XX
Ìn-tō͘ tiat-ha̍k kap bān-iú Sı̂n-lūn
(The Vebanta And Pantheism)
(1) Chiàu Ìn-tō͘ ê tiat-ha̍k teh kóng in ê Siōng-tè (Brahma) sı̄ chin-ê, í-goā ê mı̍h lóng sı̄ khang-khang. Lâng ê lêng-hûn sı̄ kap Siōng-tè saⁿ-tâng, chóng-sı̄ in-ūi lâng ê gû-gōng só͘-í lı̄-khui Siōng-tè. Kó-jiân nā sı̄ án-ni, in ê Siōng-tè mā sı̄ bông-bông biáu-biáu, kiám oē kham-tit chheng-ho͘ sı̄ Siōng-tè, Siōng-tè sı̄ chū-iû bô siū khu-sok, oē chai bān hāng-mı̍h. In ê tiat-ha̍k-chiá kóng choan-sim ê bêng-sióng (Samabhi) tùi tı̀-sek oē tit thoat-lı̄ bê-lō͘ (maya). Chóng-sı̄ lán beh mn̄g kóng, siat-sú it-chhè ê mı̍h nā-sı̄ bông-bông biáu-biáu (maya) lâng ná oē chai tùi bêng-sióng kap tı̀-sek, oē thang thoat-lı̄ chit khoán ê bē-lō͘?
(2) Siat-sú lán nā sêng-jı̄n in ê tiat-ha̍k chiū sı̄ kóng lâng kap Siōng-tè sı̄ kâng chı̍t thé, nā-sı̄ án-ni in ê Siōng-tè iû-goân sı̄ teh chı̀n-pō͘, tùi thoat-lı̄ bu̍t-chit-ê bê-he̍k kap piàn-hoà, i ia̍h sı̄ teh kiû beh tit-tio̍h oân-choân. Siat-sú Siōng-tè nā m̄ bián thoat-lı̄ chit khoán ê bē-lō͘ (maya) chiū lán put-sı̂ teh khoà-lū hit-ê bê-lō͘ ê tē-it goân-in sı̄ sím-mı̍h; bê-lō͘ ê bo̍k-te̍k kap choè tē-it hó ê só͘-chāi sı̄ sím-mı̍h, hiah-ê tiat-ha̍k-chiá tek-khak tio̍h soat-bêng chiah oē ēng-tit. Sı̍t-chāi lâi kóng, Siōng-tè tı̄ lóng-chóng ê mı̍h, ia̍h lóng-chóng ê mı̍h tı̄ Siōng-tè. Chóng-sı̄ Siōng-tè m̄-sı̄ it-chhè ia̍h it-chhè m̄-sı̄ Siōng-tè. Nā chiong siū chō ê mı̍h kap Chō-bu̍t-chú lâi saⁿ ho͘-hūn ê lâng, sı̄ kàu-ke̍k ê gû-gōng.
XXI
Iâ-so͘ Ki-tok sı̄ lán siám-pı̄ ê só͘-chāi
(1) Bı̍t-phang ūi-tio̍h beh chhái-bı̍t, só͘-í pe khı̀ hoe ê só͘-chāi. I hoaⁿ-hí tı̄ hoe teh chhái-bı̍t; chóng-sı̄ ū-sı̂ oē hō͘ ti-tu kā i tèng. Tèng chı̍t ē thiàⁿ--teh, i chiū hūn-khı̀, āu-lâi ti-tu chiū kā i kā khı̀ chia̍h. Tú chhin-chhiūⁿ án-ni Sat-tàn m̄-hān-tiāⁿ tı̄ pháiⁿ ê só͘-chāi teh-beh ín-iú lán, liân tı̄ lán teh choè hó-sū, iú-ek, hoaⁿ-hí ê sū ê sı̂ ia̍h teh ín-iú lán. Só͘-í lán nā bô siông-siông kı̂-tó, chiū chin gûi-hiám, in-ūi Sat-tàn teh tng-tán lán.
(2) Ūi-tio̍h choē-ok ê só͘-tı̀, lán ê liông-sim bâ-pı̀, lán ê sim-chı̀ nńg-chiáⁿ bô khùi-la̍t. Tı̄ chit-ê sı̂, lâng khoàⁿ-kı̀ⁿ gûi-hiám kap sí-sit tı̄ bı̄n-thâu-chêng, sui-bóng ū toā chı̀-khı̀ beh lâi siám-pı̄; m̄-kú bô khùi-la̍t, só͘-í ia̍h sı̄ boē-oē. Ū chı̍t-pái tı̄ tang-thiⁿ tng koâⁿ ê sı̂ ū chı̍t chiah toā chiah chiáu hioh tı̄ chı̍t ê teh hō͘ chúi lâu ê sí mı̍h, tı̄-hia hit chiah chiáu tı̍t-tı̍t teh, tı̍t-tı̍t chia̍h, kàu m̄ chai thang soah; chóng-sı̄ hit-ê sí-mı̍h tı̍t-tı̍t lâu, āu-lâi kàu chı̍t ê toā chúi-chhiâng-chhē (Niagara Falls) ê sı̂, i chiū siūⁿ beh pe cháu; m̄-kú i ê kha-jiáu tòng tiâu tı̄ hit-ê sí-mı̍h soà pe boē khí-lâi, boē bián-tit tio̍h tı̄-hia lâi tú-tio̍h chhám sí.
(3) Beh siám-pı̄ tùi-te̍k ê kè-chhek kap gûi-hiám, lán tio̍h toà tı̄ Chú Iâ-so͘, ia̍h chiâⁿ choè chhin-chhiūⁿ I ê khoán. Tı̄ gâu lo̍h seh ê só͘-chāi, Siōng-tè ū siúⁿ-sù pe̍h ê i-chiûⁿ hō͘ pe-khı̂m cháu-siù thang chhēng, hō͘ in pe̍h chhin-chhiūⁿ seh, thang siám-pı̄ tùi-te̍k ê hām-hāi. Siat-sú toē-thó͘ nā koh-iūⁿ, tōng-bu̍t ê sek-tı̀ chiū koh-iūⁿ. Ū chı̍t khoán ê tōng-bu̍t tı̄ chı̍t-ba̍k-nı̍h-kú ê sı̂ oē piàn i ê sek-tı̀ chhin-chhiūⁿ sı̀-piⁿ ê mı̍h ê sek-tı̀, só͘-í tùi-te̍k boē jı̄n-tit, án-ni lâi siám-pı̄ i ê hām-hāi. Chóng-sı̄ chhiⁿ-mı̂ ê hı̂ boē-oē piàn i ê sek-tı̀, sı̄ in-ūi i boē khoàⁿ-kı̀ⁿ sı̀-piⁿ ê sek-tı̀. Tú chhin-chhiūⁿ án-ni, tē-it iàu-kín ê, chiū-sı̄ lêng-hûn ê ǹg-bāng siông-siông khoàⁿ Iâ-so͘, tè I, chiâⁿ choè chhin-chhiūⁿ I, tiàm tı̄ I lâi siám-pı̄ tùi-te̍k ê chhiú, tit pêng-an kàu éng-oán.
XXII
Toā-soè ê Tùi-te̍k
(1) Lâng ê toā tùi-te̍k m̄ hān-tiāⁿ sı̄ toā chiah hó͘, chhâi-lông á-sı̄ toā-choâ. Chiū tio̍h ēng hián-bı̂-kiàⁿ chiah khoàⁿ oē tio̍h ê soè-bé to̍k-thâng tı̄-chia̍h mı̍h tı̄ chúi-nı̍h á-sı̄ tı̄ khong-khı̀ nı̍h ê, sı̍t-chāi sı̄ koh-khah toā ê tùi-te̍k; in-ūi tùi che oē sit-lo̍h sı̀ⁿ-miā. Tú chhin-chhiūⁿ án-ni m̄ hān-tiāⁿ toā ê choē-ok oē sit-lo̍h sı̀ⁿ-miā, chiū pháiⁿ ê liām-thâu bô lūn toā-soè iû-goân oē hāi lán ê sı̀ⁿ-miā. Só͘-í tio̍h koáⁿ chhut chiah-ê pháiⁿ-mı̍h chhut lán ê sim-koaⁿ, thang tit chū-iû lâi thoat-lı̄ in ê pé-pa̍k.
(2) Tı̄ lán ê sin-khu, ū phoà-pı̄ⁿ ê to̍k-thâng ia̍h ū ióng-kiāⁿ ê thâng tı̄-teh. Siat-sú nā-sı̄ phoà-pı̄ⁿ ê to̍k-thâng khah choē, lán chiū tı̀ pı̄ⁿ; nā bô tek-tong ê i-tı̄, āu-lâi chiū tı̀-kàu sí. Siat-sú nā-sı̄ ióng-kiāⁿ ê thâng khah ióng lâi kā sí phoà-pı̄ⁿ ê to̍k-thâng, lâng chiū ióng-kiāⁿ. Tú chhin-chhiūⁿ án-ni, lán ê hó liām-thâu nā iâⁿ-kè phái liām-thâu, lán chiū ióng-kiāⁿ m̄-bián siū choē-ok ê sok-pa̍k. Lán nā bô tit-tio̍h Sèng Sı̂n ê pang-chān, tiāⁿ-tio̍h boē tit-tio̍h chit khoán ê sèng-lı̄, i chiū-sı̄ lóng-chóng ê hó, hoaⁿ-hí kap oân-choân ê goân-thâu.
(3) Lâng nā khǹg pháiⁿ liām-thâu tı̄-teh, chiū sı̍t-lo̍h lóng-chóng ê ǹg-bāng, kàu bé, chiū-sı̄ chū-chı̄n. Chóng-sı̄ beh chū-chı̄n m̄ ta̍t-tio̍h, kiû Siōng-tè lâi pang-chān thang tû-khı̀ chiah-ê pháiⁿ liām-thâu, lâi tit tek-sèng. Nā beh ēng to̍k-io̍h á-sı̄ lāi-khı̀ lâi ka-kı̄ hāi, m̄ ta̍t-tio̍h chiong Sèng Sı̂n ê kiàm---kı̂-tó---lâi bia̍t-bô choē-ok kap i ê kun-toé. Án-ni chiū m̄ hān-tiāⁿ bô hāi ka-kı̄, chiū-sı̄ kiù ka-kı̄, lán nā án-ni choè oē pang-chān pa̍t lâng lâi kiù in pún-sin.
(4) Kò͘-kí ê lâng sı̄ teh chhē sí-lō͘, in-ūi Siōng-tè ū hō͘ lán ê châi-tiāu kap khùi-la̍t sı̄ beh pang-chān lı̄-ek pa̍t-lâng. Tùi pang-chān pa̍t-lâng lán ū thang hoaⁿ-hí ê só͘-chāi, kiat-kio̍k iû-goân iā sı̄ teh pang-chān ka-kı̄. Che sı̄ lán eng-kai tio̍h kiâⁿ ê lō͘, Siat-sú lán nā bô pang-chān pa̍t lâng chiū sit-lo̍h chit khoán ê hoaⁿ-hí. Nā bô thiàⁿ chhù-piⁿ chhin-chhiūⁿ ka-kı̄ ê lâng sı̄ poē-ge̍k Siōng-tè. Tùi poē-ge̍k chiū sit-lo̍h lán lêng-hûn ê bí-niû. Án-ni lán chiū-sı̄ hāi-sí ka-kı̄. Kò͘-kí ê lâng siūⁿ kóng i sı̄ teh toā thàn chı̂ⁿ, chóng-sı̄ tı̄ put-ti put-kak ê sı̂, i ê sún-hāi sı̄ toā. Siat-sú ta̍k lâng nā koat-sim lâi pàng-sak kò͘-kí ê sū, chit sè-kan chiū bô saⁿ-chiⁿ oan-ke, toē-chiūⁿ chiū beh chiâⁿ-choè Thian-kok. It-chhè ê choē-ok tùi kò͘-kí ê sū, lâi siⁿ-chhut, só͘-í lán ê Chú kā lán kóng “Nā ū lâng ài tè goá, chiū tio̍h khoàⁿ bô ka-kı̄, jı̍t-jı̍t giâ i ê sı̍p-jı̄-kè lâi tè goá”. (Lō͘-ka 9 : 23)
(5) Siat-sú lán nā siông-siông phoe-phêng lâng, gâu hiâm lâng, án-ni sı̄ toā hām-hāi pa̍t-lâng kap ka-kı̄. Chóng-sı̄ lán nā bô khoa-kháu, bô phoe-phêng lâng, chiū oē kái-kek ka-kı̄ gâu tông-chêng gâu thiàⁿ lâng. Nā chhin-chhiūⁿ án-ni tāi-ke lóng ū lı̄-ek. Só͘-í lán beh sêng-chiap èng-ún ê toē, chiū-sı̄ sı̍t-chāi ê thiàⁿ ê kok.
XXIII
Toē-bı̄n chiūⁿ ê chhut-goā lâng
(1) Ū chı̍t ê tiat-ha̍k-chiá lí-hêng tı̄ thong sè-kài, ài chhē an-chēng kap pêng-an ê só͘-chāi; chóng-sı̄ tı̄ ta̍k-ūi to ū pi-ai kan-lân, kap choē-ok tı̄-teh. Tùi I ê phok-ha̍k kap keng-giām ê kiat-kó, chit sè-kan m̄-sı̄ sı̍t-chāi koh éng-oán ê khiā-khí. Lán ê lêng-hûn só͘ beh toà ê chhù tek-khak iā ū chı̍t só͘-chāi. Tı̄-hia lán ê lêng-hûn beh tit-tio̍h oân-choân ê khiā-khí.
(2) Ū chı̍t pái tı̄ Be̍k-se-ko oan (the Gulp of mexico) ū tn̄g tio̍h chı̍t chiah chiáu-á āu-lâi kā i lia̍h khı̀ kàu poeh-pah gō͘ cha̍p mai ê só͘-chāi, sı̄ ēng chı̍t ê ba̍t-ba̍t ê tû-á kā i toé teh, só͘-í chit chiah chiáu-á lóng m̄-chai i pún-sin tùi tó lâi. M̄-kú kàu toā chiah-ê sı̂ bô lâng chhoā-lō͘, bô lâng pang-chān, iáu-kú oē koh pe tò-khı̀ khah chá hō͘ lâng lia̍h tio̍h ê só͘-chāi. Che chiū-sı̄ tùi i ê pún-sèng ê tı̀-ı̀m. Tú chhin-chhiūⁿ án-ni, tùi Siōng-tè ê un-tián, liông-sim nā teh oa̍h ê lâng, oē siū Sèng Sı̂n ê pang-chān kap ín-chhoā, lı̄-khui chiām-sı̂ ê sè-kan, kàu Siōng-tè pı̄-pān beh hō͘ lán éng-oán ê chhù, chiū-sı̄ Thian-tông.
(3) Ū chı̍t ê chū-jiân chú-gı̄-chiá (Anaturalist) the̍h chı̍t koá chiáu-á-nn̄g kàu koâⁿ ê kok-tō͘, ǹg-bāng nn̄g nā chhut ê sı̂, chiáu-á kiáⁿ káⁿ oē éng-oán tiàm tı̄-hia. Chóng-sı̄ tùi chhut-khak liáu hiah-ê chiáu-á kàu joa̍h-thiⁿ ê sı̂, lóng pe tńg-khı̀ in ê pún só͘-chāi, iā m̄-bat koh pe--lâi. Tú-tú chhin-chhiūⁿ án-ni, lán sui-bóng chhut-sı̀ tı̄ chit sè-kan; m̄-kú lán m̄-sı̄ sio̍k tı̄ chit sè-kan. Lán nā kàu khám-chām ê sı̂, lán beh lı̄-khui kàu lán éng-oán ê chhù.
(4) Sin-thé sí ê sı̂, lêng-hûn bô sí, ia̍h m̄ sı̄ khı̀ hn̄g-hn̄g ê só͘-chāi, keng-kè sí chiū-sı̄ tit-tio̍h sin-ê oa̍h-miā lâi jı̍p sin ê só͘-chāi. Chhin-chhiūⁿ eⁿ-á chhut-sı̀ ê sı̂, i chiū-sı̄ teh seng-oa̍h tı̄ chit-ê sè-kan. Só͘-í lán ê lêng-hûn nā tùi jio̍k-thé chhut-sı̀ ê sı̂, lán chiū-sı̄ jı̍p tı̄ khah ha̍h lêng-hûn ê kok teh khiā-khí. EN-á tı̄ lāu-bú ê pak-tó͘ lāi, m̄ chai chit-ê sè-kan ê sū, ia̍h tı̄ bah-thé ê lāi-bı̄n ê lêng-hûn iû-goân m̄ chai Thian-tông ê sū,sı̄ in-ūi khoàⁿ boē tio̍h ê iân-kò͘. Tùi lāu-bú ê thai-lāi lâi chhut-sı̀ ê eⁿ-á, í-keng chhut-sı̀ liáu beh koh jı̍p khı̀ lāu-bú ê thai-lāi lâi toà, boē ēng-tit. Lêng-hûn nā lı̄-khui seng-khu ê sı̂ ia̍h sı̄ kâng-khoán. EN-á nā tńg châi liáu chiū lı̄-khui lāu-bú ê seng-khu, só͘-í lán ê gûn-toà nā koah-tn̄g ê sı̂, Lêng-hûn chiū lı̄-khui sin-thé. (Thoân-tō 12 : 6) Lāu-bú ê pak-tó͘ sı̄ teh pı̄-pān gín-á chiong-lâi ê seng-oa̍h, siáu-thé sı̄ teh pı̄-pān lêng-hûn chiong-lâi ê seng-oa̍h. Lêng-hûn tùi siáu-thé chiūⁿ kàu Siōng-tè ê bı̄n-chêng, tı̄-hia lâi tit chin ê bo̍k-tek kap oân-choân.
XXIV
Sı̀n-gióng kap Sûn-kiat
(1) Nā bô sı̀n-gióng lâng boē-oē choè poàⁿ-hāng. Lán lâng nā bô tāi-ke saⁿ sı̀n-iōng chiū boē-oē seng-oa̍h tit. Nā-sı̄ it-chhè lóng oá-khò sı̀n-iōng, chiū tùi chhòng-chō lán ū sı̀n-gióng ê sèng-chit-ê Siōng-tè, lán nā bô sı̀n i, kiám m̄-sı̄ chin kiàn-siàu ah! Siat-sú lán nā ū bô hān-liōng ê tı̀-sek chiū chū-jiân bô khiàm-ēng sı̀n-gióng, chóng-sı̄ lán ê tı̀-sek iú-hān, chha-put-to thang kóng sı̄ bô tı̀-sek, só͘-í lán sı̂-sı̂ tio̍h khiàm-ēng sı̀n-gióng. Sui-bóng tı̄ lâi-sè lán ê tı̀-sek sı̍t-chāi iā m̄-sı̄ bô hān-liōng.
Sı̀n-gióng kap jı̂n-ài sı̄ lêng-hûn ê tı̂n, ū soan khı̀ khip tı̄ Siōng-tè, iā khui-chhe, siⁿ-hio̍h kiat choē-choē ê ké-chí.
(2) Tùi sı̀n-gióng lán thang siū Sèng Sı̂n hé ê soé-lé. Nā bô siū Sèng Sı̂n ê soé-lé, bô kàu-gia̍h thang chiâⁿ sûn-kiat lâi tit-kiù. Chúi oē soé kim-gûn ê goā-phê hō͘ i chheng-khı̀; chóng-sı̄ boē-oē soé i ê lāi-bı̄n. To̍k-to̍k hé chiah oē cheng-liān kim-gûn kàu chheng-khı̀. Beh hō͘ lán ê lêng-hûn tit-tio̍h oân-choân ê sûn-kiat, chiū-sı̄ lia̍h Sèng Sı̂n ê hé ê soé-lé choè iàu-kín.
XXV
Ki-tok ê be̍k-sı̄
(1) Nā bô siū tio̍h Sèng Sı̂n, sui-bóng lán it-seng lâi tè Chú Iâ-so͘, ia̍h sı̄ boē-oē liáu-kái I ê úi-toā kap Sı̂n-sèng. Tùi I ê ha̍k-seng ê keng-giām lán thang chai. Iâ-so͘ chio ha̍k-seng, tùi kē ê só͘-chāi kā in seng-koân, tùi lia̍h hı̂ seng kàu lia̍h lâng ê só͘-chāi. In kap I saⁿ-kap toà saⁿ-nı̂ kú. Tı̄ chit-ê tiong-kan in choè ko-siōng ê kang, chiū-sı̄ thoân chín-kiù ê hok-im hō͘ bān-bı̂n. Chóng-sı̄ Iâ-so͘ siū sí tâi lo̍h thô͘ ê sı̂, in ê ǹg-bāng kap i saⁿ-kap tâi tı̄ bōng-lāi. Ha̍k-seng sı̀-soàⁿ koh-chài tò-khı̀ pún só͘-chāi koh choè kū thâu-lō͘. In lóng siūⁿ Iâ-so͘ í-keng sí lah; m̄-kú I tùi sí koh-oa̍h, tı̄ kúi-nā só͘-chāi chhut-hiān hō͘ in khoàⁿ-kı̀ⁿ. Ū chı̍t pái I chhut-hiān tı̄ Ka-lı̄-lı̄ ê hái-piⁿ, hō͘ Pí-tek khoàⁿ-kı̀ⁿ, i sûi-sı̂ jı̄n-tio̍h sı̄ Chú Iâ-so͘; chóng-sı̄ ūi-tio̍h kiàn-siàu, soà thiàu lo̍h chúi, lâi bih, m̄-káⁿ khí-lâi kı̀ⁿ Chú. In-ūi ū nn̄g-hāng ê in-toaⁿ tı̄-teh, thâu chı̍t-hāng chiū-sı̄ tùi i m̄-jı̄n Iâ-so͘ í-lâi thâu chı̍t pái khoàⁿ-kı̀ⁿ Iâ-so͘, in-ūi i kóng nā-sı̄ tio̍h pàng-sak sı̀ⁿ-miā ia̍h beh tè Iâ-so͘, tek-khak bô kóng m̄-bat I, chóng-sı̄ sı̍t-chāi I ū m̄-jı̄n Iâ-so͘. Só͘-í chin kiàn-siàu beh thái oē kham-tit lâi khiā tı̄ Chú ê bı̄n-chêng…? Tē-jı̄ hāng chiū-sı̄, kiàn-siàu kàu boē kóng tit, in-ūi tı̄ saⁿ-nı̂ chêng kap tâng-phoāⁿ iû-goân tı̄ chit-ê só͘-chāi siū tiàu lâi choè I ê ha̍k-seng, teh choè ko-siōng ê kang, chiū-sı̄ ín-chhoā lâng lâi kui Chú; hiān-sı̂ eng-kai tio̍h soà-chiap hit-ê kang chiah tio̍h; m̄-kú, koh tò-lâi pún só͘-chāi, chit-tia̍p koh teh choè kū thâu-lō͘. Só͘-í m̄-káⁿ khí-lâi kı̀ⁿ Chú. Chóng-sı̄ Iâ-so͘ tùi sí koh-oa̍h ê sı̂, in só͘ sit-lo̍h ê ǹg-bāng ia̍h koh-oa̍h. Koh tùi siū Sèng Sı̂n chhiong-moá ê sı̂, in chiū bat Iâ-so͘ chiū-sı̄ Siōng-tè, tùi hit-tia̍p liáu-āu, sui-bóng siū khún-tio̍k kap hām-hāi, iā sı̄ bô iàu-kín, choan-sim thoân hok-im lâi chı̄n in siū tiàu ê kang.
(2) Hiān-sı̂ ê sè-tāi ū chin-choē lâng lâi teh tè Iâ-so͘, chóng-sı̄ bô tit-tio̍h I ê khùi-la̍t kap keng-giām I ê Sı̂n-sèng--ê iáu chin-choē. Só͘-í chit khoán ê lâng khoài siū bê-he̍k. In kan-ta siūⁿ kóng Iâ-so͘ sı̄ chı̍t ê oân-choân ê lâng, iā tı̄ kúi-nā sè-kí chêng í-keng sí-khı̀ lah! Chóng-sı̄ tùi hiah-ê hoán-hoé koé-pı̀ⁿ kap kı̂-tó ê lâng, tú chhin-chhiūⁿ Pó-lô ū tit-tio̍h Chú ê la̍t, ia̍h Chú ū ēng I ê êng-kng teh hián-bêng I pún-sin tı̄ in ê tiong-kan.
XXVI
Khiam-sùn
(1) Ki-tok ê sı̂n nā bô toà tı̄ lán ê sim, lán boē-oē ēng Ki-tok Iâ-so͘ ê sim choè sim. I pún ū Siōng-tè ê hêng-chōng, bô lia̍h kap Siōng-tè pı̂ⁿ-téng choè só͘ tio̍h chip-siú ê, hoán-tńg piàⁿ-khang ka-kı̄, chhú lô͘-po̍k ê hêng-chōng, chiâⁿ-choè lâng ê iūⁿ-siùⁿ. (Hui-lı̍p-pí 2 : 6—7) Tio̍h khiam-sùn, bo̍h-tit lia̍h ka-kı̄ choè khoa-kháu, khoa-kháu oē hō͘ lâng lı̄-khui chin-lí, kàu-bé chiū-sı̄ sí. Sui-bóng lán ū pí lâng khah chı̀n-pō͘ tek-khak m̄-thang boē kı̀-tit kim-kong-chio̍h kap thô͘-thoàⁿ sı̄ kâng sèng-chit. Sı̄ in-ūi in ê kéng-gū bô saⁿ-tâng, só͘-í chiah oē cheng-chha hiah choē; sui-bóng kim-kong-chio̍h sı̄ hiah ta̍t-chı̂ⁿ; iáu-kú kap thô͘-thoàⁿ kâng khoán oē ēng hé kā i sio kàu pı̀ⁿ hé-hu.
(2) Lán nā khiā tı̄ pang-soaⁿ téng ê sı̂, khoàⁿ lo̍h pang-khàm-ē oē kiaⁿ kàu kha-chhiú-bah phı̍h-phı̍h chhoah; sui-bóng chiah ū kúi pah chhioh chhim nā-tiāⁿ. Chóng-sı̄ lán nā khoàⁿ tùi thiⁿ-téng khí-khı̀ ê sı̂, sui-bóng kàu-ke̍k koân, m̄-koh boē kiaⁿ. Chiáⁿ-iūⁿ ná boē kiaⁿ? Sı̄ in-ūi lán boē poa̍h tùi thiⁿ-téng khí-khı̀ ê iân-kò͘. Só͘-í lán nā khoàⁿ Siōng-tè ê sı̂, lâi tiàm tı̄ I, lán chiū pêng-an lóng bô gûi-hiám ê só͘-chāi. Chóng-sı̄ lán ê bı̄n nā bô ǹg tı̄ Siōng-tè nā oa̍t tùi piⁿ-á khı̀, lán chiū tùi Siōng-tè poa̍h-lo̍h lâi siak kàu chhùi-iâm-iâm.
XXVII
Sı̂-kan kap éng-oán
(1) Chin ê sı̂-kan, chiū-sı̄ kap Siōng-tè ū koan-hē ê sı̂-kan, che chiū-sı̄ kiò-choè éng-oán. Lán só͘ chai ê sı̂-kan chiū-sı̄ chin ê sı̂-kan teh keng-kè ê iáⁿ. In-ūi Siōng-tè bô kè-liáu bô bē-lâi, lóng sı̄ hiān-chāi tı̄-teh. Nā tùi tı̀-sek lâi kóng, kè-liáu kap bē-lâi lóng khiā tı̄ Siōng-tè ê bı̄n-chêng. Nā-sı̄ lán lâng chiū bô hiān-chāi, lóng sı̄ bē-lâi teh kè-liáu nā-tiāⁿ. Bı̄-lâi ê chı̍t ba̍k-nih-kú liâm-piⁿ chiū pı̀ⁿ kè-liáu. Só͘-í bı̄-lâi kap kè-liáu sı̄ tı̄ lán só͘ boē-tit kàu ê só͘-chāi, án-ni in bô tı̄ lán ê bı̄n-chêng. Só͘-í sı̂-kan m̄-sı̄ to̍k-it-chin ê mı̍h.
Lán nā khùn chhíⁿ ê sı̂, lán m̄-chai khùn khı̀ ê tiong-kan sı̂-kan kè-liáu goā-choē. Chiū tı̄ chhíⁿ ê sı̂, sı̂-kan mā sı̄ bô khak-sı̍t. Nā tı̄ kan-lân siū-khó͘ ê sı̂, chı̍t jı̍t oán-jiân chhin-chhiūⁿ chı̍t nı̂, iā hoaⁿ-hí ê sı̂ chı̍t nı̂ tú chhin-chhiūⁿ chı̍t jı̍t ê kú, só͘-í sı̂-kan m̄ sı̄ to̍k-it-chin ê mı̍h, To̍k-it-chin ê Sı̂n bô lūn tı̄ sím-mı̍h sı̂ ia̍h sı̄ chin, in-ūi lán sı̄ tùi éng-oán To̍k-it-chin ê Siōng-tè lâi chhòng-chō ê, só͘-í Lán bô sı̂-kan ê kám-kak tı̄-teh.
(2) Tı̄ chit-ê khong kan (space) lán khoàⁿ-kı̀ⁿ sū-sū ê siⁿ-khí, á-sı̄ sū-bu̍t ê piàn-chhian, chiū hun nı̂, ge̍h, jı̍t, tiám, hun, biáu kiò-choè sı̂-kan. Tı̄ chit khong-kan ê mı̍h ê piàn-hoà sı̄ teh chè-chō sı̂-kan. Mı̍h nā teh piàn-hoà ê sı̂, chiū-sı̄ hiān-chāi. Nā piàn-hoà-liáu chiū-sı̄ kè-liáu. Nā-sı̄ teh-beh piàn-hoà ê sı̂, chiū-sı̄ bı̄-lâi. Sū-bu̍t nā piàn-hoà ê sı̂, sı̂-kan iû-goân kap i saⁿ-kap piàn-oāⁿ, choè Bı̄-lâi á-sı̄ kè-liáu. M̄-kú Siōng-tè bô piàn-oāⁿ, iā kap i kiat-liân-teh--ê, ia̍h boē-oē piàn-oāⁿ.
(3) Sı̂-kan boē-oē piàn-oāⁿ ia̍h boē-oē hoè-bô. Chóng-sı̄ lán tı̄ sè-kan só͘ choè ê sū, boē hoè-bô beh éng-oán tı̄-teh.
“Sè-kan kap i ê su-io̍k teh kè-khı̀, to̍k-to̍k kiâⁿ Siōng-tè ê chí-ı̀--ê éng-oán tı̄-teh.” ( I Iok-hān 2 : 17 )
(Liáu )
