Piān Sı̂n-chú Lūn 01

Bo̍k-chú chiū-sı̄ Tiong-kok tē it tùi-tiōng ê chhâ-siōng; choē-choē lâng tùi-tiōng bo̍k-chú, pí tùi-tiōng ta̍k hō ê chhâ-siōng koh-khah iàu-kín; in-ūi in phah-sǹg bo̍k-chú sı̄ in ê pē-bú kong-má, só͘-í tē it tùi-tiōng--i.

Ia̍h chin-choē lâng kóng, Lín Iâ-so͘-kàu ê lâng, kà lâng bô pài pu̍t, che khah oē kóng--tit, chóng-sı̄ kà lâng bô pē-bú kong-má, chit-chat toā m̄-tio̍h; in-ūi bô pē-bú kong-má m̄-sı̄ lâng. Án-ni thiaⁿ lâng só͘ kóng ê oē, chiū thang chai sè-sio̍k lóng sı̄ jı̄n bo̍k-chú choè in ê pē-bú kong-má sı̄ bêng. Koh khoàⁿ in ê khoán-sit, m̄-nā tùi-tiōng i chhin-chhiūⁿ pē-bú kong-má nā-tiāⁿ; ia̍h sı̄ kūi-pài ho̍k-sāi lâi kèng--i, pí kèng siⁿ i sin-khu ê pē-bú, koh-khah kàu-lé; in-ūi siⁿ i sin-khu ê pē-bú, oa̍h taⁿ-sı̂, bē-bat khoàⁿ-kı̀ⁿ ū lâng chhin-chhiūⁿ án-ni ho̍k-sāi--i; chiok-kiàn sè-sio̍k tùi-tiōng bo̍k-chú, pí tùi-tiōng pē-bú lé-sò͘ kiâⁿ khah kàu.

Cha-khó thong Tiong-kok ê lâng, chha-put-to sı̄ án-ni, tāi-tāi siong-thoân í-keng kú; sı̍t-chāi oh-tit koé-oāⁿ; só͘-í lâng thiaⁿ lán kóng tō-lí, lóng sı̄ hiâm lán bô pē-bú kong-má; in-ūi lán bô chhin-chhiūⁿ in kūi-pài ho̍k-sāi, só͘-í in tāi-ke hiâm lán bô pē-bú kong-má; hong-sio̍k kàu chiah loān, toā chó͘-tòng tō-lí. Ū lâng in-ūi chit chat sim toā m̄ kam-goān, chiū khí khún-tio̍k kiáu-jiáu. Ū lâng in-ūi chit chat toā siū-khı̀, chiū khí saⁿ-chiⁿ piān-pok. Ū lâng in-ūi án-ni oàn-hūn, chiū khí iâu-giân húi-pòng. Ū lâng in-ūi án-ni m̄ hoaⁿ-hí, chiū khí iàm-chiān kū-choa̍t ê khoán-sit. Khoàⁿ ta̍k só͘-chāi thoân tō-lí, só͘ tú--tio̍h siông-siông án-ni; só͘-í thoân-tō ê lâng siông-siông khoà-lū chit chat ê sū. Bo̍k-su hiaⁿ-tı̄ ia̍h choē-choē lâng ū siūⁿ chit chat ê tō-lí, khoàⁿ tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi gı̄-lūn, kàu oē hō͘ i bêng-bêng pe̍k-pe̍k, thang hō͘ lâng ê sim thong-ta̍t, kàu oē hoaⁿ-hí hâng-ho̍k sı̀n lán ê Chú Iâ-so͘ ê chin-lí.

Ia̍h choē-choē lâng siūⁿ m̄ chai tio̍h siat sím-mı̍h hoat-tō͘, thang hō͘ lâng bô hiâm lán bô pē-bú kong-má; án-ni ǹg-bāng khah boē hō͘ lâng m̄ khéng thiaⁿ lán kóng tō-lí. Só͘-í ta̍k só͘-chāi Bo̍k-su kap thoân-tō--ê, í-kı̍p chèng hiaⁿ-tı̄, siông-siông ū gı̄-lūn chit chat bo̍k-chú ê sū. Taⁿ chiong thoân-tō ê lâng, kap thiaⁿ tō ê pêng-iú, só͘ saⁿ-kap gı̄-lūn ê oē, tāi-lio̍k kı̀-chài tı̄ ē-toé. Liōng ta̍k só͘-chāi ê Tiong-kok lâng chha-put-to sı̄ án-ni, só͘-í kı̀-chài hō͘ tāi-ke thang khoàⁿ; ǹg-bāng oē lı̄-ek ta̍k só͘-chāi ê kàu-hoē, kap ta̍k só͘-chāi ê chèng lâng, sı̄ sim só͘-goān.

Chá ū nn̄g ê thiaⁿ tō ê lâng, chiū-kūn goá lâi mn̄g tō-lí; in tiong-kan chı̍t-ê seng chhut siaⁿ kóng, Sian-siⁿ ah, chhéng-kàu.

Goá chiū ı̀n i kóng, Khí-kám! Tāi-ke sı̄ bô saⁿ-khı̀-hiâm chiah beh lâi sio-tông-būn; taⁿ tāi-ke chhiáⁿ chē, khoàⁿ beh gı̄-lūn sím-mı̍h tō-lí ?

In chı̍t ê chiū kóng, Sian-siⁿ, goá siông-siông teh siūⁿ lín Iâ-so͘-kàu só͘ kóng ê tō-lí, ta̍k-hāng to-sı̄ hó; to̍k-to̍k chit chat bô bo̍k-chú m̄ hó. Chiàu goá phah-sǹg Siōng-tè tio̍h pài, bo̍k-chú ia̍h tio̍h pài, in-ūi ū Siōng-tè, ia̍h tio̍h ū pē-bú.

Hit ê tē jı̄ ê chiū sūn i ê chhùi-bé kóng, Chiàⁿ sı̄, nā oē án-ni chin hó; goá phah-sǹg lín Sèng-kàu nā chún lâng soà pài bo̍k-chú, tek-khak oē chin choē lâng lâi jı̍p-kàu; in-ūi ū choē-choē lâng m̄-káⁿ lâi jı̍p-kàu, chiū-sı̄ kiaⁿ chí chit chat: goá pún-sin ia̍h sı̄ án-ni; siat-sú m̄-sı̄ in-ūi kiaⁿ chit chat, chá-chá í-keng lâi liáu lah!

Goá chiū ı̀n i kóng, Jı̄-ūi siùⁿ-kang ı̀-sù lóng tio̍h, put-kò sı̄ bē-bat thiaⁿ-kı̀ⁿ Siōng-tè ê cha̍p-tiâu-kài nā-tiāⁿ. Lūn Siōng-tè ê cha̍p-tiâu-kài, ū giâm-giâm kı̀m lâng m̄-thang pài thiⁿ-téng toē-ē chúi-lāi bān-hāng-mı̍h ê siōng; só͘-í hoān jı̍p Sèng-kàu ê lâng, put-lūn sím-mı̍h siōng lóng m̄ káⁿ pài.

In koh chı̍t-ê kóng, Che pài bo̍k-chú, sǹg sı̄ pài pē-bú, put-pí pài pa̍t mı̍h ê siōng.

Goá chiū kóng, Bo̍k-chú bêng-bêng sı̄ chhâ, m̄ sı̄ pē-bú, sı̍t-chāi m̄-thang pài--i; siùⁿ-kang káⁿ sı̄ bē-bat siūⁿ kàu bo̍k-chú nn̄g jı̄ ê ı̀-sù, ia̍h káⁿ sı̄ bē-bat káng-kiù kàu bo̍k-chú nn̄g jı̄ ê kun-goân; só͘-í chiah ū jı̄n bo̍k-chú choè pē-bú lâi pài--i.

In chı̍t-ê chiū koh kóng, Bo̍k-pún súi-goân, che sı̄ tiāⁿ-tio̍h ê lí; lâng nā bô liām siⁿ lán sin-khu ê pē-bú, chiū beh-thài-oē ti-un pò-pún ah?

Goá chiū koh ı̀n i kóng, Bo̍k, m̄-sı̄ lán ê pún, ia̍h m̄-sı̄ lán ê chú, tek-khak m̄-thang jı̄n i choè lán ê bo̍k-pún bo̍k-chú. Phah-sǹg siùⁿ-kang bêng-bêng sı̄ bē-bat káng-kiù bo̍k-chú nn̄g jı̄ ê kun-goân ı̀-sù, só͘-í chiah ū tı̍t-tı̍t jı̄n i choè lán ê pē-bú; kı̂-sı̍t bo̍k-chú chin m̄-sı̄ lán ê pē-bú kong-má. Lūn bo̍k-chú nn̄g jı̄, ı̀-sù chiū-sı̄ jı̄n bo̍k choè lán ê chú, ná chhin-chhiūⁿ pài pu̍t choè chú chı̍t-iūⁿ. Hit ê bo̍k-chú ia̍h kiò-choè sı̂n-chú, in-ūi lâng phah-sǹg ū sı̂n tı̄ i ê lāi-bı̄n, só͘-í miâ-kiò sı̂n-chú. Ta̍k-hāng ê ngó͘-siōng lâng ia̍h phah-sǹg ū sı̂n tı̄ i ê lāi-bı̄n; chhin-chhiūⁿ án-ni, pài bo̍k-chú kap pài ngó͘-siōng, pı̂ⁿ-pı̂ⁿ chı̍t-iūⁿ, só͘-í ū lâng chheng choè ám-píⁿ-pu̍t.

Bo̍k-chú sı̄ chhâ choè ê, só͘-í ū sı̂ ia̍h kiò-choè chhâ-thâu; pa̍t hāng ê ngó͘-siōng chhâ choè--ê khah choē, án-ni bêng-bêng bo̍k-chú kap hit ê ngó͘-siōng, sı̄ chı̍t tè ê sí chhâ-thâu nā-tiāⁿ. Só͘-í goá chiah kóng, tek-khak m̄-thang jı̄n hí chı̍t tè sí chhâ-thâu choè lán ê pē-bú kong-má; ia̍h m̄-thang jı̄n choè lán ê goân-pún, kap jı̄n choè lán ê chú; in-ūi nā án-ni lâi jı̄n--i, m̄-nā sı̄ chı̄n gōng, ia̍h-sı̄ chı̄n lām-sám, chē-koà ia̍h chı̄n tāng. In-ūi jı̄n chhâ choè lán ê pē-bú, bêng-bêng sı̄ hoān-tio̍h put-hàu ê choē. Chhı̀-siūⁿ lán ê pē-bú seng-sêng chin hó-khoàⁿ, ū ngó͘-koan sù-chi chiâu-chn̂g ê pah-thé, koh sı̄ seng-lêng ê lâng; bān-mı̍h ê tiong-kan, lâng sǹg-sı̄ siōng chun-kùi; lán choè kiáⁿ-sun ê lâng, chhı̀n-chhái ēng chı̍t tè ám-píⁿ chhâ chhin-chhiūⁿ mn̂g-chhoàⁿ, lâi siá jı̄ tı̄ i ê tiong-kan, chiū kóng sı̄ lán ê pē-bú kong-má, che kiám m̄-sı̄ khoàⁿ-khin phı̀-siùⁿ lán ê pē-bú mah? Goá kúi-nā pái khoàⁿ-kı̀ⁿ sin-bûn-choá teh phı̀-siùⁿ thí-chhiò lâng; chiū oē hit ê lâng siōng put-chí pháiⁿ-khoàⁿ. Taⁿ siat-sú lán oē lán ê pē-bú ê siōng, kiám chı̍t-kha chı̍t-chhiú, á-sı̄ chı̍t-ba̍k khih-chhùi; kiám m̄-sı̄ hoān-tio̍h phı̀-siùⁿ bú-bān ê tāng choē mah? Hô-hòng bo̍k-chú chhin-chhiūⁿ mn̂g-chhoàⁿ, bô-thâu bô-bı̄n, bô-kha bô-chhiú, lán lām-sám jı̄n i choè lán ê pē-bú kong-má; chhı̀-siūⁿ khoàⁿ hit ê chē-koà, kàu joā-tāng joā-toā ah? Chhiáⁿ jı̄-ūi siùⁿ-kang soè-jı̄ siūⁿ-khoàⁿ.

Koh chı̍t hāng, Lūn kèng bo̍k-chú, m̄-nā hoān--tio̍h chit hō put-hàu ê tāng-choē nā-tiāⁿ; ia̍h sı̄ hoān-tio̍h poē-ge̍k Siōng-tè ê tāng-choē. In-ūi Siōng-tè chiàⁿ-sı̄ lán ê Chin-sı̂n Chú-cháiⁿ, chiàⁿ-sı̄ lán ê oa̍h-miā pún-goân; lán m̄-jı̄n--i, hoán-tńg khı̀ jı̄n chı̍t-tè sí chhâ-thâu, lâi choè lán ê sı̂n-chú, choè lán ê chú-cháiⁿ pún-goân, bêng-bêng sı̄ chhin-chhiūⁿ kap thiⁿ-téng chı̀-toā ê Siōng-tè choè tùi-te̍k, tı̍t-tı̍t lâi ngó͘-ge̍k i ê cha̍p-tiâu-kài só͘ bēng-lēng--ê, chit hō ê choē joā-tāng joā-toā? Chhiáⁿ jı̄-ūi ê siùⁿ-kang ia̍h kā i soè-jı̄ siūⁿ-khoàⁿ, chiū oē chai bo̍k-chú tek-khak boē pài-kūi ho̍k-sāi--tit; in-ūi sı̄ hoān-tio̍h chı̀-tāng chı̀-toā ê chē-koà, só͘-í koat-toàn m̄-thang pài. Siat-sú lâng pài Siōng-tè, ia̍h pài bo̍k-chú, bêng-bêng sı̄ chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng, “Chia̍h-pn̄g kiáu phi-sng.” Chia̍h phi-sng bô chia̍h-pn̄g oē sí, chia̍h-pn̄g kiáu phi-sng ia̍h sı̄ sí. Pài Siōng-tè soà pài bo̍k-chú, kap pài bo̍k-chú bô pài Siōng-tè pı̂ⁿ-pı̂ⁿ oē tı̂m-lûn. Goán Iâ-so͘ Sèng-kàu ê lâng in-ūi chhim chai chit hō ê tō-lí, só͘-í m̄-káⁿ pài bo̍k-chú.

Siat-sú bo̍k-chú chin sı̄ lán ê pē-bú kong-má, Iâ-so͘-kàu ê lâng, tek-khak m̄-káⁿ bô kèng--i; in-ūi tı̄ Sèng-kàu-lāi ū Siōng-tè ê cha̍p-tiâu-kài; téng sı̀-tiâu sı̄ lūn thiàⁿ Siōng-tè ê sū, ē la̍k-tiâu sı̄ lūn thiàⁿ lâng ê sū. Nā-sı̄ lūn thiàⁿ lâng, tē-it iàu-kín--ê, chiū-sı̄ kà lâng tio̍h hàu-kèng pē-bú; lâng nā hàu-kèng pē-bú, Siōng-tè hoaⁿ-hí, ín beh hō͘ i chia̍h tn̂g ê hè-siū. Án-ni thang chai Sèng-kàu ê hoat-tō͘; lūn thiàⁿ sè-kan-lâng, chiū-sı̄ ēng hàu-kèng pē-bú choè tē it tùi-tiōng; siat-sú lâng bô hàu-kèng pē-bú, chiū-sı̄ hoān-tio̍h Siōng-tè ê kài; hoān-tio̍h Siōng-tè kài ê lâng, sı̍t-chāi m̄-sı̄ sió-khoá, chiū-sı̄ oē tı̂m-lûn tı̄ tē-ge̍k.

In chı̍t-ê chiū kóng, Thiaⁿ-kàu Sian-siⁿ só͘ khai-káng--ê, Sèng-kàu ê tō-lí chin-chiàⁿ sı̄ hó, in-ūi ia̍h sı̄ kà lâng tio̍h iú-hàu; put-kò sı̄ kóng m̄-thang pài bo̍k-chú nā-tiāⁿ.

Hit ê tē jı̄--ê kóng, Thâu-tú-á Sian-siⁿ kóng chit-ê bo̍k-chú sı̄ chı̍t tè sí chhâ-thâu chhin-chhiūⁿ mn̂g-chhoàⁿ, m̄-sı̄ lán ê pē-bú kong-má, chit-hō-oē khiok ia̍h ū-iáⁿ, chı̍t-ē kóng-phoà, sı̍t-chāi m̄-ta̍t poàⁿ-ê-chı̂ⁿ, só͘ ū kóng--ê, chin-chiàⁿ chêng-lí; m̄-kú sè-sio̍k thong-thong sı̄ ēng chit-hō bo̍k-chú lâi choè kı̀-liām, bô chè bo̍k-chú thài-oē kı̀-liām pē-bú chó͘-kong ah? Só͘-í pē-bú chó͘-kong kı̄-sı̂n nā kàu, chiū-sı̄ kóng choè-kı̄, kı̂-sı̍t sı̄ choè-kı̀, ài lâng kı̀-tit nā-tiāⁿ.

Goá chiū kóng, Ài kı̀-tit pē-bú chó͘-kong ê kı̄-sı̂n, bián ēng bo̍k-chú, tio̍h ēng toā pún ê pe̍h-choá phō͘ lâi kı̀, sı̄ koh-khah hó, koh-khah siông-sè; in-ūi bo̍k-chú lâi kı̀ ia̍h bô joā-choē, toā-pún ê pe̍h-choá phō͘, khoàⁿ ài beh kı̀ káng-chheng-bān-jı̄, káng-cha̍p-pah-tāi ia̍h oē; chiū beh siu-sı̍p ia̍h khah sok-kiat. Chit hō phō͘, kong--ê, sı̄-tı̄ chong-cho̍k ê tiong-ng, kiò-choè cho̍k-phó͘; su--ê, sı̄ tı̄ ke-lāi, kiò-choè ka-phó͘. Goá phah-sǹg ta̍k-lâng ke-lāi tio̍h ū chı̍t pún ka-phó͘ khah hó, chiah oē chai lán tùi tá-lo̍h lâi, tùi sím-mı̍h chó͘-kong chhut--ê, cháiⁿ-iūⁿ hun-ki; koh chó͘-kong ê siⁿ-jı̍t kı̄-sı̂n, lóng oē ta̍k-hāng kı̀ bêng-bêng; khoàⁿ lán ài-beh cháiⁿ-iūⁿ kı̀-liām lóng oē, pí ēng bo̍k-chú pah pē hó-sè. Chhin-chhiūⁿ goá ka-kı̄ ū chı̍t pún ka-phó͘, só͘-í oē chai kàu kúi-cha̍p-tāi ê chó͘-kong; chhiáⁿ the̍h-lâi hō͘ lín khoàⁿ.

In chiū kóng, Hó, the̍h-lâi khoàⁿ. Goá sûi-sı̂ the̍h hō͘ in khoàⁿ; in khoàⁿ liáu, chı̍t-ê chiū kóng, Ēng ché hoat-tō͘, chin thong chin hó-sè; goán khiok ia̍h ū kong-ê cho̍k-phó͘, put-kò sı̄ bô su-ê ka-phó͘ nā-tiāⁿ; goá phah-sǹg āu-lâi ia̍h tio̍h chhin-chhiūⁿ Sian-siⁿ lí ê hoat-tō͘, lâi chhau chı̍t pún choè ka-phó͘; nā ài khoàⁿ chiū thang khoàⁿ, khah oē chai lán ê kun-goân; sı̍t-chāi chin-chiàⁿ ū-iáⁿ khah thò-tòng.

Hit-ê tē-jı̄--ê chiū kóng, Khó-sioh goán lóng bô, in-ūi goán ê chó͘-chiūⁿ sı̄ chhut-goā-lâng, kàu goán ê sı̄-toā-lâng chhiú--nı̍h, soà m̄-chai tùi tá-lo̍h khui--lâi-ê, put-kò ū thiaⁿ-kı̀ⁿ sı̄-toā-lâng kóng sı̄ Choân-chiu chó͘, iáu-kú m̄-chai Choân-chiu tı̄ sím-mı̍h koāiⁿ-hūn, tı̄ sím-mı̍h hiuⁿ-siā.

Goá chiū kóng, Thiaⁿ siùⁿ-kang án-ni kóng, sı̍t-chāi chı̄n khó-sioh, in-ūi bô ka-phó͘, ia̍h bô cho̍k-phó͘, soà m̄-chai kun-goân--liáu; nā kàu chhin-chhiūⁿ án-ni, sui-jiân ū bo̍k-chú, ia̍h bô sím-mı̍h lō͘-ēng lah, tàu-tı̀ ka-phó͘ pí bo̍k-chú pah pē hó-sè.

In hit-ê tē-jı̄--ê chiū koh kóng, Goá phah-sǹg āu-lâi ia̍h tio̍h chiàu goá só͘ chai--ê, lâi kı̀ chı̍t pún, thang hō͘ āu-lâi ê kiáⁿ-sun oē bat; nā bô án-ni, kiaⁿ-liáu āu-lâi ná-kú ná m̄-chai.

Goá chiū kóng, Siùⁿ-kang oē-hiáu án-ni siūⁿ, khiok tio̍h; in-ūi ēng ka-phó͘, siat-sú beh poaⁿ-soá-ūi, ia̍h hó siu-sı̍p, boē chhin-chhiūⁿ bo̍k-chú hiah hùi-khı̀, koh boē tek-choē Siōng-tè; in-ūi ka-phó͘ bô lâng khı̀ kūi-pài ho̍k-sāi--i, put-kò sı̄ choè kı̀-liām nā-tiāⁿ.

I siūⁿ-siūⁿ-cheh, chiū koh kóng, Phah-sǹg ka-phó͘ tio̍h ēng, bo̍k-chú ia̍h tio̍h koh ēng, in-ūi bô bo̍k-chú kiaⁿ-liáu oē hō͘ lâng kóng sı̄ put-hàu. Chá Teng-lân khek-bo̍k ūi tia-niû, chiū oē chiūⁿ jı̄-cha̍p-sı̀-hàu ê soaⁿ; che sǹg-sı̄ sian-jı̂n só͘ siat--ê, phah-sǹg m̄-thang hoè-bô.

Goá chiū koh kā i kóng, Lūn Teng-lân chiūⁿ jı̄-cha̍p-sı̀-hàu ê soaⁿ, chit hō ê oē, sǹg-sı̄ hong-tông bô-iáⁿ-chiah-sòng, lóng boē sı̀n--tit; put-kò sı̄ āu-lâi ê lâng tō͘-choān chhut--lâi, kı̀-chài tı̄ cha̍p-chheh--nı̍h; ia̍h sǹg sı̄ khoàn-siān ê chheh. I-ê ı̀-sù sı̄ beh khǹg lâng hêng-hàu; kı̂-sı̍t bô hit hō iáⁿ-chiah, lóng m̄-sı̄ sèng-jı̂n hiân-jı̂n ê tō-lí, sù-su ngó͘-keng ia̍h bô kı̀-chài chit-hō ê sū, lóng m̄-thang sı̀n--i; chóng-sı̄ nā ài gı̄-lūn chit chat Teng-lân khek-bo̍k ūi tia-niû, chiū chheng choè jı̄-cha̍p-sı̀-hàu ê tāi-chı̀, goá kóng khah siông-sè hō͘ lín thiaⁿ.

Taⁿ lūn Teng-lân ê tāi-chı̀, chiū-sı̄ kı̀-chài tı̄ Jı̍t-kı̀-kò͘-sū jı̄-cha̍p-sı̀-hàu ê chheh nı̍h. Chiàu hit pún só͘-kı̀--ê, sı̄ kóng, Hàn-tiâu ū chı̍t-ê Teng-lân, tùi soè-hàn pē-bú chiū kè-óng; só͘-í kàu toā-hàn siūⁿ beh iú-hàu pē-bú, khó-sioh hàu boē tio̍h. Nā-sı̄ Teng-lân siūⁿ pē-bú khu-lô hoâi-phāu ê un; chiū khek chhâ-siōng lâi ho̍k-sāi--i, chhin-chhiūⁿ ho̍k-sāi oa̍h--ê chı̍t iūⁿ; i-ê bó͘ chı̍t-ê kàu kú, chiū bô kèng ê sim; ēng chiam lâi ui chhâ-siōng ê chńg-thâu-á, chiū ū huih lâu chhut, chhin-chhiūⁿ oa̍h lâng chı̍t-poaⁿ-iūⁿ. Teng-lân m̄-chai chit-ê tāi-chı̀, put-kò khoàⁿ-kı̀ⁿ chhâ-siōng ba̍k-chiu tiong teh lâu ba̍k-sái; chiū khı̀ mn̄g i-ê bó͘ khoàⁿ sı̄ in-ūi sím-mı̍h iân-kò͘, chiah oē chai sı̄ in-ūi i-ê bó͘ ēng chiam lâi ui--i. Teng-lân siū-khı̀, sûi-sı̂ chiong i-ê bó͘ pàng-sak lı̂--khı̀. Taⁿ chiū hit pún chheh só͘ kı̀-chài ê kò͘-sū lâi lūn, ia̍h oē bêng-bêng chai sı̄ bô-iáⁿ. In-ūi kóng hit-kù, Teng-lân ê bó͘ ēng chiam lâi ui--i, án-ni thang chai bô iân-kò͘ lâi ui--i, tek-khak bô chit hō chêng-lí; che sı̄ chı̍t hāng.

Koh kóng hit kù, ui-liáu oē lâu-huih, chhin-chhiūⁿ oa̍h lâng chı̍t-poaⁿ-iūⁿ; án-ni thang chai oē lâu-huih, chiū ū huih-kun; ū huih-kun, chiū ū ngó͘-chōng, lio̍k-hú; ia̍h ū chiâu-chn̂g ê bah-thé, chiâⁿ-choè oa̍h lâng. Nā ū-iáⁿ sı̄ án-ni, mih-sái tiāⁿ-tiāⁿ chē tı̄ toh-téng, boē tín-tāng boē choè-siaⁿ, tı̀-kàu hō͘ Teng-lân ê bó͘ ēng chiam lâi ui--i ? Tek-khak bô ché lí; che sı̄ nn̄g-hāng.

Koh kóng kàu hit kù, Teng-lân m̄-chai, sı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ chhâ-siōng ba̍k-chiu lâu ba̍k-sái, mn̄g i-ê bó͘ chiah chai. Án-ni lán thang siūⁿ chhâ-siōng nā oē lâu-huih, ia̍h oē lâu ba̍k-sái; chiū tek-khak oē kóng-oē thang tâu Teng-lân, mih-sái thèng-hāu kàu Teng-lân mn̄g i-ê bó͘ chiah chai ? Chiok-kiàn bô ché lí-khı̀; che sı̄ saⁿ-hāng. Taⁿ m̄-sái kóng siuⁿ-choē, chiū chí saⁿ-hāng lâi chhui-lí lâi siūⁿ; chiū thang chai bêng-bêng sı̄ bô-iáⁿ bô-chiah ê kò͘-sū. In-ūi siat-sú bo̍k-chú kèng liáu oē pı̀ⁿ-choè oa̍h lâng, chiū thiⁿ-ē ê lâng, sí pē-bú m̄-sái khó͘, in-ūi sí-chhâ oē pı̀ⁿ oa̍h lâng; nā-sı̄ tùi kó͘-chá Giâu Sùn kàu taⁿ, bē-bat thiaⁿ-kı̀ⁿ chit hō ê lí, chiū sù-su ngó͘-keng ia̍h bô chit hō ê oē.

Koh káng-kiù Sin-cheng Jı̍t-kı̀-kò͘-sū ê chheh; sı̄ kóng chhù-piⁿ ū chı̍t ê hū-jı̂n-lâng, ēng chǹg-á lâi ui Teng-lân in bú ê chhâ-siōng. Án-ni kap kū ê chheh toā bô saⁿ-tâng, pı̂ⁿ-pı̂ⁿ sı̄ Jı̍t-kı̀-kò͘-sū, put-kò cheng-chha sin kū nā-tiāⁿ; taⁿ chiū hí nn̄g pún só͘ kóng--ê, ia̍h sı̄ ka-kı̄ kan-chèng bô-iáⁿ, in-ūi ka-kı̄ saⁿ mâu-tún, sin-kū só͘ kı̀-chài--ê, boē siong-hû. Chiok-kiàn m̄-thang sûi-ı̀ sı̀n bô hē-lo̍h ê cha̍p-chheh; chhin-chhiūⁿ Bēng-chú kóng, “Chı̄n-sı̀n-su, chek-put-jû bû su.” Chiok-kiàn lâng só͘ choè ê chheh, m̄-thang bô chim-chiok siūⁿ chiū khı̀ sı̀n--i.

Koh lūn chiàu lâng ê liû-thoân só͘ kóng--ê, ia̍h sı̄ bô iáⁿ, iáu-kú kóng-liáu khah ū oá-lí; goá koh kóng hō͘-lín thiaⁿ. Liû-thoân chiū-sı̄ kóng, Teng-lân pún tāi put-hàu, siông-siông phah i-ê lāu-bú; ū chı̍t jı̍t Teng-lân tı̄ soaⁿ-téng chhı̄ iûⁿ, khoàⁿ-kı̀ⁿ chhiū-téng o͘-a-bú kā thâng chhı̄ kiáⁿ, cha̍p-hun kan-khó͘; chiah siūⁿ kàu i soè-hàn ê sı̂, i-ê lāu-bú ia̍h tek-khak chhin-chhiūⁿ án-ni lâi chhı̄--i. Teh siūⁿ ê sı̂, oa̍t-thâu koh khoàⁿ-kı̀ⁿ tú-á siⁿ-chhut--lâi ê iûⁿ-á kiáⁿ, siang kha choê-choê kūi-lo̍h tı̄ i iûⁿ-bú ê leng-piⁿ teh chia̍h-leng, sim siū kám-kek, chiū ka-kı̄ siūⁿ kóng, Iûⁿ-kiáⁿ chhut-sı̀ chiū hiáu-tit kūi i-ê bú, o͘-a-kiáⁿ khoàⁿ-kı̀ⁿ i-ê bú kàu, chiū oē hiáu-tit hoaⁿ-hí khui-chhùi lâi chhiò, kia̍h-thâu chhut-siaⁿ lâi kiâⁿ-lé; ūi-hô goá bē-bat chı̍t pái kūi goá ê lāu-bú, ia̍h bē-bat chı̍t pái chhiò-iông kap goá ê lāu-bú kiâⁿ-lé; hoán-tńg kha̍p-tio̍h chiū siū-khı̀, ài phah chiū phah, ài mē chiū mē. Chı̍t-sı̂ thian-liông hoat-hiān, khui-siaⁿ ai-siong thı̂-khàu, ka-kı̄ oàn-hūn kóng, Goá cháiⁿ-iūⁿ oē khah-su tı̄ khı̂m-siù? Tú-tú teh ai-siong thı̂-khàu ê sı̂, hn̄g-hn̄g khoàⁿ-kı̀ⁿ i ê lāu-bú koāⁿ pn̄g beh lâi hō͘ i chia̍h, chiū toā-pō͘ cháu beh khı̀ kā i chih, ı̀-sù ài-beh hêng-hàu, m̄-káⁿ siū i ê lāu-bú ê sàng-pn̄g. Nā-sı̄ i ê bú khoàⁿ-kı̀ⁿ Teng-lân toā-pō͘ cháu--lâi, ka-kı̄ siūⁿ tek-khak sı̄ Teng-lân siū-khı̀ i koāⁿ pn̄g bān lâi beh phah--i, chiū chin-kiaⁿ, oa̍t-thâu khoàⁿ-kı̀ⁿ sin-piⁿ ū chı̍t ê chúi-khut, chiū tiô-lo̍h--khı̀, sin-khu sûi-sı̂ hoà-choè chı̍t tè chhâ-pang-á. Thèng-hāu kàu Teng-lân lâi, chiū lo̍h-chúi chhē bô lāu-bú ê sin-khu, chí khoàⁿ-kı̀ⁿ chúi-tiong ū chı̍t tè chhâ-pang-á nā-tiāⁿ; chiū siūⁿ hit-tè chhâ-pang-á, tek-khak sı̄ i-ê bú hoà-sin--ê; tùi án-ni toā siaⁿ ai-siong thı̂-khàu, the̍h hit tè chhâ-pang-á tò-khı̀ in-chhù hàu-kèng. Ta̍k-jı̍t saⁿ-tǹg beh chia̍h, lóng tio̍h tāi-seng pâi teh hàu, jiân-āu chiah káⁿ chia̍h; chhin-chhiūⁿ án-ni hàu kàu oē khan huih-kun, só͘-í oē chheng-choè jı̄-cha̍p-sı̀-hàu. Āu-lâi ê lâng sı̄ o̍h Teng-lân ê iūⁿ, chiah lâi hàu bo̍k-chú.

Che sı̄ liû-thoân ê oē. Haih-ah! Khó-sioh chit-hō liû-thoân; thiaⁿ-liáu khiok-iá ū khiok-chiat; khó-sioh nā beh khêng chin, lóng bô iáⁿ-chiah. In-ūi tùi kó͘-chá í-lâi, pēng-bô thiaⁿ-kı̀ⁿ lâng lo̍h chúi-khut, sûi-sı̂ chiū oē hoà bô--khı̀; siat-sú hit ê sin-khu sı̄ choá kô͘--ê, ia̍h boē chı̍t tiap-á kú iûⁿ kàu-liáu, tio̍k-toàn bô chit-hō ê chêng-lí.

Ū lâng khah ū káng-kiù chhim-siūⁿ, sı̄ kóng, Kı̂-sı̍t sı̄ Teng-lân siū-khı̀ i-ê lāu-bú koāⁿ pn̄g bān lâi, án-ni chı̍t-sı̂ hoat siū-khı̀, ū chhò-chhiú phah-sí i-ê lāu-bú. Teng-lân khoàⁿ-kı̀ⁿ i-ê lāu-bú í-keng sí, chiū toā kiaⁿ, in-ūi chai i-ê choē chin-tāng, koaⁿ-hú tek-khak oē lâi lia̍h i khı̀ oa̍h-oa̍h hêng kàu sí. Só͘-í kín-kín àm-chı̄ⁿ chiong i-ê lāu-bú e si iám-ba̍t tı̄ soaⁿ-téng, bô ēng koan-kok i-khim; ia̍h bô poàⁿ lâng sàng-chòng; sı̍t-chāi choē-siōng ka-choē, o͘-ho͘ ai-chài ! Teng-lân í-keng phah sí lāu-bú ê choē sǹg-sı̄ ke̍k tāng; koh cháiⁿ-iūⁿ jím-tit hō͘ lāu-bú ê si kui thô͘, bô ēng koan-kok i-khim ah? Sı̍t choē-ok tho-thian. Koh Teng-lân í-keng kiâⁿ chiah-ê ke̍k-tāng ê choē liáu, chiū ka-kı̄ siūⁿ kóng, Lâng tek-khak oē phah-sǹg lāu-bú sı̄ goá hāi-sí--ê, ia̍h soà bia̍t-si; in-ūi nā m̄-sı̄ án-ni, lāu-bú koāⁿ pn̄g hō͘ goá chia̍h, thài-oē ū lâi bô tò-khı̀? Koh in-ūi Teng-lân ê put-hàu, sı̄-chhù-piⁿ chhin-chhek pêng-iú chiâu-chai, só͘-í nā chhē bô i-ê lāu-bú, tek-khak boē the, kóng m̄-chai--tit. Ka-kı̄ siūⁿ sui-jiân bû-si put-khó-chèng, iáu-kú chèng-lâng phah-sǹg oē chhut; só͘-í siūⁿ kàu ū chit-hō kan-khiáu ê hoat-tō͘ thang chhut--lâi, ǹg-bāng oē moâ-phiàn chèng-lâng. Só͘-í kóng i sı̄ khoàⁿ-kı̀ⁿ khı̂m-siù ê tāi-chı̀, chı̍t-sı̂ thian-liông hoat-hiān ài-beh hêng-hàu; bô-gı̂ i bú ka-kı̄ tio̍h-kiaⁿ, chiū thiàu lo̍h-chúi sí, soà hoà-sin pı̀ⁿ chı̍t tè chhâ-pang-á. Taⁿ beh hêng-hàu, khó-sioh hàu boē tio̍h, chiah chiong hit tè pang-á the̍h tò-lâi, chhāi tı̄ thiaⁿ-tiong ê toh-téng. Hit-jı̍t ai-khàu bô chia̍h; āu-lâi ta̍k saⁿ-tǹg beh chia̍h, tio̍h seng pâi teh hàu, jiân-āu chiah káⁿ chia̍h. Án-ni ēng kàu chit-hō toā kan-kúi ê kè-chhek, thang hō͘ lâng bô-gı̂ i-ê lāu-bú sı̄ i hāi-sí--ê; o͘-ho͘ ai-chài! Teng-lân put-hàu ê choē sı̄ ke̍k-tāng, in-ūi phah sí lāu-bú, kan-kúi ê moâ-phiàn ia̍h sı̄ ke̍k-toā, in-ūi m̄-nā moâ-phiàn hit-sı̂ ê lâng, ia̍h sı̄ moâ-phiàn kàu bān-tāi ê peh-sı̀ⁿ. Khó-sioh āu sè-tāi ê lâng put-ti-chêng, lóng siū i phiàn, hoaⁿ-hí o̍h i tāi-put-hàu só͘ siat-chhut ê hoat-tō͘. Chhin-chhiūⁿ án-ni Teng-lân miâ chheng jı̄-cha̍p-sı̀-hàu; lūn chin tē-it toā put-hàu, lán ê lâng kiám thang o̍h-i mah? Goá phah-sǹg tek-khak m̄-thang.

In chiū koh kóng, Sian-siⁿ án-ni kóng, sı̍t-chāi chin ū lí, chiàu-lūn Teng-lân sı̄ tāi-put-hàu. M̄-kú āu-lâi ê lâng put-kò sı̄ chı̍t tiám-sim beh kı̀-liām nā-tiāⁿ; chiū siat-sú chiong bo̍k-chú chhiáⁿ lâu i toh-téng, thang hō͘ choè kiáⁿ-sun ê lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ chiū oē siūⁿ tùi pē-bú chó͘-kong tau khı̀, in-ūi nā bô ēng bo̍k-chú, kiaⁿ-liáu āu-lâi soà lóng boē-kı̀-tit; só͘-í goá phah-sǹg bo̍h-tit pài-kūi ho̍k-sāi chiū hó, chhiáⁿ lâu tı̄ toh-téng thang khoàⁿ, thang choè kı̀-liām; kiám ū sím-mı̍h siong-hāi mah?

Goá chiū ı̀n i kóng, Nā lâu teh, āu-lâi tek-khak ū siong-hāi, lí pún-sin nā bô koh khı̀ pài--i, chiū lí ê kiáⁿ-sun ia̍h oē khı̀ pài--i. In-ūi kàu kiáⁿ-sun ê sı̂, khoàⁿ-kı̀ⁿ pa̍t lâng teh pài, koh khoàⁿ-kı̀ⁿ ka-kı̄ toh-téng ū bo̍k-chú, tek-khak ū-sı̂ oē siū bê-he̍k, siūⁿ tio̍h chhin-chhiūⁿ pa̍t lâng lâi pài. Ia̍h oē siūⁿ, nā pài káⁿ bô siong-hāi; nā oē siong-hāi, pē-kong sı̄ jı̍p-kàu ê lâng, tek-khak bô lâu chit-ê mı̍h tı̄ toh-téng. Sim chiū oē phah-sǹg tio̍h pài khah tio̍h; koh in-ūi piān-piān tı̄ toh-téng, m̄-sái ló͘-la̍t, chiū oē sûi-sı̂ khı̀ pài--i. Chhin-chhiūⁿ án-ni āu-lâi ê poē-poān koh-khah siong-tiōng; só͘-í goá phah-sǹg tek-khak m̄-thang lâu teh; lâu teh,éng ū ē-kun. Chhin-chhiūⁿ chêng tı̄ Ē-mn̂g ū chı̍t lâng ài lâi thàn tō-lí jı̍p kàu-hoē, iáu-kú thiaⁿ kàu-hoē kóng m̄-thang chhāi bo̍k-chú; i-ê sim bô bêng-pe̍k chit ê bo̍k-chú ê tō-lí, phah-sǹg bo̍k-chú í-keng hàu chiah kú, tek-khak ū sı̂n tı̄-teh, m̄-sı̄ chhin-chhiūⁿ pêng-siông ê chhâ, só͘-í chiong kui-kham ê bo̍k-chú it-chı̄n koāⁿ-khı̀ soaⁿ-téng tâi tı̄ bōng-nı̍h. Che sı̄ hián-bêng ū gı̂-ngái khiàn-sńg ê sim. Só͘-í koh bô joā-kú tú-tio̍h chhı̀-liān, chiū sı̄-soā cháu khı̀ soaⁿ-téng, ku̍t hiah-ê bo̍k-chú koh tò-lâi pài, lâi ho̍k-sāi. Āu-lâi lóng bô thang ǹg-bāng i koh lâi hoán-hoé; in-ūi “Kng hut-jiân àm, hit ê àm sı̄ toā.” Chhin-chhiūⁿ án-ni thang chai ē-kun tek-khak tio̍h tû hō͘ i lı̄, chiah boē koh hoat. Tio̍h siūⁿ kó͘-chá ê lâng siat bo̍k-chú, sı̄ beh hō͘ lâng kı̀-liām, m̄-sı̄ beh hō͘ lâng pài; iáu-kú āu-lâi lóng khı̀ pài, khı̀ ho̍k-sāi--i. Hô-hòng chit-sı̂ ê bo̍k-chú, sè-sio̍k í-keng pún teh ho̍k-sāi kèng-pài; kiám m̄-sı̄ koh khah khoài bê-he̍k āu-lâi ê lâng, lóng khı̀ pài khı̀ ho̍k-sāi i mah? Só͘-í tek-khak m̄-thang chhiáⁿ lâu teh. Cha hiān-sı̂ ū chit hō bo̍k-chú ê miâ, sı̄ tùi Chiu-tiâu Bú-ông tong-cheng hoa̍t Tiū-ông ê sı̂ lâi--ê; khoàⁿ Kó͘-bûn Pek-ı̂ lia̍t-toān, hit chı̍t phiⁿ chiū oē chai. In-ūi Siong-tiâu ê Tiū-ông bû-tō, Bú-ông ê pē Bûn-ông, pún ū ı̀-sù beh khı̀ cheng--i; put-hēng Bûn-ông sí; Bú-ông soà chiap Bûn-ông ê sim-chı̀, ài-beh hoa̍t Tiū-ông. Iáu-kú kiaⁿ lâng hiâm i put-jı̂n, só͘-í ēng chhâ-pâi, siá Bûn-ông ê miâ chhāi tı̄ chhia tiong, hō choè Bûn-ông; hō͘ lâng chai i-ê cheng-hoa̍t Tiū-ông m̄-sı̄ chiàu i ka-kı̄ sai-khia ê ı̀-sù, sı̄ hōng thian-bēng, kap soà-chiap pē Bûn-ông ê sim-chı̀; só͘-í put-tek-put tio̍h cheng-hoa̍t Tiū-ông. I siat bo̍k-chú ê ı̀-sù, chiū sı̄ in-ūi án-ni; m̄-sı̄ beh hō͘ lâng pài--i, ho̍k-sāi--i. Khó-sioh chit-sı̂ sè-sio̍k saⁿ-thàn saⁿ-hán, lóng bô káng-kiù kàu hit-ê bo̍k-chú ê kun-goân, sı̄ tùi tá-lo̍h lâi--ê; koh chho͘-siat ê sı̂ ū sím-mı̍h ı̀-sù, lóng bô siūⁿ khoàⁿ; sûi-piān chiông-sio̍k, ài hō͘ lâng hoaⁿ-hí. Só͘-í nā khoàⁿ lâng pài, i ia̍h pài, khoàⁿ lâng hàu, i ia̍h hàu. Só͘-í goá phah-sǹg bo̍k-chú m̄-nā m̄ thang ho̍k-sāi, ia̍h m̄ thang chhiáⁿ lâu tı̄ toh-téng; in-ūi kiaⁿ-liáu āu-lâi tek-khak ū ē-kun.

In chiū koh kóng, Nā-sı̄ án-ni, bo̍k-chú chiū lóng hoè-bô mah? Bo̍k-chú nā lóng hoè-bô, siat-sú beh hàu tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chiah oē hàu ah? Goá chiū ı̀n i kóng, Hàu tio̍h ēng chin hàu, m̄-thang ēng ké hàu. Ài kiâⁿ chin hàu, tio̍h o̍h Sùn-tè kap Cheng-chú ê khoán-sit, chiū-sı̄ chin hàu. Hoān-sū chiàu tō-lí, an-hūn siú-kí, sū lông kong siong jı̄n-chin khı̀ choè; tı̀-kàu oē “iông-bêng-seng, hián-hū-bó”; che lóng sı̄ chin hàu. Khó-sioh lâng khah choē bô chit-hō ê chin hàu, lóng-sı̄ ài thàn hit-hō ké hàu ê hong-sio̍k; sı̍t-chāi bô lı̄-ek, hoán-tńg ū sún-hāi nā-tiāⁿ.

In chiū koh kóng, M̄-kú bô hàu, chó͘-kong oē iau.

Goá chiū koh ı̀n i kóng, Chó͘-kong ê sı̂n-hûn kui im-kan, bô koh lâi iông-kan; thái-thó oē chia̍h ah? Chiū siat-sú oē koh lâi sı̄ sı̂n-hûn; sı̂n-hûn tek-khak boē chia̍h mı̍h. Nā beh lūn kàu chó͘-kong ê sin-khu, sı̄ í-keng sí kui-thô͘, bah kap kut siau-hoà, bô chhùi bô pak-tó͘, ia̍h sı̄ boē chia̍h lí só͘ hàu ê mı̍h. Tio̍h siūⁿ, pı̄ⁿ tı̂m-tāng ê sı̂, siōng-chhiáⁿ boē chia̍h; hô-hòng í-keng sí, sin-khu chhàu-noā, thái-oē koh lâi ê lí ah? Chiū siat-sú oē lâi chia̍h, chı̍t nı̂ hàu nn̄g saⁿ pái, thái-thó ū kàu-gia̍h ah? Lán chı̍t-jı̍t chia̍h saⁿ-tǹg; chó͘-kong chı̍t nı̂ chia̍h saⁿ-tǹg, thái ū kàu-gia̍h ah? Chiok-kiàn sè-sio̍k hàu chè ê hong-sio̍k lóng-sı̄ ké, m̄-sı̄ chin--ê. Chhin-chhiūⁿ Chu-bûn-kong kóng, “Seng put hōng-ióng, sú chè bû-ek.” Koh chhin-chhiūⁿ sio̍k-gú kóng, “Siⁿ bô thang kàu nâ-âu, sí chiah beh chè koaⁿ-chhâ-thâu,” chiū-sı̄ sè-sio̍k chèng-lâng ê ı̀-sù.