Page:Pit Sòan Ê Chho͘ Ha̍k.djvu/18

Cī siŏh-hiĕk gó muôi gáu-dó̤i

Siat-sú設使 beh pun tsa̍p-poeh kho͘ hō͘ la̍k lâng. Chiàu kiám-hoat減法 sûi-lâng tio̍h tāi-seng tit-tio̍h得著 chi̍t-kho͘, lóng-kiōng攏共 la̍k-ê. Hit-ê la̍k-ê tio̍h khàu-khí-lâi, chhun tsa̍p-jī, koh chhin-chhīuⁿ親像 án-ni按呢 kàu lóng bêng-pe̍k明白 chiàu tò-pêng só͘ pâi-lia̍t排列 ê hoat-tō͘法度. Nā-sī若是 ha̍k-seng學生 í-keng已經 ha̍p-si̍p kiú-kiú-ha̍p-sò͘九九合數 chīu tsai 6 × 3 = 18, só͘-í所以 ēng la̍k lâi pun 18 ōe pun-tit tú-tú抵抵 saⁿ-pái, chiàu iū-pêng右爿 só͘ kì-tsài記載.


Pun-hoat分法, tio̍h ēng goân-siàu原數 kiò-tsòe叫做 hoat. Tāi-seng代先 tio̍h siá si̍t siàu, tò-pêng倒爿 phoat chi̍t-ê一个 phoat, phoat-gōa siá hoat-siàu法數.

Siat-sú設使 hoat-siàu法數 ū toaⁿ-ūi單位 tiāⁿ-tiāⁿ定定, tio̍h u̍ih-hûn劃痕 si̍t-siàu-ē, seng khòaⁿ si̍t-siàu實數 tò-pêng倒爿 thâu-chi̍t-ūi ōe chiok hoat-siàu法數 kúi-pē lâi hûn-ē痕下 tsòe só͘ tit-tio̍h得著 ê siàu. Tē-jī ūi í-hā lóng tio̍h án-ni按呢.


Siat-sú設使 ū goân-siàu原數 69030, beh ēng 3 tsòe hoat lâi pin-i, chīu tio̍h pâi-lia̍t排列 chhin-chhīuⁿ親像 piⁿ-thâu邊頭 ê khoán-sit. Seng khòaⁿ 6, (chīu-sī就是 6 bān,) chiok 3 nn̄g-pē, chīu tio̍h siá 2, (chīu-sī就是 2 bān) hûn-ē痕下. Koh khòaⁿ 9, (chīu-sī就是 9 chheng,) chiok 3 saⁿ-pē tio̍h siá 3 (chīu-sī就是 3 chheng,) hûn-ē痕下. Koh khòaⁿ 0, (chīu-sī就是 bô-pah,) bōe pun-tit chīu tio̍h siá 0 hûn-ē痕下 thang lâu pah ê ūi. Koh khòaⁿ 3, (chīu-sī就是 3 tsa̍p) chiok 3 chi̍t-pē, tio̍h siá 1, (chīu-sī就是 it-tsa̍p) hûn-ē痕下. Koh khòaⁿ 0 bōe pun-tit tio̍h siá 0 hûn-ē痕下.

Ha̍k-seng學生 teh-sǹg êtio̍h ho͘ kóng, 3 pun 6, tit 2, 2.


Piⁿ-thâu邊頭 só͘ pâi-lia̍t排列 ê siàu ha̍k-seng學生 tio̍h ho͘ lâi sǹg: 4 pun 8, tit 2, 2. 4 pun 0, , 0. 4 pun 0, , 0. 4 pun 4 tit 1, 1. 4 pun 8 tít, 2. 4 pun 0, , 0.


Kiám-chhái檢彩 si̍t tò-pêng倒爿 thâu-chi̍t-ūi ê siàu hoat khah sòe, thang pun, chīu tio̍h nn̄g-ūi saⁿ-liân lâi-pun, só͘ tit-tio̍h得著 ê siàu hûn-ē痕下. Pun-liáu kiám-chhái檢彩 ū chhun, chīu hit-ê彼个 chhun tio̍h kapsaⁿ ūi saⁿ-liân lâi koh pun; í-hā lóng tio̍h án-ni按呢.