Thiàⁿ Ka-tı̄

Lūn thiàⁿ ka-tı̄ chit-ê tê-ba̍k kiám-chhái ū lâng beh piān-pok kóng, Lūn thiàⁿ ka-tı̄ ê sū, m̄-bián kóng ta̍k lâng mā-sı̄ thiàⁿ. Chóng-sı̄ goá kóng, bô tek-khak ta̍k-lâng lóng ē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄, tio̍h ē-bat ka-tı̄, chiah ē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄. Nā m̄-bat ka-tı̄, sui-jiân ū ka-tı̄ iā-sı̄ bē-hiáu thiàⁿ. Thài 19:19 Iâ-so͘ kóng, Lí tio̍h thiàⁿ chhù-piⁿ chhin-chhiūⁿ ka-tı̄. Án-ni nā bē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄, beh thái-ē thiàⁿ pa̍t-lâng. Sím-mı̍h kiò-chò bē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄. 1)Siū kau-tài, bô chı̄n-tiong, chò-sū pı̂n-toāⁿ, tı̀-kàu sit-lo̍h tē-ūi, siū kū-choa̍t, chiū-sı̄ bē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄, chhin-chhiūⁿ niá chı̍t-chheng gı̂n ê lô͘-po̍k. 2)Lām-sám khai-liáu chó͘-kong ê ke-hoé, tı̀-kàu kan-khó͘ chiū-sı̄ bē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄, chhin-chhiūⁿ Lōng-tōng-chú. 3) Bô siú kui-kí, sám-chò chı̍t-tiûⁿ, hoān hêng-àn, tı̀-kàu siū-choē, chiū-sı̄ bē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄, chhin-chhiūⁿ sı̍p-jı̄-kè téng ê chha̍t. Ka-tı̄ bô hoān-tio̍h téng-bı̄n chit 3 tiâu chiū thang kóng ē-hiáu thiàⁿ ka-tı̄. Chóng-sı̄ chit khoán ê thiàⁿ, iáu-kú m̄-sı̄ chin ê thiàⁿ, sǹg sı̄ goā-phoê ê thiàⁿ nā-tiāⁿ. In-ūi lâng ū nn̄g-pō͘, goā-pō͘ sı̄ khak nā-tiāⁿ, chiū-sı̄ sin-khu, lāi-pō͘ chiàⁿ-sı̄ chin-hoè, chiū-sı̄ lêng-hûn. Só͘-í nā kan-ta ē hiáu-tit thiàⁿ ka-tı̄ ê sin-khu, bē hiáu-tit thiàⁿ ka-tı̄ ê lêng-hûn, chiū m̄-sı̄ chin ê thiàⁿ ka-tı̄. Tio̍h lāi-goā nn̄g-pō͘ lóng-chóng thiàⁿ chiàⁿ sı̄ chin ê thiàⁿ ka-tı̄. Kán-tan kú-khí kúi-nā hāng: 1.Chhēng: Lâng bô chhin-chhiūⁿ chiáu hiah chē mn̂g, iā bô chhin-chhiūⁿ hı̂ ū lân, só͘-í tio̍h chhēng, put-kò sı̄ ū-ê chhēng hó koh súi, ū-ê chhēng bái koh phoà ê cheng-chha nā-tiāⁿ. Chóng-sı̄ hiān-sı̂ ê siā-hoē, khah chē chin gâu chhēng sı̂-sek ê saⁿ-khò͘, chin phiat, lūn seng-khu ê chhēng thang kóng cha̍p-chiok. M̄-kú lêng-hûn bô tek-khak lóng ū thang chhēng, kiám-chhái chē-chē sı̄ chhiah-thé. Lêng-hûn ê saⁿ sı̄ sím-mı̍h? Ko-lô-se 3:12 ū gō͘ niá chin-súi, chiū-sı̄ chû-pi, lı̂n-bín, khiam-sùn, un-jiû, jím-nāi chit gō͘ niá, chı̀-chió mā-tio̍h tit ū chı̍t-niá. Koh ū chı̍t-niá Sài 59:17. Tio̍h ēng jia̍t-sim chò tn̂g-saⁿ, chiū-sı̄ tio̍h chı̄n-la̍t tı̀-ı̀ kiù lâng. Iáu ū chı̍t-niá chiū-sı̄ Lô 13:14. Tio̍h chhēng Chú Iâ-so͘ Ki-tok, bo̍h-tit ūi-tio̍h jio̍k-thé tô͘-bô͘, tı̀-kàu thàn su-io̍k. Chit niá Ki-tok nā chhēng ū tio̍h, chiū bián tú-tio̍h hong koâⁿ, hō͘ ak ê kan-khó͘. In-ūi Ki-tok ê gı̄ jia-khàm lán ê put-gı̄, iā hō͘ lán chai lêng-hûn ê chhēng pí jio̍k-thé ê chhēng khah iàu-kín. Khé 19:8. Kng-bêng chheng-khı̀ ê iù-koah-pò͘, chiū-sı̄ sèng-tô͘ só͘ kiâⁿ ê gı̄. Téng-bı̄n só͘ kóng hiah-ê, chiū-sı̄ lêng-hûn ê súi-saⁿ, tāi-ke tio̍h hiahN-khı̀ chhēng, m̄-thang sè-jı̄. In-ūi lán sin-thé ê saⁿ sı̄ bô kú-tn̂g tı̄-teh. Iok-pek kóng, Goá thǹg-theh lâi chhut-sı̀, ia̍h tio̍h thǹg-theh khı̀ kui thô͘ (lok-pek 1:21). Só͘-í lán só͘ ē-tit thang chhēng kàu Thian-tông kı̀ⁿ-Siōng-tè ê, chiū-sı̄ lêng-hûn só͘ chhēng ê súi-saⁿ (chiū-sı̄ it-chhè ê hó-tek) kap phoà-saⁿ (chiū-sı̄ it-chhè ê pháiⁿ só͘ kiâⁿ). Só͘-í lán tāi-ke ê chhēng tio̍h ē-hiáu pı̄-pān seng-khu, lêng-hûn pêⁿ-pêⁿ ū chiàⁿ sı̄ chin ê thiàⁿ ka-tı̄. 2. Chia̍h: Lūn chia̍h ê sū, m̄-sı̄ chı̍t khoán, ū-ê nā ū hoan-chû-chhiam soah-bí, phoè kiâm-liân-hı̂, chiū sǹg-sı̄ chhe-chhau; ū-ê ta̍k-tǹg lóng sı̄ san-tin hái-bı̄, mā hiâm bô kàu-gia̍h. Sio̍k-gú kóng, (富人一席酒窮漢半年糧). Hó-gia̍h lâng nā chia̍h chı̍t-tǹg, hō͘ sàn-lâng chò tit poàⁿ-nı̂ ê bí-niû. Nā lūn hó-gia̍h lâng ê chia̍h thang kóng chiâu-pı̄, chóng-sı̄ lêng-hûn ū-ê sı̄ chin iau, gō kah beh pı̀ⁿ pó͘ khı̀. Lán tio̍h gâu pı̄-pān lêng-hûn ê chia̍h-liāu, chhin-chhiūⁿ hó-gia̍h lâng ê chhe-chhau, ta̍k hāng ū. Lêng-hûn ê bí-niû sı̄ sím-mı̍h? Hān 6:51 chiū-sı̄ thiⁿ-piáⁿ. Sài 55:2 in-ūi lâng ēng kim gı̂n só͘ bé ê, bô kàu-gia̍h thang pá pak-tó͘, tio̍h thiⁿ lâi ê chiàⁿ ū kàu-gia̍h. Iâ-so͘ chiàⁿ sı̄ thiⁿ chin-piáⁿ, sin-khu phah-phoà kiù sèⁿ-miā. Hān 14:6 Iâ-so͘ sı̄ chin-lí, sı̄ lō͘, sı̄ kng, lán tio̍h him-bō͘ I, chhin-chhiūⁿ chhùi-ta iau chiū ū hok-khı̀ (Thài 5:6). Nā án-ni gâu pı̄-pān jio̍k-thé ê bí-niû, iā gâu pı̄-pān lêng-hûn ê bí-niû, chiū-sı̄ chin ê thiàⁿ ka-tı̄. 3.Tiàm: Chiáu ū siū, siù ū kang, lâng tek-khak tio̍h ū khiā-khí ê só͘-chāi, ū-ê toà phoà chháu-liâu, ū-ê tiàm súi hiā-chhù, chin sóng chin chheng-hiu. Taⁿ lâng tiàm chit khoán súi-chhù beh tiàm loā-kú, siāng kú put-kò chiâⁿ-pah nı̂ nā-tiāⁿ, sè-kan sı̄ chhut-goā m̄-sı̄ tn̂g-tn̂g toà, iàu-kín tio̍h ūi-tio̍h lêng-hûn chhoē éng-oán ê só͘-chāi. M̄-sı̄ kàu-goā ê lâng só͘ sio ê choá-chhù, chiū-sı̄ chin-oa̍h Siōng-tè ê siâⁿ, thiⁿ-téng ê Iâ-lō͘-sat-léng (Hi 12:22). M̄-bián ēng chı̂ⁿ bé. Hān 14:1, 2 chiū-sı̄ Iâ-so͘ thè lán pı̄-pān piān-piān, beh hō͘ mê-jı̍t him-bō͘ Chú kap I saⁿ-liân ê lâng. Só͘-í nā ē-hiáu pı̄-pān jio̍k-thé ê chhù, iā ē tı̀-ı̀ pı̄-pān lêng-hûn ê chhù ê, chiū-sı̄ chin ê thiàⁿ ka-tı̄. 4.Oē-seng: Chia̍h, chhēng, tiàm ê í-goā, só͘ iàu-kín chiū-sı̄ oē-seng. Lâ-sâm tio̍h sàu, ū pēⁿ tio̍h chhiáⁿ i-seng i, thoân-jiám-chèng tio̍h tı̂-hông. Lêng-hûn ê pēⁿ chiū-sı̄ hi-êng, kan-chà, ké-chò, pe̍h-chha̍t, pháiⁿ sèng-tē, ok-to̍k... kóng bē liáu, che tio̍h kín i-tı̄. Thoân-jiám pēⁿ, chiū-sı̄ siā-hoē ê pháiⁿ hong-sio̍k, tio̍h tı̂-hông, nā-bô chı̍t-ē jı̍p-sim, thian-liông chiū sòng-sit, tio̍h khoàⁿ-kı̀ⁿ chı̂ⁿ bē seⁿ-khí tham-sim, khoàⁿ-kı̀ⁿ pháiⁿ ē kín i-tı̄ chiàⁿ ū thò-tòng. Taⁿ sim-lêng to̍k-it ê I-seng chiū-sı̄ Iâ-so͘, tio̍h sêng-sim kiû I i-tı̄, thang tit-tio̍h sin-thé lêng-hûn pêⁿ-pêⁿ ióng-kiāⁿ, án-ni chiàⁿ sı̄ thang kóng sı̄ chin bat ka-tı̄, thiàⁿ ka-tı̄. (Tâi-oân Kàu-hoē-pò tē 516 koàn,1928 nı̂ 3 ge̍h)