Sū
“Lín kiám bô kóng, iáu ū sı̀ ge̍h jı̍t, chiū siu-koah ê sı̂ kàu mah? Goá kā lín kóng, kia̍h-ba̍k khoàⁿ hn̂g í-keng se̍k, thang koah lah.” Oán-tong-kui-chú phài goán tı̄ Tang-pō͘ 13 ge̍h jı̍t kú ê thoân-tō, hō͘ goá ná tông-kám Chú tùi ha̍k-seng só͘ kà-sı̄ ê chit kúi kù oē. In-ūi Tang-pō͘ iáu choē-choē hiaⁿ-ché m̄ bat khı̀, koh Tang-pō͘ ê san-tē kàu-hoē, sı̄ tē-it hoat-tián, só͘-í goá chiū bô siūⁿ ka-kı̄ ê ham-bān, hó-táⁿ gia̍h-pit lâi siá “Tang-pō͘ thoân-tō kiàn-bûn-kı̀”, pò siau-sit hō͘ koan-sim Tang-pō͘ kàu-hoē ê hiaⁿ-ché chai, soà ūi-tio̍h in lâi kı̂-tó.
Tı̄ kiàn-bûn-kı̀ ê lāi-bı̄n, ū sı̂ ū siá “goán” jı̄, sı̄ teh chí goán hoē-nı̍h ê tâng-kang, in-ūi Khó͘ Lêng-khu sian-siⁿ ū kap goá tı̄ Thài-moâ-lí, Hù-lí, Tang-tek, Tāi-lí, Gio̍k-lí téng kàu-hoē tâng-kang, koh chı̍t-ūi Si Khiam-iok sian-siⁿ bat tı̄ Hong-tiân, Siū-hong, Sin-siâⁿ, Hoa-liân, Khèng-hong, kap tē-jı̄ hoê ê Thài-moâ-lí téng kàu-hoē, só͘-í nā tha̍k goán ê sı̂, lán oē thang siūⁿ tio̍h chit nn̄g ūi tâng-kang. Siat-sú lán tha̍k-liáu nā oē thang siū kó͘-lē, jı̍t-jı̍t ūi Chú chò kiàn-chèng, chiū siá ê lâng í-keng ta̍t bo̍k-tek lah. Goān lán tı̄ Chú un-ài ê lāi-bı̄n saⁿ bián-lē, saⁿ thè kı̂-tó, chiong só͘ chhun ê kong-im lâi êng-iāu Chú, sı̄ sim só͘ goān.
Tân Kàng-siông
1960 nı̂ 8 ge̍h 2 jı̍t
Pı̂ⁿ-Toē Kàu-Hoē
Niū Kok-Ông Koè-Lō͘
Siūⁿ tio̍h beh khı̀ Tang-pō͘ thoân hok-im, hō͘ goá ê sim oa̍h khí--lâi, só͘-í kin-nı̂ thâu chı̍t-pái, beh khı̀ Tang-pō͘ chò kang, chiū tı̄ lō͘-tiong tú-tio̍h I-lông kok-ông lâi Lâm-pō͘ chham-koan khong-kun piáu-ián, che sı̄ 1959 nı̂ 3 ge̍h 14 jı̍t siōng-ngó͘ ê sū. In-ūi án-ni goá chē ê khı̀-chhia, tio̍h tı̄ Kiú-khiok-tông hioh-khùn 2 tiám-cheng, tán kok-ông khoàⁿ piáu-ián soah, niū I koè-lō͘ chiah koh khui-chhia.
Āu-Soaⁿ Lō͘ Chin Gûi-Hiám
Ta̍k-pái nā tùi Ko-hiông chē chhia beh khı̀ Tâi-tang lóng ū thiaⁿ-kı̀ⁿ lú-kheh teh tâm-lūn āu-soaⁿ lō͘ chin gûi-hiám. In-ūi soaⁿ-lō͘ soè-tiâu, nā lo̍h-hō͘ koh oē pang soaⁿ, chó͘-tòng kau-thong. Tı̄ 6 ge̍h tiong chí ū 2 jı̍t-kú, chiū péng 3 chiah hoè-bu̍t-chhia, sí 3 miâ, tāng-siong kúi-nā ê, kı̂-tiong Tâi-tang kàu-hoē chı̍t ūi chip-sū sı̄ su-ki, i ê chhia péng kúi-nā lı̀n, lo̍h soaⁿ-phiâⁿ, pún-sin tio̍h tāng-siong. Koh ta̍k pái chē chhia ê sı̂, oē tú-tio̍h lú-kheh hı̂n-chhia lo̍k-lo̍k thò͘. Goá pún-sin iā bat thò͘, chóng-sı̄ óng-ho̍k chē 25 pái (chı̍t pái chē hui-ki) lóng bô kak-tit gûi-hiám. Āu-lâi ū kim-má-hō khoài-chhia, sı̍t-chāi chē liáu chin su-ho̍k, chóng-sı̄ tio̍h chē 6 tiám cheng chó-iū, iā sı̄ oē ià-siān.
Tang-Pō͘ Kàu-Hoē Tāi-Pún-Iâⁿ
Tâi-tang kàu-hoē tùi tē-lí siōng, á-sı̄ kau-thong siōng lâi khoàⁿ lóng sı̄ chin iàu-kín ê só͘-chāi, só͘-í goá chheng i chò tāi-pún-iâⁿ. Tı̄ 13 ge̍h-jı̍t kú ê Tang-pō͘ thoân-tō, lóng tùi chia chhut jı̍p, tit-tio̍h bo̍k-su, tióng-chip hoē-iú chin chhin-chhiat ê chiau-thāi. Un Êng-chhun bo̍k-su tı̄ chia bo̍k-hoē chiâⁿ cha̍p-nı̂-kú, chò lâng un-hô, gâu hia̍p-chō͘ tâng-kang, goá tit-tio̍h i choân-ke ê ài-kò͘ chin-choē, m̄ nā án-ni, siông tùi goá kang-chok ê chí-tō, thoè goá boé chhia-phiò, tàu chài hêng-lí, i lóng bô hiâm hùi-khı̀, hoaⁿ-hí pang-chān, eng-kai tio̍h tùi in seh-siā, Un bo̍k-su sı̍t-chāi sı̄ thoân-tō-jı̂n ê hó bô͘-hoān.
Āu-Soaⁿ Thô͘ Chin Liâm
Khı̀ Tang-pō͘ ê lâng lóng sı̄ tı̄ Sai-pō͘ tú-tio̍h seng-oa̍h hoat-seng khùn-lân, poaⁿ khı̀ ê khah choē, khiok iā ū ê sı̄ ū chı̂ⁿ, ū tē-ūi ê lâng khı̀ hia chò sū-gia̍p. Put-lūn sı̄ ūi sím-mı̍h iân-kò͘ khı̀ Tang-pō͘ lóng hó, put-kò ū chı̍t-hāng, in khı̀ liáu chiū bô siūⁿ beh tńg-lâi Sai-pō͘, in-ūi hia hó thàn-chia̍h, thó͘-tē khoah, thang chèng-choh lâi ı̂-chhı̂ seng-oa̍h; iā ū chin-choē hiaⁿ-tı̄, khı̀ hia thàn tio̍h chı̂ⁿ, seng-oa̍h hù-jū. Goá nā mn̄g hia ê hiaⁿ-tı̄ kóng, “Lín ū siūⁿ beh koh tńg-lâi Sai-pō͘ á-bô?” In kóng, “Siūⁿ sı̄ oē siūⁿ, chóng-sı̄ āu-soaⁿ thô͘ chin liâm”, ı̀-sù sı̄ kiâⁿ boē khui-kha, in-ūi hó thàn-chia̍h, thái ū iáⁿ āu-soaⁿ ê thô͘ ū liâm leh?
Khoân-Kéng Iu-Ngá ê Kàu-Hoē
Tı̄ 5 ge̍h tiong goá khı̀ Sin-káng (成功鎮) kàu-hoē chò kang, chit keng kàu-hoē tùi Tâi-tang tio̍h koh chē khı̀-chhia, 50 goā kong-lí chiah oē kàu. Nā kóng khí Sin-káng kàu-hoē, chiū siūⁿ tio̍h kàu-kài ê lāu sian-poè Ko Tok-hêng bo̍k-su, i kong-ho̍k āu lâi Sin-káng siat kàu-hoē, āu-lâi ū chhiáⁿ Lı̂m Chhoan- bêng bo̍k-su lâi bo̍k-hoē. Tùi in 2 ūi kap hiaⁿ-ché ê ló͘-le̍k, chit keng kàu-hoē chiâⁿ-chò chı̍t keng Tang-pō͘ ū la̍t ê kàu-hoē, kàu-hoē ê tē-tiám sı̄ Tang Tiong tē-it hó, só͘-chāi an-chēng, tùi-bı̄n ū toā-hái, kiâⁿ lo̍h kia-á chiū ū káng-kháu, chin-choē hı̂-chûn tı̄ hia chhut-jı̍p, khong-khı̀ koh hó, sı̍t-chāi sı̄ sió thian-tông chı̍t-iūⁿ. Chia ê hı̂ chin sio̍k, kúi-thâu-to chı̍t kong-kin boē kàu 1 kho͘ 8 kak, goá tı̄ chia chı̍t lé-pài kú, chia̍h chin choē XXX. Chu-ūi tho̍k-chiá, lín nā ài chia̍h chhiⁿ-hı̂, chhiáⁿ lí lâi Sin-káng. Tı̄ chia ū Kán bo̍k-su teh khui i-koán, soà pang-chān san-tē kàu-hoē ê kang.
Goá Bô Kháu-châi
Tı̄ Sin-káng kàu-hoē, goá ài koh kóng chı̍t ê hiaⁿ-tı̄ ê sū, i sı̄ Ko bo̍k-su ê tē 4 kong-chú, Ko Toân-lı̍p tiúⁿ-ló, i tı̄ chia khui i-koán, hoān-chiá chin choē, i ê chhù tı̄ kàu-hoē keh-piah, kiàn-tio̍k-bu̍t bí-koan, goá chheng i chò Sin-káng ê ông-kiong. Ko tiúⁿ-ló tùi Lēng-chun Ko bo̍k-su ê kau-tāi, chı̄n-tiong tı̄ kàu-hoē, i kò͘-khiam tùi goá kóng, goá lóng bô kháu-châi, iā boē hiáu kóng tō-lí, i koh kóng kap i toà ê lâm-lú kang-lâng, í-keng ū 5 miâ lâi jı̍p kàu, niá soé-lé, chin kám-siā Chú. Chu-ūi tho̍k-chiá, lán bô kháu-châi bô iàu-kín, nā oē chhoā lâng sı̀n Chú chiū hó.
Goán Chia Ná M̄ Siat Kàu-hoē
Tùi Sin-káng koh khı̀ 20 kong-lí ê só͘-chāi, ū chı̍t-keng Tek-ô͘ kàu-hoē, khai-siat 2 nı̂ goā kú, chò lé-pài ū 4, 5 cha̍p lâng, sı̀n-tô͘ lóng sı̄ tùi pa̍t-ūi poaⁿ lâi ê, te̍k-pia̍t ū Po͘-lí hong-bı̄n ê hiaⁿ-tı̄, kúi-nā ūi tı̄ chit keng kàu-hoē teh oa̍h-tāng. Chit keng kàu-hoē khí tı̄ toā-lō͘-piⁿ, thâu-chêng ǹg Thài-pêng-iûⁿ, āu-bı̄n ū soaⁿ, nā khiā tı̄ tâi-téng káng-tō, ū khoàⁿ-tio̍h toā-hái, ū sı̂ iā oē thiaⁿ-tio̍h hái-éng hoā-hoā háu ê siaⁿ, chhin-chhiūⁿ khoàⁿ-tio̍h chı̍t-pak oē chhut-siaⁿ ê tô͘-ūi.
Chit keng kàu-hoē khai-siat í-lâi lóng bô tn̂g-kı̂ chū-chāi ê kang-lâng, in chin ài chı̍t ūi sian-siⁿ, chóng-sı̄ chhiàⁿ lóng bô, nā-sı̄ tióng-chip chin hia̍p-le̍k chò Chú ê kang, hoē-iú sı̀-soàⁿ tı̄ soaⁿ-téng khiā-khí, lâi kàu kàu-hoē tio̍h kiâⁿ 2 tiám cheng ê lō͘, nā sı̄ in chı̍t lé-pài kú óng-lâi kiâⁿ bô siān.
Tı̄ 3 àm pò͘-tō-hoē, in ài goá khı̀ Tiông-pin pò͘-tō, chia lı̄ Tek-ô͘ 8 kong-lí, sı̄ hiong só͘-chāi toē, tı̄ tang-hái-gān tē 2 lāu-jia̍t ê só͘-chāi, hia ê bı̂n-chiòng chin ài thiaⁿ pò͘-tō, ta̍k-àm ū 3, 4 pah lâng lâi thiaⁿ, ū chhoan-tiúⁿ, á sı̄ hiong tāi-piáu, choan-kang tùi chng-kha lâi thiaⁿ, goá pò͘-tō liáu in iáu m̄ soàⁿ, chhoan-tiúⁿ iau-kiû kóng, chhiáⁿ kè-sio̍k lâi goán ê chhoan tiong thoân-tō, tiûⁿ-só͘ kap kiò lâng goá hū-chek, khó-sioh goá bô kang thang khı̀, chin phah-sńg. Hia ê bı̂n-chiòng mn̄g kóng, “goán chia ná m̄ siat kàu-hoē?” Hō͘ goá boē hiáu ı̀n-tap. Tek-ô͘ ê tióng-chip chin koan-sim chit só͘-chāi, khó-sioh in ê keng-chè le̍k-liōng iú-hān, kang-lâng koh khah sı̄ toā būn-tê, nā m̄ sı̄ Tiong-hoē khı̀ khai-thok, sı̍t-chāi ū khùn-lân. Chú kóng, “Thang siu-sêng ê sı̄ choē, chò kang ê lâng chió.” Chin ū iáⁿ.
Nı̂-ko͘ Piàn Chò Lú Thoân-tō
Goá kàu Chho͘-lo̍k kàu-hoē chò kang ê sı̂, ū tú-tio̍h chı̍t-ūi nı̂-ko͘ chhut-sin ê lú thoân-tō, kiò chò Lâm tiúⁿ-ló. Chu-ūi tho̍k-chiá, lín m̄ thang gō͘-hoē goá kóng oē mâu-tún, i sı̄ lú-sèng chóng-sı̄ sèⁿ Lâm, Tang-pō͘ ê hoē-iú lóng kiò i Lâm tiúⁿ-ló, i iā sı̄ lú tiong-i-su, i tùi goá kóng, i lâi Tâi-tang ê bo̍k-tek, sı̄ beh thoân Hu̍t-kàu, bô phah-sǹg soà lâi sı̀n Iâ-so͘, āu-lâi koh khı̀ tha̍k hū-o̍h chò lú thoân-tō, lâi Chho͘-lo̍k chò i-seng kiam thoân-tō. I chin gâu thiàⁿ kàu-hoē, thiàⁿ Chú ê kang-lâng, ū chı̍t-ūi Siā sian-siⁿ kap i hia̍p-le̍k khí lé-pài-tn̂g, siok-sià lóng chin hó-sè, keng-chè to̍k-lı̍p, chò lé-pài 6, 70 lâng ài chhiáⁿ choan-jı̄m ê kang-lâng, m̄ chai sím-mı̍h lâng, ū thiaⁿ-tio̍h Chú ho͘-tiàu ê siaⁿ, hoaⁿ-hí ı̀n kóng, “Goá tı̄ chia, chhe goá, chhe goá!”
Kàu-Hoē Kaⁿ-Ga̍k Chò Chhù-Piⁿ
2 nı̂ chêng Tâi-tang kàu-hoē bat chhiáⁿ goá lâi pò͘-tō, chit pái koh lâi sı̄ tē-jı̄ pái. Tâi-tang ū chhut-miâ ê hong-poe-soa, tāi-khài sı̄ chhin-chhiūⁿ Lo̍k-káng ê khı̀-hāu. Kàu-hoē sı̄ Tâi-tang koān tē-it toā-keng koh chē lâng, chit keng kàu-hoē sı̄ Jı̍t-jı̂n sı̂-tāi ê Ou-the-lah (才寺), chêng-jı̄m ê Tân Sūi-san bo̍k-su tı̄ kong-ho̍k ê sı̂, tùi in chiap-siu lâi chò pài-tn̂g, tiûⁿ-só͘ chin khoah koh hó-sè, chóng-sı̄ chin tú-hó kap Tâi-tang kaⁿ-ga̍k chò keh-piah. Goá tı̄ hia pò͘-tō bat kóng, lín ài khı̀ thian-tông á-sı̄ tē-ga̍k? Nā ài khı̀ thian-tông, tio̍h lâi kàu-hoē m̄-thang khı̀ kaⁿ-ga̍k. Chhin-ài ê hiaⁿ-ché, Chú kā lán kóng, sè-kan ū 2 tiâu lō͘, chı̍t-tiâu kàu éng-oa̍h, chı̍t tiâu thàu kàu bia̍t-bông, lán tio̍h ín-chhoā lâng kiâⁿ oa̍h-lō͘.
Jia̍t-sim Ê Tiong-chip
Tı̄ hiong-chhoan ê kàu-hoē tiong keng-chè hó, tióng-chip jia̍t-sim thiàⁿ kàu-hoē ê, goá siūⁿ sı̄ Tı̂-siōng kàu-hoē. Chia ê tióng-chip chin thiàⁿ Chú, koh jia̍t-sim, tı̄ hia pò͘-tō ê sı̂ tú-tio̍h hong-thai, iáu-kú in chhut-la̍t, ín-chhoā lâng lâi thiaⁿ pò͘-tō, goá khoàⁿ in ê jia̍t-sim chin kám-kek, in ta̍k lâng ê sū-gia̍p iā chin sêng-kong, chin-chiàⁿ thiàⁿ Chú ê lâng, beh siū Chú ê sù-hok. Chia ê hoē-iú toā-poàⁿ sı̄ kheh-lâng, chóng-sı̄ chin gâu kóng hō-ló oē, thiaⁿ kóng le̍k-tāi to̍k-sin ê thoân-tō nā lâi chia chò kang, chiū kiat-sok to̍k-sin seng-oa̍h (chiū kiat-hun), che sı̄ to̍k-sin kang-lâng ê hó siau-sit, chhin-ài to̍k-sin ê tâng-kang, chhiáⁿ lín tio̍h hāu-pó͘ lâi chia chò kang, m̄ thang sit liáu hó ki-hoē.
Tán-hāu Beh Chhut-sı̀ Ê Kàu-hoē
Thài-moâ-lí, tı̄ Tāi-bú kàu Tâi-tang ê chı̍t-poàⁿ-lō͘, tùi chia chē khı̀-chhia khı̀ Tâi-tang tio̍h chı̍t-tiám cheng, chhia chı̂ⁿ 10 kho͘. Tı̄ chia ū kok só͘-chāi lâi ê hoē-iú 15 hō͘, chóng-sı̄ sı̍t-chāi khı̀ lé-pài ê lâng bô kúi ê, in-ūi lâi Tâi-tang lé-pài, chı̍t ê lâng tio̍h khai 30 kho͘ ê só͘-hùi, sı̍t-chāi keng-chè kap sı̂-kan m̄ iông-ún. Ū chı̍t ūi Tâi-lâm lâi ê Tân hiaⁿ-tı̄, chin ı̀-ài siat-kàu-hoē, thang hō͘ hia ê lâng lı̄-piān kèng-pài Siōng-tè, só͘-í i tāi-seng ka-kı̄ boé chı̍t keng tiàm, chò pài-tn̂g, soà chhiáⁿ Tâi-tang kàu-hoē tio̍h khı̀ pang-chān in chhut-sı̀, in-ūi Tâi-tang kàu-hoē 2,3 nı̂ kú ū siat Chho͘-lo̍k, Kiàn-hô, Ti-pún 3 keng kàu-hoē, ū ê bô sím-mı̍h chiâⁿ-mı̍h, só͘-í chiū tiû-tû, kàu 8 ge̍h 3 jı̍t bo̍k-su, tióng-chip, chheng-liân kap goán saⁿ-kap khı̀ pò͘-tō, khoàⁿ-kı̀ⁿ sı̀n-tô͘ jia̍t-chhiat ài siat kàu-hoē, chiū tı̄ pò͘-tō āu ê lé-pài-jı̍t, khai-bō͘ tián-lé. Tùi siat kàu-hoē kàu kin-á-jı̍t (8 ge̍h jı̍t kú) múi lé-pài siōng-ngó͘ ū 60 miâ chó-iū, hā-ngó͘ 3,4 cha̍p miâ chū-hoē, chin kám-siā Chú. In chhiàⁿ sian-siⁿ ê sin-kim kap kàu-hoē cha̍p-hùi lóng ka-kı̄ hū-tam, hoē-iú sui-jiân sàn-hiong, iáu-kú ū lâng chin kam-sim hōng-hiàn. Nā ēng chit keng kàu-hoē chò bô͘-hoān, ta̍k keng kàu-hoē lóng oē thang keng-chè to̍k-lı̍p chiah tio̍h. Goán tı̄ 1960 nı̂ 3 ge̍h tiong koh lâi pò͘-tō chı̍t-pái, án-ni lâi chò kang 2 pái, goá pún-sin ū khı̀ 2 hō͘ bı̄-sı̀n-chiá ê ka-têng, chú-chhı̂ chò lé-pài tû ngó͘-siōng, kı̂-tiong chı̍t ūi sı̄ Hiong-kong-só͘ ê chú-kè, i ê kiáⁿ tı̄ Sin-tek Sèng-keng su-ı̄ⁿ tha̍k-chheh, i kóng kiáⁿ beh thoân Chú ê hok-im, goá tio̍h kín hoán-hoé sı̀n Iâ-so͘. Chin kám-siā Chú, Chú hō͘ tit-kiù ê lâng jı̍t-jı̍t ná ke-thiⁿ.
Hiong-chhoan Ê Toā Kiàn-tio̍k-bu̍t
Hù-lí kàu-hoē sı̄ tı̄ Tang-pō͘ hiong-chhoan choè toā keng ê kàu-hoē, Tiuⁿ bo̍k-su siàu-liân hoa̍t-phoat, hoē-iú choē, kàu-hoē khí chin toā keng, sı̄ kúi nı̂ chêng khí-ê, khai beh kàu 20 bān kho͘, thang kóng sı̄ Tang-pō͘ sǹg ū tio̍h ê kàu-hoē. Chia ê sı̀n-tô͘ chin choē chú-lú teh tha̍k tāi-ha̍k, sı̄m-chı̀ ū pó-sàng-seng, chin-chiàⁿ “kèng-ùi Iâ-hô-hoa sı̄ tı̀-sek ê kun-pún”.
6 Jı̍t Kú Seⁿ 6 Ê Kiáⁿ
Goán khı̀ Tang-tek chò kang 6 jı̍t kú, in-ūi hia bô thoân-kàu-chiá, kàu-hoē chiū siat-hoat tı̄ Chhoà tiúⁿ-ló ê ke hō͘ goán ho̍k-sı̍p. Chhoà tiúⁿ-ló chin jia̍t-sim chiàu-kò͘ kàu-hoē, tiúⁿ-ló-niû chò sán-pô, seng-lí sı̄ phó͘-thong. Goán khı̀ 3 jı̍t i ū kā lâng khioh 3 ê gín-ná, goán khı̀ chia̍h-pn̄g ê sı̂, i chiū kā goán pò-kò, goá ū kā tiúⁿ-ló-niû kóng, goán beh koh toà 3 jı̍t, lí oē koh kā lâng khioh 3 ê gín-ná, i tùi goá kóng, thài ū hiah hó, chia sı̄ sió só͘-chāi, chı̍t lé-pài nā chiâu-ûn khioh 3 ê chiū chin hó lah, chóng-sı̄ kàu goán beh lı̄-khui, chiàⁿ-sı̍t koh khioh 3 ê, kiōng tú 6 ê. Chhoà tiúⁿ-ló-niû tı̄ chit 6 jı̍t-kú, ūi-tio̍h Chú ê kang kap ka-kı̄ ê sū-gia̍p chin bô-êng, chóng-sı̄ i lóng bô chhut oàn-giân, chhiò gı̄-gı̄. Tı̄ hia pò͘-tō chin hó sêng-chek, ū 300 goā lâng lâi thiaⁿ, chóng-sı̄ chin khó-sioh kè-jı̍t chiū liân-soà lo̍h toā-hō͘, soà boē thang kè-sio̍k, só͘-í lán tio̍h siông-siông thàn ki-hoē chò kang.
Má-tāi Ché Ê Chhiú-lō͘ Chhài
Tāi-lí kàu-hoē sı̄ Tang-pō͘ chhut-miâ ê kàu-hoē, hoē- iú choē, keng-chè hó, chheng-liân oa̍h-tāng, sèng-koa-tūi gâu chhiùⁿ, ū kúi-ūi tióng-chip chin koan-sim kàu-hoē, iā ū Má-tāi ché oē chhut chhiú-lō͘-chhài. Goá saⁿ-nı̂ chêng bat lâi pò͘-tō, chit pái sı̄ tē-jı̄ hoê, goá kap in lóng chin se̍k-sāi, Hū-jı̂n-hoē siat-hoat ê hoé-sı̍t tǹg-tǹg hó, sı̍t-chāi m̄-bián tio̍h án-ni, oē phah-phái chhùi-táu. Tı̄ chia ū chı̍t-ūi Chiam tiúⁿ-ló, chiū-sı̄ oē chú chhiú-lō͘-chhài ê Má-tāi ché, sio̍k-gú kóng, “Cho-liāu kàu iā tio̍h sim-pū gâu”, chin chiàⁿ ū iáⁿ. Chia ê hoē-iú kóng-oē ū koh-iūⁿ, “ch” kap “s” kóng siong-hoán, in kiò “Ông sian-seⁿ” sı̄ kiò chò “Ông chian-cheⁿ,” gı̂m-si “Chú ah, goá sim thiàⁿ Lí” in gı̂m chò “Sú ah, goá chim thiàⁿ Lí”, chóng-sı̄ kap in chò-hoé kú, thiaⁿ koàn-sı̀ chiū hó. Te̍k-pia̍t tı̄ chia goá ài thê-khí ê, sı̄ chia ê chheng-liân chin gâu hia̍p-chō͘ pò͘-tō ê kang-chok, bô-lūn pun thoân-toaⁿ, pûn ga̍k-khı̀, chhiùⁿ-koa, lâm-lú chheng-liân lóng chin ióng-kám, ta̍k ē-po͘ khı̀ chò, só͘-í goá khı̀ 2 hoê ê pò͘-tō, lóng chin hó sêng-chek, múi àm ū 300 lâng í-siōng, goá iā ài kó͘-lē kok kàu-hoē ê chheng-liân, tio̍h án-ni lâi chı̄n-la̍t tı̄ Chú ê kang, in-ūi Pó-lô kóng “Lín bo̍h-tit in-ūi lín ê siàu-liân hō͘ lâng khoàⁿ khin, ----- tio̍h chò sı̀n ê lâng ê bô͘-hoān.”
Kàu-hoē Soè Chhı̀-liān Toā
Sūi-hūi tı̄ Hoa-liân koān, iā sı̄ lāu-jia̍t ê hiong-tı̀n, khó-sioh kàu-hoē khí tı̄ hoē-iú kam-á-the̍h ê chı̍t-kak, chin phian-phiah, chò lé-pài ê hoē-iú 20 lâng chó-iū, chóng-sı̄ ū 2, 3 ê tióng-chip chin jia̍t-sim, kàu-hoē keng-chè sui-jiân jio̍k chóng-sı̄ in ū phāu toā ê kè-oē, beh boé toē khah kı̄n koe-bı̄n, thang khí pài-tn̂g, só͘-í hoē-iú chiū chhut pún chèng kam-á, í-keng nı̂ goā kú, nā kàu 3 nı̂ chiū ū siu-sêng chin toā, khó-sioh goá khı̀ ê sı̂, kam-á chhiū tú-á tio̍h pı̄ⁿ, hō͘ chia ê hoē-iú ūi-tio̍h siau-to̍k ê kang-chok, chò kàu bô-êng chhı̀-chhaⁿ, m̄ nā án-ni, tióng-chip chin kı̂-thāi goá tı̄ pò͘-tō kı̂-kan thang toā soan-thoân hok-im tı̄ koe-bı̄n, khó-sioh kàu sı̂ lóng lo̍h toā hō͘, chí-ū oē thang tı̄ Khó͘ tiúⁿ-ló ê tiàm-lāi pò͘-tō, kai-chài Khó͘ tiúⁿ-ló chin jia̍t-sim, khiú chhù-piⁿ keh-piah ê lâng lâi thiaⁿ, chiah ū 5, 60 miâ ê thiaⁿ-chiòng. M̄-kú Sèng Sı̂n chò kang, mô͘-kúi iā chò kang, tı̄ pò͘-tō ê tē-jı̄ àm, Ko tiúⁿ-ló ê sim-pū āiⁿ gín-ná kap i ê ta-ke beh lâi hù-hoē, hit sı̂ jı̍t-thâu àm lah, koh tú-tn̄g lo̍h-hō͘, in teh koáⁿ-lō͘ lâi hù-hoē, hut-jiân tı̄ āu-bı̄n chı̍t ê chùi-hàn, khiâ chhia tōng-tó Ko tiúⁿ-ló ê sim-pū, lâng tó tı̄ toē-nı̍h, sí-sí hūn-hūn khı̀, pa̍t lâng koáⁿ-kín kng i lâi hō͘ i-seng chù-siā, kàu goá pò͘-tō soah iáu m̄-chai lâng, goán tâng-sim thoè i kı̂-tó, kàu goá lı̄-khui Sūi-hūi ê sı̂, sin-thé ū hó-sè, kám-siā Chú ê lı̂n-bín, kai-chài hū-jı̂n-lâng āiⁿ ê iù-eⁿ lóng bô sím-mı̍h sū, sı̍t-chāi sı̄ put-hēng tiong ê tāi-hēng. “Bān-hāng sū ta̍uh-ta̍uh lâi, sı̄ beh hō͘ thiaⁿ Siōng-tè ê lâng tit-tio̍h lı̄-ek”, goān Chú pó-siú chit keng bı̂-sè ê kàu-hoē.
Hū-Jı̂n-Hoē Kap 30 Goā Chiah Ke
Koan-im-soaⁿ kàu-hoē ê tiúⁿ-ló kóng, goán chin ài chhut-miâ ê bo̍k-su lâi pò͘-tō, chóng-sı̄ bô lâng beh lâi, che sı̄ in ê thó͘-khùi, chhin-ài ê tâng-kang, lán kiám m̄ tio̍h kèng-ka ài chit hō jio̍k-siáu phian-phiah ê kàu-hoē mah? Tı̄ Tāi-ú lo̍h chhia, tio̍h koh kiâⁿ 40 hun-cheng ê khe-po͘, chiah oē kàu pài-tn̂g, chóng-sı̄ kàu-ūi lí khoàⁿ tio̍h chit-keng 3 chàn koân-thah ê sin pài-tn̂g, chiū boē kı̀-tit kiâⁿ khe-po͘ ê ià-siān, chit keng pài-tn̂g í-keng khí 3 nı̂ kú, iáu boē Sı̄-á-geh (XXX), ū chı̍t-ūi Chhoà tiúⁿ-ló, bô mê bô jı̍t hū-chek chit ê kang-chok, thô͘-chúi kap sió-kang lóng sı̄ hoē-iú ka-kı̄ chò, Hū-jı̂n-hoē chin chhut-la̍t chò sió-kang, in thiaⁿ goá beh khı̀ chò kang, chit ūi lú tiúⁿ-ló kóng, “Chian-cheⁿ beh lâi pò͘-tō, kàu-hoē bô sı̂ⁿ beh án-soáⁿ?” (Sian-siⁿ beh lâi pò͘-tō, kàu-hoē bô chı̂ⁿ beh án-choáⁿ?) Goân-lâi in kóng oē “ch” kap “s” iā sı̄ kóng siong-hoán, chit ūi lú tiúⁿ-ló, chiū tùi tióng-chip-hoē thê-gı̄, pò͘-tō it-chhè hùi-iōng, in Hū-jı̂n-hoē beh hū-chek, lâm ê tióng-chip mn̄g kóng, lín kiám oē thàn chı̂ⁿ? In kóng, goán boē thàn-chı̂ⁿ iáu-kú oē siūⁿ pān-hoat. Kiat-kio̍k in kó͘-lē chı̍t ê chí-moē hiàn chı̍t chiah ke, á-sı̄ ah, in chóng-kiōng hiàn 30 goā chiah, ēng kàu ū chhun, thang choán jı̍p chò kàu-hoē ê lō͘-ēng, chin chiàⁿ “chı̍t-pé mı̄-hún, chı̍t-tiám iû ēng boē oân”, chit hō sı̀n-sim ê hōng-hiàn, ū toā kong-hāu.
Thoân Hok-im Kap Káng-hu̍t
Hōng-lı̂m tı̀n sı̄ lāu-jia̍t ê só͘-chāi, kàu-hoē iā ū chin kú ê le̍k-sú, Kheh-lâng ê hoē-iú tı̀n toā-pō͘-hūn, lâi chia bo̍k-hoē ê Gô͘ sian-siⁿ chiah kiat-hun bô kúi ge̍h-jı̍t, in lóng oē kóng poàⁿ-chheⁿ-se̍k ê Kheh-oē, chin chiàⁿ ū iáⁿ jı̍p gô͘ mn̂g, thàn gô͘ hoat, tı̄ 3 jı̍t-kan ê pò͘-tō-hoē, in siat-hoat tiûⁿ-só͘ tı̄ chhı̄-tiûⁿ kháu. Tı̄ goán pò͘-tō ê tē-jı̄ mê, Hu̍t-kàu iā chhiáⁿ Tâi-pak Chheng-siông hoat-su lâi biō-kháu káng hu̍t, in ê kóng-kò-choá kap lán ê tah chò-hoé, hō͘ tı̀n-bı̂n kak-tit chhin-chhiūⁿ Ki-tok kap Hu̍t-kàu teh piàⁿ-koán, chóng-sı̄ lán 3 àm ê thiaⁿ-chiòng, ū tùi 150 lâng chı̀n kàu 200 goā lâng, kám-siā Chú. Tı̄ chia ū chı̍t-ūi thiàⁿ Chú ê Iú tiúⁿ-ló, tı̄ bó͘-bó͘ sū-kiāⁿ tú-tio̍h toā oan-khut, hi-seng tiōng-hu kap 2 ê kiáⁿ (tiōng-hu kap toā kiáⁿ sı̄ i-seng), i iáu-kú bô sit-chı̀, thiàⁿ Chú kàu-toé. Goān Chú ke-thiⁿ khùi-la̍t, hō͘ i boē kı̀-tit āu-bı̄n ê khó͘-sū, chí-ū ǹg thâu-chêng só͘ chhah ê pio lâi cháu, thang kàu hit jı̍t, tit-tio̍h tiàu lán--ê ê siúⁿ. A-men.
Sûn Hoē-iú Soà Sûn Ti-á
Goá chē chhia kàu tı̄ Hong-tiân, chhē pài-tn̂g poàⁿ-tiám cheng kú, chiah chhē-tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chiah sió só͘-chāi, tio̍h chhē hiah kú? Goân-in sı̄ kàu-hoē chiah siat chı̍t-nı̂ kú, tah chháu-liâu tı̄ chng-boé, só͘-í chiah oh chhē. Chit ê kàu-hoē, sı̄ chı̍t-ūi kàu-kài ê lāu sian-poè Ô͘ sian-siⁿ khai-thok ê, sui-jiân chí ū siat-kàu chiah chı̍t-nı̂, iáu-kú chò lé-pài ū 4, 50 lâng, lóng sı̄ sin hoē-iú. In tāi-seng boé chı̍t tè chiaⁿ-pah pêⁿ ê pài-tn̂g-toē, seng tah chit keng chháu-liâu, thang chò lé-pài, chóng-sı̄ chit-keng chháu-liâu pài-tn̂g, ū tú-tio̍h toā chai-lān, hō͘ hong-thai liân-liân ián-tó 3 pái, kàu goán khı̀ pò͘-tō ê sı̂, in tùi tē 3 pái ê tó koh ián khiā khí-lâi, goá chheng chit-keng pài-tn̂g chò put-tó-ong kàu-hoē, chóng-sı̄ in bô in-ūi só͘ tú-tio̍h ê to-lān lâi hoe-sim, in koh kè-e̍k, chiong só͘ hiàn ê chı̂ⁿ, lia̍h ti-á kiáⁿ hō͘ lâng chhı̄ pun, ǹg-bāng 2 nı̂ āu oē thang khí chı̍t keng 10 bān kho͘ í-siōng ê pài-tn̂g, in ê ǹg-bāng chin toā, só͘-í thoân-tō sian-siⁿ tio̍h ka-poē ê bô-êng, sûn hoē-iú, tio̍h soà sûn kàu-hoē ê ti-á, khoàⁿ ū toā chiah boē? Chit khoán ê bo̍k-hoē, goá thâu chı̍t-pái khoàⁿ tio̍h, goá siong-sı̀n “Chı̄n-la̍t tı̄ Chú ê kang-boâ m̄ sı̄ khang-khang.” Koh thiaⁿ kóng, hia ê kéng-koaⁿ chin lo-so, nā sı̄ goán tı̄ hia pò͘-tō, chin hó ki-hoē, tı̍t-kàu soà boé àm, ū 5 ê kéng-koaⁿ lâi lı̂m-se̍k, ke-thiⁿ goán ê kong-êng, tio̍h o-ló Chú.
Ka-têng Lé-pài Ū Hiàn-kim
Goán khı̀ Siū-hong kàu-hoē chò kang ê sı̂, ū siū chhiáⁿ khı̀ chò ka-têng lé-pài ê chú-lí, hit ê ka-têng sı̄ goā-séng lâng kap san-pau chí-bē kiat-hun ê ka-têng, chí ū hū-jı̂n-lâng ū lâi lé-pài, goán chò lé-pài liáu, chiū khoàⁿ-kı̀ⁿ hit ê chí-bē the̍h chı̂ⁿ hō͘ thoân-tō sian-siⁿ, goá mn̄g i sím-mı̍h ı̀-sù, i kóng sı̄ ka-têng lé-pài ê hiàn-kim, sui-jiân sı̄ 120 kho͘, chóng-sı̄ ta̍k-hō͘ to ū chiàu án-ni, sûi-ı̀ hōng-hiàn, thiaⁿ kóng Hong-tiân iā sı̄ án-ni, goá siūⁿ che sı̄ chin hó ê sı̍p-koàn. Ū to͘-chhı̄ kàu-hoē tı̄ ka-têng chū-hoē, siông-siông chhut piáⁿ, thn̂g-á téng, ūi-tio̍h án-ni ū chin-choē ê gı̄-lūn, só͘-í chiū hoè-chí chhut thn̂g-kó, oāⁿ chò hiàn-kim, iáu-kú sı̄ bô koàn-sı̀, sı̍t-chāi tio̍h ǹg sió kàu-hoē lâi ha̍k-sı̍p, Sūi-hong kàu-hoē í-keng ū 5 nı̂ ê le̍k-sú, Hong-tiân chí-ū chı̍t nı̂, chóng-sı̄ 2 keng kàu-hoē ê Chú-jı̍t-o̍h ha̍k-seng, lóng ū chiâⁿ pah lâng, khó-sioh nn̄g keng lóng khiàm-kheh Chú-jı̍t-o̍h kàu-oân, goá siūⁿ sin-siat ê kàu-hoē nā kèng-ka ēng kang tı̄ Chú-jı̍t-o̍h ê kang-chok, kàu-hoē tek-khak heng-ōng, só͘-í chò thoân-kàu-chiá chin su-iàu poê-iúⁿ chò kang ê jı̂n-châi, lâi saⁿ-kap hoat-tián Chú ê sèng-kang.
Koh Kè-sio̍k Pò͘-tō
Goán kàu Khèng-hong chò kang, chit keng kàu-hoē tióng-chip kap sian-siⁿ chin hia̍p-le̍k, só͘-í goán khı̀ pò͘-tō, in iā chin gâu chún-pı̄ it-chhè ê sū-kang, kiat-kó chiū-sı̄ tit-tio̍h 200 miâ ê thiaⁿ-chiòng, chin tı̀-ı̀ lâi kè-sio̍k thiaⁿ. In lâi thiaⁿ pò͘-tō, sı̄ chū-hoat-tek chē tı̄ thâu-chêng ê í-liâu, chiàu án-ni sūn-sū chē ūi, thâu kàu boé lóng chin an-chēng, in-ūi pài-tn̂g boē thang siu-iông hiah choē lâng, chí-ū tio̍h tı̄ pài-tn̂g chêng ê goā-tiâⁿ chò hoē-tiûⁿ, ū sı̂ tú-tio̍h hō͘-mı̄-á, iáu-kú thiaⁿ-chiòng lóng bô cháu, piáu-bêng in kiû-tō ê sim, chin jia̍t, goán pò͘-tō ê kı̂-kan í-keng oân, tióng-chip iau-kiû kè-sio̍k koh pò͘-tō, nā sı̄ goán tio̍h koh kè-sio̍k khı̀ Thài-moâ-lí chò kang, tı̀ kàu phah-sńg ki-hoē, chóng-sı̄ chū-chāi kàu-hoē ê Tēⁿ thoân-tō, i iā sı̄ ū pò͘-tō ê un-sù, chiū tùi chèng-lâng soan-pò͘, bı̂n-á-àm i pún-lâng beh kè-sio̍k pò͘-tō, chhiáⁿ chèng-lâng tio̍h koh lâi thiaⁿ, chin kám-siā Chú, goán Oán-tong Kui-chú ê hoē-tiúⁿ, Hek bo̍k-su phài goán chhut lâi pò͘-tō ê bo̍k-tek, iā sı̄ chāi tı̄ chia, ài kó͘-lē múi chı̍t keng kàu-hoē, pún-sin ū kè-sio̍k pò͘-tō ê cheng-sı̂n, lâi ín-chhoā boē sı̀n ê lâng kui Chú. Só͘-í choè thoân-kàu-chiá, á-sı̄ sı̀n-tô͘ m̄ thang the-sı̂ kóng, goá bô pò͘-tō ê un-sù, tı̀-kàu pı̂n-toāⁿ, múi chı̍t ê lâng nā kam-goān ló͘-le̍k ha̍k-sı̍p, ta̍k-lâng lóng sı̄ pò͘-tō ka, bô ū sím-mı̍h kiò chò te̍k-pia̍t ê un-sù, goá siūⁿ chin-chiàⁿ ê un-sù, sı̄ tùi kam-goān, ló͘-le̍k lâi ha̍k-sı̍p chiū oē tit-tio̍h. Goān Chú tùi Tâi-oân koh heng-khí choē-choē ài pò͘-tō ê tâng-kang kàu tı̄ ta̍k-só͘-chāi, khı̀ pò-thoân chín-kiù ê hok-im.
