Tı̄ Kám-un-choeh ê sı̂

Ū chı̍t ê a-peh, i ka-kı̄ tiàm tı̄ soaⁿ-piⁿ ê chı̍t keng bô chin toā ê chhù, i ū chin-choē ê iûⁿ-á, ta̍k jı̍t i tio̍h chhoā hiah ê iûⁿ-á chhut-lâi chia̍h chháu. Chin tú-hó ū chı̍t keng ha̍k-hāu tı̄ soaⁿ-téng, iā ta̍k jı̍t lóng ū gín-ná tùi chit ê a-peh teh chhı̄ iûⁿ ê só͘-chāi kè-khı̀. Nā kap a-peh saⁿ-kı̀ⁿ ê sı̂, a-peh lóng chin hó, kā in kiò, ū sı̂ kā in kóng, lín nā tha̍k-chheh tńg-lâi, goá chiah kóng kò͘-sū hō͘ lín thiaⁿ, gín-ná iā ū sı̂ oē kóng ha̍k-hāu ê lāu-su kap in ê pêng-iú hō͘ a-peh thiaⁿ, tùi án-ni, ū chin-choē ê gín-ná kap a-peh choè hó ê pêng-iú. Ū chı̍t jı̍t, chiah ê gín-ná lóng chin hoaⁿ-hí tùi ha̍k-hāu tńg-lâi, kàu a-peh teh chhı̄ iûⁿ ê só͘-chāi, a-peh, lí kiám chai bı̂n-á-chài sı̄ sím-mı̍h jı̍t? A-peh kóng, “Sı̄ Kám-siā-choeh.” “Tio̍h.” “Goán lāu-su kiò goán lóng the̍h chı̍t hāng goán só͘ choè ê, á-sı̄ goán chhı̄ ê mı̍h khı̀ hiàn neh!” Ū chı̍t ê kóng, “Goá beh bán goá só͘ chèng ê hoe;” koh chı̍t ê kóng, “Goá beh hiàn chı̍t chiah thò͘-á;” koh chı̍t ê kóng, “Goá beh hiàn hoan-be̍h!” “Goá beh hiàn kam-á-bı̍t.” “Goá beh hiàn kam-á.” A-peh chiū kóng, “Lín lóng chin koai, ta̍k ê lóng chin jı̄n-chin teh choè kang, goá sı̍t-chāi chin ài khı̀ chham-ka lín ê kám-siā lé-pài.” Hiah ê gín-ná chiū kóng, “A-peh, lí bı̂n-á-chài tio̍h lâi chham-ka goán ê hoaⁿ-hí, it-tēng tio̍h lâi lah hò͘ⁿ? A-peh!” A-peh kóng, “hó.” Keh jı̍t, ta̍k ê gín-ná lóng chin hoaⁿ-hí, chhēng chin chéng-choê beh khı̀ ha̍k-hāu, keng-kè chháu-tiûⁿ, bô khoàⁿ-kı̀ⁿ a-peh, lóng siūⁿ kóng a-peh tāi-khài teh chún-pı̄ beh khı̀ hù in ê kám-siā-choeh! Chiū lóng the̍h in beh hiàn ê mı̍h kàu ha̍k-hāu. Bô joā-kú, lāu-su kóng lâi khai-sí kám-siā lé-pài, saⁿ-kap gı̂m-si, koh kı̂-tó, āu-lâi tāi-ke lóng bān-bān the̍h in tùi Siōng-tè hia só͘ tit-tio̍h ê mı̍h chhut-khı̀ pâi tı̄ thâu-chêng ê toh-téng. Lāu-su tio̍h kā hiah ê ha̍k-seng kóng khí kám-siā-choeh sı̄ tùi 1620 nı̂, ū chin-choē Ki-tok-tô͘ tùi Eng-kok chō chı̍t chiah chûn, beh chhē chı̍t ê só͘-chāi tı̄ hia lâi kèng-pài Siōng-tè; chóng-sı̄ chit chiah chûn bô phah-sǹg tı̄ poàⁿ-lō͘ tú-tio̍h hong-éng, soà thêng tı̄ chı̍t ê sin ê tāi-lio̍k, tı̄ hit sı̂ tú sı̄ 12 ge̍h thiⁿ chin koâⁿ, mı̍h-kiāⁿ í-keng chia̍h beh liáu, tı̀-kàu ū ê soà iau kap koâⁿ sí, sı̍t-chāi ū tú-tio̍h choē-choē ê kan-khó͘. Chóng-sı̄ in iā chı̍t bı̄n phah-piàⁿ choè kang, ū ê ku̍t chhân-hn̂g, ū ê chhı̄ cheng-siⁿ, chı̍t nı̂ kú ê phah-piàⁿ, koh tit-tio̍h Siōng-tè ê pang-chān, in beh ēng ê mı̍h-kiāⁿ chiām-chiām ū kàu, in iā lóng bô boē kı̀-tit Siōng-tè, in ta̍k ê chiū chū-chı̍p khí-lâi, hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí o-ló Thiⁿ-pē chhoā in keng-kè chin kan-khó͘ ê chı̍t nı̂ kú, che sı̄ kám-siā-choeh ê thâu chı̍t pái. Hiah ê gín-ná thiaⁿ liáu, lán mā tio̍h oē hiáu-tit kám-siā, in-ūi Siōng-tè iā chin thiàⁿ lán, in tio̍h koh gı̂m-si o-ló Thiⁿ-pē. Kàu lé-pài soah, lāu-su chiū kóng, kin-á-jı̍t lán hiàn chiah ê mı̍h lóng beh the̍h lâi pang-chān khah kan-khó͘ ê lâng, lín m̄-chai chai ū sím-mı̍h lâng bô? Hiah ê gín-ná oa̍t-lâi oa̍t-khı̀, teh siūⁿ kóng, lán ū chhiáⁿ a-peh lâi, thái oē lóng bô lâi leh? It-tēng sı̄ teh kan-khó͘, i ta̍k jı̍t hiah phah-piàⁿ choè kang, koh í-keng hiah lāu, sı̍t-chāi chin khó-lı̂n. Tı̄ hit tiong-kan ū chı̍t ê gín-ná chiū kā lāu-su kóng, “Lāu-su, goán ū kap chı̍t ê a-peh chin hó, i ta̍k jı̍t lóng tı̄ soaⁿ-kha hiah ê chháu-tiûⁿ teh kò͘ iûⁿ, goán cha-hng ū kiò i kin-á-jı̍t lâi chham-ka lán ê kám-siā lé-pài, i ū kā goán kóng hó, chóng-sı̄ lóng bô lâi, goá siūⁿ, i ún-tàng sı̄ teh phoà-pı̄ⁿ, lāu-su, goá siūⁿ tio̍h ài ēng tām-po̍h lán hiàn ê mı̍h lâi pang-chān i, hoe á-sı̄ ké-chí lóng hó.” Lāu-su chiū kóng, “Chin hó, lín lóng oē hiáu-tit beh pang-chān hiah ê kan-khó͘ ê lâng, Siōng-tè it-tēng chin hoaⁿ-hí.” Ū chin-choē ê gín-ná chiū saⁿ-kap khı̀ thàm hit ê a-peh, kó-jiân ū iáⁿ a-peh sı̄ teh kan-khó͘, tó tı̄ bı̂n-chhn̂g, i khoàⁿ tio̍h hiah choē gín-ná lâi chin hoaⁿ-hí, hiah ê gín-ná gı̂m chin hó thiaⁿ ê si hō͘ a-peh thiaⁿ, iā sàng a-peh chin-choē lé-mı̍h, bô joā-kú chiū kā a-peh chài-chián! Hit-àm, a-peh ka-kı̄ chı̍t ê chē tı̄ thang-á piⁿ khoàⁿ thiⁿ, ū choē-choē ê sió kim-chhiⁿ, i chiū kám-siā Siōng-tè, sui-jiân i ka-kı̄ chı̍t ê, chóng-sı̄ i ū kám-kak Siōng-tè kap i saⁿ-kap tı̄-teh! Siōng-tè m̄-nā hō͘ hiah ê gín-ná oē thiàⁿ i, koh àm-sı̂ hō͘ hiah-nih choē ê sió kim-chhiⁿ kap i choè phoāⁿ. (Lú-soan Ge̍h-khan Tē 71 kı̂, 1965 nı̂ 11 ge̍h)