“Bo̍k-su ū tı̄-teh bô?” Goá thiaⁿ-kı̀ⁿ chı̍t ê hū-jı̂n-lâng ê siaⁿ tı̄ goā-bı̄n teh mn̄g, chek-sı̂ cháu chhut-lâi.
“Goá chiū-sı̄, ū sím-mı̍h kùi-sū?” Sı̄ chı̍t ê tiong-liân hū-jı̂n, iok 30 hè, tiong-téng sin-chhâi, chhēng chı̍t su Sū-lı̂m pò͘ ê iûⁿ-chong, chı̍t tùi sió-sió ê hōng-gán, phı̄ⁿ-liông chin koâiⁿ, bı̄n-māu chheng-siù, nā m̄-sı̄ toà-tio̍h iu-būn ê bı̄n-chhiuⁿ kap kúi-nā jı̍t bô soe-thâu chin phōng-sang ê thâu-mn̂g, khoàⁿ khí-lâi it-tēng sı̄ put-chí súi ê cha-bó͘-lâng. Goá chhiáⁿ i jı̍p-lâi chē, jı̍p-khı̀ lāi-bı̄n phâng chı̍t poe tê chhut-lâi hō͘ i, i khiā khí-lâi chiap-siū, tı̍t-tı̍t kóng to-siā, i lim chı̍t chhùi liáu-āu chiah kóng.
“Bo̍k-su, goá ū chı̍t hāng iàu-kín ê sū beh lâi pài-thok lí, m̄-chai lí goān-ı̀ pang-bâng goá bô?”
“Chí-iàu goá choè oē kàu, bô būn-toê. Chhiáⁿ kóng.”
“Goá sı̄ lán kàu-hoē Lí Chài-thoân Tiúⁿ-ló ê cha-bó͘-kiáⁿ, miâ kiò Goa̍t-khı̂m, chū 5 nı̂ chêng lı̄-khui ka-têng liáu-āu, lóng m̄-bat tńg-lâi, goá iā bô bı̄n thang tńg-lâi. M̄-kú kàu chia lâi bô tńg-lâi iā sı̄ boē-ēng-tit, só͘-í mâ-hoân bo̍k-su lí chhoā goá jı̍p-khı̀, thoè goá tùi sı̄-toā-lâng kiû-chêng.” Kóng kàu chia, i ê nâ-âu chhin-chhiūⁿ that-leh, kóng boē chhut-lâi lah.
“Ah! goá bat thiaⁿ lâng kóng, Lí Tiúⁿ-ló ū chı̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ ūi-tio̍h ài-chêng thau-cháu chhut-khı̀, goân-lâi chiū-sı̄ lí o͘h!”
I tàm-thâu, thâu-khak àⁿ-àⁿ, chhin-chhiūⁿ chin kiàn-siàu ê khoán, ba̍k-sái tùi nn̄g lúi ba̍k-chiu lâu chhut-lâi, ná kóng ná teh háu.
“Goá bô phah-sǹg oē tú-tio̍h chiah-nı̍h put-hēng, che it-tēng sı̄ Siōng-tè tùi goá ê khiàn-chek. Goá í-keng kiâⁿ kàu chı̀n bô pō͘, thè bô lō͘ ê toē-pō͘, kin-á-jı̍t goá chiah chhim-chhim kám-kak tio̍h goá ê choē-koà chin tāng, chí-ū tńg-lâi kiû pē-bú ê sià-bián nā-tiāⁿ.”
Hut-jiân i khui siaⁿ toā-khàu, che chin-chiàⁿ sı̄ ai-siong koh chhàm-hoé ê siaⁿ-tiāu.
“Lí m̄-thang siong-sim, goá oē thoè lí siat-hoat, chhiáⁿ lí khah léng-chēng, siông-sè kóng lí ê keng-kè hō͘ goá thiaⁿ, hó bô?”
I ēng chhiú-kun chhit ba̍k-sái, bô koh háu, thâu-khak kia̍h khí-lâi, khai-sí i ê hoê-ek, i ê chhùi chhin-chhiūⁿ chı̍t tâi ê hòng-iòng-ki, chı̍t bō͘ chı̍t bō͘ ê óng-sū hòng-iòng tı̄ goá ê bı̄n-chêng. Sı̂-kan tò-thè kiâⁿ kàu 10 nı̂ chêng.
xx xx xx xx xx
1. Soán-te̍k tùi-siōng.
Tı̄ goá ê ı̀n-siōng tiong, chin chió ū ka-têng chhin-chhiūⁿ goá ê ka-têng hiah-nih bí-boán khoài-lo̍k, che sı̄ jia̍t-sim kèng-pài Siōng-tè ê lâng, hō͘ Chú chiok-hok ê kiat-kó.
Goá ê ka-têng 8 ê lâng: pē-bú, hiaⁿ-ko,hiaⁿ-só, goá kap chı̍t ê sió-bē, nn̄g ê sió-tı̄. Pa-pa tı̄ pún S. K. chhoan khui pah-hè-tiàm, seng-lí chin hó. A-hiaⁿ tı̄ S. M.Tiong-ha̍k choè kàu-oân; in nn̄g ê pē-kiáⁿ lóng tı̄ kàu-hoē jı̄m-chit. Pa-pa choè tiúⁿ-ló, a-hiaⁿ choè chip-sū. Choân-ke jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú, múi àm choè ka-têng lé-pài,lé-pài-jı̍t lóng koaiⁿ-mn̂g, toā-soè choân-siú Sèng-jı̍t, hō͘ tng-sı̂ ê Lâu Bo̍k-su chheng-chàn goán sı̄ “Ná-a ê ka-têng,” “bô͘-hoān ê Ki-tok-hoà ka-têng.” Goá tı̄ kàu-hoē iā choè T. K. C. ê su-kı̀, Chú-jı̍t-o̍h kàu-oân, koh sı̄ Sèng-koa-tūi lú ko-im ê jı̂n-bu̍t. Hit sı̂ goá 20 hè, tùi Ko-tiong pit-gia̍p í-keng sı̄ têng-têng gio̍k-lı̍p ê siàu-lú, tāi-khài sı̄ goá ê siⁿ-choè boē bái, só͘-í lâng lóng chheng goá sı̄ pún-toē “C. K. chhoan chi hoa”. Chit ê ngá-hō, goá iā chin moá-ı̀, goá chiâⁿ-choè pún-chhoan ê sin-bûn jı̂n-bu̍t.
Ūi-tio̍h án-ni, chı̍t jı̍t kàu-àm mûi-lâng-pô kiâⁿ-chhut kiâⁿ-jı̍p; sím-mı̍h chhoan-tiúⁿ ê kong-chú lah, Lông-hoē chhui-kóng kó͘-tiúⁿ ê siàu-iâ lah ...... Goá ê lāu-pē nā thiaⁿ-tio̍h m̄-sı̄ hoē-iú, khah hó ê tiâu-kiāⁿ to it-khài siā-choa̍t. I ê tiâu-kiāⁿ sı̄ án-ni:tē-it, jia̍t-sim ê Ki-tok-tô͘; tē-jı̄, sin-thé kiān-khong; tē-saⁿ, ū chèng-tong ê sū-gia̍p (sı̄ choh-sit, á-sı̄ choè kang, ha̍k-le̍k sı̄ kok-hāu á-sı̄ chho͘-tiong ê lóng bô iàu-kín). Nā-sı̄ goá ū chı̍t ê chin iàu-kín ê tiâu-kiāⁿ, i lóng bô kā goá khó-lū chāi-lāi, goá chū-sı̀n, chhin-chhiūⁿ goá ū hó siⁿ-choè, hó khoân-kéng, koh ū hó ê thêng-tō͘ (學歷)beh chhē chı̍t ê chhı̄-lāi ê tùi-siōng it-tēng bô būn-toê. Kūn-lâi ê lâng lóng siūⁿ chı̄n pān-hoat beh lı̄-khui hiong-chhoan, thiàu-kàu kó͘-chíⁿ goā ê to͘-chhı̄, kiû an-lo̍k ê seng-oa̍h, hô-hòng chı̍t ê lú-chú, ūi-tio̍h i ê chiong-sin tāi-sū koh-khah tio̍h ū chı̍t khoán ê oán-kiàn chiah oē ēng-tit. M̄-kú goá ê lāu-pē i bô lia̍h chit ê choè iàu-kín, nā-sı̄ goá kian-chhı̂ chit ê ı̀-kiàn, só͘-í pún kàu-hoē ū kúi-nā ê chheng-liân put-chí chı̄n-chêng teh ài goá, tui goá, tùi in chiah ê goá lóng bô khǹg tı̄ goá ê gán-lāi, só͘-í lóng kong goá boē tó, kı̂-tiong ū chı̍t ê chheng-liân miâ-kiò Keh Hong-sēng hui-siông ı̀-ài goá; iang Tân Tiúⁿ-ló tùi goá chı̍t jı̍t kóng kàu àm. Lâu Bo̍k-su iā kúi-nā pái khó͘-khǹg goá tio̍h tap-èng; koh-khah hāi ê, sı̄ goá ê lāu-pē hui-siông chàn-sêng chit ê hun-sū, siông-siông ēng hó-chhùi khǹg goá kóng.
“Goa̍t-khı̂m, goá chia̍h kàu 60 goā hè lah, goá ê ba̍k-chiu khoàⁿ oē chhut chit ê chheng-liân sı̄ chı̍t ê iú-ûi ū chiân-tô͘ ê lâng, sui-jiân khoân-kéng hiān-sı̂ put-pí lán, iáu-kú chiong-lâi it-tēng tı̄ sū-gia̍p-siōng oē chin sêng-kong ......”
“Goá chim-chiok siūⁿ: Ū! chit ê chheng-liân sı̄ chin jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú, koh ū phāu-hū m̄-kú i chí-ū kap goá tông téng ha̍k-le̍k, keng-chè pí goá khah bái, tı̄ chit ê chhun-lo̍k choè chı̍t ê poàⁿ-bûn poàⁿ-bú ê chhoan-kàn-sū ū sím-mı̍h chiân-tô͘, i kiám ū pān-hoat choán khı̀ chhı̄-lāi? Boē! i éng-oán sı̄ chı̍t ê chháu-tē sin-sū nā-tiāⁿ. Goá ê tùi-siōng kiám kan-ta chit khoán chu-keh? Siūⁿ-lâi siūⁿ-khı̀, goá boē thang khut-kē goá ê lí-sióng.”
Chiū-sı̄ án-ni, goá kap lāu-pē ê ı̀-kiàn boē ha̍h, tı̀-kàu bô chêng ê kong-im, chı̍t nı̂, nn̄g nı̂, 5 nı̂ kè-khı̀.
2. Sè-chêng ê chı̀ⁿ.
Goá í-keng 25 hè lah. Chit ê liân-lêng bē chhut-kè ê lú-chú, tı̄ hiong-chhoan lâng khoàⁿ-lâi sı̄ chin giâm-tiōng ê sū, goá ê pē-bú hui-siông ê tio̍h-kip, goá iā tām-po̍h khoà-lū khí-lâi, m̄-kú goá iáu m̄-goān kàng-kē goá ê tiâu-kiāⁿ.
Sū-chêng chiū hoat-seng tı̄ chit nı̂ ê Sèng-tàn-choeh; ū chı̍t ki ài-chêng ê chı̀ⁿ siā-jı̍p goá ê sim-lāi, chit ki chı̀ⁿ m̄-nā siā thàng goá ê sim, iā siā thàu goá ê choân seng-khu, choân seng-gâi.
Hit ê-hng kàu-hoē chin nāu-jia̍t teh kú-hêng Sèng-tàn khèng-chiok-hoē, goán Thoân-khè ián “Thian-lō͘ le̍k-thêng” ê sèng-ke̍k, goá pān choè thiⁿ-sài, tiâu-kang khı̀ soè chı̍t niá sin-niû saⁿ. Tng goá khiā tı̄ bú-tâi téng khoàⁿ lo̍h-khı̀ ê sı̂, ū nn̄g lúi chin toā koh chin kng chhin-chhiūⁿ niau ê ba̍k-chiu tùi thâu-chêng pâi ê í-á siā-lâi, tı̍t-tı̍t siòng lóng bô-khoeh. Goá beh lo̍h tâi-kha ê sı̂, goá tiâu-kang oa̍t-thâu kā i thau-khoàⁿ, chit sı̂ 4 lúi ba̍k-chiu chiâⁿ chı̍t tı̍t soàⁿ, goá ná chhin-chhiūⁿ hō͘ lûi-tiān chhiok-tio̍h, kui ê sim-thâu pho̍k-pho̍k-chhèng. Tng goá kiâⁿ jı̍p bo̍k-su koán ê sı̂, i tùi kûn-chiòng ê tiong-kan kiông-kiông nǹg chhut-lâi chhē goá, kā goá kóng:
“Lí Sió-chiá, kin-á-jı̍t lí m̄-nā gâu ián-ke̍k, koh te̍k-pia̍t súi.” Kı̂-koài! i thái oē bat goá? Goá tı̀ⁿ m̄-chhap i, sū-sı̍t lāi-sim hō͘ i hit ê phiau-phiat ê gı̂-piáu khip-ín lah, tı̀-kàu sı̄m-chı̀ kui thâu-khak oa̍t kè-khı̀ kap i kóng oē, tı̄ àm-àm ê goā-bı̄n, goá khoàⁿ-chhut i sı̄ chı̍t ê kun-koaⁿ, chhēng chı̍t su chéng-chê ê le̍k-sek kun-ho̍k, niá-á koà chı̍t tiâu kim-tiâu (少尉), bı̄n-sek chin pe̍h koh chin ian-tâu, te̍k-pia̍t hit nn̄g lúi oē hoat-siā ê ba̍k-chiu sı̄ choè khip-ín goá ê só͘-chāi. Goá ūi-tio̍h beh pó-chhı̂ siàu-lú ê hong-tō͘, bô kap i kóng choē-choē oē, chí-ū ēng bı̂-bı̂-á chhiò lâi to-siā i ê o-ló. Goá hoat-kiàn i m̄-sı̄ chı̍t ê chháu-tē lâng.
Í-āu ta̍k lé-pài lóng ū khoàⁿ-kı̀ⁿ i jı̍p-lâi lé-pài, nā-sı̄ tùi hit nn̄g lúi ba̍k-chiu chai-iáⁿ i bô sim teh choè lé-pài, lóng sı̄ ǹg Sèng-koa-tūi ê só͘-chāi teh kim-kim siòng goá, goá chai-iáⁿ i sı̄ lâi teh kèng-pài goá. Kı̂-koài! goá iā siāng khoán, tùi lé-pài sim put-chāi ian, siông-siông oa̍t tùi i hia khı̀, goá í-chêng m̄-bat án-ni, goá chai-iáⁿ goá í-keng tūi-lo̍h chêng-bāng lah.
Goá khai-sí kap i iok-hoē, chai-iáⁿ i sı̄ Tâi-pak lâng miâ kiò Chng Bûn-kia̍t, kū-nı̂ B. H. choan hāu pit-gia̍p, tı̄ pún-toē hù-kūn ê iâⁿ-pâng ho̍k-ia̍h ū-pı̄ kun-koaⁿ, koh nn̄g kò ge̍h chiū beh thoè-ngó͘, i ke goá chı̍t hè, ka-têng tı̄ Tâi-pak ê Bı̂n-seng-lō͘ khui pah-hè tiàm, thiaⁿ kóng keng-chè chin hó, àn-sǹg thè-ngó͘ tńg-khı̀ beh tı̄ chhı̄-lāi ê chı̍t só͘-chāi choè seng-lí, in-ūi i sı̄ tha̍k siong kho. Khó-sioh i m̄-sı̄ Ki-tok-tô͘, iā bô ı̀-sù beh choè Ki-tok-tô͘, i kóng sı̀n-gióng oē sok-pa̍k lâng ê chū-iû, lâng eng-kai seng-oa̍h tı̄ hiān-sı̍t ê hióng-lo̍k-tiong kè jı̍t chiū-hó, i ê oē chin ū lí. Goá kám-kak tû-khí sı̀n-gióng bô siāng í-goā, só͘ ū ê tiâu-kiāⁿ hui-siông sek-ha̍p goá só͘ bōng-sióng ê tùi-siōng: Tāi Choan pit-gia̍p; tiàm tı̄ to͘-chhı̄, i siⁿ-choè eng-chùn;ka-têng keng-chè hó, chiah ê hó tiâu-kiāⁿ í-keng kàu-gia̍h hō͘ goá m̄-bián khó-lū sı̀n-gióng ê būn-toê lah, goá iā siong-sı̀n pē-bú oē ūi-tio̍h chiah ê tiâu-kiāⁿ goān-ı̀ hòng-khı̀ chong-kàu ê sū. Goá hó-táⁿ tùi in kóng chit chân sū, bô phah-sǹg in kian-tēng ê sı̀n-gióng boē thang tû-khı̀ hit ê tē it tiâu-kiāⁿ “Tio̍h Ki-tok-tô͘” ê kò͘-chip. Tı̄ chı̍t àm ê ka-têng lé-pài, goá ê lāu-pē chhin-chhiūⁿ chin khı̀, i chek-pı̄ goá kóng,
“Goa̍t-khı̂m, lán sı̄ Ki-tok-tô͘, bo̍h-tit kap m̄-sı̀n ê lâng chhap-cha̍p, tio̍h chai bô tâng sı̀n-gióng ê hun-in boē hēng-hok. Siōng-tè bô hoaⁿ-hí, lí m̄-thang khoàⁿ che choè sió-sū, m̄-sı̄ Siōng-tè chí-ı̀ ê kiat-hun, Chú boē chiok-hok, lí tio̍h hó-hó siūⁿ khoàⁿ-māi.”
“Ká-sú goá nā oē thang ín-chhoā i lâi kui Chú kiám iā m̄-sı̄ Siōng-tè ê chí-ı̀? Chin-choē ta-po͘ lâng pún-lâi bô sı̀n Chú, nā-sı̄ kap Ki-tok-tô͘ ê lú-chú kiat-hun āu,hō͘ hū-jı̂n-lâng ín-chhoā lâi chiâⁿ-choè jia̍t-sim ê lâng ê lē boē chió, chhin-chhiūⁿ Ông Tiúⁿ-ló, chiū-sı̄ tùi tiúⁿ-ló-niû ín-chhoā ê.” Goá bô soè-jı̄, chin siū-khı̀ tùi lāu-pē hoán-pok.
“Lí kóng án-ni iā ū iáⁿ, chóng-sı̄ goá siông-sè kā thóng-kè, chit khoán ê lē chin chió, cha̍p ê bô chı̍t ê, kı̂-thaⁿ ê 9 ê, m̄-nā boē ín-chhoā tiōng-hu, liân i ka-kı̄ ê sı̀n-gióng to tè i khı̀, lí kiám oē khak-sı̀n lí ū hoat-tō͘ thang ín-chhoā i. Nā bô chū-sı̀n, choa̍t-tùi m̄-thang beh chhı̀ Chú lí ê Siōng-tè.” Lāu-pē iā bô hoaⁿ-hí, án-ni ı̀n goá.
Chit sı̂ goá chiah kám-kak, ū iáⁿ chong-kàu oē sok-pa̍k lâng, tú-tú chiàu Bûn-kia̍t só͘ kóng ê. Goá m̄-thiaⁿ pē-bú ê oē, koat-sim beh ài i. Goán ê kau-poê keng-kè nn̄g ge̍h jı̍t, ài-chêng ê un-tō͘ ta̍t-kàu hut-tiám Bûn-kia̍t sı̄ chı̍t ê láu-sı̍t ê chheng-liân, chı̀-chió tı̄ goá ê ı̀n-siōng-tiong sı̄ thang oá-khò ê lâng.
Chiū tı̄ i beh thè-ngó͘ ê chêng-jı̍t, goán iok-sok tı̄ kok-hāu ê kàu-sek kı̀ⁿ-bı̄n, hit àm i tùi goá kiû hun kóng, nā tńg-khı̀, liâm-piⁿ beh lâi chhoā goá, goá ūi-tio̍h beh tùi i piáu-sı̄ chı̄n-chêng, goá bô kū-choa̍t i tùi goá ê bô lé, sū-sı̍t goá iā hióng-siū tio̍h bē bat ū ê ài-chêng, goá sit-khı̀ lí-tı̀; sı̀n-gióng, pē-bú lóng boē kı̀-tit lah. Goá chiong lú-chú choè pó-poè beh hiàn hō͘ tiōng-hu ê lé-mı̍h tı̄ chit sı̂ oân-choân hiàn hō͘ Bûn-kia̍t.
3. Thau cháu chhut-khı̀ kiat-hun.
Chı̍t ge̍h jı̍t āu, goá hoat-kak-tio̍h goá ê seng-khu ū koh-iūⁿ, chai-iáⁿ pak-tó͘-lāi it-tēng ke chı̍t ê oa̍h-miā chhut-lâi, hui-siông ê tio̍h-kip, siá phoe thong-ti Bûn-kia̍t chai-iáⁿ, i hoê-phoe kóng, in-ūi pē-bú bô chàn-sêng i chhoā chháu-tē lú-chú, só͘-í hō͘ i m̄-chai beh án-choáⁿ phah-sǹg. Goá khoàⁿ liáu kiông-kiông beh hūn lo̍h-khı̀, kàu chia lâi nā bô koáⁿ-kín lâi-khı̀ chhē i, ún-tàng beh pàng-soah khı̀, khoàⁿ goá kàu sı̂ beh án-choáⁿ kı̀ⁿ lâng, choè chı̍t ê bô chhut-kè ê lāu-bú sià-tio̍h chó͘-kong, kàu-hoē, ka-têng ê bı̄n-thé-phê, oē kiàn-siàu sí, pē-bú iáu m̄-chai chit ê sū, nā chai, ún-tàng kòng sí goá. Tio̍h! goá ûi-it ê lō͘ sı̄ lâi-khı̀ chhē-i.
Hit àm, goá thau chún-pı̄ hêng-lí kap tong-sı̂ só͘ chek-chū ê chı̂ⁿ iok ū 5000 kho͘, chū án-ni tı̄ in khùn-khı̀ ê àm-mı̂ thau cháu chhut-lâi chē iā khoài-chhia kàu Tâi-pak. Chhē tio̍h Bûn-kia̍t, hō͘ i tio̍h chı̍t kiaⁿ, o-ló goá ê ióng-kám, nā-sı̄ i ê pē-bú hoán-tùi, ko͘-put-chiong goán lēng-goā sè-chhù tı̄ pa̍t-ūi ka-kı̄ khiā.
Chı̍t ge̍h jı̍t āu, goán chèng-sek tı̄ Hoat-ı̄ⁿ kú-hêng kong-chèng kiat-hun, tı̄ kiat-hun chèng-su ū kài-chiong koh hip-siōng, hit jı̍t chí-ū chhiáⁿ kúi ê pêng-iú, í-goā lóng bô sím-mı̍h nāu-jia̍t.
Kiat-hun āu goán ê seng-oa̍h kè-tit chin khoài-lo̍k. Bûn-kia̍t ūi-tio̍h choè seng-lí siông-siông chhut-goā, sı̄m-chı̀ khı̀ Hiong-káng, m̄-kú lóng ū siá phoe kià chı̂ⁿ tńg-lâi, i nā tńg-lâi oē ūi-tio̍h goá boé Hiong-káng ê lé-mı̍h hō͘ goá hoaⁿ-hí, hui-siông ê thé-thiap goá, goá ta̍k jı̍t bô sū choè, chiū khı̀ khoàⁿ tiān-iáⁿ á-sı̄ chhı̄-lāi ta̍k só͘-chāi thit-thô, kè tio̍h siâⁿ-chhı̄ hióng-siū ê seng-oa̍h. Hit sı̂ goá ū siá-phoe tńg-lâi chhù-nih pò-kò goán ê hēng-hok seng-oa̍h hō͘ pē-bú an-sim, nā-sı̄ in lóng bô kā goá hoê phoe, in m̄-chai joā-nih hùn-khài goá ê só͘ choè, chū kap Bûn-kia̍t kiat-hun āu, goá lóng sit-khı̀ í-chêng ê sı̀n-gióng, goá thé-giām tio̍h lâng nā pêng-an kè jı̍t-chí chiū hó, m̄-bián to chhú it-kú lâi sok-pa̍k ka-kı̄, hiān-chāi goán bô Siōng-tè iā siāng-khoán kè tio̍h hēng-hok ê seng-oa̍h, goá bô hō͘-hoé chit chân sū. Bûn-kia̍t í-keng hō͘ goá kàu-gia̍h ê khoài-lo̍k lah, goá hô-pit tio̍h mâ-hoân Siōng-tè lâi kiáu-chhá goán ê bí-bōng.
4. Chhám lah.
Chóng-sı̄ 天有不測風雲,人有旦夕禍福,choè bāng iā siūⁿ boē kàu, chiū tı̄ goá seng-sán ê hit ge̍h jı̍t, Bûn-kia̍t khai-sí pàng-sak goá, goá ge̍h-lāi lóng bô tńg-lâi kā goá khoàⁿ, thiaⁿ chhù-chú kóng, i tı̄ Hiong-káng ū kau tio̍h chı̍t ê Bō͘-e̍k-siong ê cha-bó͘-kiáⁿ, jı̂-chhiáⁿ ū toà tńg-lâi hō͘ pē-bú khoàⁿ, i ê pē-bú put-chí hoaⁿ-hí chit ê ū chı̂ⁿ ê chhian-kim sió-chiá, chiū sái-sō i siūⁿ pān-hoat kap goá lı̄-hun, thang kap hit ê lú-chú kiat-hun. Moá-ge̍h āu ê chı̍t àm, i hut-jiân tńg-lâi, goá sui-jiân chin siū-khı̀, m̄-kú ēng chhiò-iông tāi-thoè goá ê siū-khı̀, phō goán ài-chêng ê kiat-cheng. Bı̄n chin sêng i ê ta-po͘ eⁿ-á hō͘ i khoàⁿ, khoàⁿ i oē ūi-tio̍h chit ê chheng-siù ê kiáⁿ-jı̂ lâi hō͘-hoé boē? Bô phah-sǹg, bô liông-sim ê khı̂m-siù kèng-jiân mn̄g goá chit ê eⁿ-á ê lāu-pē sı̄ sím-mı̍h lâng? Goá jím boē-tiâu hòng siaⁿ toā khàu, chin kú i chiah hó-lé kā goá kóng, sū-chêng kàu chia lâi, ūi-tio̍h beh hàu-sūn pē-bú kap seng-lí ê iân-kò͘, ǹg-bāng goá liōng-chêng kap i lı̄-hun. Thian-ah! i lóng bô khó-lū goá ūi-tio̍h i cháiⁿ-iūⁿ hi-seng; pàng-sak pē-bú...... I koh kóng, goá nā hó-hó tap-èng lı̄-hun, múi ge̍h-jı̍t beh 500 kho͘ choè chiam-ióng-hùi hō͘ goá ēng, nā m̄ tap-èng, í-āu lóng m̄ chhap goá, khoàⁿ goá ka-kı̄ ū pān-hoat bô?
Goá khó-lū 3 jı̍t, hó! lı̄-hun, chhin-chhiūⁿ chit khoán choa̍t-chêng ê lâm-sèng ū sím-mı̍h liû-loân. Chı̍t lé-pài āu, goán chèng-sek tı̄ Hoat-ı̄ⁿ pān-lı̄-hun chhiú-sio̍k i the̍h 6000 kho͘ hō͘ goá choè chı̍t nı̂ ê hùi-iōng.
Tùi hit jı̍t khí, goá kè tio̍h thòng-sim khang-hi ê seng-oa̍h, goá bô bâi-oàn sím-mı̍h lâng, goá chai-iáⁿ ka-kı̄ chok-gia̍t, ka-kı̄ siū choē, chí hūn ka-kı̄ ba̍k-chiu chhiⁿ-mı̂, sit-khı̀ lí-tı̀, tham-ài chhia-hoâ ê iân-kò͘. Taⁿ ı̂-it ê ǹg-bāng sı̄ chit ê soè-kiáⁿ choè goá chin toā ê an-ùi nā-tiāⁿ.
Poàⁿ nı̂ āu, hit chiah khı̂m-siù kap hit ê iau-chiaⁿ chèng-sek kiat-hun, gı̂-sek chhiáⁿ Tâi-pak chhı̄-tiúⁿ hok-chèng, thiaⁿ kóng chhiáⁿ pah-goā toh, hong-tōng choân-chhı̄, pò-choá iā ū khan in nn̄g lâng ê siōng chhut-lâi.
Jı̍t-chí teh kè chhin-chhiūⁿ ku teh sô, chı̍t nı̂ kè-khı̀, hit tùi iá oan-iuⁿ khı̀ Hiong-káng, múi ge̍h 500 kho͘ ê chiam-ióng-hùi iā soà boē kı̀-tit lah! Goá iū-koh siū phiàn lah, siūⁿ beh khı̀ Hoat-ı̄ⁿ kò-sò͘, nā-sı̄ goá it sı̂ hô͘-tô͘ bô siá khè-iok-su, bô hoat i ta-oâ; ká-sú ū iā bô chı̂ⁿ chhiáⁿ lu̍t-su, sio̍k-gú kóng, “Gê-mn̂g pat jı̄ khai, ū lí bô chı̂ⁿ m̄-bián lâi”. Taⁿ goá beh án-choáⁿ kè jı̍t, nā án-ni lo̍h-khı̀, goán bú-kiáⁿ oē gō sí, goá tio̍h lâi-khı̀ choè-kang, m̄-kú lâng-bı̄n bô se̍k, bô tàng ín, jı̂-chhiáⁿ chhù-chú lâi beh the̍h chhù-sè, goá kā i ān koh ān, āu-lâi i soà khí phùi-bı̄n, beh kiò kéng-chhat lâi pek goá poaⁿ cháu. Chit sı̂ goá chiah kám-kak goá sı̄ chı̍t ê lōng-chú lı̄-khui ka-têng. chiah tú-tio̍h chiah-nı̍h chhiⁿ-chhám ê kiat-kio̍k, goá tio̍h tńg-lâi chhù-nih, nā bô goá oē sí. Boē ēng-tit, goá sı̄ thau cháu chhut-lâi kiat-hun ê, kin-á-jı̍t hō͘ tiōng-hu pàng-sak, choē ū èng-tit, nā tńg-khı̀ kiám m̄-sı̄ hō͘ lâng thí-chhiò sí.
Chhù-chú chin-chiàⁿ kiò kéng-chhat lâi lah, goá ba̍k-sái lâu moá-bı̄n, kūi tı̄ kéng-chhat ê bı̄n-chêng, chiong goá ê khó͘-chêng ai-kiû hō͘ i thiaⁿ, bô phah-sǹg i thiaⁿ liáu put-chí tông-chêng, chiū kā goá kài-siāu khı̀ i ê siōng-si So͘ Kio̍k-tiúⁿ ê chhù kā in chú-pn̄g. Goán bú-kiáⁿ chiām-sı̂ ū kià-thok, jı̍t-chí iā khah hó kè.
5. Hō put tan-hêng.
Soè-kiáⁿ miâ kiò Hoâi-jı̂n, í-keng 5 hè lah, siⁿ-choè chin chheng-siù, tit lâng thiàⁿ, goá ı̂-it ê ǹg-bāng kap an-ùi chiū-sı̄ poê-ióng chit ê kiáⁿ kàu toā-hàn. Nā-sı̄ chai-hō phian-phian beh kap goá choè tùi-te̍k, tng goá tit-tio̍h tām-po̍h an-ùi ê sı̂, choè toā ê put-hēng iū lı̂m-kàu goá. Hoâi-jı̂n phoà-pı̄ⁿ chin siong-tiōng, i-seng kóng sı̄ kip-sèng ê Náu-mo̍͘h-iām tio̍h chek-sı̂ jı̍p-ı̄ⁿ, goá phō khı̀ Má-kai Pı̄ⁿ-ı̄ⁿ jı̍p-ı̄ⁿ, chiong kúi nı̂ lâi lia̍p-chek ê chı̂ⁿ ēng liáu-liáu, koh piàn boē nn̄g kha kim chhiú-chí, kúi niá hó ê saⁿ-á khò͘ iā bô hoat-tō͘ bán-hoê soè-kiáⁿ ê sı̀ⁿ-miā, i tē 5 jı̍t chiū lı̄-khui sè-kan. Goá lám soè-kiáⁿ liân-soà háu chı̍t jı̍t, hūn-khı̀ 5 pái, m̄-goān hō͘ lâng kā goá phō khı̀ bâi-chòng, nā m̄-sı̄ kàu-hoē ê chí-bē ēng sim khó͘-khǹg, goá tı̄ hit jı̍t chiū í-keng kap soè-kiáⁿ choè-hoé khı̀ lah. Chı̍t lé-pài kú goá bô chia̍h bô lim, the̍h hit tiuⁿ i 3 hè hip ê siòng-phı̀ⁿ ná háu ná kiò “Hoâi-jı̂n, Hoâi-jı̂n-----” Goá pı̀ⁿ-choè siáu-lâng, cheng-sı̂n sit-khı̀, ta̍k jı̍t cha̍uh-cha̍uh liām, tó tı̄ pı̄ⁿ-ı̄ⁿ chı̍t ge̍h jı̍t kú. Má-kai pı̄ⁿ-ı̄ⁿ ê Lı̂m Bo̍k-su kap chí-bē ta̍k jı̍t lâi thoè goá kı̂-tó, an-ùi goá, chiū tı̄ chit sı̂ goá chiah chhē tio̍h phah-m̄-kı̀ⁿ 5 nı̂ kú ê sı̀n-gióng.
6. Lōng-chú hoê-thâu.
Goá chhim-chhim thé-giām tio̍h chı̍t ê bô Siōng-tè ê lâng só͘ choè ê choē-ok joā-nih khó-phàⁿ; chı̍t ê lı̄-khui siōng-tè ê lâng só͘ siū-tio̍h ê thòng-khó͘ hô-téng pi-ai, goá koh kám-kak sè-kan choè pó-poè ê mı̍h-kiāⁿ sı̄ “Ài,” chin-chiàⁿ ê ài chí-ū tı̄ Siōng-tè ê lāi-bı̄n chiah oē tit-tio̍h; goá ê ka-têng, goá ê kàu-hoē, goá ê Siōng-tè chiah ū chit ê ài ê chûn-chāi, kı̂-thaⁿ ê ài lóng sı̄ ké--ê.
Goá ná chhin-chhiūⁿ bāng-kı̀ⁿ chı̍t ê ok-bāng, chit ê ok-bāng kà-sı̄ goá, tok-chek goá, hō͘ goá khoàⁿ thàu sè-kan, tú-tú chhin-chhiūⁿ Só͘-lô-bûn ê it-seng kàu tı̄ nı̂-lāu ê sı̂ só͘ kóng ê kóng,
Khang-hu ê khang-hu, khang-hu ê khang-hu; hoān-sū lóng sı̄ khang-hu, tı̄ jı̍t-kng ê ē-bı̄n it-chhè ê sū, khoàⁿ ah, lóng sı̄ khang-hu, lóng sı̄ lia̍h hong. To̍k-to̍k kèng-ùi Siōng-tè, kín-sı̄n siú I ê kài-bēng; che sı̄ lâng chiâu-pı̄ ê pún-hūn (Thoân-tō 1: 3, 12: 13).
Taⁿ goá tio̍h tùi ok-bāng chhíⁿ khí-lâi, tng goá chhut ı̄ⁿ hit jı̍t, thiàⁿ Chú ê chí-bē ūi goá sèng-piat, chhiùⁿ Sèng-si 245 siú.
Goá chêng ná iûⁿ sit-bê,
Tiâu-goā lām-sám khı̀ se̍h;
Bo̍k-chiá ê siaⁿ goá bô beh thiaⁿ,
Bô ài tè I khı̀ kiâⁿ;
Goá chêng ná kiáⁿ hòng-chhiòng,
Bô ài khiā-khí ke-tiong,
Thiⁿ-pē ê siaⁿ goá bô ài thiaⁿ,
Ài tit sı̀-koè khı̀ kiâⁿ.
Sı̄ lah, goá sı̄ chı̍t ê lōng-chú, taⁿ goá tio̍h choè ê, sı̄ tńg-lâi chhin-kūn lāu-pē kiû i ê sià-bián. Chá-khí chin chá, goá tùi Tâi-pak chē chhia tńg-lâi, lı̄-pia̍t chit keng kàu-hoē kap ka-têng tú-tú 5 nı̂ kú.
xx xx xx xx
Goá khoàⁿ i ê chhiú-kin lóng tâm lah, nn̄g-lúi ba̍k-chiu khàu kah âng-kòng-kòng, goá iā tè i lâu boē-chió ê ba̍k-sái.
Goá chiū chhoā i tńg-khı̀, lō͘ keng-kè chı̍t keng kang-chhiúⁿ, tı̄ hit ki toā ki ian-tâng ū siá “Hong-sēng sı̍t-phín ka-kang chhiúⁿ” ê jı̄, i chù-ı̀ khoàⁿ ê sı̂, goá kā i kóng,“Chit keng kang-chhiúⁿ ê láu-pán chiū-sı̄ lí tng-sı̂ só͘ bô ài hit ê chheng-liân Keh Hong-sēng kun ê, choan-bûn teh choè siông-jiông koàn-thâu siau goā-kok, put-chí thàn-chı̂ⁿ, i hiān-chāi sı̄ kàu-hoē ê chip-sū, iā sı̄ Hiong-kong-só͘ ê Bı̂n-chèng khò-tiúⁿ, iā láu-pán-niû chiū-sı̄ Goa̍t-eng chí----Lí ê sió-bē.”
(Tâi-oân Kàu-hoē Kong-pò tē 985-986 hō,1966 nı̂ 7-8 ge̍h)
