni̍h ia̍h lóng sī tng choeh-kî ê tiong-kan. Chiông-tiong ū nn̄g pái siū tùi-te̍k kiông-kiông kóaⁿ-chhut siâⁿ-gōa. Iā kàu tē saⁿ pái, I ū chìn-chêng khì tú-tio̍h hāi-sí. In-ūi I ê sî í-keng kàu.

Saⁿ-cha̍p nî āu, Iok-hān ū kì-chài siāng hit sî-tāi ê hôe-sióng-lio̍k, lâi siá chi̍t chām kò͘-sū, choân-jiân kap LŌ͘-ka cheng-chha. Chin kî-kòai, LŌ͘-ka lóng sī kì-chài Iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ-gōa sī tú-tio̍h ê sū-chêng. Ia̍h chin kî-kòai, koan-hē siāng chit sî-tāi ê sū, Iok-hān lóng sī kì-chài tī iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ-lāi sī tú-tio̍h ê chêng-hêng. Só͘-í lán Sī bē thang kan-ta tha̍k chit pêng nā-tiāⁿ, nā-sī án-ni, chiū bô ôan-choân. Che tú-tú chhin-chhiūⁿ teh tha̍k Pa-lí siâⁿ tī 1870 nî siū phah hit ê nn̄g-têng ê kò͘-sū chi̍t-poaⁿ, in-ūi chi̍t ê kì-chiá só͘ tiàm siâⁿ-gōa, bē thang ji̍p siâⁿ-lāi, iā koh chi̍t ūi só͘ tiàm tī siâⁿ-lāi, bē thang chhut-khì siâⁿ-gōa lâi kì hit ê chêng-hêng.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, lán ū Siâⁿ-ni̍h ê kò͘-sū, koh ū Hiong-chhoan ê kò͘-sū, iā lán tio̍h chiong nn̄g ê saⁿ-kap tha̍k. Iok-hān sī kì ê, chiū-sī Siâⁿ-ni̍h ê kò͘-sū, só͘-í i lóng bô kóng-khí chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng tô͘-tiong ê tāi-chì, á-sī siâⁿ-gōa sī tú-tio̍h ê sū-chêng. Kah-ná chhin-chhiūⁿ i tiàm tī Siaⁿ-ni̍h lâi tán-chih Iâ-so͘ ji̍p-lâi, jiân-āu chiah kóng-khí I ji̍p siâⁿ kàu tī i siū tùi-te̍k kóaⁿ-chhut siâⁿ ûi-chí, hit tiong-kan sī tú-tio̍h ê sū, ia̍h kah-ná chhin-chhiūⁿ koh tiàm tī siâⁿ-ni̍h lâi thèng-hāu Iâ-so͘ koh ji̍p siâⁿ-lāi. Iok-hān sī kì ê, sī m̄-bat tè I chhut-khì kàu siâⁿ-gōa, mā m̄-bat chhut siâⁿ-mn̂g khì. Iok-hān sī kì ê, chiū-sī Siâⁿ-ni̍h ê kò͘-sū.

LŌ͘-ka sī kì ê, chiū-sī Hiong-chhoan ê kò͘-sū. LŌ͘-ka ū tùi Ka-pek-lông chhut-hoat, kap Iâ-so͘ saⁿ-kap n̂g Iâ-lō͘-sat-léng lâi kiâⁿ, chóng-sī i koat-toàn bô tè I ji̍p khì siâⁿ-ni̍h, lâi khòaⁿ-kìⁿ I siū hāi-sí. LŌ͘-ka ū pàng hō͘ Iâ-so͘ ka-kī ji̍p siâⁿ-khì, iā kah-ná chhin-chhiūⁿ tiàm tī siâⁿ-mn̂g gōa teh thèng-hāu I koh chhut-lâi, chiah koh chih-chiap I, lâi put-sî tè Tī i ê āu-bīn, sì-kòe kiâⁿ, iā I koh chi̍t pái beh mō͘-hiám ji̍p siâⁿ khì, hit-sî i chiū koh pàng hō͘ I ka-kī ji̍p siâⁿ-khì, iā tiàm siâⁿ-mn̂g gōa lâi thèng-hāu I koh chhut-lâi. Só͘-í lán tio̍h chiong in nn̄g ê kò͘-sū ha̍p chòe-hóe tha̍k, chiah ōe liáu-kái, Iâ-so͘ chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng ê tô͘-tiong ê kò͘-sū.

Chiàu lán sī tha̍k-tio̍h ê, lán chai chit ê kò͘-sū sī chi̍t ê thang siong-sim ê chêng-kéng, lâi teh kóng-khí Jîn-chú tiàm tī tōe-bīn-chiūⁿ ê chòe-āu ê la̍k ge̍h-ji̍t ê sū-chêng. Liân Iâ-so͘ bē lī-khui Ka-lī-lī ê í-chêng, I ê tùi-te̍k to í-keng ū tiuⁿ lô-bāng teh ûi tī i ê sin-piⁿ, I sī í-keng tiàm tī gûi-hiám ê tiong-kan. Lūn khí Iâ-so͘ tiàm tī Ka-pek-lông ê bé-chām ê chêng-hêng, lán ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, “Iâ-so͘ sì-kòe kiâⁿ tī Ka-lī-lī, m̄ ài kiâⁿ Tī Ιû-thài, in-ūi Ιû-thài lâng ài beh thâi I.” Chit-tia̍p tú sī Chú-āu 28 nî ê tang-thiⁿ, hit-sî Iâ-so͘ ū koat-ì n̂g Iâ-lō͘-sat-léng lâi kiâⁿ. Só͘-í chit ê tô͘-tiong ê Kì-lio̍k thang kóng sī teh kì-chài chèng-lâng teh tui-chhē beh hām-hāi I ê kò͘-sū. Chit ê kò͘-sū khiok-sī iû-goân ū teh kóng-khí tī hit la̍k ge̍h-ji̍t kú I sī ū kiâⁿ hiah ê koân-lêng ê sîn-jiah í-ki̍p tiōng-tāi ê kà-sī, chóng-sī tōa-bīn sī teh kóng-khí chit la̍k ge̍h-ji̍t kú, tī hit ê kôaⁿ-chhhìn ê tang-thiⁿ, I ū sì-kòe phiau-liû, lô-khó͘ ê seng-oa̍h, khiok iā chiām-sî bat khì siám-pī tī hiah ê phian-phiah ê hiong-chhoan, iā sī teh kóng-khí chit la̍k ge̍h-ji̍t kú, siat-sú nā bōe-thang kóng, tú-tú sī teh tô-cháu, iáu-kú ōe-thang kóng sī teh siám-pī lâng ê kè-bô͘, in-ūi lâng chia̍p-chia̍p ài beh thâi I, iā in-ūi chit-tia̍p in ê kè-bô͘, sī í-keng chiong-kūn tī hit ê chhiⁿ-kiaⁿ ê ke̍k-tiám. Lán tī chit chām I beh chiūⁿ Iâ-lō͘-sat-léng ê tô͘-tiong, ū thiaⁿ-kìⁿ I tùi tī hia ê ài beh chìn-chêng lâi tè I ê lâng siong-sim lâi kóng, “Hô͘-lî ū khang, thiⁿ-tiong ê pe-chiáu ū siū; to̍k-to̍k Jîn-chú bô khòa thâu-khak ê só͘-chāi.”

Chit-tia̍p lán sī tè I teh kiâⁿ Tī hit ê tô͘-tiong ê thâu-chām.

TĪ Iâ-lō͘-sat-léng Sī beh khui hit ê kok-bîn ê tōa ê Siu-koah ê choeh, chiū-sī kiò-chòe Tah-liâu-choeh, ti̍t-ti̍t pek-óa lah, hit-sî Iâ-so͘ ū kò-pia̍t Ka-pek-lông, jiân-āu chiū lī-khui I ê hiaⁿ-tī, ha̍k-seng í-ki̍p lán, iā hō͘ lán sòa m̄-chai I khak-si̍t Sī beh chiūⁿ khì hù choeh á-Sī bô. Só͘-í Tī chit chōa ê lú-hêng, ū chōe-chōe hāng sū lán bô khak-si̍t chai-iáⁿ. Chiàu khòaⁿ I àn-sǹg chit chōa ê lú-hêng ōe-thang chòe chi̍t ê tōa ê lú-hêng lâi kà-sī, lâi soat-kàu. I ū chhe I ê sù-chiá, nn̄g-ê chòe thâu khì thòe I pī-pān lō͘. Chiông-tiong chi̍t tūi, tōa-bīn sī Ngá-kok kap Iok-hān, ū khì kàu tī tùi-bīn Sat-má-lī-a ê kau-kài ê chi̍t ê hiuⁿ-siā, ia̍h ū hō͘ hiah ê khn̂g òan-hūn ê Sat-má-lī-a lâng, ēng bô lé ê thài-tō͘ lâi kóaⁿ in chhut siâⁿ-gōa, “in-ūi I n̂g Iâ-lō͘-sat-léng teh kiâⁿ.” Ha̍k-seng chiū siū-khì in. Ngá-kok kap Iok-hān ài chhin-chhiūⁿ Í-lī-a ê khoán, tùi thiⁿ-ni̍h kiò hé lo̍h-lâi bia̍t-bô in. Iâ-so͘ chiū (**thiām)-chēng lâi sêng-siū in ê kū-cho̍at. “Lín ka-kī m̄-chai lín sī sím-mi̍h hō ê sim. Taⁿ lâi khì pa̍t ê hiuⁿ-siā.” Iā tōa-bīn ū koh pa̍t tūi, tī chi̍t nn̄g lé-pài āu, ū kiâⁿ kàu kūn Iâ-lō͘-sat-léng ê Pek-tāi-nî ê hiuⁿ-siā, ia̍h in ū ji̍p khì tī hit ê hiuⁿ-siā tiong tē-it tiōng-iàu ê chhù, chiū-sī Lia̍p-sat-lō͘ kap i ê chí-bē Má-tāi, Má-lī-a sī khiā-khí ê só͘-chāi. Pek-tāi-nî ê lâng sī chám-jiân khah koh-iūⁿ, ū put-chí hó khoán-thāi in. Chit ê hiuⁿ-siā sī put-chí kūn Iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ, só͘-í hiah ê kàu-e̍k-chiá ún-tàng bô hoaⁿ-hí chiap-la̍p I, iáu-kú in ū hoaⁿ-hí lâi khoán-thāi tùi Pak-pêng lo̍h-lâi chit ê siàu-liân ê sian-ti lâng, in-ūi I ê miâ-siaⁿ ū tōa-tōa iô-choah choân tōe-hng ê lâng, iā bô giâu-gî, in ún-tàng í-keng ū chia̍p-chia̍p saⁿ-kap tâm-lūn I ê sū.

Iâ-so͘ tè Tī i ê sù-chiá ê āu-bīn, tī lō͘-ni̍h teh kiâⁿ. Lūn khí chit chōa ê lú-hêng, ū tú-tio̍h sím-mi̍h sū, lán lóng bōe-thang khak-si̍t kóng-khí siáⁿ-khoán, sî-kan iū-koh sī té-té, só͘-í tōa-bīn Sī bô tú-tio̍h kah lōa-chōe hāng sū. I kiâⁿ kàu Pek-tāi-nî, hit-sî, Lia̍p-sat-lō͘ ê ka-têng to teh khèng-chiok hit ê choeh lah, iā tī in ê tiâⁿ-ni̍h í-ki̍p hoe-hn̂g-ni̍h to lóng ū chhāi chhiⁿ-chhùi ê liú-chhiū, iū-koh hiah ê hū-jîn-lâng mā lóng chin bô êng, teh pī-pān beh thang hoan-gêng Iâ-so͘. Lán tī-chia thang khòaⁿ-kìⁿ Tang-iûⁿ lâng gâu khoán-thāi lâng-kheh ê khòai-lo̍k ê chêng-kéng,, chiū-sī kóng Iâ-so͘ ū ià-siān lâi hioh-khùn, tī i ê sin ê pêng-iú ê chhù, hit-sî Má-tāi in-ūi chiap-thāi in, tāi-chì chōe, sim bâng, ia̍h Má-lī-a chē Tī chú ê kha-Ē, lâi thiaⁿ I ê ōe.

Chhiáⁿ lán chiām-sî thêng tī-chia, lâi siūⁿ chit ê ka-têng ê sū, in-ūi chit-tia̍p liáu-āu tī iâ-so͘ sī tú-tio̍h ê kan-khó͘ ê ji̍t, chāi Iâ-so͘ ê keng-giām chit ê ka-têng sī chin iàu-kín ê só͘-chāi. Chiàu lán sī chai, chit pái sǹg-sī in chho͘-chho͘ ê siong-hōe. Chit ê ka-têng ū hián-chhut chin bí-biāu ê ài-chêng; tùi án-ni, ū khip-ín ta̍k sî-tāi ê Ki-tok-kàu-tô͘ ê chhù-bī, lâi teh siàu-liām Pek-tāi-nî chit ê khòai-lo̍k ê ka-têng. In-ūi Iâ-so͘ ū tiàm tī chit ê ka-têng lâi hióng-siū I ê tē-it khòai-lo̍k ê tām-po̍h ê sî-kan. Lán thang khòaⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ ū tiàm tī ún-ba̍t ê seng-oa̍h, lâi tit-tio̍h chit ê ka-têng ê hō͘-thāi thang lâi an-chēng I ê ià-siān ê cheng-sîn. Hōan-nā sím-mi̍h lâng it-seng lóng sī ūi-tio̍h kong-chiòng lâi pháu-cháu ê, i ū thang tit-tio̍h chit khoán ê ùi-an kap chēng-ióng sī chin thang hoaⁿ-hí ê sū. Iâ-so͘ sī chin hoaⁿ-hí ài lâng kap I chòe hó ê pêng-iú. Liân tī Khek-se-má-nî hn̂g, sui-jiân I ū thang kap I ê PĒ saⁿ kau-thong lâi tit-tio̍h I ê khùi-la̍t, I mā-sī iû-goân ì-ài hiah ê pêng-iú, chiū-sī kap I saⁿ-kap tiàm ê, lâi hû-chhî I ê khùi-la̍t. Bo̍h-tit lī-khui góa. “Lín tòa chia kap góa kéng-séng.”

I ū tī Pek-tāi-nî chit ê ka-têng, lâi tit-tio̍h chit khoán ê iú-chêng. Ia̍h lán chai I ū hoaⁿ-hí lâi hióng-siū i. Ta̍k-pái I kiâⁿ kūn Iâ-lō͘-sat-léng ê sî, chiàu khòaⁿ I ū khì hioh-khùn tī chit ê ka-têng. Tī siū-lān ê chi̍t chiu-kan, chi̍t-àm kè chi̍t-àm, I lóng sī tńg-khì Pek-tāi-nî chit ê ka-têng lâi an-chēng I ê ià-siān ê sim-sîn. Ia̍h I ū koh tńg-lâi Pek-tāi-nî lâi kò-pia̍t tōe-bīn-chiūⁿ ê seng-oa̍h. Tī Seng-thian ê ji̍t. “I ū chhōa ha̍k-seng kàu Pek-tāi-nî ê tùi-bīn,” lâi tī-hia lī-pia̍t chèng-lâng siū chih-chiap chiūⁿ Thiⁿ.

“Má-tāi kap i ê chí-bē, kap Lia̍p-sat-lō͘, lóng sī Iâ-so͘ sī thiàⁿ ê lâng.”

In sī tī ta̍k sî-tāi chiàu lán sī chai-iáⁿ ê lán ê Chú ê pêng-iú ê tāi-piáu. Lán lóng chai-iáⁿ Má-tāi chiū-sī á-ché, sī chòe-kang lâng, sī gâu chéng-lí chhù-lāi ê lâng, ū châi-tiāu, ū khûn-bián, iā gâu chhau-hôan ê lâng, i ê kiâⁿ-ta̍h, khiok sī ū tām-po̍h chhong-hông, bô kàu-gia̍h ū thun-lún ê khoán, chóng-sī i ê sim-koaⁿ sī súi, iā i ū hián-chhut hū-jîn-lâng ê sim, lâi kiong-kèng chit ê siū hām-hāi bô khòa thâu-khak ê só͘-chāi ê siàu-liân ê sian-ti. Hiān-kim ê Má-tāi chiū-sī hit-hō chòe iâm tī siā-hōe ê, sī gâu liāu-lí chhù-lāi ê lâng, sī ū châi-tiāu ê khàn-hō͘-hū, sī hit-hō bián-kióng, ū châi-tiāu, tam-tng chōe-chōe kang ê hū-jîn-lâng. Hit-hō lâng khiok iā sī ōe chhò-gō͘, chóng-sī khah-siông siū lâng ê gō͘-kái. I sī khah bô teh kóng-khí i ê chong-kàu sìn-liām, chiū-sī teh chi-phòe i ê seng-oa̍h ê. I ài khàm-ba̍t i ê sim-su. I sī òan-hūn kám-chêng-tek ê sū, I bô hoaⁿ-hí lâi iông-ún gû-gōng ê lâng. Chóng-sī i ê sim-koaⁿ si̍t-chāi sī jîn-ài. Chheng-liân lâng éng-éng ài léng-chhiò i, chóng-sī in nā ū tú-tio̍h kan-khó͘ pīⁿ-thiàⁿ ê sî, in tio̍h lâi lô-hôan i, iā i kè-óng khì, hit-sî in chiah ēng un-jiû, thiàⁿ-sim lâi siūⁿ ài chhiò i ê sū. Hiān-kim ê Má-tāi sī hiah ê hui-siông gâu pang-chān sè-kài ê lâng.

Ū ê lâng mā bat tú-tio̍h chhin-chhiūⁿ Má-lī-a hit-khoán un-jiû, un-hūi ê hū-jîn-lâng, i sī gâu sàm-su, be̍k-sióng, kî-tó koh ū gín-ná ê jia̍t-sêng kap khòai chiap-la̍p ê sim-sîn tī-teh, iā i ê sim ū siū i sī chun-chông ê Chú ê úi-tāi ê sū-sióng sī tōa-tōa kám-tōng. Ū ê lâng m̄-bat i, sòa chiong i lâi kap i ê si̍t-chè-tek ê chí-bē saⁿ pí-kàu, sòa khòaⁿ-khín i, kóng i sī bōng-sióng-ka, choan-jiân hut-lio̍k ji̍t-siông ê gī-bū, chí-ū it-bī su-bō͘ Siōng-tè, lâi kap I ji̍p tī sîn-pì-tek ê kau-pôe. Ki-si̍t lán nā khòaⁿ i sī ū ê iú-chêng chiū kàu-gia̍h thang ìn-kap lâng ê gō͘-kái. Iâ-so͘ ún-tàng bô beh tông-chêng hit-khoán ê thài-tō͘. Chit ê kò͘-sū chí-ū sī àm-sī lán chai-iáⁿ i ū kèng-khiân ê sim-sîn, khòaⁿ Siōng-tè sī put-chí si̍t-chāi, iā hián-chhut i sī “sim-koaⁿ chheng-khì ū khòaⁿ-kìⁿ Siōng-tè,” ia̍h in-ūi sī án-ni, só͘-í it-hoat thang thiàⁿ-sioh i. In nn̄g ê chí-bē sī ài tùi Iâ-so͘ hián-chhut tông-chêng kap khiân-sêng ê thiàⁿ-sim, ǹg-bāng tùi án-ni, ōe thang ùi-būn Iâ-so͘ ê sim-sîn, thang tām-po̍h kiám-chió I tī kan-khó͘ ê ji̍t sī Pē ê tāng-tàⁿ. In sī chòe hiān-kim choân sè-kài Ki-tok ê lú-tô͘ ê chòe hó ê tāi-piáu. In ê sèng-chit sī put-chí ū koh-iūⁿ tī-teh; chóng-sī Iâ-so͘ ū ēng siāng chi̍t-iūⁿ ê sim lâi thiàⁿ-thàng in.

Lūn in hit ê (**thiām)-chēng ê hiaⁿ-Tī lia̍p-sat-lō͘ ê sū, tī chit ê le̍k-sú tiong to bô kóng-khí siáⁿ khoán, só͘-í lán bô sím-mi̍h chai-iáⁿ. Khiok iā bat thiaⁿ-kìⁿ lâng teh thê-khí, kóng i sī hit ê siàu-liân ê koaⁿ, chiū-sī chiông-chiân bat tōa-tōa kū-cho̍at Iâ-so͘ ê, iā Iâ-so͘ khòaⁿ i, thiàⁿ i, sòa phō i ê thâu-hia̍h, lâi kā i chim ê. Sui-jiân Iâ-so͘ ū put-chí thiàⁿ-sio̍h Má-tāi kap Má-lī-a, iáu-kú chiàu lán sī chai, Iâ-so͘ iā ū te̍k-pia̍t thiàⁿ Lia̍p-sat-lō͘, liân i ê chí-bē to iû-goân sī sêng-jīn Lia̍p-sat-lō͘ sī I sī tē-it thiàⁿ ê lâng. In ū chheng-ho i sī “Lí sī thiàⁿ ê.”

Chit ê sòe-sòe ê ka-cho̍k, chiū-sī chhin-chhiūⁿ chit khoán tng sè-kài ê lâng lóng ngĒ-sim teh m̄ chiap-la̍p I ê sî, in ū ūi-tio̍h I lâi pī-pān só͘-chāi hō͘ I. Iā I mā ū liâm-piⁿ beh ūi-tio̍h in lâi pī-pān só͘-chāi tī hit ê Éng-oán ê kok, chiū-sī “hō͘ góa sī tī-teh ê, lín ia̍h tī-hia.” Che ū àm-sī chi̍t ê būn-tôe hō͘ lán tī-chia thang siūⁿ. Iā chit ê bûn-tôe m̄-sī chi̍t chéng ê siau-soat nā-tiāⁿ, hoán-tńg sī chi̍t ê ū kian-kò͘ ê sū-si̍t. Má-tāi, Má-lī-a í-ki̍p Lia̍p-sat-lo͘, chit-tia̍p iā iáu o̍ah-o̍ah lâi teh thiàⁿ-thàng in ê Chú Iâ-so͘ Tī hit ê sîn-biāu ê BĪ-lâi ê sè-kài; Iâ-so͘ chit-tia̍p sī iáu teh khí-chō I ê sèng-kok tī chit tōe-bīn-chiūⁿ, ia̍h chit ê sè-kan iáu-kú sī ngĒ-sim teh m̄ chiap-la̍p I; Tī Kin-á-ji̍t, tī sè-kài tiong iáu-kú chin chió ka-têng ū tan-sûn thiàⁿ-thàng ê sim, ài lia̍h Iâ-so͘ chòe tē-it; chhin-chhiūⁿ tī Pek-tāi-nî chit ê ka-têng, chiū-sī hō͘ lán ê Chú kám-kak chhin-bi̍t ê, iáu sī chin chió.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, Iâ-so͘ beh chiūⁿ-khì Iâ-lō͘-sat-léng ê tô͘-tiong, tī hit chi̍t àm, I ū hioh-khùn tī in ê ka-têng, iā I ū tiàm tī in ê hoe-hn̂g lâi kap Lia̍p-sat-lō͘ saⁿ-kap kóng-ōe, iā tāi-ke bē khì hioh-khùn ê tāi-seng, I ū kap in ê chí-bē saⁿ-kap chē, koh kiám-chhái in tāi-ke ū saⁿ-kap sàn-pō͘ kiâⁿ tī gōa-kháu oan-oat ê lō͘-thâu, tùi hia lâi gia̍h-thâu n̂g tùi Pek-tāi-nî ê soaⁿ-khiⁿ kè-khì, lâi khòaⁿ Iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ hit ê ū kong-chhái ê chêng-kéng, chiū-sī khòaⁿ-kìⁿ ū káng pah bān ê Ιû-thài lâng tùi ta̍k kok lóng lâi chū-chi̍p tī-hia, beh hù Tah-liâu-choeh. Keh bîn-á-chài, I iā ài beh ji̍p-khì hù choeh.