Siáu-tek-á lia̍h gû

 Goá siōng hèng chia̍h ê liāu-lí sı̄ o-á, sasimi kap gû-pâi. Goán kò͘-hiong Lo̍k-káng, Jı̄-lı̂m, Hong-oán iân-hái it-tı̍t kàu Hûn-lı̂m koān ê Be̍h-liâu, Tâi-se, Sı̀-ô͘, Kháu-ô͘, sı̄ Tâi-oân sán o-á siōng hó ê hái-e̍k, chia ê o-á pûi, m̄-koh m̄-sı̄ chhin-chhiūⁿ Bí-kok--ê hiah toā mih, sı̍t-chāi sı̄ choân sè-kài hán-iú ê hó chia̍h-mı̍h. Goá m̄-sı̄ beh kóng koan-hē o-á ê tāi-chı̀, goán kui ke-hoé-á lóng ài chia̍h o-á, che bô siáⁿ thang kóng, goán i--á bô chàn-sêng goá chia̍h sasimi kap gû-pâi. 
 Sasimi sı̄ hı̂-á chheⁿ chia̍h, goán A-i kóng bē-su chheⁿ-hoan--leh, kiaⁿ chia̍h liáu phah pháiⁿ sin-thé, che goá ē-tàng lí-kái. Kóng tio̍h gû-pâi, tō chin hùi-khı̀, choh-sit lâng kap gû ê koan-hē, m̄-sı̄ 3, 2 kù oē kóng ē chheng-chhó--ê, goá kóng Siáu-tek--á lia̍h gû ê tāi-chı̀ hō͘ lín chai, tō ē-tàng lí-kái choh-sit lâng kàu taⁿ iáu kian-chhı̂ bô beh chia̍h gû-bah ê sim-chêng. 
 Tek--á in tau ū chiâⁿ kah tē, 7 hiaⁿ-tı̄-á chiú chit tè-á thó͘-tē sǹg ū-khah kan-khó͘. Kóng--lâi Tek--á in sı̄ sè-tāi toà chia ê lâng, nah ē thó͘-tē pí lâng khah chió ? Thiaⁿ-kóng in a-thài ê sı̂-tāi, in Chng--ka ê thó͘-tē sı̄ hù-kı̄n siōng toā phiàn--ê. Liáu-āu 1 tāi koh 1 tāi, lâm-teng siuⁿ ōng, it-tı̍t pun ke-hoé. In a-chó͘ sı̄ 5 hiaⁿ-tı̄, 1 lâng tit 5 hun 1, in a-kong koh 6 hiaⁿ-tı̄, chhun pun 6 hun 1. Tek--á ū 1 ê a-peh 4 ê a-chek, án-ni in a-pa mā-sı̄ chhun 6 hun 1 ê châi-sán thang pun niâ. Sǹg-siàu khah hó--ê, ē-sái tàu sǹg--1-ē, 5 hun 1 koh 6 hun 1, Tek--á in a-pa tit ê châi-sán sı̄ chó͘-thài ê 180 hun chi 1, bián-kóng mā 1 tè-á niâ. 
 7 hiaⁿ-tı̄-á choh kah-goā tē, jı̍t-chí beh án-choáⁿ koè ? Koh kóng, lio̍h-lio̍h--á tō lóng ē-tàng chhoā bó͘--a, kín-chá-bān mā ài hun-khui chia̍h, án-ni, 1 ê lâng mā chiah pun bô 2 hun tē. Che sı̄ Tek--á in lāu-pē siōng hoân-ló ê tāi-chı̀. Tek--á chò toā-kiáⁿ ê lâng, ài pí sió-tı̄-á taⁿ khah chē chek-jı̄m. Chū siàu-liân sı̂-tāi khí, tō lı̍p-chı̀ beh hak thó͘-tē. Ū kang tō thàn, ē-sái kóng chò gah bô-mê-bô-jı̍t, chng--nih ê lâng m̄-chiah kha-chhng āu kiò i Siáu-tek--á. Che m̄-sı̄ oân-choân leh kêng-thé, phı̀-siùⁿ--i, ū o-ló ê ı̀-sù chāi lāi. 
 Tek--á 13 hoè khí tō lo̍h chhân, sái, lê, pháng, thoa loā-tâng, phah la̍k-ta̍k, hoāⁿ chhiúⁿ-pê, ta̍k hāng lóng ē. Che m̄-sı̄ lâng gâu, sı̄ gû leh thoa, leh lê. Tek--á ka-tı̄ choh m̄-chiâⁿ sit niâ, toā-pō͘-hūn ê sı̂-kan lóng khı̀ ín sit-thâu, thàn kang. Ē-sái kóng chū chò gín-á ē-hiáu chhı̄ gû khí, Tek--á kap in tau hit chiah gû tō ná hō͘ ūn-miā ê soh-á pa̍k chò 1 hoé, 1 kang 24 tiám-cheng tı̂ⁿ ân-ân. 
 Nah ē kóng 24 tiám-cheng? Thó͘-tē chió ê lâng chhù mā toà sè keng, lâng khùn khah e̍h--leh bô-iàu-kín. Hit chiah gû khah án-choáⁿ mā tio̍h 1-keng gû-tiâu. Tek--a ūi-tio̍h sioh hit chiah gû, kā gû-tiâu piàⁿ gah chiok chheng-khı̀, pàng jiō pàng sái sûi tō kā chheng, án-ni khah bô báng-thâng. Hit sı̂, tú chiàn-āu, jı̍t-chí bô siáⁿ pêng-sūn, ū lâng chhut-lâi chò chha̍t. To͘-chhı̄ tō chián-liú-á thau chı̂ⁿ-gı̂n, chng-kha bô siáⁿ ta̍t-chı̂ⁿ--ê, thau lia̍h ke lia̍h ah sı̄ sù-siông--ê, thau khan gû sǹg toā chha̍t-kó͘. Chit khoán chha̍t-á gû m̄-káⁿ khan khı̀ gû-hi hoah kè, ū--sı̄ thâi-thâi phoà-phoà--leh chò bah-gû bē. Hit sı̂ hán-kóng keh-piah chng ū lâng phàng-kı̀ⁿ gû, Tek--á m̄-káⁿ khùn, tı̄ gû-tiâu kò͘ kui mê. Boé--á kui-khı̀ tı̄ hia ne báng-tà, chhu chháu-chhio̍h-á khùn. 
 Tek--á kò͘ gû pí lâng leh kò͘ bó͘ khah thé-thiap, un-jiû. Gû kiaⁿ joa̍h, Tek--á kā chhiâng chúi, ná-chhiūⁿ sé sin-khu án-ni, chhut mn̂g mā lóng chah 1 ki tn̂g hia-kóng, kau-á piⁿ sûi-sı̂ iúⁿ chúi kā lâm. Nā ū pí-sài ‘Chheng-khı̀ gû’, ná chit sı̂ ê『清潔寶寶』án-ni, A-tek--á hit chiah gû tek-khak ē jı̍p-soán. Siáu-tek--á chia̍h kàu 20 goā iáu-boē chhoā, gû pí bó͘ khah tiōng-iàu. 
 Chit ê sı̂-tāi ū『口蹄疫』, hit sı̂ mā ū cheng-seⁿ-á leh tio̍h-che, cheng-chha bô chit khoán sû niâ. Tek--á hit chiah pó-poè gû soah khı̀ oè--tio̍h, bē chia̍h bē khùn, sù-ki bô la̍t, chhiàⁿ siù-i lâi chù-siā mā bô siáⁿ kiâⁿ-khı̀, lâng toè gû leh bē chia̍h bē khùn, pí gû khah chia̍h-la̍t. Siáu-tek--á kui ê lâng sán-ki-lo̍h-hio̍h, liān in 6 ê sió-tı̄ kap 3 ê sió-moē to leh ūi i chhiau-hoân khan-koà. I-ha̍k ê mı̍h-kiāⁿ m̄-sı̄ choh-sit lâng só͘ ē-tàng lí-kái--ê, chù-siā, koàn io̍h-á, mê jı̍t án-ni chiàu-kò͘, iáu-sı̄ bô hoat-tō͘ kái-kiù hit chiah gû ê sı̀ⁿ-miā. 
 Sí-gû beh hō͘ lâng chhia khı̀ sio-tiāu hit chái-khí, Tek--á 1 ê lâng chē tı̄ kau-á piⁿ, khoàⁿ kau-á-chúi iu-iu-á lâu, hong 1 chūn 1 chūn ùi tek-á boé iô--lo̍h-lâi, kā kau-á té ê hûn-iáⁿ kap khóng ê thiⁿ so gah 1 lēng 1 lēng. Chia sı̄ i ta̍k kang khan gû lâi kō-e̍k ê só͘-chāi, i pàng siaⁿ háu, bē-su sí pē sí bú hit khoán háu-siaⁿ, kā thàu-chá ê chhân-hn̂g tà 1 iân ai-chhiû ê bông-bū. 
 Koè kúi kang, ū lâng pò-kóng Tek-ûi-á ū gû beh bē--lâng, kiò A-tek--á khı̀ siòng gû. Hit kháu chàu sı̄ lo̍h-kàu--ê, kóng ū kúi nā hō͘ chò-hoé beh ı̂-bı̂n poaⁿ khı̀ Pa-se khai-khún, khı̀ hia mā tio̍h gû, m̄-koh chē chûn-á kóng-ài kúi kò goe̍h chiah ē kàu, gû bē-tàng bé chûn-phiò. Lóng-chóng ū 6 hō͘, ta̍k hō͘ lóng ū 1 chiah gû, ū 2 chiah í-keng ín--lâng-a. 4 chiah lóng khoàⁿ--khı̀-lâi ióng-ióng, chhut kè koh chin kong-tō, chng--nih kap i tàu-tı̄n khı̀ ê lâng, lóng kó͘-bú A-tek--á hak 1 chiah khí--lâi. A-tek--á 4 hō͘ cháu lâi cháu khı̀, ta̍k chiah gû siòng liáu koh siòng, 1 kang bē-tàng chò koat-tēng, hoan-tńg-kang koh khı̀ khoàⁿ. Lâng kóng chhoā bó͘ tùi-khoàⁿ mā bô siòng hiah kang-hu. 
 Koè 1 lé-pài, A-tek--á iáu-boē koat-sim, 3 chiah to iā hō͘ lâng bé--khı̀-a, chhun 1 chiah niâ, i iā bô siáⁿ thang kéng, chú-lâng-ka sı̄ chin tiong-hō͘ ê lâng, kóng A-tek--á nā chı̂ⁿ khah khoeh, ē-tàng koh kiám, i ū thiaⁿ lâng kóng A-Tek--á sioh gû chhut-miâ--ê, kā gû bē hō͘--i, chú-lâng-ka chin hòng-sim, chit chiah gû m̄-sı̄ ū siáⁿ khiap-sı̀ bô lâng beh bé, sı̄ chú-lâng m̄-kam chhı̀n-chhái bē, ūi-beh pò-tap i tùi che ka-têng ê kòng-hiàn, kam-goān sio̍k-bē hō͘ thiàⁿ gû ná thiàⁿ bó͘-kiáⁿ ê A-tek. 
 Chhù piⁿ lóng khǹg A-tek kā bé--lo̍h-lâi, khı̀ gû-hi sı̄ lia̍h bô chiah-nı̄ sio̍k koh ióng--ê, gû tō-sı̄ gû, ióng-ióng--á ē-kham-tit sái tō hó. A-tek--á soah khí gōng-sı̂n, i kóng 1 chiah gû sı̄ beh chò-hoé 1-sı̀-lâng--ê, nah ē-sái chhı̀n-chhái lia̍h--1-chiah. Koh kóng, i siūⁿ-beh chhoē ná-chhiūⁿ i koè-sin hit chiah kāng-khoán--ê chiah beh bé. Thong-siông ‘Koè-sin’ sı̄ iōng tı̄ lâng--ê, A-tek--á kā i ê gû sí--khı̀ kóng sı̄ ‘Koè-sin’ tō chai-iáⁿ gû tı̄ i sim-lāi chiàm siáⁿ khoán ê tē-ūi. 
 Koè 1 kò goe̍h, A-tek--á iáu-sı̄ bô gû thang sái. Choh-sit-phoāⁿ lóng chhiò i siuⁿ tı̍t. Gû sı̄ beh iōng lâi kā lâng tàu chò khang-khoè--ê, A-tek--á soah leh kap gû poa̍h kám-chêng, chhin-chhiūⁿ lâng sí bó͘ 3 nı̂ lāi m̄-káⁿ beh chhoā sin-niû kāng-khoán. 1 iūⁿ chháu chhı̄ pah khoán gû, beh nah ū kap i goân-seng hit chiah kāng-khoán ê gû? Hù-kı̄n Pó-táu, khah lo̍h-lâm ê Pak-káng, lóng ū toā gû-chhı̄, tō-sı̄ lâng chheng-chò sı̄ ‘Gû-hi’--ê, A-tek lóng khı̀ chhoē--koè, tō-sı̄ kéng bô 1 chiah tâu i ı̀--ê. Beh iōng gû ê sı̂, seng kā chhù-piⁿ poah--1-po͘-á, thiap lâng koá chháu-liāu chı̂ⁿ. 
 Tek--á in lāu-pē mn̄g i kóng: “Hit chiah gû nā ióng-ióng, lán tō kā lia̍h--tńg-lâi, hoâiⁿ-tı̍t sı̄ 1 chiah gû niâ, thài tio̍h khó-lū hiah kú! Bô gû sı̄ beh án-choáⁿ choh-sit? Lí kan-taⁿ chit chām-á bô khı̀ ín khang-khoè tō liáu joā chē khı̀--a ?” 
 Tek--á ı̀n-kóng: “Gû ū gû-sèng, kan-taⁿ ióng, nā m̄ chai sèng, i bē thiaⁿ lán kà. Lâng ē-tàng iōng kóng-oē sio chai-iáⁿ sèng, gû kap lán bô oē kóng, beh chai sèng khah oh, hō͘ goá ke khoàⁿ--kúi-chiah-á, bô chha hit kúi kang. Goá m̄-sı̄ hiâm kùi, sı̄ kiaⁿ lia̍h tio̍h pháiⁿ sèng-tē ê gû, he tō chin hùi-khı̀ !” 
 Ū 1 ê lé-pài-jı̍t, beh-tàu, Tek-ûi-á lâng kui ke khan hit chiah gû lâi, kóng-sı̄ beh sàng hō͘ Tek--á. Chú-lâng kóng hit chái-khí khı̀ chò lé-pài, ū kā gû ê tāi-chı̀ kóng hō͘ kàu-hoē ê bo̍k-su kap hoē-iú thiaⁿ. Hit chiah tı̄ in tau 1-sı̀ gû, kap kui ke-hoé-á lóng chiok chhin-kı̄n. In kā gû tòng-chò ka-têng ê 1 hūn-chú, bē-tàng chhoā i khı̀ Pa-se to leh kan-khó͘-sim--a, beh kā bē-tiāu, bān-put-it nā tú-tio̍h ok chú-lâng, kiaⁿ ē khek-khui tio̍h hit chiah gû. Choân kàu-hoē ê lâng lóng chai-iáⁿ A-tek sioh gû, i sái gû ê sı̂, chhiú--nih mā ē the̍h tı̂n-tiâu, m̄-koh bô lâng khoàⁿ koè i kā hit chiah gû sut--koè. Sui-bóng 1 chiah gû ē-sái bē put-chí-á chē chı̂ⁿ, chóng--sı̄, khah chē chı̂ⁿ mā bô lâng leh bē bó͘ bē kiáⁿ, hit chiah gû tùi in lâi kóng, tō ná-chhiūⁿ chit khoán--ê. 
 Chng-kha lâng chin tiau-tı̍t, bô-iân bô-kò͘ lâng 1 chiah gû beh hō͘--in, siu ê lâng sim-lāi be-tit-koè, koè 3 kang, A-tek--á chhiàⁿ 1 chhut toā-hı̀ khı̀ Tek-ûi-á chng poaⁿ, kóng-sı̄ beh sàng-pia̍t lı̂ hiong khı̀ hn̄g-hn̄g m̄-chai toh-ūi Pa-se ê 6 hō͘ lâng. Ta̍k-ê lóng chai i sı̄ tit lâng 1 chiah gû bē koè-sim, choan-kang tap-siā--lâng-ê. Hı̀-pêⁿ kha ê toā chhiū piⁿ, A-tek--á khan hit chiah gû tı̄ hia, tâi-á téng lô-kó͘ pat-im lòng-lòng kiò, A-tek--á it-tı̍t leh kap gû kóng oē, kóng siáⁿ mā kan-taⁿ i chai niâ. Chú-lâng ê gín-á tı̄ piⁿ--á mā bô khoà khoàⁿ hı̀, khoàⁿ gû kap A-tek--á leh hō͘-siong se̍k-sāi, sio-chiⁿ beh chhı̄ chià-boé hō͘ gû chia̍h, kàu beh-àm-á sı̂, A-tek--á beh khan gû tńg--khı̀, siang hong-bı̄n lóng lâu ba̍k-sái. Ū lâng kóng mā ū khoàⁿ tio̍h hit chiah gû mā leh lâu ba̍k-sái. Chú-lâng kui ke tı̄ mn̂g-kháu-tiâⁿ ba̍k-chiu kim-kim khoàⁿ A-tek--á kap gû ê sin-iáⁿ. Sai-pêng âng-âng ê jı̍t-thâu-kng kā in ê iáⁿ giú gah chin tn̂g chin hn̄g. 
 Hit chiah gû lia̍h--lâi liáu-āu, A-tek--á kāng-khoán án-ni lê án-ni sái, mā m̄-bat kā phah. M̄-koh, kám-kak bô chhin-chhiūⁿ khah chá hit chiah hiah chhin-kı̄n. Lâng chò-hoé to ē ū kám-chêng siōng ê bô-kâng, tùi gû, bián-kóng mā ē ū bô-kâng ê kám-chêng chha-ı̄. Siōng chió, A-tek--á tō bô tı̄ gû-tiâu khùn--a, in-ūi i beh chhoā bó͘--a. 
 A-tek--á 25 hoè chiah chhoā bó͘, hm̂-lâng-pô--á lâi pò chhin-chiâⁿ, kóng-sı̄ Koè-kau-á lâng, lı̂ in chng bô joā hn̄g, kiò A-tek ū êng khı̀ thau siòng--1-ē, iah-sı̄ iok sı̂-kan tùi-khoàⁿ--1-ē. A-tek khı̀ khoàⁿ 1 pái, koh-sı̄ hn̄g-hn̄g khoàⁿ cha-bó͘ gín-á ê 1 ê hêng-á niâ, tō kóng: “Lâng nā bô sio khı̀-hiâm tō hó--a !” 
 Hm̂-lâng-pô--á goân-pún siūⁿ-kóng chit kho͘ lia̍h 1 chiah gû ài siūⁿ hiah kú, chhoā 1 ê bó͘ m̄-tio̍h ài siòng kui-nı̂. Nah chai tāi-chı̀ piàn hiah kán-tan, thàn chit ê âng-pau-lé koh chin khin-khó, chhùi chhiò ba̍k-chhiò kā lâng kóng: “Aih--ioh, A-tek--á lia̍h gû pí chhoā bó͘ khah téng-chin, bo̍k-koài lâng kiò i Siáu-tek--a !” 
 Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê tāi-chı̀, tı̄ hit khoán pha-hng ê nı̂-tāi eng-kai m̄-sı̄ joā hi-hán--ê. Kóng--lâi goán chhù--nih ê téng 1 poè lóng iáu bô ài chia̍h gû-bah, tō ē-tàng lí-kái--a. 

（“Pha-hng ê kò͘-sū” Tâi-pak-chhı̄:Tâi-gí Thoân-pò, 2000 nı̂ 3 goe̍h Chho͘-pán)