Thiàⁿ Lêng-hûn Ê Jia̍t-cheng 05

 Tē 5 Chiuⁿ
Hok-im Iáu Boē Thoân Kàu Choan Sè-kài Í-cheng Iâ-so͘ Kiám Oē Koh Lâi Chhiáⁿ hian-khui Má-khó hok-im 13 chiuⁿ 10 chat, “Chóng-sı̄ hok-im tek-khak tāi-seng thoân tı̄ bān-pang.” Koh hian-khui Má-thài hok-im 24 chiuⁿ 14 chat, lí chiū oē khoàⁿ-tio̍h siāng-khoán ê kóng-hoat, chóng-sı̄ ū ke tām-po̍h oē tı̄ lāi-bı̄n kóng: “Chit-ê thian-kok ê hok-im beh thoân kàu thong thiⁿ-ē, choè kan-chèng tı̄ bān-pang, hit sı̂ boa̍t-kı̂ chiū kàu.” Iáu boē khai-sí kái-sek chit toāⁿ Sèng-keng í-chêng, goá ài hō͘ goá ê tê-ba̍k bêng-liâu. Goá pēng m̄-sı̄ teh mn̄g, “Ki-tok beh tò-tńg kàu khong-tiong. Goá ê būn-tê sı̄ “Ki-tok ū beh tò-tńg lâi toē-chiūⁿ bô? I ū beh lâi kiàn-siat thóng-tı̄ I ê ông-kok á-bô? Hok-im iáu boē thoân kàu choân sè-kài í-chêng I chiū tò-tńg lâi toē-chiūⁿ mah? Goá thâu chı̍t pái tha̍k-tio̍h tú chiah chhiáⁿ lí chù-ı̀ hiah-ê SÈng-keng chat, te̍k-pia̍t tı̄ Má-khó hok-im ê hit chat ê sı̂, goá kám-kak bô sím-mı̍h bêng-liâu, goá mn̄g ka-kı̄, “Siáⁿ-sū, Iâ-so͘ ēng “tāi-seng” chit-ê jı̄? Siáⁿ-sū I bô kóng, “Hok-im tek-khak thoân tı̄ bān-pang?” Án-ni sı̄ pí-kàu-tek khah ū ı̀-gı̄, koh hō͘ goá khah iông-ı̄ⁿ lí-kái. Chóng-sı̄ I bô kóng án-ni, I chhah jı̍p chit kù oē “tāi-seng”. Siōng-tè kóng, “hok-im tek-khak tāi-seng thoân tı̄ bān-pang”. I ê ı̀-sù sı̄ sím-mı̍h? Siáⁿ-sū I ēng “tāi-seng” nih? THAÛ CHIT8 Ê LÍ-IÛ Khí-thâu goá siūⁿ I sı̄ beh kóng khı̀ kang-chok ê iàu-kín, I sı̄ beh kóng, lán iáu boē choè sím-mı̍h í-chêng, tek-khak tio̍h tāi-seng chiong hok-im thoân kàu choân sè-kài. Chit tāi chí-ū oē tàng thoân tı̄ chit-tāi, chit-tāi boē tàng thoân kàu chêng ê sè-tāi, in-ūi chêng sè-tāi ê lâng lóng sí lah, chêng sè-tāi ê Ki-tok-tô͘ tio̍h hū-chek chêng sè-tāi ê lâng. Chit sè-tāi ê lâng boē-thang chiong hok-im thoân kàu āu sè-tāi ê lâng, in-ūi āu sè-tāi ê lâng iáu boē seⁿ chhut-lâi í-chêng chit-tāi ê Ki-tok-tô͘ lóng sí-khı̀ lah. Lán só͘ oē-thang thoân ê, sı̄ chí-ū lán chit sè-tāi nā-tiāⁿ, só͘-í lán nā bô tı̄ chit sè-tāi chı̄n-la̍t lâi thoân, chit sı̂-tāi ê lâng chiū boē thang tit-tio̍h hok-im lah. Tı̄ Ka-ná-tāi ê se-pak hng, ū chı̍t ê chin toā thang siu-sêng ê chhân-hn̂g. Múi nı̂ kàu tı̄ chhiu-thiⁿ, chiū ū te̍k-pia̍t ê hoé-chhia, chài-moá beh khı̀ siu-sêng ê lâng khı̀ chit-ê chhân-hn̂g. Siáⁿ-sū bô beh khah bān? Siáⁿ-sū bô thèng-hāu pa̍t ê sı̂-kı̂? Siáⁿ-sū tio̍h koáⁿ-kín choè? In-ūi hiān-chāi nā bô chò, éng-oán chiū boē tàng chò lah, in-ūi siu-sêng sı̄ boē ēng-tit thèng-hāu ê. Kiám-chhái iáu ū kı̂-thaⁿ ê siu-sêng, chóng-sı̄ nā bô koáⁿ-kín, chit pái ê siu-sêng oē sit-lo̍h, koh sı̄ éng-oán ê sit-lo̍h, tı̄ chit-ê siu-sêng sı̂-kı̂ ê kài-hān lāi tio̍h siu-jı̍p chhng-khò͘-lāi, nā bô oē pháiⁿ khı̀, só͘-í tio̍h koáⁿ-kín. Tùi Chú ê siu-sêng iā-sı̄ án-ni, kiám-chhái āu-lâi ê lâng ū ê oē thoân kàu tı̄ chiong-lâi ê sè-tāi, chóng-sı̄ chit sè-tāi ê lâng oē sit-lo̍h-khı̀, hiah-ê iáu bô thiaⁿ tio̍h hok-im ê lâng sı̄ oē bia̍t-bô ê, só͘-í thoân hok-im sı̄ chin iàu-kín ê sū. Ū chı̍t ê sı̂-tāi sı̄ tek-khak tio̍h oân-sêng sè-kài thoân-tō, siáⁿ-sū tı̄ lán chit-ê sı̂-tāi bô beh khı̀ choè nih? Siáⁿ-sū tio̍h lâu kàu tı̄ āu sè-tāi nih? Chêng sè-tāi ê lâng nā bô chò, āu sè-tāi ê lâng khó-lêng iā boē chò, só͘-í chit hāng sū tek-khak tio̍h oân-sêng. Goá kóng, “Tio̍h tı̄ chit sè-tāi tiong oân-sêng”. Siáⁿ-sū lán ka-kı̄ tùi chiah-ê sū lóng bô teh koan-sim nih? Siat-sú lán nā goān-ı̀, lán chiū oē thang choè chit-ê sū. Kiám-chhái lí beh kóng tı̄ koè-khı̀, 2 chheng nı̂ ê thoân-tō chí-ū tit-tio̍h 100 hun chi 35 ê jı̂n-lūi chiap-siū hok-im, án-ni lán beh cháiⁿ-iūⁿ tı̄ té-té ê kúi-nı̂ tiong oē thang tit-tio̍h kı̂-thaⁿ 100 hun chi 65 nih? Kiám m̄ sı̄ tio̍h koh ēng lēng-goā ê 2 chheng nı̂ chiah oē oân-sêng kang-chok mah? Chóng-sı̄ goá siūⁿ, chiàu hiān-chāi lán só͘ sú-iōng thoân hok-im ê hong-hoat, lán chiū oē thang koáⁿ-kín thoân chhut-khı̀. Só͘-í chit-ê tāi-chı̀ tı̄ lán chit sı̂-tāi chiū khó-lêng oân-sêng, nā ēng hiān-chāi só͘ hoat-bêng ê ki-khı̀, chit-ê sū sı̄ chin ū khó-lêng. HIĀⁿ-CHAĪ Ê HONG-HOAT Kim-jı̍t lán sú-iōng bô-soàⁿ tiān-tâi, lán ū chiong tiān-tâi siat tı̄ choân sè-kài, thong koè chiah-ê tiān-tâi lán thang chiong hok-im thoân chhut-khı̀, án-ni lán tı̄ té-té ê sı̂-kan lāi chiū oē thang ta̍t kàu tı̄ kúi-nā nı̂ kú chiah oē thang kàu chin hn̄g ê só͘-chāi. Lán ū tāi-chiòng thoân-pò͘ ê hong-sek. Chı̍t ê tı̄ Hui-chiu pak-pō͘ ê soan-kàu-su, thang chiong khòng-siaⁿ-ki hē tı̄ i ê chhù-téng, jiân-āu chiong hok-im thoân kàu tı̄ choân-pō͘ siâⁿ-tı̀n. Tùi kò-jı̂n lâi kóng, i choa̍t-tùi boē thang chiong hok-im thoân kàu tı̄ Hoê-hoê-kàu ê hū-jı̂n-lâng, in-ūi in siông-siông koaiⁿ tı̄ chhù-lāi, iā boē thang pek Hoê-hoê-kàu ê ta-po͘-lâng lâi thiaⁿ hok-im. Chóng-sı̄ i tùi chhù-téng só͘ hoat-chhut ê hok-im, oē thàu-jı̍p só͘ ū ê mn̂g kap piah, kàu choân-pō͘ ê siâⁿ-tı̀n múi chı̍t ê só͘-chāi, ēng chit-ê hong-hoat oē thang chiong hok-im thoân kàu ta̍k só͘-chāi, iā oē thang chin kín chiū chiong hok-im thoân chhut khı̀. Kim-jı̍t lán iā ēng lio̍k-im ê hong-sek. Ū kúi-nā chheng chióng ê khek-poâⁿ, sı̄ tùi kok toē-hng ê lâng lâi lio̍k-im ê, bô ū bûn-jı̄ thang siá ê só͘-chāi iā oē thang án-ni choè. Chı̍t ê oân-choân m̄-chai hit só͘-chāi ê giân-gú, iā thang chiong chit-ê khek-poâⁿ toà kàu tı̄ choè hn̄g ê só͘-chāi, chı̍t pái koh chı̍t-pái ēng khek-poâⁿ lâi chhiùⁿ, thang hō͘ kúi nā pah jia̍t-sim ê thiaⁿ-chiòng thiaⁿ tio̍h ēng in ê oē só͘ gı̂m ê si kap hok-im. Khek-poâⁿ chiong siāng chit khoán ê si kap tō-lí, iā chhiùⁿ iā kóng, hō͘ thiaⁿ-chiòng chiong tō-lí lóng kı̀ tı̄ sim-lāi. Tùi án-ni in chiū thang thó-lūn hok-im ê sı̂, jiân-āu in chiū thang ka-kı̄ koat-tēng sı̄ beh chiap-siū á-sı̄ beh kū-choa̍t. Kim-jı̍t lán iā sú-iōng hui-ki. Ū chin choē só͘-chāi sı̄ koân soaⁿ, nā bô ēng hui-ki, chı̍t ê soan-kàu-su beh kàu hia, kiám-chhái tio̍h su-iàu 6 lé-pài-kú, chóng-sı̄ nā ēng hui-ki chiū oē tàng tı̄ 2 tiám cheng kú chiū kàu. I tı̄ hia chiū oē thang ēng chin sin-sian ê khı̀-hun lâi chún-pı̄ kang-chok. Tı̄ chhiū-nâ, koân-soaⁿ, soaⁿ-kok tiong chin ià-siān ê lú-hêng sı̄ í-keng chiâⁿ choè sio̍k tı̄ koè khı̀ ê sū lah. I hiān-chāi oē-thang ēng kúi tiám cheng ê sı̂-kan chiū tùi i ê pún-kok kàu tı̄ i só͘ beh khı̀ ê só͘-chāi, siat-sú i nā tı̄ hia phoà-pı̄ⁿ, chin kín chiū siū sàng tò-tńg lâi, siū kín-kip ê chhiú-su̍t, hui-ki ūi-tio̍h soan-kàu-su kái-koat chin choē ê būn-toê. Goá ǹg-bāng chiong-lâi ū chı̍t ê sı̂-kı̂, oē-thang ūi-tio̍h soan-kàu-su chò chı̍t-koá soè-soè liâng-léng ê pâng-keng, jiân-āu sàng khı̀ jia̍t-tāi toē-hng ê soan-kàu-khu. Án-ni in chiū thang tı̄ hia gián-kiù, hioh-khùn, thang siám-pı̄ koè-thâu ê jia̍t-khı̀. Chit khoán ê pâng-keng it-tēng oē ke-thiⁿ soan-kàu-su ê kang-chok hāu-kó í-kı̍p kiān-khong chiah tio̍h. Nā ēng chiah-ê hong-hoat chiong hok-im thoân chhut khı̀, án-ni chin ū khó-lêng tı̄ lán chit-ê sı̂-tāi tiong chiong hok-im oân-choân thoân kàu choân sè-kài. Sui-jiân hiān-sı̂ iáu ū 2000 ê bı̂n-cho̍k iáu-boē tit-tio̍h hok-im, iā bô sím-mı̍h būn-tê chiah tio̍h. Só͘-í lán tio̍h koáⁿ-kín chhái-chhú hêng-tōng, siat-sú kàu-hoē nā bêng-liâu chit tiám ê iàu-kín, chit sè-kài chá chiū lóng tit-tio̍h hok-im lah. Chit-ê ı̀-sù sı̄ kóng, kàu-hoē choè tiōng-iàu ê kang-chok, chiū-sı̄ chiong hok-im chı̄n-liōng tı̄ choè té ê sı̂-kan lāi thoân kàu tı̄ choân sè-kài. Siat-sú kàu-hoē nā chiong chit-ê kang-chok choè oân, Chú chiū sûi-sı̂ oē tò-tńg lâi kiàn-lı̍p I ê ông-kok. Kan-taⁿ thó-lūn sian-ti ê chhàm-gú, sı̄ boē thang chhiáⁿ I tńg-lâi, sı̄ tio̍h koáⁿ-kín choè-kang chiah oē tàng chhiáⁿ I tńg-lâi. TĒ JĪ Ê LÍ-IÛ Tē 2 tiám goá siūⁿ I ài beh kóng khí, I ka-kı̄ beh tńg-lâi thóng-tı̄ í-chêng, hok-im tio̍h thoân kàu choân sè-kài. Lí nā tha̍k choân-chiuⁿ, lí chiū oē chai-iáⁿ choè hiān-sı̂ un-tián sı̂-tāi, n̂g-kim sı̂-tāi ê léng-tō-chiá só͘ tio̍h ài choè ê sū. Tng I chı̍t-hāng chı̍t-hāng teh kóng ê sı̂, hut-jiân I hioh-khùn, āu-lâi kóng chiah-ê oē, “Chóng-sı̄ tāi-seng tı̄ chiah-ê sū iáu-boē lâi í-chêng, chit-ê sı̂-tāi iáu boē liáu, sin ê sı̂-tāi khai-sí í-chêng, chit-ê hok-im tek-khak tio̍h thoân piàn thiⁿ-ē.” Má-thài ū ke chı̍t kù kóng, “Jiân-āu boa̍t-kı̂ chiū kàu”, chiah-nih chheng-chhó͘, chit-ê ı̀-sù sı̄ boē m̄-tio̍h ê. Chit-ê hok-im nā thoân kàu tı̄ choân sè-kài, chit-ê sı̂-tāi chiū kiat-sok lah. Oāⁿ chı̍t-kù oē lâi kóng, tı̄ Iâ-so͘ Ki-tok iáu-boē lâi kàu toē-chiūⁿ, tı̄ I ê khùi-la̍t, êng-iāu ê chheng-hí-nı̂ thóng-tı̄ ê í-chêng, I ê hok-im tek-khak tio̍h kàu tı̄ toē-bı̄n-chiūⁿ múi chı̍t ê bı̂n-cho̍k, khiuⁿ-kháu, kok-ka. Chiàu Khé-sı̄-lio̍k ê kı̀-chài, thian-kok ê lāi-bı̄n tek-khak tio̍h ài ū ta̍k só͘-chāi ê ta̍k-khoán lâng. Lán choè toā ê bo̍k-phiau chiū-sı̄ tio̍h chiong I ê hok-im thoân kàu tı̄ choân jı̂n-lūi. Sù-tô͘ Hêng-toān 1 chiuⁿ 8 chat kóng, “Chit-ê sı̄ tek-khak beh sêng-choân.” Goá chai Má-thài sı̄ teh kóng khí Thian-kok ê hok-im, goá iā sı̂-siông teh kóng Siōng-tè un-tián ê hok-im kap Thian-kok ê hok-im. Siōng-tè un-tián ê hok-im chiū-sı̄ Iâ-so͘ ūi-tio̍h choē sí ê hó siau-sit. Thian-kok ê hok-im sı̄ Chú Iâ-so͘ beh tò-tńg-lâi thóng-tı̄ ê hó siau-sit, nn̄g ê hok-im tek-khak tio̍h thoân chhut-khı̀, bô-lūn sı̄ Siōng-tè un-tián ê hok-im, á-sı̄ Thian-kok ê hok-im, lóng m̄ eng-kai ū hun-pia̍t, nn̄g ê lóng sı̄ hok-im, lóng sı̄ hó siau-sit, iā chit-ê hok-im tio̍h tı̄ sı̂-tāi kiat-kio̍k í-chêng lóng thoân chhut-khı̀. Oh! Lán ê chèng-tı̄-ka chai-iáⁿ it-chhè ê tia̍t-sū, in teh siūⁿ it-chhè ê hong-hoat beh lâi tû-khı̀ chiàn-cheng kap lâu-huih ê sı̂, sàn-chhiah kap pēⁿ-thiàⁿ, iā chı̄n-liōng beh hō͘ sí hoè-bô. In teh khui hô-pêng ê hoē-gı̄, chhiam-jı̄, ēng in ê chı̂ⁿ tı̄ kiù-chè, in siūⁿ in oē-thang oân-sêng bo̍k-phiau, nā-sı̄ in só͘ chai ê sı̍t-chāi chin chió. Siat-sú in nā chai-iáⁿ Siōng-tè ê kè-oē, in tek-khak oē phài soan-kàu-su ê toā kun-tūi chhut-khı̀, in tek-khak oē hō͘ Ki-tok-kàu ê thoân-thé pān-lí bô-soàⁿ-tiān-tâi, in oē ēng in ê pò-choá lâi thoân-pò hok-im. Án-ni tı̄ kúi-nı̂ kú chiū oē-thang chiong hok-im thoân kàu tı̄ múi chı̍t ê lâm-lú ló-iù tı̍t-kàu choân sè-kài lóng tit-tio̍h hok-im. Āu-lâi Ki-tok beh lâi, thóng-tı̄ I ê ông-kok, chiàn-cheng chiū kiat-sok, phoà-pı̄ⁿ kap pı̄ⁿ-khún iā beh siau-bia̍t, iā bô lâng oē sí, in-ūi lâng-lâng lóng tit-tio̍h éng-oa̍h, chheng-hí-nı̂ kok chiū siat-lı̍p, lâng ê thóng-tı̄ tı̄ hit jı̍t beh kiat-sok. Ki-tok beh ēng kong-gı̄ lâi thóng-tı̄ chit-ê sè-kài, hit sı̂ chiū ū toā hoaⁿ-hí. Chóng-sı̄ chin khó-sioh, sè-kan ê thóng-tı̄-chiá lóng m̄ chai chiah-ê sū, chí ū kàu-hoē ūi-tio̍h chit-ê sū teh hùn-tàu, sè-kài iû-goân teh thèng-hāu hok-im, Ki-tok iáu-boē tńg-lâi. O̍h, sím-mı̍h sı̂ lán chiah oē-thang khoàⁿ tio̍h Siōng-tè ê kè-oē sı̍t-hiān nih? I tio̍h thèng-hāu lán joā-kú chiah oē thang oân-sêng só͘ eng-kai tio̍h choè ê kang nih? GUÎ-HIAḾ Ê LÍ-LŪⁿ Chóng-sı̄ goá chai ū lâng teh kóng “Che m̄-sı̄ kàu-hoē só͘ tio̍h choè ê kang, chiū-sı̄ Iû-thài lâng tio̍h chò ê, lán pı̄-thê í-āu, lán tio̍h chiong chiah-ê kang-chok lâu hō͘ in choè.” Goá tı̄ ta̍k só͘-chāi lóng thiaⁿ lâng án-ni teh kóng. Goá chai bô ū chı̍t ê lí-lūn oē-thang chhiat-tn̄g soan-kàu-su ê jia̍t-chêng, goá iā chai-iáⁿ tı̄ Sèng-keng bô chı̍t ê koat-tēng ê chú-tiuⁿ, oē hō͘ goá siong-sı̀n hit-khoán ê lí-lūn. Siat-sú ū ê lâng siūⁿ tı̄ sè-kài tú-tio̍h toā hoān-lān ê sı̂, chú ū Iû-thài-lâng tio̍h chò sè-kài thoân hok-im ê kang-chok, goá bô tit-tio̍h Sèng-keng ê kun-kù, siat-sú goá nā sı̀n chit-khoán ê lí-lūn, án-ni goá chiū boē koh khı̀ choè sím-mı̍h lah. Lí ê ı̀-sù sı̄ beh kóng, kàu-hoē kiat-sok ê sı̂, Sèng Sı̂n lı̄-khui liáu-āu, I iā beh hō͘ kàu-hoē saⁿ-kap lı̄-khui? Lí ê ı̀-sù sı̄ beh kóng, Iû-thài-lâng oē-thang bô Sèng Sı̂n ê pang-chān, tı̄ 7 nı̂ lāi lâi oân-sêng chit-ê kang-chok mah? Chiū-sı̄ lán tı̄ 2000 nı̂ ê tiong-kan, tit-tio̍h Sèng Sı̂n ê pang-chān iā boē-thang oân-sêng ê kang-chok. Che sı̄ bô ha̍p-lí, koh sı̄ put-khó-lêng ê sū! Lí ū ūi-tio̍h chit sè-kài ê lâng teh siūⁿ? Pó-lô ê gı̄-bū sı̄ chí-ū ūi-tio̍h tē 1 sè-kài ê chho͘-tāi kàu-hoē sı̂-kı̂ thoân hok-im nā-tiāⁿ, hiān sè-kài ê chek-jı̄m lí goá eng-kai tio̍h hū-chek. Siat-sú lí só͘ kóng ê sı̄ tio̍h, goá iā-sı̄ beh khı̀ choè goá só͘ oē-thang chò ê, in-ūi chit-ê kang-chok kín-bān lóng tio̍h ài choè, ta̍k-lâng lóng chàn-sêng chit-ê kóng-hoat, “Goá só͘ choè bô liáu ê, chiah lâu hō͘ Iû-thài lâng khı̀ choè.” Chóng-sı̄ lí só͘ kóng ê nā-sı̄ chhò-gō͘ nih, án-ne che tāi-chı̀ sı̄ loā toā pi-chhám! Lí chiū beh ko͘-hū lí eng-kai tio̍h choè ê, thoân hok-im tı̄ sè-kài ê kang-chok, nā án-ni Siōng-tè tek-khak beh tùi lí tui-kiû chek-jı̄m, nā-sı̄ goá beh sı̀n chit-ê kang-chok tio̍h ài tı̄ hiān-sı̂ khai-sí choè. CHÍ-Ū CHIT8 HANG7 SŪ Tāi iok tı̄ 2000 nı̂-chêng Iâ-so͘ chiūⁿ thiⁿ lı̄-khui I ê ha̍k-seng, hit sı̂ I chí-ū chiong chit hāng ê kang-chok kau-tāi I ê ha̍k-seng tio̍h choè; chiū-sı̄ tùi sè-kài thoân hok-im. Goá oē-thang sióng-siōng I tùi I ê ha̍k-seng kóng, “Hiān-chāi goá beh lı̄-khui lín lah, Goá nā khı̀, tio̍h keng-koè chı̍t-toāⁿ chin-tn̂g ê sı̂-kı̂ chiah oē koh lâi, goá bô tı̄-teh ê sı̂-chūn, goá ài lín kā goá chí-ū chò chı̍t hāng tāi-chı̀, chiū-sı̄ tio̍h chiong Goá ê hok-im thoân kàu choân sè-kài, hō͘ bān-pang bān-cho̍k, kóng ta̍k-khoán giân-gú ê lâng lóng oē-thang thiaⁿ-tio̍h.” Chiah-ê chiū-sı̄ I ê chí-sı̄, che chiū-sı̄ I kiò in tio̍h choè ê, chí-ū chit hāng ê sū, in thiaⁿ liáu-āu oân-choân bêng-pe̍k I ê ı̀-sù. Chóng-sı̄ I bô tı̄-teh ê tiong-kan, tàu-tí kàu-hoē ū choè sím-mı̍h sū mah? Lán ū sı̍t-hêng I ê bēng-lēng á-bô? Lán ū ho̍k-chiông I? Sū-sı̍t siōng, tû-khı̀ I kā lán kóng só͘ tio̍h choè ê hit hāng sū í-goā, lán ū chò chin-choē hāng ê sū, Chú Iâ-so͘ bô kóng, tio̍h kiàn-siat ha̍k-ı̄ⁿ, tāi-ha̍k, Sı̂n-ha̍k-ı̄ⁿ, chóng-sı̄ lán lóng ū choè, I iā bô kóng tio̍h kiàn-siat pēⁿ-ı̄ⁿ, io̍k-iù-ı̄ⁿ, ióng-ló-ı̄ⁿ, I iā bô kóng tio̍h kiàn-tio̍k lé-pài-tn̂g, á-sı̄ chó͘-chit Chú-jı̍t-o̍h kap Chheng-liân thoân-khè, chóng-sı̄ lán lóng ū chiah-ê. Che sı̄ lán eng-kai tio̍h choè ê, in-ūi sı̄ chin iàu-kín koh ū kè-ta̍t ê. Chóng-sı̄ chí-ū chit hāng sū, chiū-sı̄ I kā lán kóng, tio̍h khı̀ choè, iā lán lâu teh bô khı̀ choè. Lán bô chiong hok-im thoân kàu tı̄ choân sè-kài, lán bô sı̍t-hêng I ê bēng-lēng. Chhin-chhiūⁿ ū chı̍t ê lâng kiò kang-lâng lâi siu-lí chúi-chô. I lâi m̄ nā bô siu-lí, soà tı̄ chhù-lāi iû-chhat. Chú-lâng khoàⁿ-tio̍h m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ kóng? I hoaⁿ-hí kang-lâng khı̀ choè i só͘ bô kā i kóng ê sū mah? Tong-jiân boē, tio̍h sūn-thàn bēng lēng chiah tio̍h. 1900 goā nı̂ chêng, Chú Iâ-so͘ Ki-tok chiūⁿ-thiⁿ kàu Pē Siōng-tè pó-chō hia, chē tı̄ Pē Siōng-tè ê chiàⁿ-pêng, chóng-sı̄ I ū ka-kı̄ ê pó-chō, chiū-sı̄ I ê chó͘ Tāi-pı̍t ê pó-chō. Chit-ê ông, i ū i ka-kı̄ ê pó-chō iā tio̍h koh chài chiàm pa̍t ê ông ê chō-ūi chiah oē moá-chiok mah? Ki-tok chin ài tò-tńg-lâi, I him-bō͘ beh thóng-tı̄ ông-kok, chóng-sı̄ siáⁿ-sū iáu teh thèng-hāu nih? In-ūi I teh thèng-hāu lí kap goá lâi oân-sêng só͘ eng-kai tio̍h choè ê kang-chok. I teh thèng-hāu lán khı̀ choè I só͘ hoan-hù lán tio̍h khı̀ choè ê. SOÚ Ū Ê CHHÂⁿ-HNG5 Ū lâng ū chı̍t khu chhân, i beh chhut-goā ê sı̂, kā i ê lô͘-po̍k kóng, i beh koh tńg-lâi, só͘-í tı̄ i bô tı̄-teh ê sı̂, tio̍h chiong só͘ ū ê chhân keng-êng hō͘ hó-sè. Nā-sı̄ in chiū chéng-lí chhù ê sı̀-piⁿ, tiâⁿ, kap hoe-hn̂g, kàu chin súi. Keh-nı̂ chháu hoat-chhut-lâi, án-ni in chiū koh chài chéng-lí hō͘ hó-sè. Keng-koè bô kú, ū chı̍t ê lô͘-po̍k oē-kı̀-tit chú-lâng ê hoan-hù, chiū hoah kóng, “Goá tek-khak tio̍h khı̀, in-ūi lán ê chú-lâng kā lán kóng tio̍h chiong só͘-ū ê chhân keng-êng hō͘ hó.” I chiū chún-pı̄ beh khı̀, nā-sı̄ kı̂-thaⁿ ê lâng kóng, “Goán m̄ hō͘ lí khı̀, lí khoàⁿ, chháu hoat tio̍h hiah-nı̍h kín, goán su-iàu lí tı̄ chia.” Nā-sı̄ i lı̄-khui in chiū khai-sí tı̄ chhân ê chı̍t kak lâi kang-chok. Āu-lâi koh ū 2 ê oē-kı̀-tit chú-lâng ê oē, kàu chit-ê chhân ê lēng-goā chı̍t kak lâi kang-chok. Choè-āu in ê chú-lâng tńg-lâi lah, i chin hoaⁿ-hí in-ūi khoàⁿ-kı̀ⁿ tı̄ chhù-nı̍h sı̀-piⁿ ê hoe-hn̂g, tiâⁿ lóng chéng-lí kàu chin hó. I chiū kàu tı̄ chhân hn̂g khı̀ khoàⁿ. Khoàⁿ liáu āu, i ê sim-lāi chin kan-khó͘, in-ūi khoàⁿ-tio̍h pha-hng í-goā lóng bô khoàⁿ-tio̍h sím-mı̍h. Choè-āu i ū lâi kàu chı̍t lâng ê só͘-chāi, chiū-sı̄ tı̄ chin hn̄g ê só͘-chāi ê chhân, tı̄ hia ka-kı̄ chı̍t-lâng chin ló͘-le̍k teh kang-chok. I chiū toā-toā pò-siúⁿ i, āu-lâi i koh chài hoat-kiàn lēng-goā 2 lâng iā tı̄ chhân ê lēng-goā chı̍t kak teh choè-kang, só͘-í I iā toā-toā pò-siúⁿ in. I tò-tńg-lâi, chèng lô͘-po̍k teh thèng-hāu beh niá pò-siúⁿ, chóng-sı̄ i piáu-sı̄ chin bô hoaⁿ-hí. In kóng “Goán kiám bô chı̄n-tiong mah? Chhiáⁿ khoàⁿ chiah-ê hoe-hn̂g, tiâⁿ, hiah-ê kiám m̄-sı̄ chin súi mah? Goán kiám bô ló͘-le̍k teh choè kang mah?” I ı̀n kóng, “Sı̄, lín ū chı̄n só͘ oē, lín sı̄ chı̄n-tiong ê, lín ū chin un-khûn teh kang-chok.” In kóng, “Nā-sı̄ án-ni lí siáⁿ-sū sit-bāng? Goán kiám bô chu-keh thang tit-tio̍h pò-siúⁿ mah?” I ı̀n kóng, “Ū chı̍t-hāng lín boē kı̀-tit, chiū-sı̄ goá ê bēng-lēng. Goá bô kā lín kóng, khı̀ hoe-hn̂g, tiâⁿ nih kang-chok, goá kā lín kóng tio̍h chiong só͘ ū ê chhân-hn̂g keng-êng hō͘ hó-sè. Lín bô choè chit-hāng, liân kè-oē to bô, koh lín ê tâng-phoāⁿ chú-tiuⁿ beh khı̀ kang-chok ê sı̂, lín hoán-tùi in, án-ni lín boē thang tit-tio̍h pò-siúⁿ.” Goá kiaⁿ-liáu choē-choē lâng sı̄ chiah-ê lô͘-po̍k ê chı̍t ê, hō͘ Chú sit-bāng. Lí tı̄ siâⁿ-chhı̄ í-keng tit-tio̍h choē-choē lâng ê lêng-hûn, kiám-chhái tùi lí ê kàu-hoē chin chı̄n-tiong, chóng-sı̄ lí tùi hiah-ê o͘-àm tiong ê ı̄ⁿ-pang lâng ū choè sím-mı̍h? Lí kiám ū siūⁿ lí ka-kı̄ beh khı̀ choè mah? Lí kiám ū hōng-hiàn lí ê kim-chı̂ⁿ pang-chān hiah-ê siūⁿ beh khı̀ ê lâng? Lí kiám bat ūi-tio̍h chit-ê sū kı̂-tó? Tùi sè-kài thoân-tō ê kang-chok lí ū hūn bô? Lí ū ho̍k-chiông bēng-lēng á-bô? Choè siáⁿ-kang? Á-sı̄ lí siūⁿ tı̄ ka-kı̄ ê thoân-thé lâi kang-chok chiū kàu-gia̍h, hō͘ sè-kài kı̂-thaⁿ ê lâng lóng bia̍t-bô iā bô iàu-kín mah? Lí nā ài tit-tio̍h Chú kā lí kóng “Hó, hó koh chı̄n-tiong ê lô͘-po̍k, thang chı̀n-jı̍p lí Chú ê hoaⁿ-hí lāi-bı̄n” siat-sú lí ài niá-siū só͘ iok-sok ê pò-siúⁿ, ông-ūi á-sı̄ bián-liû, lí tio̍h khı̀ choè, thoân hok-im kàu bān-kok ê kang-chok. Nā bô, tı̄ pò-siúⁿ ê jı̍t-chí, lí oē chiâⁿ choè bô-hūn ê Ki-tok-tô͘. Khı̀ chò lí eng-kai tio̍h chò ê kang, kiám-chhái lí beh ka-kı̄ khı̀, á-sı̄ chhe pa̍t lâng khı̀ lóng oē ēng-tit. Só͘ chhun ê sı̂-kan bô chin choē lah, che sı̄ lí só͘ oē-thang choè ê sū, só͘-ū ê chhân-hn̂g tio̍h keng-êng hō͘ hó, chiū-sı̄ tio̍h chiong hok-im thoân kàu choân sè-kài. Lí tio̍h khı̀ kàu choân sè-kài, thoân hok-im hō͘ bān peh-sı̀ⁿ thiaⁿ, tio̍h oē kı̀-tit “Thian-kok ê hok-im tio̍h thoân kàu phó͘-thiⁿ-ē tùi bān peh-sı̀ⁿ choè kan-chèng, jiân-āu boa̍t-kı̂ chiū kàu.” Ha̍k-seng mn̄g Iâ-so͘, “Chhiáⁿ kā goán kóng, sím-mı̍h sı̂ ū chiah-ê sū? Chiū-sı̄ lí ê kàng-lı̂m kap sè-kài ê lō͘-boé kiám ū sím-mı̍h tiāu-thâu?” I tùi in ê būn-toê ê hoê-tap sı̄ kı̀ tı̄ Má-thài 24 chiuⁿ 14 chat kóng, “Chit-ê thian-kok ê hok-im beh thoân kàu thong thiⁿ-ē, choè kan-chèng tı̄ bān-pang; hit sı̂ boa̍t-kı̂ chiū kàu”. I só͘ kóng ê chhàm-gú sı̄ chí-ū kóng khah kı̄n tı̄ chiong-boa̍t ê sū, chóng-sı̄ chit-ê sı̄ chí boa̍t-kı̂, tông-sı̂ tı̄ Má-khó 13 chiuⁿ 10 chat iā sı̄ ū kóng, “tāi-seng” chit jı̄. Í-siōng lán chai ê ēng chit jı̄ “tāi-seng” ū 2 ê lí-iû, án-ni iā hō͘ lán chai-iáⁿ, m̄-thang phah-sńg sı̂-kan, tio̍h chiong chit-ê hē tı̄ thâu chı̍t hāng. Che sı̄ Siōng-tè ê kè-e̍k, tāi-seng tio̍h ū sè-kài-tek ê thoân-tō, jiân-āu chiah ū Ki-tok ê chài-lâi, bān-kok nā lóng thiaⁿ-tio̍h hok-im ê sı̂ I oē tò-tńg lâi kiàn-siat I ê ông-kok, só͘-í lán tio̍h lâi choè lán eng-kai tio̍h choè ê kang, m̄-thang thêng-khùn, tı̍t-kàu só͘ ū ê kang lóng choè oân.