Pêng-bîn ê Ki-tok-toān/Tē V Koàn/Tē-2 chiuⁿ

Tē-2 chiuⁿ: THÂU PÁI CHHÌ-GIĀM IÂ-LŌ͘-SAT-LÉNG

Chú-āu 28 nî cha̍p ge̍h (Tisri) ê 18 hō. Iâ-lō͘-sat-léng í-kip chiu-ûi ê hiuⁿ-siā, lóng teh khèng-hō hit nî ê Tah-liâu-choeh, á-só͘ kóng, Siu-koah ê choeh. Chit ê choeh-kî sī tī chi̍t nî ê tiong-kan, tē-it ū kong-chhái, khòai-lo̍k ê choeh, chiū-sī choân kok-bîn lóng tio̍h hioh-khùn, bô chòe kang ê choeh. “Lín chèng Tī chhân ê, tng tú-á koah ê sî, tio̍h siú choeh-lé; kàu nî-tau, gō͘-kak it-chīn siu, ia̍h tio̍h siú choeh-lé,” só͘-í ta̍k lâng lóng chiūⁿ khì Iâ-lō͘-sat-léng hù chit ê kok-bîn ê choeh-kî. Ū kui tōa-tīn ê kūn-chiòng chū-chi̍p tī iâ-lō͘-sat-léng siâⁿ ê koe-chhī, chiū-sī tùi To-lî-hô (Danube) kàu Pek-lat-hô (Euphrates), chōe-chōe kok ê lâng lóng saⁿ-kap chū-chi̍p, koh ū chōe-chōe thong-nî bô chòe-hóe ê pêng-iú lâi tī hia saⁿ kìⁿ-bīn, saⁿ chhéng-an. Chèng-lâng lóng tio̍h tah chháu-liâu lâi khiā-khí tī gōa-kháu, koe-lō͘ piⁿ, siâⁿ-chhiûⁿ téng, í-ki̍p it-chhè ê khàng-tōe, piàn-piàn to lóng ū khòaⁿ-kìⁿ Ka-ná kap phû-tô ê chhiⁿ-chhùi ê ki-hio̍h sī chòe ê chháu-liâu-á, iā tī ta̍k keng chháu-liâu-á ê thâu-chêng, lóng ū tiàu kúi-nā pha sêng-se̍k ê ké-chí tī-teh. Chèng-lâng lóng khiā-khí Tī chit hō khòai-lo̍k ê liâng-têng-á lâi teh an-hioh, chhin-chhiūⁿ chòe lāu-jia̍t ê khoán-sit, lâi siàu-liām chá-sî in ê sian-chó͘ tī khòng-iá khiā-khí tī pò͘-pîⁿ ê chêng-kéng.

Chhin-chhiūⁿ lán hiān-kim teh khèng-chiok Kiù-chú Sèng-tān chi̍t-poaⁿ, bô giâu-gî chit ê choeh-kî, sui-jiân ū pau-hâm chong-kàu ê sìn-liām tī-teh, iáu-kú in sī ū khn̂g chhián-po̍h ê sim lâi teh khèng-chiok. Put-kò hit ê chòe tù-hiān ê su-sióng, chiū-sī beh kám-siā Siōng-tè. Kàu-hōe ê chûn-chāi sī put-chí hián-jiân. Tng hit-sî ū gō͘-pah ê chè-si, tùi tang-sai lâm-pak chū-chi̍p chiūⁿ lâi hù choeh, thang chip-hêng hit ê gî-sek. Tī Sèng-tiān thong-ji̍t, lâng sī cha̍t thóng-thóng. Chè-si ná teh siōng-keng, gûn ê sàu-kak ná teh tân, tī hit ê jia̍t-nāu ê siaⁿ-im ê tiong-kan, koh ū thiaⁿ-kìⁿ chèng-lâng teh hoaⁿ-hí, khòai-lo̍k, lâi o-ló Chú. Bô koh ū pa̍t ê choeh-kî pí chit ê koh khah ū piáu-sī in ê chong-kàu ê khòai-lo̍k ê hong-bīn. Tì-kàu in ê lia̍p-pí ū kóng, “Hōan-nā lâng bē bat khòaⁿ-kìⁿ chit ê chiok-hō hōe ê, sī m̄-bat khòai-lo̍k ê ì-sù.”

Kin-nî ê chiok-hō hōe, tī chèng-lâng ê sim-lāi, ū hâm chi̍t chéng sin ê chhù-bī ê kì-hō tī-teh. Piáu-bīn chiūⁿ, chèng-lâng lóng sī teh khèng-chiok, teh khòai-lo̍k, koh saⁿ-kap teh chhéng-an, chóng-sī tī hit ê àm-bīn, in lóng chim-chiok teh siūⁿ, teh kî-thāi chi̍t hāng. Tī ta̍k só͘-chāi, lâng lóng teh chi-bú chī-chū, kóng-khí Ná-sat-le̍k lâng Iâ-so͘ ê sū. In m̄-káⁿ hián-jiân lâi lūn-khí I ê sū, in-ūi kiaⁿ-hiâⁿ chè-si. Tī kè-khì chi̍t-nî kú, I ê miâ-siaⁿ ū tōa pò-iông. Chit-tia̍p Ιû-thài lâng kap Ka-lī-lī lâng, tāi-ke ū hun-pêng teh cheng-piān I ê sū, ia̍h hiah ê tùi hn̄g-hn̄g lâi ê sûn-lé-chiá, lóng teh thiaⁿ chit ê sîn-biāu, siàu-liân ê sian-ti lâng ê chōe-chōe kî-īⁿ ê sū-si̍t, chiū-sī thiaⁿ kóng, I sī beh ho̍k-heng in ê Kū-iok sî-tāi Bí-sài-a ê kok-bîn ê ǹg-bāng.

Ah! Siat-sú chit ê ǹg-bāng beh sī chhin-chhiūⁿ in ê úi-tāi ê sian-ti lâng sī teh ǹg-bāng ê lè! Khak-si̍t tī chit pái kok-bîn ê chū-hōe, sī put-chí thang chù-ì ê hó ki-hōe, thang lâi soan-thôan I ê ông-kok. Chóng-sī Í-sek-lia̍t lâng sī ǹg-bāng ê, chiū-sī sio̍k tī tōe-bīn-chiūⁿ ê, sī teh ǹg-bāng kok-ka tit-tio̍h êng-hián, lâi pò-oan, khah m̄-sī teh ǹg-bāng Siōng-tè ê Ông-kok.

Cha̍p ge̍h 18 hō, chiok-hō hōe to í-keng chìn-hêng chi̍t pòaⁿ liáu, iā chèng-lâng chám-jiân sit-bāng, in-ūi lóng bô khòaⁿ-kìⁿ Iâ-so͘ lâi chham-hōe. Chóng-sī hiah ê khah ló-sêng ê Ιû-thài lâng, ū kám-kak Iâ-so͘ bô lâi, sī chám-jiân hō͘ siâⁿ-ni̍h khah pêng-an, khah thò-tòng. Tú-tú Tī chit hō ki-hōe, I nā lâi, tiāⁿ-tio̍h sī put-chí gûi-hiám. In-ūi Ka-lī-lī lâng lóng ū teh soan-thôan I sī bí-sài-a, sī Ông, ia̍h hiah ê chong-kàu-kài ê thâu-lâng, tiāⁿ-tio̍h sī ài beh bia̍t-bô I, iā hit káng-pah bān ê Ιû-thài lâng ê tiong-kan, tī siâⁿ-ni̍h ún-tàng ū chōe-chōe lâng khòai siū iô-tāng, in-ūi in lóng sī tùi ta̍k kok lâi chū-chi̍p, tāi-ke lóng sī chhin-chhiūⁿ hoat-kông chi̍t-poaⁿ, put-chí jia̍t-sim ài kok, sìn-gióng chong-kàu.

Chóng-sī Iâ-so͘ í-keng ū teh lâi lah. Lán ài chiām-sî chiong LŌ͘-ka sī kì ê Hiong-chhoan ê kò͘-sū, pàng hē tī piⁿ-á, choán-ōaⁿ lâi khòaⁿ Iok-hān sī kì ê Siâⁿ-ni̍h ê kò͘-sū. Iok-hān iáu tām-po̍h ōe kì-tit hit-sî ê siâⁿ-ni̍h ê chêng-kéng.

Tah-liâu-choeh ê tē-sì-ji̍t. Sèng-tiān ê gōa-tiâⁿ ū chham-pài-chiá chū-chi̍p kui tōa-tīn, teh thèng-hāu in ê ûn, thang ji̍p-khì kèng-pài. Ιû-thài lâng kap Ka-lī-lī lâng tāi-ke saⁿ-kap teh cheng-piān. Iā tùi gōa-kok lâi ê sûn-lé-chiá chù-ì teh thiaⁿ, put-chí ài liáu-kái in sī cheng-piān ê sū, iā Iâ-so͘ ê ha̍k-seng Iok-hān ū tiàm tī chèng-lâng ê tiong-kan, lâi thau-thiaⁿ chèng-lâng sī teh ngia̍uh-ngia̍u liām ê ōe.

“I tī tá-lo̍h?”

“Lín phah-sǹg cháiⁿ-iūⁿ? I bô beh lâi hù choeh mah?”

“I sī hó lâng.”

“M̄-sī, Sī bê-he̍k chèng-lâng nā-tiāⁿ.”

“Lí kiám phah-sǹg I chin-chiàⁿ Sī bí-sài-a, sī Ki-tok?”

“M̄-sī, Ki-tok kiám tùi Ka-lī-lī chhut mah?”

“Sèng-chheh kiám bô kóng, Ki-tok sī Tāi-pi̍t ê hō͘-è, tùi Tāi-pi̍t ê pún-hiuⁿ Pek-lī-hêng chhut mah?”

“Lán bat chit ê lâng sī tùi tá-lo̍h lâi. M̄-kú Bí-sài-a lâi sī tùi hit ê bô lâng chai ê sè-kài lâi, Sī bô lâng chai I tùi tá-lo̍h lâi.”

Hut-jiân-kan in ū kám-kak-tio̍h tām-po̍h khah koh-iūⁿ ê khì-siōng, oán-jiân chhin-chhiūⁿ chi̍t chūn ê bî-hong iô-tāng jîn-sèng ê hái-bīn chi̍t-poaⁿ, ia̍h tī tiap-á-kú ê tiong-kan, chèng-lâng ê ba̍k-chiu ū o̍at kè-lâi khòaⁿ khiā tī tōa-tiâⁿ ê tiong-ng thiāu-á-piⁿ hit chi̍t ê Lâng. Iā hiah ê tùi gōa-kok lâi ê lâng chiū thâu-chi̍t pái khòaⁿ-tio̍h chit ê koân koh siàu-liân ê hiong-chhoan lâng, khòaⁿ-kìⁿ I ū hit hō chin kî-kòai, ōe giú lâng ê bīn-māu tī-teh, koh sī chhēng chhiⁿ-sek kap pe̍h-sek ê kū saⁿ. Chiàu Hok-im-su sī ū chiap-chia̍p àm-sī lán chai, chèng-lâng khiā tī iâ-so͘ ê bīn-chêng ê sî, tāi-ke sim-lāi ū siⁿ-khí kám-thàn kap kèng-ùi ê sim, sòa khiā kàu tiām-chiuh-chiuh. Chī-chūi ōe thang soat-bêng chit khoán pún-jiân ê liām-thâu mah? Eng-kok ê bûn-ha̍k-ka (Charles Lamb) bat kóng, “Siat-sú Soa-ong (Shakespeare) hut-jiân-kan hián-chhut tī lán ê chhù-lāi, lán chiū beh khiā khí-lâi tùi i piáu kèng-ì. Chóng-sī siat-sú Iâ-so͘ ji̍p--lâi, lán chiū chū-jiân ōe kūi lo̍h-khì phak-pài I.” Lán thang siūⁿ Iâ-so͘ nā hián-hiān tī lán ê bīn-chêng, hit-sî lán lóng ōe siⁿ-khí chhin-chhiūⁿ chit khoán ê kám-liām chiah tio̍h.

Āu-lâi Iok-hān ū kóng, “Iâ-so͘ chiūⁿ tiān kà-sī.” Lán lóng m̄-chāi-iáⁿ I kà-sī in sím-mi̍h. Chóng-sī lán chai tùi chit-tia̍p khí, I teh kà-sī lâng sī ū it-koàn ê chú-chí tī-teh, chiū-sī ài khé-sī hō͘ chèng-lâng chai I sī tùi thiⁿ-ni̍h lîm-kàu sè-kan ê Chú. Tī Ka-lī-lī ê sî, I sī chiàu lâng ê khoán, koh hó kau-pôe, lâi khiā-khí Tī chèng-lâng ê tiong-kan, liân Sù-tô͘ I to iû-goân hoan-hù in bo̍h-tit chiong só͘ bat I ê sū-si̍t, á-sī lūn I ê Sîn-sèng ê sū, in sī chhúi-mô͘ ê, lâi tùi lâng kóng-khí. Chóng-sī chit-tia̍p lán chai-iáⁿ I ū chiām-chiām teh hián-bêng I sī Éng-oán ê kiáⁿ, ū ūi-tio̍h beh chín-kiù sè-kan tùi PĒ Siōng-tè sī chhe lâi ê.

Ia̍h sui-jiân chit-tia̍p in iáu-bē liáu-kái chit ê tōa ê khé-sī, iáu-kú lán chai in tùi I ū tit-tio̍h chhim ê ìn-siōng tī-teh. Tng choeh-kî tiong chāi tōa to-sò͘ ê lâng teh khòaⁿ, I sui-jiân sī chi̍t ê Siⁿ-hun-lâng, iáu-kú lán ū chia̍p-chia̍p tha̍k-tio̍h kóng, “Chòe-chōe lâng ū sìn I.” Tùi I ê chhùi ū kóng-chhut tùi téng-bīn lâi ê ko-siōng ê su-sióng, ia̍h sêng-si̍t ê sim put-sî to hoaⁿ-hí chiap-la̍p chòe-ko ê su-sióng. In-ūi tī lán lâng ê sim-lāi ū sîn-sèng ê goân-chú tī-teh. Lán tāi-ke sui-jiân sī pháiⁿ ê lâng, iáu-kú Siōng-tè ū chhòng-chō lán khoán-sit chhin-chhiūⁿ I.

Chóng-sī chōe-chōe lâng bô hoaⁿ-hí chiap-la̍p I. Tùi án-ni, lán tī-chia ài lâi siūⁿ chi̍t ê chong-giâm ê chin-lí. Chū kó͘ ki̍p-kim, Iâ-so͘ ta̍k pái hián-hiān tī lâng ê bīn-chêng, chiū chiâⁿ-chòe lâng ê chhì-kim-chio̍h, lâi chhì-giām lâng ê sim-sîn. Tī Iâ-so͘ ê lāi-tiong ū chi̍t hō ê khùi-la̍t, sī khak-si̍t ōe kám-tōng lán lâng ê hó ê pō͘-hūn, chiū-sī put-chí ōe kám-tōng tī lán lâng ê tiong-kan chhim-chhim sī khàm-ba̍t ê pún-sèng, lâi siⁿ-khí ài him-bō͘ hó ê sim-koaⁿ. Siat-sú lán sī sêng-si̍t ê lâng, iā it-tàn chiap-tio̍h Iâ-so͘, hit-sî lán ún-tàng bē thang kū-cho̍at I. Siat-sú lán ū chûn Siōng-tè ê ko-siōng ê lí-sióng, lán bē bián-tit sêng-jīn Siōng-tè ê ko-siōng ê lí-sióng sī ū tiàm tī i. Hit hō sêng-si̍t ê lâng hoaⁿ-hí chiap-la̍p Iâ-so͘, sī ūi-tio̍h chit ê in-toaⁿ. Só͘-í hōan-nā kū-cho̍at I ê, tio̍h siū-tio̍h chiù-chó͘. I m̄-sī in ê lí-sióng, sī ūi-tio̍h Siōng-tè m̄-sī in ê lí-sióng. I ū kóng, “Nā-sī Siōng-tè chòe lín ê PĒ, lín thiàⁿ góa; in-ūi góa sī tùi PĒ chhut.” Iā koh kóng, “Hōan-nā sio̍k chin-lí ê lâng, thiaⁿ góa ê siaⁿ.” “Góa ê kà-sī m̄-só͘ sio̍k tī góa ka-kī, só͘ sio̍k tī chhe góa ê. Lâng nā gōan kiâⁿ I ê chí-ì, chiū ōe chai chit ê kà-sī sī tùi Siōng-tè chhut, á-sī tùi góa ka-kī lâi kóng ê.”

Chhin-chhiūⁿ án-ni, I ū piáu-sī chit tiâu bêng-bêng ê goân-lí hō͘ in chai, lâng ōe hoat-kiàn-tio̍h Siōng-tè, khah m̄-sī chhut tùi lâng ê tì-hūi, sī chhut tùi lâng ê sim-chì. In-ūi lâng ê sim-chì ū ài tui-chhē Siōng-tè, chiah ōe hoat-kiàn-tio̍h Siōng-tè. Hiah ê tē-it gû-gōng ê choh-sit lâng, sim-chì ū him-bō͘ gī; só͘-í in sī chhin-chhiūⁿ sòe-hàn gín-ná chi̍t-poaⁿ, khòai-khòai jīn-tit PĒ Siōng-tè ê siaⁿ-im. Hiah ê tē-it gâu ê lâng, bô ū hit-hō ê sim-chì, tùi án-ni, bē jīn-tit I. Chit-tiâu chiū-sī Iâ-so͘ ê chong-kàu ê súi koh ha̍p-lí ê só͘-chāi. Chit tiám chiū-sī I ê chong-kàu ê gâu bián-lĒ tan-sûn kap gû-gōng ê lâng ê in-toaⁿ. Lâng beh chhē-tio̍h Siōng-tè, m̄-sī tio̍h khiàm-ēng gâu lâng ê tì-hūi, sī tio̍h khiàm-ēng sòe-hàn gín-ná ê sim.

Chhiáⁿ lán koh iû-goân chù-ì tī hiah ê kûn-chiòng ê sim-lí. Bêng-bêng in tùi I ū tit-tio̍h chin tōa ê ìn-siōng tī-teh. In-ūi I chhut-khì liáu-āu, hiah ê siū kám-tōng ê thèng-chiòng, ū koh tháu chi̍t ê tōa khùi, iā ha̍k-seng Iok-hān ū koh thiaⁿ-kìⁿ in sòe-sòe siaⁿ teh phêng-lūn kóng:

“Chit ê kiám m̄-sī in sī ài thâi ê mah? Lí khòaⁿ, I hián-jiân teh kóng, ia̍h bô lâng tùi I kóng sím-mi̍h. Kiám sī chiah ê koaⁿ-hú chin-chiàⁿ chai chit ê sī Ki-tok mah.”

Ài ah! M̄-sī! Chiah ê koaⁿ-hú sī chûn chám-jiân koh-iūⁿ ê sim-su tī-teh. chóng-sī in m̄-káⁿ hē-chhiú lâi hāi I, sī ūi-tio̍h chiu-ûi ê bîn-chiòng lóng tông-chêng I. Siat-sú in ū tiap-á-kú siū-tio̍h I ê jîn-keh ê kám-tōng lâi kóng, kàu I lī-khui in khì ê sî, in iā-sī ún-tàng liâm-piⁿ chhiⁿ-gō͘ khí-lâi. Iā tī gōa-bīn thiaⁿ-kìⁿ lâng teh kóng tang kóng sai, in chiū siū-khì. In-ūi ū chōe-chōe tùi hn̄g-hn̄g lâi ê Í-sek-lia̍t ê chū-iû chú-gí-chiá, chin hó-táⁿ lâi chek-pī Iâ-lō͘-sat-léng thài ōe kiaⁿ-hiâⁿ chè-si ê iá-phí ê thài-tō͘. In tùi I ū put-chí tit-tio̍h tōa ê ìn-siōng tī-teh. In-ūi lán ū tha̍k-tio̍h kóng, “Chèng-lâng tiong chōe-chōe lâng sìn I, iā kóng Ki-tok lâi ê sî, kiám beh kiâⁿ sîn-jiah pí chit lâng sī kiâⁿ ê khah tōa mah?”

Chit hō ōe chāi hiah ê koaⁿ-hú Sī bô lōa-ni̍h ài thiaⁿ. Lán koh tha̍k-tio̍h kóng, “Hoat-lī-sài lâng thiaⁿ-kìⁿ chèng-lâng án-ni chi-bú chī-chū teh kóng I, chiah ê chè-si thâu kap Hoat-lī-sài lâng chiū chhe gê-ia̍h beh lia̍h I.” Chhin-chhiūⁿ án-ni, tī hit àm, I ū koh khiā tī Sèng-tiān ê lāi-bīn, hit-sî tī chèng-lâng ê tiong-kan, I ū khòaⁿ-kìⁿ chhēng koaⁿ-ho̍k ê chhe-ia̍h tī-teh, iā Iâ-so͘ chai-iáⁿ in sī ūi-tio̍h sím-mi̍h in-toaⁿ chiah lâi tī-hia. In ū chí-sī I sī teh-beh tú-tio̍h ê sū. Iâ-so͘ chiū iu-chhiû lâi n̂g chèng-lâng kóng, “Góa iáu ū tiap-á-kú thang kap lín tī-teh, āu-lâi beh tò-khì chiū-kūn chhe góa ê.” Chóng-sī hiah ê iú-si-koaⁿ sui-sī chòe chhe-ia̍h, koh iā-sī lâng; só͘-í in chi̍t-ē khòaⁿ-kìⁿ I, thiaⁿ-kìⁿ I ê siaⁿ, in sòa bô sim-chiâⁿ thang lia̍h I. In iû-goân ū siū-tio̍h I ê kám-tōng.

Chit-tia̍p hit ê chêng-kéng ū piàn-ōaⁿ. chèng gê-ia̍h ū tńg-khì khiā tī Kong-hōe ê bīn-chêng, lâi kìⁿ chiah ê chè-si-thâu kap Hoat-lī-sài lâng.

Choân Kong-hōe ê gī-ôan mn̄g in kóng, Siáⁿ-sū bô tòa I lâi?

“Chiông-lâi bē ū lâng kóng-ōe chhin-chhiūⁿ I án-ni. Goán bē thang hē-chhiú lâi lia̍h I.”

Hiah ê siū-khì ê gī-ôan chiū léng-chhiò in kóng, “Lín ia̍h siū bê-he̍k mah? Chiah ê koaⁿ-hú á-sī Hoat-lī-sài lâng, kiám ū lâng sìn I? To̍k-to̍k chiah ê siū chiù-chó͘ ê peh-sìⁿ sī m̄-bat lu̍t-hoat.”

Chiah ê koaⁿ-hú bêng-bêng Sī bē thang chiàu in ê ì-sù lâi kiâⁿ. Put-tān kûn-chiòng ū hoán-seng ka-kī nā-tiāⁿ, liân in chiah ê chhe-ia̍h mā sī iû-goân án-ni. M̄-sī, liân Kong-hōe ê lâng in ê ì-kiàn to iû-goân bē-thang it-tì. Chì-chió Iok-hān to ū khòaⁿ-tio̍h chi̍t ūi thang chun-kèng ê lia̍p-pí, kiò-chòe Nî-ko-tì-bú, i tī-hia tiām-tiām teh chē, kap chèng gī-ôan bô tâng-ì, chám-jiân ū tông-chêng chhe-ia̍h ê ì-sù khah kè-thâu tī i ê tông-liâu ê. In-ūi chit ê Lia̍p-pí Nî-ko-tì-bú lóng bô bōe kì-tit chit ê siàu-liân ê kàu-su Iâ-so͘, in-ūi tī chá-chêng Pôaⁿ-kè-choeh tī ū chi̍t ê ge̍h-kng ê mî-sî, i ū àm-chīⁿ khì hóng-būn I. Nî-ko-tì-bú ū iû-goân sī ū siū I ê jîn-keh ê kám-hòa. Nî-ko-tì-bú chit -tia̍p Sī bô koh-iūⁿ tī hit-sî, iû-goân bô lōa-ni̍h ióng-kám lâi kong-jiân thòe I piān-hō͘. Chóng-sī chit ê lāu-tōa lâng ū khim-gióng I, sim-lāi ū teh su-bō͘ I. Nî-ko-tì-bú chit-tia̍p tú-tio̍h I tiàm tī gûi-ki ê sî, ū khui-chhùi lâi hoat-piáu i ê bô tám-liōng ê ōe, beh lâi piān-hō͘ I. Chóng-sī i sòa hoán-tńg tú-tio̍h chin tāng ê khiàm-chek, hō͘ lâng pâi-thek. Hiah ê kiau-ngō͘ ê kàu-e̍k-chiá ū giâm-giâm ìn i kóng, “Hà! Lí ia̍h sī tùi Ka-lī-lī chhut mah? Lí khì chhâ-kjhó, chiū chai Ka-lī-lī bô chhut sian-ti.” Tùi án-ni, Nî-ko-tì-bú chiū bô koh ū ióng-khì thang chìn-chêng lâi kap in tí-te̍k.

Chhiáⁿ lán tī chia pī-pān chi̍t ūi thang lâi siūⁿ tī iok-hān ê kì-ek tiong sī ū iáu koh chi̍t ê chêng-kéng. Tah-liâu-choeh ê lō͘-bé-ji̍t, chiū-sī chit ê choeh ê Tōa ê ji̍t. Tī chit ji̍t ê gî-sek-tiong, tē-it tù-hiān ê kong-kéng, chiū-sī Chhiūⁿ chúi ê gî-sek. I khòaⁿ-kìⁿ hit chá-khí ū kui tōa-tīn lâng pâi kui-lia̍t ti̍t-ti̍t teh chìn-chêng, kiâⁿ kàu tī Se-lô-am ê Tî. Tī hit ê hêng-lia̍t ê thâu-chêng-bīn ū chōe-chōe chhēng súi ê ho̍k-chong ê chè-si, iā ū chi̍t ê chhiú the̍h kim ê chúi-pân ê lâng chòe thâu-chêng teh chhōa in. Iā tī chè-si ê āu-bīn, ū kui tōa-tīn ê chham-pài-chiá, tāi-ke chhēng put-chí súi, ná kiâⁿ ná iāⁿ in sī gia̍h ê liú-chhiū, í-ki̍p chang chhiū ki, iā ná teh gîm chìn-hêng ê koa lâi o-ló Iâ-hô-hoa. Hit ê hêng-lia̍t ū tùi tn̂g-tn̂g koh oan-oan oat-oat ê koe-lō͘ chhut-khì, kiâⁿ tùi chōe-chōe súi ê hoe-hn̂g piⁿ-á kè-khì, iā tùi hit ê lâng that-that tīⁿ chhin-chhiūⁿ káu-hiā ê ko-tâi lo̍h-khì liáu-āu, chiū kàu Se-lô-am ê tî; sòa ná hoaⁿ-hí gîm-si ná chhiūⁿ chúi tóe Tī hit ê kim ê chúi-pân. Tōa-bīn tī hit ji̍t Iâ-so͘ iû-goân ū kap chèng-lâng saⁿ-kap chòe-tīn, ū hūn tī sêng-si̍t ê lâng ê khèng-hō lâi gîm-si o-ló I ê PĒ.

Chit-tia̍p hit ê chêng-kéng ū koh piàn-ōaⁿ. Chèng-lâng lóng koh tńg-lâi tī Tiān-ni̍h. I ê ha̍k-seng Iok-hān ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t ê chin thang chhiⁿ-kiaⁿ ê kong-kéng. Iok-hān chiū-sī ū khòaⁿ-kìⁿ chi̍t ê chòng-koan ê chè-tôaⁿ, iā tī piⁿ-á ū hiah ê chhēng chong-giâm ê i-ho̍k ê chè-si, koh ū tōa-tīn lâng put-chí chhiāng-chhiāng kún, ū hián-chhut jia̍t-nāu ê kong-chhái, koh chèng-lâng lóng sī gia̍h chang-chhiū ki, teh iāⁿ-lâi iāⁿ-khì, iā ū chōe-chōe khoán só͘-chāi ê i-chiûⁿ; iā piàn-piàn to sī hit-hō jia̍t-sêng ê iông-māu, iā ū-ê ūi-tio̍h kè-thâu ê jia̍t-nāu, tì-kàu bīn-sek lóng tńg chhiⁿ, koh ū ê bīn hō͘ hit ê jia̍t-Tō͘ ê ji̍t sī chiò, khòaⁿ-liáu sī put-chí pe̍h ê khoán-sit. Chīt-Ē khòaⁿ, sī put-chí ōe iô-tāng lâng ê sim, ōe hō͘ lâng siⁿ-khí jia̍t-sêng lâi ho̍k-sāi, o-ló Iâ-hô-hoa. Khak-si̍t hit ê gî-sek ún-tàng m̄-sī kan-ta gōa-hêng ê gî-sek nā-tiāⁿ. Tiap-á-kú ê tiong-kan, Í-sek-lia̍t lâng ū chám-jiân khah kūn-óa tī Siōng-tè ê bīn-chêng.

Chèng-lâng lóng chù-sîn lâi khòaⁿ hit ê ko-siōng ê gî-sek, in-ūi hit-sî in ū chiong hit ê kiáu-chiú ê chúi lâi thîn tī chè-tôaⁿ ê téng-bīn, piáu-bêng tī kó͘-chá Í-sek-lia̍t lâng khiā-khí tī khòng-iá ê sî, Siōng-tè ū siúⁿ-sù chúi hō͘ in lim, iā kám-siā Siōng-tè ū tùi thiⁿ-ni̍h lo̍h sai-pak-hō͘ lâi lūn-te̍k in ê ta-sò ê thó͘-tōe, koh m̄ hān-tiāⁿ án-ni, iā sòa khún-kiû Siōng-tè siúⁿ-sù un-tián ê hō͘-chúi lâi lūn-te̍k in ê chhùi-ta ê sim-sîn. Chèng lia̍p-pí ê tù-chiá lóng ū soat-bêng chit ê su-sióng. Ia̍h khak-si̍t, hit-ji̍t ê chèng-lâng sui-jiân gōa-koan hián-chhut khòai-lo̍k, iáu-kú sim-lāi bô boán-chiok, sim-sîn iau-gō, ū teh him-bō͘ Siōng-tè, iā him-bō͘ ài tit-tio̍h chin ê ôan-boán ê seng-oa̍h, chiū-sī hiah ê ok-to̍k ê chè-si í-ki̍p gōa-hêng ê lé-gî Sī bōe-thang hō͘ in ê. Āu-lâi ū thiaⁿ-kìⁿ gûn ê sàu-kak ê siaⁿ, put-chí hoaⁿ-hí teh tân; hit-sî chiū ū thiaⁿ-kìⁿ tōa ê ha̍p-chhiùⁿ, i ê siaⁿ-im piàn-móa kàu-hōe. “Í-sek-lia̍t ah, tio̍h kám-siā Chú, in-ūi I sī hó, in-ūi I ê lîn-bín éng-oán tī-teh.”

Chit-tia̍p tú-tú sī teh-beh hiàn seng-lé, iā tī bē hiàn ê tāi-seng ū thêng-khùn tiap-á-kú. Lán thang siūⁿ chit ê sùn-kan sī tī iok-hān ê kì-ek tiong ê chi̍t ê iàu-kín ê sùn-kan. In-ūi chèng-lâng lóng tiām-tiām teh thèng-hāu ê sî, ū thiaⁿ-kìⁿ put-chí hiáng-liōng koh ko͘-to̍k ê siaⁿ-im, teh âu-kiò kóng, “Nā ū chhùi-ta ê lâng, tio̍h chiū-kūn góa lâi lim. Sìn góa ê lâng, chhin-chhiūⁿ Sèng-chheh só͘ kóng, ū o̍ah-chúi ê khoe, beh tùi i ê pak-lāi lâu-chhut.” Chit kù chiū-sī Siōng-tè ê Kiáⁿ khòaⁿ-kìⁿ lâng ê sim-sîn bô boán-chiok, sòa tùi lâng iok-sok beh hoaⁿ-hí chhiong-móa in ê io̍k-bōng, só͘ kóng ê ōe. Chit kù ōe m̄-sī teh-beh chó͘-chí in ê gî-sek, hoán-tńg sī teh-beh soat-bêng hit ê gî-sek ê ì-sù. Bô giâu-gî Iok-hān tī hit-sî thiaⁿ chit kù mā bô cha̍p-hun liáu-kái, chóng-sī chit-tia̍p i beh siá Hok-im-su ê sî, i ū koan-chiò āu-ji̍t ê keng-giām, chai-iáⁿ Tī hŌ͘-sûn-choeh ê sî, Kàu-hōe ū sêng-siū tōa ê un-sù, i chiah ke-thiⁿ siá kóng, “I kóng án-ni, sī chí sìn I ê lâng Sī beh siū ê Sèng Sîn.”

Chhì siūⁿ hit-sî tiàm tī Tiān-ni̍h ê lâng ū siū kám-tōng kàu cháiⁿ-iūⁿ! I sī Siōng-tè mah? á-sī I sī teh hoat-kông mah? Chit ê ko͘-to̍k sîn-biāu ê Sian-ti Iâ-so͘, ū tùi sim-sîn chhùi-ta ê sè-kan lâng, kan-chèng Siōng-tè ê un-sù kóng, “Nā ū chhùi-ta ê lâng, tio̍h chiū-kūn góa lâi lim!”

Hit àm ê chiok-hō-hōe hoán-tńg sī ke-thiⁿ hō͘ chèng-lâng bê-lōan in ê sim nā-tiāⁿ. Lán thang liāu-sióng Tī hit àm kim chek-tâi ê hé í-keng tiám, iā chèng chham-pài-chiá ū gia̍h iām iām ê hé-pé, tāi-ke khui-siaⁿ teh gîm-si o-ló Siōng-tè, ū cháiⁿ-iūⁿ sī tōa-un lâi siúⁿ-sù hûn-thiāu, hé thiāu lâi chòe chêng chhōa in ê chó͘ an-jiân kiâⁿ tī khòng-iá, hit-sî Iâ-so͘ chiah koh khui siaⁿ kā in kóng, “Góa sī sè-kan ê kng; tè góa ê lâng bô kiâⁿ tī àm, hoán-tńg beh ū oa̍h-miā ê kng.”

Chāi tī in, chit kù sī thang chhiⁿ-kiaⁿ ê siat-to̍k ê ōe. Chóng-sī iáu ū koh-khah thang chhiⁿ-kiaⁿ ê ōe tī-teh. Tī kûn-chiòng ê tiong-kan, ū ê lâng teh ūn-tōng ài beh lia̍h I. Chóng-sī hiah ê lâng ū ūi-tio̍h kiaⁿ-hiâⁿ kap kám-thàn ê sim, chiū koh thè-khì. In-ūi lán ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, “In chiū ài lia̍h I. Chóng-Sī bô lâng hē chhiú, in-ūi I ê sî iáu-bē kàu.” I chiū koh giâm-siok lâi chiap-sòa kóng, “Góa beh khì lah, lín beh chhē góa, ia̍h chhē góa bē tio̍h, góa khì ê só͘-chāi, lín bōe-ōe kàu. Lín sī tùi Ē-bīn, góa sī tùi téng-bīn. Lín sī tùi chit sè-kan, góa m̄-sī tùi chit sè-kan. Lín beh sí tī lín ê chōe; in-ūi lín nā m̄-sìn góa sī I (sī chū-jiân ū ê), chiū beh sí tī lín ê chōe.”

“góa sī I” (sī chū-jiân ū ê), chit kù sī chin hō͘ lâng thang chhiⁿ-kiaⁿ ê piáu-hiān, sī Siōng-tè Pún-sin ê tē-it giâm-siok, sîn-sèng ê bêng-chheng. In ún-tàng iáu ōe kì-tit Mô͘-se ū cháiⁿ-iūⁿ lâi tùi kó͘-chá ê Í-sek-lia̍t lâng só͘ kóng ê, kóng, “Chū7-jiân ū ê, chhe góa.”

Chèng-lâng thiaⁿ-liáu chhiⁿ-kiaⁿ, chiū mn̄g kóng,

“Lí sī chī-chūi?”

“Chiū-sī góa tùi khí-thâu sī kā lín kóng ê, ū chi̍t ji̍t, lín chiū beh chai-iáⁿ. Lín kú-khí Jîn-chú ê sî, chiū chai góa sī I, ia̍h góa sī kiâⁿ ê, bô chi̍t hāng tùi ka-kī; chī chiàu PĒ sī kà-sī góa ê.”

Ia̍h keh ji̍t, I ū koh chi̍t pái lâi kóng-khí chong-giâm ê bêng-chheng, kóng, “BĒ ū A-pek-lia̍p-hán, góa chiū tī-teh.”

Khak-si̍t hit-ji̍t tùi chōe-chōe só͘-chāi lâi chū-chi̍p ê chèng-lâng, lóng ū tòa chi̍t ê kî-īⁿ ê siau-sit tńg-khì in tau. Chiông-lâi bē ū lâng bat thiaⁿ-kìⁿ hit khoán ê ōe. Ia̍h in m̄-sī lóng bô tit-tio̍h sím-mi̍h éng-hióng. “Tng Iâ-so͘ kóng chiah ê ōe ê sî, chōe-chōe lâng sìn I.”

Chóng-sī kî-û ê lâng, kóng che sī siat-to̍k. “In chiū the̍h chio̍h-thâu beh tìm I; nā-sī Iâ-so͘ ka-kī ún-ba̍t, tùi Tiān-tn̂g chhut-khì.”

Lán ōe-thang liáu-kái chit ê tōa ê chêng-hêng mah? “Iâ-lō͘-sat-léng ah, lín m̄-bat kin-á-ji̍t lín sī teh kèng-pài ê! Ū khiā tī lín tiong-kan ê, lín m̄-bat I!” I chiū-sī tiap-á-kú chhut-hiān lîm-kàu tī sè-kan, kî-si̍t I chiū-sī tùi kó͘-chá í-lâi pún-ū ê, iā chia̍p-chia̍p tù-hiān ê. Tng Tī chèng-lâng chhin-chhiūⁿ chòe lāu-jia̍t ê khoán, koh teh ián-chhut Kū-iok sî-tāi in khiā-khí tī khòng-iá ê ji̍t-chí ê sî, I ū chhú lâng ê hêng-chōng lâi khiā tī chit ê choeh-kî ê tiong-kan. Tī Kū-iok sî-tāi, in ê sian-chó͘ khiā-khí tī khòng-iá ê sî, I ū kap in saⁿ-kap tī-teh. I ū kéng-tiàu Kū-iok sî-tāi ê Í-sek-lia̍t lâng, lâi kà-sī sè-kan lâng chai-bat chong-kàu. Chit-tia̍p I ài kiò-chhéⁿ in, hō͘ in chai-bat chi̍t ê khah ôan-choân ê khé-sī, ū cháiⁿ-iūⁿ lâi teh hián-chhut Siōng-tè ê sim-pak. Iā chin-chiàⁿ thang siong-sim ê, chiū-sī in lóng m̄-bat I, mā bô teh koan-sim siūⁿ ài beh bat I. In ê sim sī siuⁿ kè-thâu ê lī-tūn, koh sī pháiⁿ. In iáu-bē hāi-sí I ê í-chêng, I sī ài in tio̍h bat I.

Chhin-chhiūⁿ án-ni, I thâu chi̍t pái chhì-giām Iâ-lō͘-sat-léng sī chheng-chhó lah.

Chit-tia̍p I m̄-sī tio̍h sûi-sî tú-tio̍h lâng ê hām-hāi, só͘-í I tio̍h ài siám-pī chit ê siâⁿ. I ū put-chí kî-kòai, ōe-thang keng-kè hit saⁿ-ji̍t kú. Chóng-sī nā bô hiah ê hó kau-pôe ê chèng-lâng tiàm tī i ê sin-piⁿ, I ê sìⁿ-miā Sī bô ún-tàng. Chit-tia̍p I sī tio̍h kap hit ê sòe-sòe ê thôan-thé lâi tô-cháu khì bih tī khòng-iá ê só͘-chāi, tī-hia chiap-sòa lâi soan-thôan I ê hó ê siau-sit, chiū-sī ūi-tio̍h chit ê sè-kan Sī beh lâu-teh ê, koh sī Iâ-lō͘-sat-léng Sī bô ài beh thiaⁿ ê.